|
2003
|
|
|
Industriagintzako aroan bizi da une honetan Nafarroa eta burubidez gizarte hiritartua da herrietakoa ere. Ideia eta ohiturek ez
|
dute
garai bateko hesirik aurkitzen komunikabide oroko rren sarean. Hori dela-eta, begirada zabalez ikusi behar da hizkuntzaren arazoa behin behineko egoera hertsian itsutu gabe.
|
|
|
2003ko urtarrila otsaila • 134 zenbakia zuetan eta ederki kostata lor daitekeen jomuga dela. Euskaltzale amorratu askok, eguneroko jardunean erdara erabiltzera ezinbestez behartuta, amore eman (behar izan?)
|
dute
garai bateko asmotan; ilusioz beteta euskara ikasteari ekin zioten erdaldun batzuk, urteak joan eta urteak etorri gutxieneko erabilera maila lortzeko paradarik ezean, ikasitako guztia galtzen ari direla (edo, jada, galdu dutela) ohartu dira; hori guztia, haurrak euskalduntzeko ahaleginetan jarritako ilusio asegabea ahaztu gabe. Eta disonantzia kognitiboaren mekanismoa aintzat hartuta, garai bateko asmo utopiko eta egungo eskarmentu etsigarrien arteko amildegiak eragiten duen autokulpabilizazioa ekiditeko, norberak garai bateko hizkuntz ilusioak murriztu eta apaltzeko tentazioa senti dezake.
|
|
2006
|
|
|
Azken horiek, denak, eskumako aldean kokatuta, politikakerietan hasteko asmorik gabe esana. Milaka tona adreiluk eta asfaltok hartu
|
dute
garai bateko hezeguneen lekua, behinola jaun eta jabe zen naturaren azken zantzuak ia desagertarazteraino.
|
|
|
egurrezko habe eta zutabeak termiten jaki bihurturik, etxe guztia goitik behera botatzeko erabakia hartu zuten jabeek. Gaur egun, altzairuzko habe modernoek jaso
|
dute
garai bateko egitura zaharkituaren testigua.
|
|
2008
|
|
|
hotela ondo ez zihoala eta, hirurogei langile utzi zituen kale gorrian. Langile ohiek salatzen dutenez, geroztik, gelak txukundu, moketa aldatu eta beste hainbat berrikuntza egiteko baliatu
|
dute
garai batean haiei ordaintzeko erabiltzen zen soldata. Alegia urbano asko daude hotel honen inguruan:
|
|
2009
|
|
|
Txabola bakoitzak bere jabea eduki izan du XX. gizaldian. Baina gure lekukoek entzun
|
dute
garai batean artzain ezberdinek erabiltzen zituztela. Sano antzeko egitura izan dute borda denek.
|
|
2010
|
|
|
berarekin eraman baititu gizarteak eredutzat zituèn giza balioak, gizakiaren inkontzientean gordeta zeudenak? indibidualismorik basatiena errotzeko, aldi berean; baieztatu ere, baieztatuko nuke gure gizarte laikoan. Elizek ez
|
dute
garai bateko indarra, zorionez: Eliza katolikoak hemen Europan ez bederen??, gero eta protagonismo handiagoa hartuko duela sinesteko beste era batek, biluziago eta zinezkoagoa izango denak?, ekialdeko eta mendebaldeko hainbat eta hainbat mistikok jorratutako bidetik, via negationis?, Jainkoari buruzko ikusmolde berri bat ardatz?
|
|
|
“Slow food” erakundeak jarauntsitako zapore hori aurkitu nahi du, eta hori etorkizunera pasatzearen alde egiten du. Mugimendu horrek eta antzeko beste korronte batzuek balioa ematen laguntzen
|
dute
garai batean iraindu zen txikiari eta klasikoari, XXI. mendean laborantza espezieen eta basa espezieen biodibertsitatearen defentsa gisa agertu baita. Ura eta txabola hurbildu eta ezagutzea Eguneroko erosketen artean artisau produktuak eta formula tradizionalak sartzea da “slow food” jaki biltegian lekua egitea.
