|
2008
|
|
|
Lizarra Garazirekin mahai gainean ezarrri ziren eduki politikoen eraginek irauten
|
dute
gaur egun ere. Hiru ziren:
|
|
|
Osakidetzako lehen laguntzako medikuek eta pediatrek lagun gutxiagoz arduratu dute 2009 urtean. Lehen laguntzako sendagileek 1.800 pertsonaren ardura
|
dute
gaur egun, eta kopuru hori 1.500era jaitsiko da datorren urtean. Pediatrei dagokien haur kopurua ere 800era jaitsi nahi du Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak, 2009ko aurrekontu proiektuan agertzen denaren arabera.
|
|
|
Hedapena etxean bertan ere egin nahi dute, zientziaren dibulgazioan eta Euskomedia Fundazioaren bidez egiten dituzten argitalpenetan indarra jarriz. Euskarazko edukiak sustatzeko beharra ikusi
|
dute
gaur egun, Eusko Ikaskuntzak argitalpenen bostetik bat kaleratzen ditu euskaraz. Horrekin guztiarekin batera, Eusko Ikaskuntza osatzen duten lurraldeen arteko oreka bultzatzea dute xede.
|
|
2009
|
|
|
Milaka urtetan zutik irautea lortu
|
dute
gaur egun Euskal Herrian dauden trikuharri eta harrespilek. Hala ere, kalte asko izan dituzte, eta dagoeneko desagertu ez direnetatik asko hondatuta daude.
|
|
|
Itsasoan harrapaketa handiko eta txikiko zikloak daudela antzeman
|
dute
gaur egun zientzialariek, eta horietan garrantzi handia dutela itsasoko ingurumen aldaketek. Iparraldean, urte batzuetan sardina ugari dago, eta, beste urte batzuetan, antxoa ugari.
|
|
|
–Herri kultura folklore huts bilakatu nahi
|
dute
gaur egun?
|
|
|
Zientzialari talde batek 10.000 espezie ornodunen genomen mapa egin nahi du. Hala, besteak beste, jakin nahi
|
dute
gaur egun itsasoan, lurrean eta airean aurki daitezkeen espezie kontaezinak nola eboluzionatu duten 600 milioi urtean, lehen bizkarrezur prototipoa zuen itsas organismo bakar hartatik.
|
|
2010
|
|
|
Kontua da herriaren gehiengoari nola ematen zaion bide. Horregatik pentsatzen dut hemen egin dutena, erkidego autonomoan, Jaurlaritza hartzearena, Nafarroan egin zutena, ez dut esango horrek egunak kontatuta dauzkanik, baina beraiek ere antzematen dute, hemengo PSEk eta PPk eta ez dakit zenbateraino, PSNk eta UPNk, antzematen
|
dute
gaur egun, adibidez, instituzioetan buru izate horrek amaiera bat duela. Garai berri baten atarian egon gaitezke, bakearen eta erabakitzeko eskubidearen garaian.
|
|
|
Zorionez, euskararen balioa gizarte osoak, enpresek eta herri erakundeek partekatzen
|
dute
gaur egun. Euskararen aldeko atxikimendu zabal batek aukera eman digu, azken hamarkada hauetan, euskararen normalizazio bidean urrats sendoak aurrera egiteko, eragozpenak eta ezinak gaindituta. Hala ere, bide luzea dugu gure aurrean, euskarak bizitza osoa izan dezan gure eguneroko zereginetan, kalean, lantokian edo lagunartean.
|
|
|
Testuinguru horretan, epaileek erabakitzen dituzten zaintza partekatuen jaitsiera, dibortzio kasuetan gertatzen diren liskarraren ondorio dela zehaztu du. Banandu nahi duten bikoteen %4k auzitara jotzen
|
dute
gaur egun, baina 2005ean %35 zirela gogorarazi du Saenzek.
|
|
|
Horren adibide jartzen dute Roundup Ready, Monsanto enpresaren herbizida. Transgenikoen merkatua lau enpresak kontrolatzen
|
dute
gaur egun.
