|
2001
|
|
|
Mercé Jordi Emakumeari Laguntzeko Elkarteko lehendakariak salatu du orain arte ez dela inolako azterketarik egin etxekoandreek berezko gaixotasunik duten eta laneko gaixotasuntzat hartzen diren zehazteko. Haren arabera, medikuek berek ahazten
|
dute
etxeko lanak egiten dituzten eta familiari laguntzen dioten emakumeen arazo asko, batez ere depresioak, jasaten duten presioaren ondorio direla, eta dena botiken bidez konpontzen dutela. Proposamen bat egin da, eta bertan Estatuak ordainduko ditu bere kargura seme alabak, adineko senideak, gaixoak edo ezinduak dituzten etxekoandreen Gizarte Segurantzako kotizazioa.
|
|
2003
|
|
|
Espainiako bikoteen herenak (%32) bakarrik partekatzen ditu etxeko lanak, eta gizonen %1ek baino ez ditu horietaz arduratzen. Gainera, hiri handietan bizi diren espainiarren %13k kanpoko laguntza kontratatua
|
dute
etxeko lanak egiteko. Demoscopiak Ajax-entzat egindako azterlan baten arabera, 18 eta 65 urte bitarteko 503 emakumeren artean, hamar emakumetik seik onartzen dute emakumeak direla, bai etxekoandreak, bai ez, etxeko lanez pertsonalki arduratzen direnak, eta etxeen %14tan dira lan horiek.
|
|
2006
|
|
|
aldagaia gisa. Horrela, lehenengo, bigarren eta hirugarren irizpideen bidez identifikaturiko haur gehienen amek mailakultural altua dute, baina ez
|
dute
etxetik kanpo lanik egiten. Lehenengo irizpidearenbidez identifikaturikoak, esanguratsuki maila ekonomiko altuagoko familietakoakdira.
|
|
2008
|
|
|
Eta oporretan irekia dioen esamolde hori errealitate gordin bilakatzen da emakumeentzat, urtean barrena etxetik kanpo lanean aritu ala ez, ia bakarrik bere gain hartzen
|
dute
etxeko lanen ardura eta pertsonen zaintza.
|
|
2009
|
|
|
Horri erditu ondorengoa gehitzen badiogu, eta ondorenaren ondorena…" guraso bilera" esaten zaio, eta amen bilera da, eta 17: 30etan. Ama horiek edo ez
|
dute
etxetik kanpo lan egiten, edo lanean baimena eskatu beharra izan dute. Enpresan ttanttaka ttanttaka baimen horiek denak batuz doaz.
|
|
|
berdintasuna praktikatzen
|
dute
etxeko lanetan
|
|
2010
|
|
|
Eskaintza ugari dago etxetik bertatik lan egiteko, baina iruzurra ez direla ziurtatzea komeni da. Eskaintza ugarik proposatzen
|
dute
etxetik lan egitea, batez ere etxekoandreei eta erretiratuei. Normalean, espezializazio handirik behar ez duten lanak dira, etxean bertan egiteko errazak.
|
|
2011
|
|
|
Laguntza horren %62 gurasoek eta %12, 5 beste senide batzuek ematen dute. Zertarako balio
|
dute
etxeko lanek. Zereginetan laguntzea eraginkorra da gurasoen inplikazioak haur eta adin bakoitzerako muga egokiak gainditzen ez baditu.
|
|
2013
|
|
|
Ikasleen gurasoen elkarteek uste
|
dute
etxeko lanak egiteko denbora handitu egin dela azken urteotan eta aldaketak eskatu dituzte
|
|
2014
|
|
|
bikotea berdinen arteko hartu emanean oinarritu behar dela aldarrikatzen dute. Afrikan, adibidez, gizonek orokorrean ez
|
dute
etxeko lanik egiten eta hemengoek gero eta gehiago egiten dituztela ikusita, etxeko zereginetan parte hartzeko eskatzen diete senarrei, ingurune berri batean daudela argudiatuz. Gizon asko pausoa ematen ari dira, baina emakumeek hain barneratuta dutenez horiek beraien lanak direla, kosta egiten zaie eskatzea.
|
|
|
Italia, Japonia eta India dira Espainia alderdi horretan gainditzen duten herrialde bakarrak. Bestalde, beste estatu europar batzuk (Danimarka, Suedia, Belgika eta Holanda) kontrako aldean daude, eta genero berdintasun handiagoa
|
dute
etxeko lanak egitean. Gizon gehiago, haurdunaldi gehiago Irudia:
|
|
2016
|
|
|
Emakume negroa etengabe behartu
|
dute
etxeko lanetan aritzera, eta, horren ondorioz, emakume negro guztien aurkako matxismoa betikotu eta areagotu da.
|
|
|
Eginbeharrak onuragarriak dira, baldin eta adinarekiko eta hezkuntza mailarekiko egokitasuna, moderazioa eta proportzionaltasuna errespetatzen badira. Nola izan behar
|
dute
etxeko lanek. Zertarako balio dute?
|
|
2017
|
|
|
–Gizartea ez dago eginda etorritako jendea beste era batera aritzeko, hizkuntzak ikasteko...?. Nekez lortzen
|
dute
etxeko lanetatik, zaintza lanetatik, eraikuntzatik eta ostalaritzatik ateratzea. Zergatik sektore horiek?
