|
2001
|
|
|
Harrerako zenbait GKEk, batzuetan, zerbitzuen hartzaile gisa tratatzen
|
dute
etorkina eta beren jarduera justifikatzeko bitarteko gisa.
|
|
2006
|
|
|
EURYDICE 2004 txostenaren arabera, europar eskoletako etorkinen ehunekoa, 2000n eta 15 urte bitartean, herri batetik bestera nabarmen aldatzen da. Italiak, Islandiak edo Poloniak eskoletan apenas
|
dute
etorkinik, baina Belgika frankofonoak, Alemaniak, Frantziak, Lituaniak, Suediak, Erresuma Batuak eta Liechtensteinek %10etik gorako tasa dute.
|
|
2007
|
|
|
Administrazioek eta enpresek berehala hobetu behar
|
dute
etorkinen kudeaketa eta atzerritarren laneratzea, pentsio sistema krisian sar ez dadin. Lehen arazoak 2015erako agertuko dira, People Matters laneko gaietan espezializatutako aholkularitzako bazkide zuzendari Alfonso Jimenezen arabera.
|
|
|
Orain dela pare bat urte hainbat hizkuntzatan argitaratutako eskuko hiztegiak izan duen arrakasta ikusita, Bermeo, Gernika Lumo, Erandio, Lekeitio, Markina Xemein, Ondarroa eta Lea Artibaiko Mankomunitateak egin
|
dute
etorkinei ongi etorria ematea helburu duen gida. Zazpi hizkuntzatan euskaraz, gaztelaniaz, portugesez, frantsesez, ingelesez, errumanieraz eta arabieraz egindako gidak helburu hau du:
|
|
2008
|
|
|
Goi mailako hezkuntzan, atzerriko titulua homologatzea
|
dute
etorkin askok arazo larrietako bat: hamaika eragozpen eta traba burokratiko gainditu behar izaten dituzte, beraien formazioa lurralde nazional espainiar osoan baliozkoa den titulu espainiar ofizial baten baliokidetzat har dakien.
|
|
|
Rajoy xenofobotzat jo
|
dute
etorkinen inguruko adierazpen batzuengatik
|
|
|
Etorkinen populazioa heterogenoa da, horregatik, beren migrazio prozesuetan eta ongizatean faktore askok dute eragina. Goldlust ek eta Richmond-ek (1974) uste
|
dute
etorkinen errealitatea gertutik ulertzeko aldagai soziodemografikoak, kulturalak, jatorrizko herrialdekoak eta migratu eta geroko egoerakoak aztertu behar direla. Aldagai horien artean, kulturak garrantzia hartzen du, balioei, arauei eta ohiturei buruz hitz egiten duelako eta baliagarria delako bi herrialdeetan sortzen diren eskakizunak eta erlazioak ulertzeko.
|
|
|
Paperik gabeko etorkinak hemezortzi hilabetez atxilotzeko aukera aurreikusten duen zuzentaraua indarrean jarri eta gutxira, estatu kideen ekonomia beharretara moldatuko den immigrazioa bultzatu asmo du Cannesen eztabaidagai den itunak. Arrazoi humanitarioez gain, arrazoi ekonomikoen arabera erregularizatu asmo
|
dute
etorkin askoren egoera. Honako hauek dira, besteak beste, itunak erdietsi nahi dituen helburuak:
|
|
|
Bestalde, zer jarrera sortuko
|
dute
etorkinen artean gizarte autoktonoaren ezaugarri kulturalek —eta batez ere hizkuntzak—, autoktonoen etorkinekiko jarrera desegokia baldin bada, xenofoboa edo diskriminatzailea baldin bada?
|
|
|
Flandesen, Belgikarekin gehiago identifikatzen direnek flandestar identitatearekin identifikatzen direnak baino jarrera hobea
|
dute
etorkinekiko. Alderantziz gertatzen da Walonian:
|
|
2009
|
|
|
Daudenak baino etorkin gehiago dagoela uste du jendeak, galdetutakoek herritarren %17koa jotzen
|
dute
etorkin kopurua, hau da, benetako kopuruaren hirukoitza ia.
|
|
|
Espres, zorren kate bateko lehen maila Mailegu eramangarriak, baina erosotasun gutxiagokoak… Bankuek 2008 urtearen amaieran kreditua uzkurtu ondoren, etorkinak beste finantzabide batzuk erabiltzen hasi dira. Onartzeko irizpide malguagoekin, mailegu espresen erakundeek merkatuko nitxo bat aurkitu
|
dute
etorkinetan, bezero kopuru handi bati erantzuteko. Atzerritarrak dira kreditu espresen lehen erabiltzaileak.
