|
2001
|
|
|
Hego Euskal Herriko alargunek, Espainiako Estatukoek bezalaxe, oraindik Gizarte Segurantza Sistema berberaren mende dauden heinean, pentsioetan oinarriturik bizi behar baldin badute, miseria gorrian bizi dute. Horrela erakusten
|
dute
Gizarte Segurantzaren Institutu Nazionalak (INSSk), alargunen pentsioei buruz emandako datu ofizialek. Pentsio horiek %5, 3ko igoera izan zuten azaroan, eta, batez beste, 55.353 pezetakoak dira (2.214 libera).
|
|
2005
|
|
|
Ostiraletik aurrera, pazienteek erreferentziako medikuari galdetu behar diote beste edozein baino lehen, bestela Galako Gizarte Segurantzak zigorra jasoko du itzultzean. 16 urtetik gorako 48 milioi afiliatu frantsesetatik, ia 20 milioi lagunek bidali
|
dute
Gizarte Segurantzara erreferentziako medikua izendatzeko inprimakia, ia beti orotarikoa. Pazienteak espezialista bati kontsultatu behar dion edo ez erabakitzen du.
|
|
2007
|
|
|
Gizarte Segurantzaren identifikazio agiri horiek balioko
|
dute
Gizarte Segurantzaren inguruan agiri horietan jasotako datuak egiaztatzeko, Gizarte Segurantzaren erakunde kudeatzaile eta zerbitzu erkide guztietan, bai eta osterantzeko administrazio publikoetan, eta administrazio horietako edozeini lotuta edo horien mende izan eta nortasun juridiko propioa duten zuzenbide publikoko erakundeetan ere.
|
|
|
1 Gizarte Segurantzaren Sistemako aplikazio esparruan dauden beregaineko langileek edo langile horiekin berdinetsitakoek nahitaez eskatu
|
dute
Gizarte Segurantzan afiliatzea, euren jarduera hastean afiliatuta ez badaude. Afiliazioa eskatu da kapitulu honetan ezarritako moduan, tokian eta epeetan, titulu honen VI. kapituluan jaso berezitasunak gorabehera.
|
|
|
1 Erregelamendu honek Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiari eratxikitako eginkizunak gauzatuko dituzte, estatu osoan, Diruzaintzaren organo zentralek, eta, probintzietan, probintziako zuzendaritza bakoitzeko zuzendaritza organoek, horren administrazioek barne, ezarritako banaketa geografiko eta funtzionalaren arabera; azken horiek jardungo
|
dute
Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiaren probintziako zuzendariaren agindupean.
|
|
2008
|
|
|
Laguntzak jasotzeko eskubide hori edukitzeko, ordea, bi baldintza hauetako bat bete behar dute emakumeek: Gizarte Segurantzan izena emana egon behar dute, gutxienez, erditu baino bederatzi hilabete lehenagotik, edo, bestela, erditu aurreko bost urteetan, gutxienez 180 egunez kotizatu behar izan
|
dute
Gizarte Segurantzan.
|
|
|
Lan irregularrak, edo azpilan horrek, ondorio latzak ditu langilearentzako. Lan baimenik gabe ez
|
dute
gizarte segurantzan kotizatzerik, eta horrek berarekin dakar, bajarako, oporretarako edota langabeziarako aukerarik ez edukitzea. Bestetik, nominarik ez dutenez, ez dute ez mailegu bat eskatzerik, ezta etxebizitza bat alokatzeko berme bat aurkezterik ere.
|
|
|
Musikariak jatetxe edo hotel batean jarraitu nahi duenean, diru gutxiago eskatzen du bere lanagatik, baina noizbait ukitu nahi badu, diru gehiago eska dezake eta onartu ala ez arriskatu, Guerra Juliàk dioen bezala. Fiskoarekin dituzten betebeharrei dagokienez, pianistek artisten erregimenean ordaintzen dituzte beren zergak, eta, horri esker, ez
|
dute
Gizarte Segurantzan kotizatu beharrik. Batzuetan —medikuak dioenez—" obra edo zerbitzu" bidezko kontratuak izaten dira, baina gutxitan eskaintzen zaie lan egonkorra.
|
|
2009
|
|
|
PFEZren legearen arabera, halakotzat hartuko dira% 33ko edo hortik gorako elbarritasuna egiaztatzen duten zergadunak. Bereziki, minusbaliotasun maila hori
|
dute
Gizarte Segurantzako pentsiodunek, baldin eta ezintasun iraunkor osoa, erabatekoa edo baliaezintasun handia aitortuta badute, eta klase pasiboetako pentsiodunek, zerbitzurako ezintasun iraunkorragatik edo baliaezintasunagatik erretiro pentsioa aitortuta badute. Ogasunak uste du, gainera, pertsona batek% 65eko edo gehiagoko elbarritasuna duela, epaile batek hala adierazi badu.
