|
2001
|
|
|
Lehendik ere bagenekien, euskaldunez gain, Sidneyen euskaraz dakien australiar bat bizi zela, Jon D. Patrick, eta Gure Txokon topatu genuen. Euskal Herrian jaiotako bertako bazkide batzuek ez
|
dute
euskaraz jakingo, baina psikologo informatikari honek bai ordea.
|
|
2003
|
|
|
Euskaldunen hazkunde demografikoa gelditu nahi dute. Hainbat nafarrek euskara ikastea edo seme alabak euskarazko ereduetan eskolatzea erabakitzen
|
dute
euskara jakitearen abantailak bultzaturik, gaztelania eta euskara ezagutzearen balio instrumentalez sinetsirik. Motibazio hori euskararen balio soziala azpimarratu eta elikatzen duen politika batek mantentzen du eta Nafarroako Gobernuaren erabaki anitzek motibazio pragmatiko hori ahuldu eta ito nahi dute, euskararen balio soziala eta prestigioa gutxituz, euskara ez dadila izan abantaila soziala eta ez dezala motibazio instrumentalik piztu.
|
|
2004
|
|
|
Eta uste dut joera aski zabaldu baten adierazgarri dela Oteizarena: euskal kulturarekin lotzen diren osagarririk zaharrenek, historikoenek eta mitologikoenek lilura berezia eragiten
|
dute
euskaraz jakin ez arren euskal kulturaren parte sentitzen direnengan?. Hutsuneak, cromlechak eta euskaltegiak, Euskaldunon Egunkaria, 2002/3/9.
|
|
2008
|
|
|
2 Egoitza eremu mistoan duten Nafarroako administrazio publikoek, nahi badute, zehaztu
|
dute
euskaraz jakitea, beste merezimendu batzuen artean, zein lanpostu zehatz eskuratzeko izanen den merezimendu beren oinarrizko administrazio zerbitzuetan. Hori arrazoituriko ebazpenaren bidez egin eta plantilla organikoan adierazi dute."
|
|
|
" 18 artikulua. 1 Nafarroako administrazio publikoek, ebazpen arrazoituaren bidez, beren plantilla organikoetan adieraziko
|
dute
euskaraz jakitea zer lanpostu eskuratzeko izanen den nahitaezkoa, zereginen, Foru Dekretu honetako zehaztapenen eta eskariaren arabera; lanpostu horien zereginei dagokien jakite maila adierazi da.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, hizkuntza guztien berreskurapenean eta normalizazioan, transmisioak berebiziko garrantzia dauka. Gurera etorrita, egun umeek denbora asko ematen dute aitona amonekin, eta Euskal Herriko inguru erdaldunetan aitona amona horiek ez
|
dute
euskaraz jakiten. Nire aburuz, zaintza eredu horrek etena eragin du transmisioan, baina egoera horrek zail du atzera buelta, bestelako faktore batzuk daudelako tartean:
|
|
2013
|
|
|
Hala jakinarazi du Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak. Udal liburutegietako arduradunek ez dute hizkuntza eskakizunik, Nafarroako administrazioaren eta haren mendeko erakunde autonomoen langileentzat, meritu gisa hartzen
|
dute
euskaraz jakitea, baina langileek ez dute derrigorrez euskara maila bat izan beharrik. Horrek ekartzen du herri euskaldunetan gaztelaniaz baino ez dakiten liburuzainak edukitzeko arriskua; hala saltu du Uemak.
|
|
2014
|
|
|
Hitzarmena sinatzen duten saltzaileek ez
|
dute
euskaraz jakin beharrik. Norberak erabakitzen du zein den hartu nahi duen konpromiso maila.
|
|
|
Haurra ez da gai gaztelaniaz ongi adierazteko eta sendagilearen esanak ulertzeko, beraz gurasoek itzultzaile lanak egin behar izaten dituzte. Leitzako, Ultzamako, Elizondoko edo Irurtzungo kasuan pediatrek ez
|
dute
euskaraz jakin beharrik; hortaz, oso ohikoa da sendagile erdalduna egokitzea.
