|
2019
|
|
|
Historiak emakume bertsolariak ikusezinak bihurtu ditu. Arkeologia lana egitea ezinbestekoa ikusten
|
dute
emakume bertsolarien izenak erreskatatzeko. Bertsolari gazteenek plazan kantuan eurak baino lehenago hasitakoak aitzindaritzat dituzte; helduagoek izenak aipatzeko orduan, Joxepa Antoni Aranberri, Mattea Joxepa Zubeldia, Bixenta Antonia Mogel edota Iñaxi Etxabe izendatu dituzte batik bat.
|
|
|
Gizonek taxuturiko tradizio eta moldeetan, gizonekin batera, eta gorputz maskulinoen artean eta aldamenean sortzen
|
dute
emakume bertsolariek (sarritan, saioan gutxiengoa direla), eta ezinbestean daude haien iritzi eta balorazioekin, haien esperientziarekin, presentziarekin eta egiteko moduekin zeharkatuta. Bertsolariak ezin du, Harkaitz Canok amesten zuen idazlea nola, artista abuhardillatua izan; behartuta dago autoa, solasa, komunitatea eta errelatoa konpartitzera edo, gutxienean, negoziatzera.
|
|
|
Emakumeen gorputzen eta kanpo irudiaren gaineko epaia atergabea da bertso munduan eta handik kanpo. Oholtzan itxuraz diskretuak izan nahi dutela aipatzen
|
dute
emakume bertsolari askok. Entzuleen arreta bertsora bideratu nahian traba zaie gorputza.
|
|
|
Testigantzetan hamahiru aldiz aipatzen da “demostratu beharra”. Ordainsari duina merezi ote duten ala ez zalantzan jartzen
|
dute
emakume bertsolari zenbaitek, maila nahikorik ba ote duten, jardun honetarako balio ote duten. Ukaezintasuna eta bikaintasuna ezin izan litezke izateko modu bakarrak, eraiki dira oasiak basamortuan.
|
|
|
Lan horri esker esparru batzuetan prestigioa lortu
|
dute
emakume bertsolariek, haien diskurtsoak eta bertsokerak. Aldi berean, lehenago bertsozalea ez zen jendea bertsozaletu dute eta plaza berriak sortu.
|
|
|
Identitate feminista askatzailetzat
|
dute
emakume bertsolari gehienek. Kontzientzia eta kontzientziaurrea bereizten dituzte batzuek (Agirreazaldegi, Akizu, Amuriza, Artetxe, Bartra, Enbeita, Ibarzabal...), kontzientzia feministak euren buruaren eta bertsotarako testuinguruaren irakurketa erabat aldatu baitie.
|
|
|
Sistemak ezarritako konpetentziaren eta jardun indibidualistaren aurrean ahizpatasuna aldarrikatzen eta praktikatzen
|
dute
emakume bertsolari batzuek (topa ahizpatasunaren alde! [6]). Logika horretatik sortu dira Ez da kasualitatea saioak, Ahalduntze Bertso Eskola, Txakur Gorria kolektiboa eta elkar hartzeko beste hainbat bide informal.
|
|
2021
|
|
|
L.A: Emakume paperetik bizi da sistemaren zapalkuntza heteropatriarkala, eta bertsolaritzaren barruan ere, hegemonia bat hautsi behar
|
dute
emakume bertsolariek.
|