|
|
2018
|
|
|
Nolanahi ere, Christine Delphy k dioen bezala, etxekoandre baten eginbeharren zerrenda hutsak ez du askorik adierazten; izan ere, zerrenda horrek ez du esplikatzen zergatik merkatuan ere eros daitezkeen zerbitzu horiexek, eta zergatik lan jakin batzuk emazteek egiten dituzten, ordainik gabe egin ere, nahiz eta zerbitzu horixe emateagatik posible luketen kobratzea, adibidez, jatetxe batean arituta edo garbitzaileak kontratatzen dituen enpresa batean arituta. Arazoa ez da emazteek balio bat duten lanak egiten dituztela eta ez dietela pagatzen (hori dela-eta, zenbait feministak estatuaren ordainen bat edo soldata bat eskatu izan
|
dute
etxeko lanen truke), emakume (emazte) izateak horixe esan nahi baitu: zerbitzu batzuk ematea gizon (senar) bati, gizon horrexen aginduetara.
|
|
|
Emazte batek, ordainpeko enplegu bat edukiagatik, ez dio sekula uzten etxekoandre izateari; egiaz, lan egiten duen emazte bat bihurtzen da, eta lanaldi luzeagoa izaten du. Estatu Batuetan bildutako datuen arabera, langile emakumezko ezkonduek denbora gutxiago ematen
|
dute
etxeko lanetan jardunaldi osoko etxekoandreek baino, baina astean ordu gehiago ematen dituzte lanean: batez beste, 76 ordu.
|
|
2019
|
|
|
Ohiko bost akats, haur bat hezten denean Baina badira beste faktore batzuk ere. Gurasoek denbora gutxiago pasatzen
|
dute
etxean lanaren edo distantzien ondorioz. Guraso bakarreko familia gehiago daude, eta horrek baliabide eta denbora gutxiago eskatzen du hezteko bi familia baino.
|
|
|
Eskualdeko emakumeen egoerari erreparatuz, Baztanen, «zaintzari arras lotuak dauden lanpostu anitz» daudela azaldu dute. Horrez gain, «landa eremua izaki, nekazariek hartzen
|
dute
etxeko lanaren kargarik handiena». Mutil dantzen harira, «gatazka horrekin ezin akitu» gabiltzala aipatu dute:
|
|
2020
|
|
|
Etxeko lana zaintzaile soilarekin identifikatzearen aurka gaude. Etxeko zerbitzari asko garbitzaileak dira[...] [ATH ELEren zatiketaren ostean beste talde berri bat sortu zen] Haiek aipatu ohi
|
dute
etxeko lanaren bidez emakume batzuek beste emakume batzuk esplotatzen dituztela. Horrek oso modu erradikalean bereizten gaitu.
|
|
|
Antolaketa hobea
|
dute
etxeko lanak egiteko. Adibidez, erosketak egiteko.
|
|
2021
|
|
|
Federiciren obra aztertuta, ordea, lan horrek «haustura bat» dakarrela defendatu dute argitaletxeko kideek. Gogora ekarri
|
dute
Etxeko lanen kontrako soldatak (1975) izan zela hark publikatutako lehen liburua, taldean idatzitakoa, eta haren ondotik heldu ziola bakarkako bideari. 2004an eman zuen Caliban eta sorgina, eta ondotik etorri ziren Soldataren patriarkatua (2017), Mundua berriz liluratuz (2018) eta Kapitalismoa eta emakumeen aurkako indarkeria (2018), besteak beste.
|
|
|
Hau ez da harritzekoa, izan ere, etxeko lanak emakumezkoen genero aginduen luzapen bat bezala ikusten dira". Mundu mailan, ILO Nazioarteko Lanaren Erakundearen arabera, 67 milioi pertsonak jarduten
|
dute
etxeko lan sektorean, eta horietatik %83 emakumeak dira.
|
|
|
Badu zerbait berezia gerezi denborak, zeruko urdina zuriago eta gorriago egoten da, eta beteago. Leihoaren ondoan
|
dute
etxeko lan mahaia Jorgek eta Oihanak. Kanpora begira dago Oihana oraintxe, usapal bat du begira han goiko teilatu gainetik.
|
|
2022
|
|
|
Adinekoak dira batik bat, eta, horien artean, emakumeak bereziki. Izan ere, andre askok ez
|
dute
etxetik kanpo lan egin, jaso duten heziketa ez da berbera, ez dute modurik izan teknologiekin harreman esturik izateko. Horiek guztiek franko sufritzen dituzte digitalizazioaren trabak.
|
|
|
Adinekoak dira batik bat, eta, horien artean, emakumeak bereziki. Izan ere, andre askok ez
|
dute
etxetik kanpo lan egin, jaso duten heziketa ez da berbera, ez dute modurik izan teknologiekin harreman esturik izateko. Horiek guztiek franko sufritzen dituzte digitalizazioaren trabak.
|
|
2023
|
|
|
Gurasoei, aitatasun baimenak (16 aste 2021etik) aukera ematen die haurtxoa zaintzen gehiago parte hartzeko eta ama berreskuratzen laguntzeko. Gainera, ordaindutako lizentzia horiei esker, bi gurasoek “lan merkatuarekin duten atxikimenduari eutsi ahal izango diote enplegua babestuz, eta, aldi berean, oreka bidezkoagoa lortzen lagunduko
|
dute
etxeko lanaren eta bizitzaren artean, estres mailan izan ditzakeen ondorioekin”, esan dute Suediako adituek. Orduan, ba al dute eraginik baja horiek seme edo alaba bat jaio ondoren osasun mentaleko nahasteetan?
|
|
|
Ez
|
dute
etxeko lanik?
|