|
|
2010
|
|
|
Kontratu mota horietan bi puntu igoko
|
dute
Gizarte Segurantzako kotizazioa.
|
|
|
Bestalde, alargunen kasua dugu, emakume alargunen kasua hobe esanda?; gehienetan ez
|
dute
Gizarte Segurantzan kotizatu eta haien senarren kotizazioarengatik jasotzen duten alargun pentsioaren menpe egoten dira ia kasu guztietan. Horrela izanik, estatu mailan arazo eta gabezia ekonomiko gehien pairatzen dutenen artean alargunen taldea azpimarratu behar da, ezbairik gabe.
|
|
|
Eskakizunak aldatu egiten dira langilea autonomoa den edo inoren kontura lan egiten duen. Lehenengo kasuan, Consolida Brokers Hipotekarioak bezalako agentziek gutxienez bi urteko antzinatasuna eskatzen
|
dute
Gizarte Segurantzako eta Ogasuneko ordainketak egunean izateko, bai eta bezeroak diru sarrera justifikagarriak izateko eta zor guztiak ordaintzeko ere. Eskatzaileak bere kontura lan egiten ez badu, duela urtebete gutxienez lan egin duela egiaztatzeko eskatuko zaio.
|
|
2011
|
|
|
Berrikuntza gisa, eta langileei lan bizitza errazago eta berehalakoago lortzearren, GSDOk zerbitzu berri bat jarriko du martxan telefono mugikorretara SMS mezuak bidalita. GSDOri mugikorraren zenbaki pertsonala ematen dioten herritarrek beren lan bizitza eskatu eta lortu ahal izango
|
dute
Gizarte Segurantzaren egoitza elektronikoaren bidez (https://sede.seg social.gob.es) eta, ziurtagiri digitalik behar izan gabe, sms bat jasoko dute mugikorrean, zenbaki gako batekin, eta, horren bidez, berehala lortuko dute beren lan bizitza.
|
|
|
Enplegatzaileak behartuta daude afiliazio eskaerak, altak eta bajak aurkeztera eta, halakorik bada, beren datuen aldaketak aurkeztera. Hala egiten ez bada, etxeko langileek berek eskatuko
|
dute
Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiko administrazioetan afiliatzeko. Kotizazioa Akordioan, 15 kotizazio zatiko eskala tarifatua ezarri da, jasotako soldaten arabera.
|
|
2012
|
|
|
Ekainaren 30a baino lehen etxeko langile guztiek izena emanda egon behar
|
dute
Gizarte Segurantzan. Hala jasotzen du urtarrilaren 1etik Espainiako Gobernuak indarrean jarritako etxeko langileen erregulazioak.
|
|
|
Etxeko langileei alta ematen dieten familia ugariek %45eko hobaria izango
|
dute
Gizarte Segurantzan.
|
|
|
Etxeko langileak kontratatzen dituzten familia ugariek %45eko hobaria izango
|
dute
Gizarte Segurantzako kotizazioetan. Neurria Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioak 2012rako onartu duen Kotizazio Aginduan jasota dago, “etxeko langileak Gizarte Segurantzaren Erregimen Orokorreko Sistema Berezi berrian sartzea sustatzeko”, azaldu du Fátima Báñezek zuzentzen duen sailak.
|
|
|
Gizarte Segurantzak Internet bidezko aurretiko zita zerbitzua jarri du martxan, eta erakundearen egoitza elektronikotik (https://www.sede.seg social.gob.es) sar daiteke bertara, ziurtagiriak, pentsioak eta dokumentuak errazago kudeatzeko. Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioak nabarmendu duenez, on line zerbitzu horri esker, herritarrek ez
|
dute
Gizarte Segurantzaren bulegoetara joan beharrik izango hitzordua eskatzeko, edo telefonoz joan dute horretarako baimena zuten probintzia helbideetan. Ekimena kudeaketa herritarrengana hurbiltzeko politikaren barruan kokatzen da, eta “gastuan austeritateerabat jarraitzen du”, azpimarratzen du Enpleguak.
|
|
2013
|
|
|
Atzo indarrean sartu zen plan horri esker, trebakuntzarekin lotura duten lanaldi partzialeko kontratuak hobaridunak dira, 250 langiletik gorako enpresetan %75 eta gainerakoentzat %100, eta aldi baterako “lehen enplegu gaztea” kontratu berria sortu da, pizgarriak izango dituena kontratu mugagabe bihurtzen denean. Gainera, gazte ekintzaileek eta autonomoek tarifa finkoa izango
|
dute
Gizarte Segurantzaren kuotetan. Tarifa hori 50 eurokoa izango da sei hilabetez.