|
|
2011
|
|
|
Bi zinemagileen ustezko delitua gobernuaren kontrako protestak sustatu izana da. Zigor horiek elkartasun kanpaina zabala eragin zuten zinemagileen artean; horren barruan zeuden Asgar Farhadiren hitzak Urrezko Hartza jasotzerakoan.Bi gertaera horiek ederki aski islatzen
|
dute
gaur egun Irango zinemak duen egoera. Batetik, Abbas Kiarostamiren lekukoa hartuta, zuzendari gazte bikainak ari dira mundura plazaratzen.
|
|
2012
|
|
|
Eta orain ekoizleek berriro elkartu dituzte, orduko arrakasta errepikatu nahian edo. Juno ren ondotik, Diablo Cody oso pertsona famatua egin da Hollywooden, eta haren gidoiek urrearen prezioa balio
|
dute
gaur egun. Jason Reitmanek, berriz, askoz ere pelikula interesgarriago bat egin zuen Juno ren ostean: Up in the Air komedia gazi gozoa.
|
|
2013
|
|
|
Hala eta guztiz ere, Obamaren administrazioak eta EBekoak apustu argia egin dute bien arteko merkataritza eremu librearen alde; 3,7 bilioi euroko merkataritza harremana litzateke, izan ere. Jadanik munduko harreman ekonomiko estuena
|
dute
gaur egun, ondasun eta zerbitzu atalean bilioi bat dolarretako balioarekin eta bi bilioi dolar baino gehiagoko inbertsioei esker. Esaterako, Asian dituzten inbertsioak halako hiru dituzte Europan AEBek.
|
|
|
Rafael Gomez Chaparro eta Jesus Cejas Mohedano epaileen kontrako neurriak eskatu dituzte, baita Juan Antonio Gonzalez Pacheco, Jose Ignacio Giralte Gonzalez, Celso Galvan Abascal eta Jesus Muñecas Aguilar polizien kontra ere, frankismoan torturak «baimentzea» leporatuta. «Onartezina den zerbaitekin egin dugu topo; ekintza horiek zigorrik gabe jarraitzen
|
dute
gaur egun ere, eta nazioarteko laguntza bilatzea da alternatiba bakarra», azaldu du Carlos Slepoy abokatuak. Deklarazioak hamar egunetan Ana Messuti eta Carlos Slepoy abokatuek Frankismoaren krimenen aurkako kereila Argentinako epaitegietan jarri duten auziaren egoeraren berri eman zuten atzo, Madrilen.
|
|
|
Azken datuen arabera, erakunde horien zorpetze globala BPGaren %15 ingurura igo da. Udalerriek duten zorra gehituta, Hegoaldeko administrazioek 14.000 milioi inguruko zorpetzea
|
dute
gaur egun.
|
|
2014
|
|
|
Ikerketa askok erakusten dutenez, barazkijaleek joera txikiagoa
|
dute
gaur egun herrialde industrializatuetan ageri diren hainbat gaixotasun pairatzeko: minbizia, diabetesa, gizentasuna eta bihotzeko gaixotasunak, besteak beste.
|
|
2016
|
|
|
Adibide bat: 340 suhiltzailek osatzen
|
dute
gaur egun Nafarroako suhiltzaileen taldea, baina gutxienekotik oso urrun dago kopuru hori. Sindikatuen arabera, 388 lirateke.
|
|
2020
|
|
|
Erasoko futbolaren bilakaeran beste katebegi bat izan zen Johan Cruyff (Amsterdam, 1947 Bartzelona, 2016). Jokalari moduan erakutsi zuena entrenatzaile lanetan berretsi zuen, eta haren ikasgaiek iraun egiten
|
dute
gaur egun ere. Hain zuzen, bereizgarri horri eman dio garrantzia Couto Lagok:
|
|
|
Motxilak gora izena jarri diote ekitaldiari, «garaia delako herri honetan oraindik ere etxe askotan dagoen sufrimendua bukatzeko». Adierazi
|
dute
gaur egun 18 urte arteko 102 haur eta nerabe motxiladun daudela Euskal Herrian. Porrotxek berak parte hartuko du igandeko ikuskizunean.