|
|
|
"... et spero resurrectionem mortuorum et vitam venturi saeculi" —, ez delako badena eta badelako ez dena; Nietzschek Jainkoaren heriotza dekretatu zuen, eta Jainko post mortem Dei batengan sinesteko aukera ireki zaigu;" Hau baino aro hoberik jaiotzeko, zeinean guztia galdu den...!" esaten zuen Simone Weilek, eta halaxe sentitzen dut nik ere; garai batean objektu bakoitza, izaki bakoiza eta pertsonaren arnasaldi bakoitza Jainkoagan sinesteko argudioak eta heldulekuak ziren; gaur, ordea, ez dago heldulekurik, Nietzschek haizatu zuèn Jainkoaren hilotza ez bada; zuk zientzia aldarrikatzen zenuen, eta hara zertara eraman gaituen zientziak, Damaso: ...e gizarte modernoaren ezaugarria eta zerbait daukagun neurrian baikara nor, bestela jai; hemen ere moduak —zientzia gizarte kapitalistan txertatzeko moduak— berarekin eraman baititu gizarteak eredutzat zituèn giza balioak, gizakiaren inkontzientean gordeta zeudenak... indibidualismorik basatiena errotzeko, aldi berean; baieztatu ere, baieztatuko nuke gure gizarte laikoan —Elizek ez
|
dute
garai bateko indarra, zorionez: Eliza katolikoak hemen Europan ez bederen... —, gero eta protagonismo handiagoa hartuko duela sinesteko beste era batek —biluziago eta zinezkoagoa izango denak—, ekialdeko eta mendebaldeko hainbat eta hainbat mistikok jorratutako bidetik —via negationis—, Jainkoari buruzko ikusmolde berri bat ardatz... berria bezain zaharra ere badena, bestalde, Donibane Gurutzekoarena ere izan zelako —" Ez hau, ez hau eta ez hau; ezer ez, ezer ez, ezer ez; oro biluz eta oro gau" —, askapen teologiaren ekarpenak ahaztu gabe, zeinak profetismoari eta salaketa sozialei haize berriak ekarri dizkien, marxistekiko elkarrizketa bultzatzeaz gain, munduko galtzaileen aldeko jarreran; Simonek argi eta garbi esan zuen zeri lotu behar zaion:
|
|
2013
|
|
|
Egia da 1914ko mobilizazioa izan zelarik Euskal Herrian gelditu zela, baina orain arte Oxobi-ren biografiak idatzi dituztenek ziotenaren kontra, 1917an Oxobi-ren lumatik gerlako tokietatik idatzi artikuluek aditzera ematen
|
dute
garai batez Euskal Herritik Frantzia iparraldera joan zela, eta gerlaren berri eman zuela. Eskualduna astekariko gerla garaiko zenbaki guztiak irakurriz ohartu gara maiz idatzi zuela gerla tokitik.
|
|
2014
|
|
|
leun, distirant eta gastatua. Begiek, berriz, galdua
|
dute
garai bateko dirdira, eta nekea irakur liteke haren keinu eta begirada bakoitzean, bizitzeaz nekatu baina mundua uzteko aski indar bildu ez eta ingurukoak molestatzeaz lotsatzen denaren neke herabea, oharkabean joan ezin bada oharkabean pasa nahi lukeenaren jarrera.
|
|
2015
|
|
|
Irribarre egin du Xk. Biek miresmen bera sentitzen
|
dute
garai bateko taberna klase horrekin: egurrezko barra altua, oina pausatzeko koskaduna eta atzealdean sabairaino iristen den arasa, urteek hautsen galoiez zamaturiko ardo eta likore botilaz beteta.
|
|
|
7 Egia hau gogora datorkienez gero, beren buruaz barre egiten
|
dute
garai batean beren maitasunak erantzunik zuen ala ez kontuan izanik hartzen zuten penagatik. Maitasuna ona bada ere, berezkotzat izaten dugu ordaina hartzea.
|
|
|
22 kantu entzun dira, Lapurdikoan bezala (hau Luhuson iragana martxoaren 15ean). Euskal Irratiak dira Iparralde huntan xapelketa horren antolatzaileak eta aitortzen
|
dute
garai batean baino nekezago zaiotela antolaketa hori, ez baita hain errex haur kantarien mobilizatzea. Duela zenbait urte, berrogei kanturaino entzun ziteken, gaur erditsua.
|
|
2016
|
|
|
Itsasoaren ondoan sortu zuten, eta, oraindik ere, kostaldeko herria da batez ere; hori bai, turistek hartu
|
dute
garai batean arrantzak zuen lekua. Baina badu gehiago:
|
|
2017
|
|
|
Erran nezake ere gasna ekoizpena ziurtatzeak ere onura publikorako balio duela. Gaur egun, bortua ez
|
dute
garai batean bezala soilik laborariek eta artzainek erabiltzen, beste hainbat jendek ere (ibiltari eta beste) baliatzen dute, eta aktibitate humanoa eta produktiboa izateak du ziurtatzen biodibertsitate maila aski ona.