|
|
|
Irudia: AEB Gizarte Segurantzan alta eman dezaketenak Kanpoko praktika akademikoak egiten dituzten unibertsitateko ikasleek eskubidea
|
dute
Gizarte Segurantzan alta emateko, edo, praktika aldia amaitu bada, baja kudeatzen. Hala jasotzen du Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratu zen abuztuaren 19ko ebazpenak (BOE).
|
|
|
Orain, atzera egin du. Urriaren 24ko 1493/ 2011 Errege Dekretuan aurreikusitako baldintzak eta baldintzak betetzen dituzten ikasleek kotizatu ahal izango
|
dute
Gizarte Segurantzan. Erakunde edo erakunde publiko zein pribatuetan egiten diren bekadunei aplikatzen zaie, baldin eta beren unibertsitate ikasketei edo lanbide heziketari lotutako zereginak egiten badituzte eta kontraprestazio ekonomikoa badakarte.
|
|
2014
|
|
|
Batzuentzat enplegu sustatzailea da, eta beste batzuek uste
|
dute
Gizarte Segurantzaren tarifa laua ez dela eraginkorra, lan kostuetan bakarrik eragiten baitu, eta ez kontsumoaren eta inbertsioaren sustapenean.
|
|
2016
|
|
|
Gazteenek, dena den, kirola ikasketekin uztartzen dute. Hala ere, denek kotizatzen
|
dute
Gizarte Segurantzan. «Ondo dago hori jakitea», nabarmendu du Azuk, ahizpari hitza emanez.
|
|
2020
|
|
|
Zazpi Kaleetako ostalari ia guztiek itxi egin dute negozioa, «zentzuak» hala bultzatuta. Laguntza publikoa eskatu
|
dute
Gizarte Segurantzari, maileguei edo errenta gastuei aurre egiteko.
|
|
|
Eskatu dutenak ostiralean hasiko dira kobratzen: batez beste, 700 euro, eta ez
|
dute
gizarte segurantzaren kuota ordaindu behar.
|
|
|
Lan erregulazio espedientea eskatuko du enpresak lan zama faltagatik eta ondorioz, langileek soldataren %70a kobratuko
|
dute
Gizarte Segurantzaren aldetik. Hala ere, Guardian konpainiak %10ean osatuko du kopuru hori.
|
|
|
Dena dela, badu Espainiako sistemak ez daukan berezitasun bat: herritarrek berariazko zerga bat ordaintzen
|
dute
Gizarte Segurantza hornitzeko.
|
|
2021
|
|
|
Bestela, 100 eurotik gorako minutak kobratuko dizkizute, zure izenean zuk egin dezakezun gestio bat egiteagatik (ilaran zain egon gabe), “zure ordenagailutik eta SMS bidez zure mugikorrean”. Nola jakin Gizarte Segurantzako zenbakia Herritar guztiek Gizarte Segurantzako zenbaki bat (NUSS) izan behar
|
dute
Gizarte Segurantzako edozein erregimenetan alta emateko, baita erakunde horren pentsio edo prestazio baten onuradun badira ere. Jakin nahi duzun kudeaketa egiteko asmoa baduzu eta ez baduzu gogoratzen edo ez badakizu, kontsultatu.
|
|
|
EH Bildu abstenitu egin den arren, hark eta haren aliatu ERCk negoziatutako zuzenketa batek aurrera egin du. Horren ondorioz, sei hilabeteko epean auditoria bat egin
|
dute
Gizarte Segurantzak bere gain hartzen dituen gastuei buruz, eta ez dagozkion gastuak argitzeko. 1967tik 2019ra arteko gastuak aztertu ditu txosten horrek, eta beranduenik hilabete barru hasi du lanean.
|
|
|
Gainera, sektore libreko langileen kasuan, txertoa ez jartzeagatik lanean aritzeko debekua jaso badute, beren pazienteek ez
|
dute
Gizarte Segurantzaren ordainketarik jasotzen 2022tik goiti. Hala eta guztiz ere, Elleboodek segurtatu du neurria ez dela «kolpez» etorriko:
|
|
2022
|
|
|
Nola kotizatzen
|
dute
Gizarte Segurantzan?
|
|
2023
|
|
|
Litekeena da jeltzaleek aurreko legealdian adostutako transferentzien kronograma hori berriro mahai gainean jarri izana martxan den negoziazioan, eta, Gasteizera ekartzeko falta diren eskumenen artean, alderdiak indar berezia egin du Gizarte Segurantzan. Espainiako Gorteetarako hauteskunde kanpaina abiatu zenetik, jeltzaleek behin eta berriro azpimarratu
|
dute
Gizarte Segurantzaren eskumenaren garrantzia, eta, azken egunetan ere, transferentzia horri erreparatu dio Pedro Azpiazu Ekonomia sailburuak.
|