|
|
|
Liburutegi publikoen sarean eremu euskaldunean dauden Nafarroako liburuzainen plantilla organikoan ez da profil elebiduneko langilerik eskatzen. Beraz, Altsasu, Aurizberri, Bera, Elizondo, Etxarri, Irurtzun, Leitza, Lesaka edo Olazti bezalako herri euskaldunetako liburuzainek ez
|
dute
euskara jakin beharrik.
|
|
|
Kalean kuadrillan dabiltzanean zein hizkuntza erabiltzen duten galdetuta, eztabaida taldeetan parte hartu duten gazteen artetik %50ak aitortzen du gaztelera erabiltzen duela; %9, 4 k euskara eta %40, 6ak euskara eta gaztelera erabiltzen dituela. Euskara erabiltzeko arrazoien artean kokatzen
|
dute
euskara jakin eta betidanik erabili izana; eta baita gehienek euskara jakitearen argudioa. Gaztelera gehiago erabiltzearen arrazoiak berriz honela argudiatzen dituzte:
|
|
|
Trebiñun beharrezko ikusi
|
dute
euskara jakitea, eta gehienek euskarazko ereduetan matrikulatu nahi dituzte seme alabak. Hori ondo dago:
|
|
2015
|
|
|
Ehun metro n, Joxe Zuazalagoitia umeak, bederatzi izarrak zenbatu eta desira eskatzera doanean, zalantza: astroek ziur aski ez
|
dute
euskaraz jakingo; beraz, badaezpada ere, gaztelaniaz formulatuko dut desira. Koldo Izagirrek arrazoi:
|
|
|
Osasunbideak ezezko erantzuna eman dio galderari. Nafarroa iparraldeko osasun laguntzako zuzendariordea den Antonio Lopez Andresen erantzunak dioenez, Lesakako eskualde oinarrizkoan hiru medikuk
|
dute
euskaraz jakin beharra: Lesakako oinarrizko osasun laguntzako taldeko medikuak, Arantzako oinarrizko osasun laguntzako taldeko medikuak eta Lesakako oinarrizko osasun laguntzako taldeko pediatrak.
|
|
2016
|
|
|
Eta hori ez da inposizio injustua, baldintza antidemokratikoa. Gu legez behartu baldin bagaituzte, lortu arte, espainola/ frantsesa jakitera bizikidetzaren izenean, beraiek behartuta egon behar
|
dute
euskara jakitera, eta legez ez bada, komunitateen arteko itunez. Eta betebehar horren demokratikotasuna da guztiengainetik aldarrikatu behar duguna.
|
|
2018
|
|
|
Herritar guziek euskara jakiteko eskubidea izaitea du helburu. EH Bilduk aurkeztutako proposamena gehiengo zabal baten baimenarekin onartua izan da, Gernikako Estatutuan eta Euskararen Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko legean araututa dagoen bezala, herritar guziek
|
dute
euskara jakiteko eskubidea. Legebiltzarrak azken baimena eman behar dio.
|
|
2021
|
|
|
Guk ez dugu sekula pentsatu film bat euskaraz egiten dugunik euskara zabaltzeko edo nazioartekotzeko baina, nahi gabe, egiten ari zara. Handia beharbada euskara ez dakiten gehiagok ikusi
|
dute
euskara dakitenek baino.
|
|
2023
|
|
|
Hala ere, umeengan oso beharrezko ikusten dute euskara. Pentsatzen
|
dute
euskara jakiteak aukerak emango dizkiela beraien seme alabei.
|
|
|
Udalak oraindik ez du iragarri zeintzuk izango diren zuzendari horiek, baina, LABek ohartarazi duenez, ez
|
dute
euskaraz jakin. «Azken hiru hamarkadetan udal langileen euskalduntzearen esparruan eginiko ahaleginak zapuztuko dira, zuzendari ez euskaldun batek euskaldundu diren langile guztiak espainolez lan egitera derrigortzen dituelako», nabarmendu du sindikatuak.
|