|
|
|
Ironiaz betetako erretratoa egiten
|
dute
etorkinek, geure buruaz barre egin dezagun azaldu du Rikardo del Castillo saioko zuzendariak. Izan ere, geure buruak beste ikuspegi batetik ikustea dela helburua dio del Castillok.
|
|
|
Hala, elkarbizitzaren garrantzia aditzera ematen dute datuek. Besteak beste, biztanleen% 85,4k uste
|
dute
etorkinek bertakoen ohiturak eta tradizioak berenganatzen saiatu behar dutela.
|
|
|
Biztanleen %66, 6k uste dute atzerritarrak etortzeak ez duela euskararen garapena geldituko. Era berean, %67, 7k adierazi
|
dute
etorkinek ez dutela euskal nortasuna galtzeko arriskurik sortzen.
|
|
|
Salbuespen bakarra dago: herritarren ia %70ek uste
|
dute
etorkinak bertakoak baino matxistagoak direla.
|
|
2010
|
|
|
PRCk ekainean argitaratutako txosten baten arabera, estatubatuarren erdiek pentsatzen
|
dute
etorkinak karga bat direla nazioarentzat, lanpostuak hartzen dituztelako, eta zerbitzu asko erabiltzen dituztelako. %44k pentsatzen dute gizartea sendotzen dutela etorkinek, eta proportzio berekoa da bertako balioen eta kulturaren aurkako mehatxu direla pentsatzen dutenen kopurua.
|
|
|
Zein funtzio
|
dute
etorkinek, estatubatuarren iritziz?
|
|
|
Bertako ikasleak sustrai bila dabiltza, kultura dute ardatz, aldiz, etorkinek Euskal Herrian integrazioa dute helburu. Orokorrean, nortasunari buruzko motibazioek indar gehiago
|
dute
etorkinengan, agian, bertakoek dagoeneko euskal herritartzat dutelako euren burua. Motibazio praktikoak euskaldunekin komunikatzeko, haurrei transmititzeko, lana aurkitzeko... bigarren mailan jarri dituzte bai etorkinek baita bertakoek ere.
|
|
|
Euskaraz jakitea, aldiz, aski lotua dago eskola hizkuntza nagusiarekin eta, batez ere, bizi diren ingurumen hurbilarekin. Azpeitian Donostian baino lehenago eta osoago ikasten
|
dute
etorkin horiek (edo beren seme alabek) euskaraz, nahiz batean zein bestean eredu berean ikasi.
|
|
|
NEKANE. Badakizu, egoera gaitza bizi
|
dute
etorkinek eta...
|
|
|
Guztia legez kontrakoa da. Kanporatze agindu bat edo sarrera debeku bat dagoenean, abokatu bat izateko aukera
|
dute
etorkinek. Kasu honetan, ordea, ez zen horrela izan.
|
|
|
Horrez gain, politika bezala, euskal nazionalismoak euskarari eta euskara ikasteari emaniko garrantzia ez
|
dute
etorkin horiek partekatzen. Euskarari errespetua eta errekonozimendua diote ondare kultural gisa, baina ia inor ez da ahalegindu euskara ikasten, hura gabe ondo moldatu ahal izan direlako euren bizitzan.
|
|
|
Espainiatik iritsitako etorkinen integrazioaz jardun duten beste ikertzaile batzuek, aitzitik, ez dute baieztatzen etorkinen komunitaterik dagoenik. Arlo horretan lan nabarmenak egin dituzte, besteak beste, Cristina Blanco (1990) eta Xabier Aierdi (1993) soziologoek, eta biek ukatzen
|
dute
etorkinen komunitatea. Etorkinek, oro har, euren burua euskal gizartean txertaturik dakusatela ondorioztatu daiteke idazlan horietatik.
|
|
|
Integrazioa oso gai zabala bada ere, nazio sentimenduaren gaiarekin amaituko dugu atal hau, ondoren, gai politikoekiko jarrerak agertuko ditugun atalean, gertuko gaiak landuko baditugu ere. Finean, nola ulertzen
|
dute
etorkin hauek, inoiz abertzale bozkatu ez eta euskararik ikasi ez dutenak, nazio atxikimenduaren afera. Zer da eurentzat euskal herritar izatea?