|
|
|
Obrak dagoeneko zuen oihartzunak bultzatuta, Bizkaiko Foru Aldundiak zuhaitzak erosiko zizkiela proposatu zien beste bi jabeei. Haietako batekin ez zuten akordioa egitea lortu, eta 1999an beste hamar pinu moztu zituzten; bigarrenak, ordea, saldu egin zituen, eta eremu horretako arbolek osatzen
|
dute
gaur egun artelana, 500 inguruk.
|
|
|
Horrela hasten da Europako Parlamentuko 38 diputatuk Pedro Sanchez Espainiako presidenteari eta David Sassoli Europako Parlamentuko presidenteari igorritako eskutitza. Azaldu
|
dute
gaur egun 205 euskal presok betetzen dutela zigorra Espainiako espetxeetan, eta horietako gehienak (184) etxetik 250 eta 1.100 kilometro arteko distantziara daudela. «Egoera horrek presoen senideak zigortzen ditu, eta behar bezalako gizarteratzea eragozten».
|
|
2021
|
|
|
Familia negozioek zaila
|
dute
gaur egun aurrera egitea?
|
|
|
«Urte onenetan, talde handi batzuek milaka disko ere saltzen zituzten, eta aurten uste dut urrun gelditu direla denak. Dirua zuzenekoetatik ateratzen
|
dute
gaur egun taldeek, baina azokan oraindik saltzen dira diskoak, eta hori Euskal Herriko fenomeno bat da; hemendik kanpo ez da ohikoa hori».
|
|
|
Nahiz eta komunikabide oso desberdinak izan, kazetariek azaldu
|
dute
gaur egun erredakzioetan heltzen diotela gaiari. «Elkarrekin gogoetez eta proposamenez hitz egiteko gogoz daude denak», dio Zapirainek.
|
|
|
Orduan oraindik ere ez neukan Instagram konturik, eta bat egitea izan zen eskatu zidaten gauza bakarra». Korrikalari gazte askok osatzen
|
dute
gaur egun oraindik Italiako taldea, eta, gauza guztien gainetik, bertan dagoen giroa azpimarratu du Zubizarretak. Haiekin taldean ibiltzeak ematen dizkion onurak ere ez ditu ahaztu, eta eskertu egin du jasotzen duen babesa.
|
|
2022
|
|
|
«Lurralde honetan komunikabideak itxiarazi, kazetariak espetxeratu eta haien aurkako atentatuak egin dituzte». Gainera, azpimarratu
|
dute
gaur egun Espainian mozal legeak indarrean jarraitzen duela, eta, «lege bidegabe horren bidez», testua sinatzen duten hedabide eta hainbat kazetariri isunak jarri dizkiete, edo jazarri egin zaizkie noizbait. «Horregatik guztiagatik, ondo dakigu Pablo eta haren senideak sufritzen ari diren egoera oso latza eta makurra dela», azaldu dutenez.
|
|
|
Zenbat pertsonak egiten
|
dute
gaur egun Euskal Herrian eragozpen fiskala?
|
|
|
Era berean, abisatu
|
dute
gaur egun «frackingaren mehatxua» indarrean dagoela. «EAJk ez dio uko egin egitasmo horri, eta presio egiten jarraitzen du teknika hori gure lurraldean garatu ahal izateko, nahiz eta gizartearen gehiengoaren oposizioa duen gaia izan», gaineratu dute.
|
|
|
Administrazioek hil amaiera arteko epea
|
dute
gaur egun behin behinekoek betetzen dituzten zenbat lanpostu eskainiko dituzten zehazteko. Horietako zein eta probetara aurkezteko oinarriak urtea amaitu baino lehen aurkeztu behar dituzte.
|
|
|
Beste neurri batzuk ere indarrean jarriko dira: Ipar Euskal Herriko eta Frantziako herritarrek urtean 138 euroko saria ordaindu behar
|
dute
gaur egun telebista eta irrati publikoak finantzatzeko, baina sari hori ezabatu egingo dute udazkenean.
|
|
|
Kofradien bazkariekin hasiko
|
dute
gaur eguna piratek, eta kofradia bakoitza kalejiran aterako da, Kursaalean elkartu arte. Handik, kairaino joango dira.
|
|
|
Gainera, hango langileek ere prestakuntza nahikoa dute; beraz, baliagarri zaigu hori. Gure kasuan, orain 25 urte gurekin lanean hasi ziren askok segitzen
|
dute
gaur egun oraindik.