|
|
|
" Azken urteetan ikusi dugu herritar gehiago animatu dela mozorrotzera eta konpartsetan ateratzera". Alde horretatik hobekuntza ikusi badute ere, gogoan
|
dute
garai batean intentsitate handiagoz bizi zirela Inauteriak. " Egun gehiagotan mozorrotzen zen jendea" eta mota askotako" tramankulu eta inbentoekin" ateratzen ziren herritarrak kalera.
|
|
2018
|
|
|
itsasoko haize errotentzako dorreak egingo dituen enpresa. Hala ere, teknologiari lotuta sortzen ari diren enpresa berriek ez
|
dute
garai bateko industriek behar zuten langile kopuruen premiarik, eta gehien sustatzen ari diren lanpostuak zerbitzuei eta turismoari begirakoak dira; unean uneko joerei lotuegi dauden lanpostuak.
|
|
|
Eta badakizu han daudela arrantzale izandakoak eta haien familietakoak?. Izan ere, ekonomian galdua
|
dute
garai bateko indarra, baina hor, espazio sinboliko horietan, lehengoak dira: –Ziren modukoak dira oraindik ere?.
|
|
|
Gaur egun, mugek ez
|
dute
garai batez zeukaten gaitasuna lurraldeak bereizteko, Zabalo eta Massiasen ustez, 50 tokian tokiko kolektibitateek eskumen gehiago daukatelako eta Europako Batasunak" mugaz gaindiko lankidetza" bultzatzen duelako.
|
|
|
Ez dute hitz bat ere gurutzatu azken bost minutuetan. Zer kontaturik ez dute, jada nahikoa esan diote elkarri, eta hitzek ez
|
dute
garai batean zuten balioa. Nahikoa da begirada bat edo keinu bat esan nahi dutena adierazteko.
|
|
2021
|
|
|
iparretik edo hegotik. Ibilbidea definitu behar
|
dute
garai bateko ibaiaren deltaren aurrealdera iristeko. Erabaki horretan irizpide zientifikoak ere aintzat hartzen dira, bide bat hautatzeak bestea ez ikertzea esan nahi baitu.
|
|
2022
|
|
|
Ez. Esaten
|
dute
garai batean atanotarrak eta bengoetxeatarrak tokatu izan zirela elkarren kontra, baina aspaldiko urteetan ez da gertatu bi anaia finalerako txartela jokoan dutela elkarren kontra lehiatzea. Polita izango da.
|
|
|
Biek nabarmendu zuten langileek eman dieten artari begira esker ona besterik ezin dutela erakutsi, baina zentroko arta eredua ez dela lehen bezalakoa. Uste
|
dute
garai batean «punta puntakoa» zela zentroa, eta hori galdu egin dela orain; itxaroteko epeak oso laburrak izaten ziren, eta gaixoenganako «gertuko tratuan» ardazten zuten arta osoa. Orain, hutsuneak ikusi dituzte.
|
|
|
Ez
|
dute
garai batekoen zorrik. Zenbait minuturen ondotik, dirdiraka ari dira plater hutsak, garbiaren garbiz, ogiarekin azken saltsa eta haragi hondarrak ere bildurik.
|
|
2023
|
|
|
Aterpea jarria
|
dute
garai batean Lino fabrika zegoen plazan, eta 40 sagardogileren uzta dasta dezake zazpi euroan edalontzia erosten duenak. Edalontziaren diseinua Juanfer Ricok egin du aurten ere —aurtengo omenduetako bat da, Idoia Arbelaitz euskara irakasle, herri mugimenduetako ekintzaile eta Sagardo Egunaren antolatzailearekin batera— Edalontziko marrazkian, kalibre bat ageri da, eta sagar bat dauka helduta.
|
|
|
Zuzendaritzan uste dute haien egoitza bizirik dagoela, baina sikiera astean behin joateko gonbidapena egin dute. Hala ere, aitortu
|
dute
garai bateko eta gaur egungo adinduen beharrak aldatu direla, desberdinak direla. " Ez da beti egoitzan egotea, bestela ere nahiko sozializatzen dugu.
|
|
|
Karro hartara igo zen EAJ, eta horren ondorio da gaur egun bizi dugun egoera. Bestalde, Kataluniaren historiarekin alderatuta, batzuek esaten
|
dute
garai batean burgesia katalanak ahalegina egin zuela haien hizkuntza eta kultura babesteko, underground kultura barne, eta hemen, aldiz, euskal burgesiak ez omen zuen hori egin: euskal hizkuntzatik aparte utzi zuen kultura.
|