|
|
|
Hamarretik lauk uste
|
dute
etorkin gehiegi daudela, Diputazioak kaleratu berri duen ikerketaren arabera
|
|
|
Ariztondok adierazi du gazteen artean ez dagoela arrazakeria edo xenofobia zantzu nabarmenik. Baina %42, 3k uste
|
dute
etorkin gehiegi daudela, eta %67, 5ek diote lan kontratuak dituztenak soilik onartu liratekeela.
|
|
2011
|
|
|
«Auzo berean badaude erabat ghettifikatutako eskolak, eta batere etorkinik gabeak. Aztertu beharrekoa da hori».Batzera jotzen
|
dute
etorkinek, bistakoa da hori. «Guk ghetto bezala ikusten duguna ez da horrela haientzat:
|
|
|
Italiako lehen ministroak eta Frantziako presidenteak Schengengo Ituna (Europako barne mugen kontrola kentzeko hitzarmena) aldatzea eskatu
|
dute
etorkinen krisiari aurre egiteko.
|
|
2012
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak abendu bukaeran ezagutzera eman zuen Soziometroaren arabera, mezkitak eraikitzearen kontra dago Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako hiru herritarretik bat; immigranteek beren familiak hemen elkartzearen aurka dago bostetik bat; eta beste hainbeste dira eskubide batzuk kenduko lizkieketenak, botoa ematekoa eta langabezia saria jasotzekoa, adibidez?. Hamarretik seik uste
|
dute
etorkinek erraztasun gehiago dituztela gizarte laguntzak jasotzeko. Langabezia eta bazterkeria hedatu ahala, laguntzen beharrean direnak ugaritzen dira?
|
|
2013
|
|
|
Legeztatzearen alde dauden kolektiboek ere, ordea, kritika gogorrak egin dizkiote lege proiektuari, baldintza gogorrak ezartzen dituelako. Hamar urteko bidea gainditu
|
dute
etorkinek, traba eta oztopoz betea. 2011ko abenduaren 31 baino lehen AEBetan sartu ziren migratzaileei eragingo die, eta, hiritartasun eta ingeles probak gainditzeaz gain, zergak eguneratu eta 1.000 dolarreko? 751 euro?
|
|
2014
|
|
|
Cenozek adierazi digunez, AEB eta Britainia Handiko hainbat ikerketak erakusten
|
dute
etorkin umeek gurasoek baino hobeto ikasten dutela atzerriko hizkuntza. Alabaina, horrek ez du esan nahi, besterik gabe, umeak direlako hobeto eta azkarrago ikasten dutenik:
|
|
|
Bertara jotzen duen nornahiri zabaltzen dizkiote ateak, nongoa den edo ze izena duen galdetu beharrik gabe. Etorkinen sufrikario eta pozen testigantza zuzena jasotzen
|
dute
Etorkinen, aurreiritzi eta estereotipoak alboan utzita.
|
|
2015
|
|
|
Italiako trafikatzaile gehienak arabiar jatorrikoak dira: errazago eskuratzen
|
dute
etorkinen konfiantza. «Arabiera hitz egiten dute, eta etsipenaren antidoto gisa aurkezten dira, baina dirua besterik ez dute nahi.
|
|
|
Hala ere, erantsi du jada 2014aren amaieran laguntza eman zuela, Calaisen eguneko zentro baten eraikuntza eta kudeaketa finantzatu baitzuen. Gainera, jakinarazi du, oraingoz, ez Erresuma Batuak eta ez Frantziak ez dutela laguntza eskaera ofizialik egin.Erresuma Batua Schengen eremutik kanpo dago, eta, ondorioz, Frantziatik hara igarotzeko muga zeharkatu behar
|
dute
etorkinek. Muga horretako etorkinen joan etorriak kudeatzeko, Touqueteko hitzarmena sinatu zuten bi herrialdeek 2003an.Aurreko astean, Calaisko etorkinek Eurotunela zeharkatzeko eginiko saialdiek oihartzun handia izan zuten hedabide eta gobernuetan, eta, horren harira, zaintzarako neurri bereziak hartu zituzten Kanalaren bi aldeetako herrialdeek; Parisek 120 polizia gehiago bidali zituen tunelaren sarrera kontrolatzera, eta Erresuma Batuak hesiak eraikitzeko hamar milioi euroko inbertsioa iragarri zuen.