|
|
|
Ezkerra ohitura onetara eta politikoki zuzenaren eremura mugatuta ikusten dute, eta, horren aurrean, eurek bestelako bizitasun subertsibo bat ordezkatuko lukete, zeina, funtsean, saiakera bat baino ez baita, dena aldatzeko ezer alda ez dadin. Oinarrian dagoen pultsio kontserbadorea berbera da, baina ulertzen
|
dute
gaur egun beharrezkoa dela transgresioa, dagoena bere horretan mantentzeko.
|
|
|
Haien aburuz, horrek 200 kamioi besterik ez luke aterako errepidetik. Aintzat hartzekotzat jo
|
dute
gaur egun 10.000 kamioi inguru pasatzen direla egunero Irundik (Gipuzkoa).
|
|
2023
|
|
|
Ura gordetzeko depositu zahar bat da Aljibea, Villabonan (Gipuzkoa) dago, eta herriko gazteek eta kontzertuak eta antzekoak egiteko erabiltzen
|
dute
gaur egun. Garai bateko lantegietakoen itxura badute hango pareta adreiluzkoek, xumean eder. Hantxe, funtzio publikoan lanean aritzeko Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako legeriak onetsitako hizkuntza irizpideen kontra azkenaldian ebatzi diren sententzien harira, euskararen jakintza ziurtatzeko hizkuntza eskakizunen gaineko gogoeta egiteko langintzan aritu ziren hiru lagun, BERRIAk propio eskatuta, martxoak 20 zituela:
|
|
|
Munduko laku handien eta urtegien erdiak ura galtzen ari dira, klima larrialdiaren ondorioz nagusiki. Science aldizkari zientifikoak herenegun argitaratu zuen ikerketa baten arabera, munduko ur biltegi garrantzitsuenetako batzuek 1990eko hamarkadaren hasieran zuten baino ur gutxiago
|
dute
gaur egun; Europa eta Asia arteko Kaspiar itsasoak edo Hego Amerikako Titikaka lakuak, esaterako.
|
|
|
Herri batzuk Ipar Atlantikotik eta Mediterraneotik iritsi ziren; beste batzuk, berriz, Itsaso Gorritik edo Itsaso Beltzetik. Nahasketa horretatik edaten
|
dute
gaur egun gure hirietan ikusten ditugun hizkuntzek eta tradizioek.
|
|
|
Europako Batasunak indarrean duen legea askoz arinagoa da, eta horren arabera, beraz, ez litzateke egongo aire kutsatua arnasten duen herritarrik. Alabaina, EBk 2030erako proposatutako irizpide berrien arabera —aldaketa prozesuan dago araudia— Hego Euskal Herriko hamar herritarretik zazpik aire kutsatua arnasten
|
dute
gaur egun. «Horrek erakusten du zenbaterainokoa den administrazioek hurrengo urteotan egoera hori zuzentzeko duten erronka», ohartarazi du Ekologistak Martxan ek ohar batean.
|
|
|
«Sindikatuok eraginik handiena dugun lantokiak dira. Itunpeko ikastetxe askotan umeek bazkaria etxetik eraman
|
dute
gaur egun, eta Loiuko aireportuko kafetegia itxita dago», zehaztu du Marije Fernandez ELA sindikatuko ordezkariak.
|
|
|
Behin eta berriz errepikatzen da istorio hori higiezinen enpresetan edota jabe partikularrekin. Egoera hori bizi
|
dute
gaur egun etorkinek zein Euskal Herrian jaiotako pertsona arrazializatu askok. Kasu horietan gertatzen den arrazagatiko diskriminazioaz aritu ziren joan den ostegunean Donostiako Aquariumean, Ausartak, etxebizitza alokatzeko irizpide arrazisten aurka jardunaldietan.
|
|
|
Gogoratu
|
dute
gaur egun ekoizpen kostuen azpitik salatzen ari direla, Elikadura Katearen Legeak dioenaren kontrara. Eusko Jaurlaritzaren prezioen behatokiaren arabera, 7,17 euroan saldu lukete txahal kiloa, baina ekoizleei 5 euro inguru ordaintzen diete banaketa kate eta erosleek.
|