|
|
|
Bai, oso interesgarria. Zer ikuspegi
|
dute
etorkinek hemengo paisaien inguruan. Eta paisaia horiek etorkizunean nolakoak izan luketen galderaren inguruan, ez?
|
|
2016
|
|
|
Bizitza osoa azalpenak ematen aritu gara eta enpo egin dut. " ARGIA euskara hutsean, zergatik?";" Zer mundu zoragarri deskubrituko du euskara ikasten duenak?";" Zergatik mintzatu behar dute egungo gazteek euskaraz?";" Zergatik ikasi behar
|
dute
etorkinek euskaraz?";" Zergatik jakin behar dute forentseek euskaraz?". Aske denak ez du azalpenik behar.
|
|
|
Beste beldur bat da gaztelania edo euskara arriskuan egon daitezkeela pentsatzea. Hain zuzen, zenbaitek uste
|
dute
etorkinek beste oztopo bat jartzen diotela euskararen normalizazioari, eta ez da hala. Beldur mota asko daude, eta denei aurre egin behar diegu, beldurrarekin ez goazelako inora.
|
|
2017
|
|
|
Euskadin saiatu ziren hori aldatzen, urte bateko erroldatzea eskatuz, baina pentsa zer den urte batez medikurik gabe egotea! Egoera horretan, larrialdietara jo behar
|
dute
etorkinek, eta herritarren irudipena da larrialdiak etorkinez beteta daudela. Hogei urte hauetan atzera egin da, eta krisi ekonomikoarekin areago, aitzakia topatu dutelako murrizketak egiteko.
|
|
|
Halaber, babes faktore soziokulturalen ondorioz gerta daiteke, adibidez, Finch eta Vega-k (2003) demostratu zuten erlijio sinesmenak edukitzeak babesten zuela osasun mentala. Europa mailan osasun psikologikoaren inguruan egindako zenbait ikerketak adierazi
|
dute
etorkinen estres maila (Amponsah, 2010; Elgorriaga, Ibabe eta Arnoso, 2016; Singhammer eta Bancila, 2011) eta ongizatea (Sam, 1998) bertako populazioarekin alderatuz berdina edo hobeagoa dela.
|
|
|
Emaitza horiek akulturazioaren estresaren hipotesia defendatzen dute, hau da, akulturazioaren prozesuaren ondorioz osasuna kaltetzen dela (Berry eta Sam, 1996). Zehazki, Europako ikerketa batzuek aditzera eman
|
dute
etorkinek estres gehiago (Irfaeya, Maxwell eta Krämer, 2008; Singhammer eta Bancilla, 2011) eta ongizate gutxiago (Baltatescu, 2005) adierazten dutela bertako pertsonekin alderatuta.
|
|
|
Emaitzok nabarmentzen
|
dute
etorkinen prozesu migratzailea eta osasun psikologikoa azaltzen dituzten egoerak talde batetik bestera aldakorrak izan daitezkeela. Ondorioz, esku hartze psikosozialetako programak garatzeko garaian kontuan hartu behar da prozesu migratzaileko zailtasunetan prebenitzeko eta ongizate mailak hobetzeko aldagaiak ezberdinak direla talde batetik bestera.
|
|
|
Bestetik, Latinoamerikako pertsonen egoera esplikatzeko egokiagoa da atzerritar osasuntsuaren paradoxaren hipotesia: defendatzen
|
dute
etorkinen osasuna bertakoenarekin konparatuta berdina edo hobea dela (Markides eta Coreil, 1986). Emaitza hauek babesten dute Sevillano eta lagunek (2013) aurkitu zutena testuinguru berdinean, baina osasun fisiko eta mentaleko neurriekin.
|
|
2018
|
|
|
Datu kualitatiboetara joaten bagara, Bermeon, neurri batean, migrazioak eragina izan duela diote elkarrizketatuek. Dena den, uste
|
dute
etorkinek ez ezik, bermeotarrek ere badutela horren ardura, ez dutelako jakin haien aurrean euskarari balioa ematen. Ondarroaren kasuan, etorritakoen adinean jarri dute arreta; esan dute helduaroan joan direnentzat zailagoa izan dela euskalduntzea, baina gaztetxoenek ez dutela inongo arazorik izan.
|
|
2019
|
|
|
Beste eskari batzuek bilatzen dute gobernua eta konstituzioa demokratiko bilakatzea, esaterako Suitzakoaren antzeko erreferendum sistema ezarriz. Bakan batzuek (aipatu 42 neurrietatik 4k) aipatzen
|
dute
etorkinen gai minbera.
|
|
2020
|
|
|
Zein harremana
|
dute
etorkinek hemengo jendearekin eta hango senide eta lagunekin?
|
|
2021
|
|
|
Arazoak larriagotzen dira etorkinak pertsona helduak direnean, adingabean direlarik estatu batzuetako legeek babesten dituzte. Datuek erakusten
|
dute
etorkinak egoera biziki dorpean aurkitzen
|
|
|
Berrogeialdia egingo
|
dute
etorkinek, ferry batean, eta litekeena da eskifaiak ere egin behar izatea
|
|
|
Gizarte ezberdintasunek duten eragina ikertu eta landu genuke. Ikerketa askok adierazten
|
dute
etorkinengan gaitzaren intzidentzia altuagoa dela, eta dagokien baino kasu larriagoak izaten dituztela. Euren egoera ekonomikoak, elikadurak, etxebizitzak edo lan egoerak eragin dezake horretan.
|
|
|
2020 urtearekin alderatuta, gainera, gora egin du atzerritar jatorriko pertsonek ekonomian egiten duten ekarpena begi onez ikusten duten herritarren kopuruak. Hala, %78k uste
|
dute
etorkinak beharrezkoak direla ekonomiarako, eta %66k iritzi diote haiei esker ekonomiak hobera egiten duela.
|
|
|
biztanleen %77k baino gehiagok ez dute ongi ikusten beste kultura eta erlijio batzuetako emakumeek burka edo nikaba erabiltzea, esaterako. Bizikidetza ereduaz galdetuta, berriz, ia hamar herritarretik zortzik uste
|
dute
etorkinen erantzukizuna dela «bertako ohituretara» egokitzea, eta %63k iritzi diote euren ohiturak albo batera utzi lituzketela «bertako arauekin» gatazkan baldin badaude.
|
|
|
Horri buelta emateko, izpiritu bihurri batzuek aitzinatu
|
dute
etorkinak joaten diren herrian asimilatzeko joera Agenozida@ dela, Euskadin bederen, etorkinen oinarrizko kultura suntsitu nahi izan delako.
|
|
2022
|
|
|
Besteak beste, paperik gabeko pertsonen kolektiboekin topatuko dira bidean, eta Latinoamerikako Herrien Goi Bilerako osoko bilkura ere egingo dute karabanan. Tailerrak ere izango dira, eta elkarretaratze batera ere deitu
|
dute
etorkinak hartzeko Liejako zentroan.
|
|
2023
|
|
|
Zer jarrera
|
dute
etorkinek euskararekiko?
|
|
|
Mihi gaiztoek erran ohi
|
dute
etorkinek lana kentzen dietela lekuko jendeei, hartze dutena baino laguntza sozial gehiago eskuratzen dutela, osasun zerbitzuak sobera baliatzen dituztela eta demografiari kalte egiten diotela.
|
|
|
Etorkinen lehen urteetako sozializazioa Altzan jatorri bereko kideen etxeetan bizitzen egin zuten eta, ondoren, immigranteentzat sortutako auzuneetan. Euskaldunekin harremanetarako behar handirik gabeko eremuetan, euren arteko sozializazioa arrakastatsua izatearen bizipena
|
dute
etorkinek. Eta, jakina, lur berrian, euren auzoan, prozesu horretan ez zuten euskararen beharrik izan sozialki erabat integratuta sentitzeko; beste era batera esanda, hasierako euren gizarteratzea euskararen mundutik at egin zuten.
|
|
|
Nolanahi ere, hizkuntza gatazkaren errealitatea ez da soilik etorkinengan antzeman; euskaldunek ere aipatzen dute gaztelania hiztunen praktikara beti egokitu beharrak eragiten dien mina. Alegia, pentsatzen
|
dute
etorkinek bertako egoera linguistikora egokitu ordez, eurek moldatu behar izan dutela, halabeharrez, etorkinen errealitate linguistikora.
|
|
|
Ministroen Kontseiluaren bileran hartu
|
dute
etorkinen aurkako erabakia, Nello Musumeci Babes Zibileko eta Itsas Politiketako ministroak bultzatuta. Musumeciren arabera, %300 handitu da Mediterraneoko ibilbideetatik iritsitako migratzaileen kopurua.
|