|
2003
|
|
|
Estereotipoek nola funtzionatzen
|
dute
bertsolaritzan?
|
|
2010
|
|
|
8000 ikaslera iristen gara; 5000 biztanlez gorako herri gehienetan abian da ekimena eta baita txikiagoetan ere. Astean behin ikasleek gustura hartzen
|
dute
bertsolaritza garatzeko aparteko eskola.
|
|
2013
|
|
|
Bertso derbia Otsailaren 22an Athleticen eta Realaren derbia dela eta, lehenengo bertso derbia egingo dute. Athletic Club Fundazioak, Real Sociedad Fundazioak eta BBK aretoak elkarlanean antolatu
|
dute
bertsolaritza eta futbola batzen dituen emanaldia. Hiru bertsolari zuri gorri eta hiru txuri urdin ariko dira lehian.
|
|
|
Gaur goizean jaso berri dut elkarteko informazio zirkular bat: aurten 20.532 haur eta gaztetxok landuko
|
dute
bertsolaritza eskola orduetan. Osotara, Euskal Herriko 382 ikastetxek hartuko dute parte" Gu ere bertsotan" programan eta 35 irakasle ari dira egun osoz eskolaz eskola zeregin horretan lanean.
|
|
2014
|
|
|
Gazteen txapelgoraino heltzeko badelako bide. Horregatik, 7 urteko gazteekin abiatzen
|
dute
bertsolaritza bidaia. Ipar Euskal Herri honetan, 28 bertso eskola baititu kudeatzen Bertsolarien Lagunak elkarteak.
|
|
|
Eta euren artean, lehian izan arren, kidetzat dituzte euren buruak. Horrela eratu dira ere gizon bertsolarien genealogiak.Izen propioek osatzen
|
dute
bertsolaritza garaikidearen ibilbidea eta sarritan entzutendira bakoitzaren inguruko anekdotak, istorioak, laudorioak.
|
|
|
Ondoren, ideia hori garatu nahi da, hiru alderdi (hiru paradoxa) zehatz landuz.Hirurek zerikusia
|
dute
bertsolaritzaren munduarekin, baina, baita ere, era zabalbatean Euskal Kulturarekin eta orokorrean euskal gizartearekin.
|
|
|
Hasiera batean urtebeteko kontratua izango da, beste hiru urtez luza daitekeena", argitu du Beñatek. Aurten bigarrenez aurkeztu
|
dute
bertsolaritza iker dadin ikerketa kontratua. Iazko deialdiari erantzunez, Miren Artetxe ari da lanean bertsolaritzaren transmisioa aztertuz.
|
|
2015
|
|
|
Aipaturiko belaunaldi horretako emakumeei erreferentzia egiteko, «Drag Kingen belaunaldia» terminoa erabiltzen
|
dute
bertsolaritza genero ikuspuntutik aztertzen dihardutenek. Emakume horiek gorputza estalita eta feminitate markak apalduz oholtzaratzen ziren, gizonek bezala egin zezaketela erakutsi behar baitzuten.
|
|
2017
|
|
|
Break dantzari abilez eta Dj Sound System zalapartatsuez inguratuta, hor sortu zen rap musika estiloa, tarteka, free style delakoan, erabat bat batekoa izan daitekeena. Hain justu, free style horretan bat egiten
|
dute
bertsolaritzak eta rapak.228
|
|
2018
|
|
|
Ane Labaka, Andoni Egaña eta Maialen Lujanbiok egin dute kantuan. Aurten, antzerkiarekin uztartu
|
dute
bertsolaritza: Kukuka Antzerki eta Dantza eskolako hainbat ikaslek ere hartu dute parte, ekitaldi fresko eta originala sortuz
|
|
|
Bertso eskolan dabiltzan gazteek argi
|
dute
bertsolaritzan trebatzea euskaran trebatzea ere badela. Horrez gain, bertsolariak euskal gizartean duen irudiagatik, bertsotan dabilenari, eta bereziki, bertsotan trebea denari, hizkuntza gaitasun altua egotziko zaio.
|
|
|
Edonola ere, indartsu dagoela baieztatzen dugunean, komeni da zertaz ari garen argitzea. Azken urteetako ikerketek agerian utzi
|
dute
bertsolaritzaren egoera arraroa dela. Jatorri tradizionaleko kantu inprobisatu metrikadun errimadun asko ez dago bereziki osasuntsu hirugarren industria iraultzaren hastapenetan.
|
|
|
Zein beste arlotan daukazu Lujanbio bat? Igual mundu unibertsitarioan egongo da, ikerleen arloan, baina mundu horiek ez
|
dute
bertsolaritzak daukan oihartzuna.
|
|
|
Hutsuneak hutsune, ukaezina eta poztekoa da bertsoaren lau oinak ez direla mendeetan zehar puskatu. Bat bateko zein idatzizko sortek bizirik diraute; ez bertsolarion ahotan bakarrik gainera; hezkuntza arautuan milaka haur eta gaztek lantzen
|
dute
bertsolaritza ikasgaien artean. Eskaintza, adin orotara moldatzen asmatu dela esan daiteke beraz.
|
|
|
Gazte kritikoak: Herri kultura eta kapitalean oinarritu gabeko jarduera ikusten
|
dute
bertsolaritzan, gauzak eder esateko modu bat, hegemonikoa ez dena (euskal mundutik kanpo, esan nahi baita), eta unibertsitate (garai) ko lagunak topatzeko aukera ematen diena. Oroitzen dute Gasteiz edo Bilboko alde zaharra zein ederra den ostegun gauetan.
|
|
2019
|
|
|
Eta hortik aurrera (1982, 203) epifonemen azterketa agertu zuen. Juan Mari Lekuonaren ahapaldietako azken puntuek, ordea, ez
|
dute
bertsolaritza tradizionalaren indarra. Gehienek bai, Iparragirreren bertsogintzarako aipaturiko" esklamazioa" alorrean sailkatuko genituzke.
|
|
2020
|
|
|
Dena dela, udal guztiek ez dute berdin jokatu: batzuek, beldurragatik, edo errazena zelako, bertan behera utzi dituzte saioak eta, beste batzuek, aldiz, aurrez izan gabeko jarrera ona izan
|
dute
bertsolaritzarako, nahiago zutelako bertso saioa antolatu kontzertu bat baino. Eserita egon behar bada errazago irensten da bertso saioa.
|
|
2021
|
|
|
606). Horrela, literatura lehiaketari hurrengo urteetan emango zaizkion izendapenek argi uzten
|
dute
bertsolaritzaren moldeari ematen zitzaion garrantzia: " Koplarien guduak" (1860)," Bertsutako gudua" (1869), edo" Bertsularien gudua" (1887), besteak beste (Urkizu, 1997b:
|
|
|
Enrike Zubiri Manezaundi kazetari nafarraren hitzek erakusten
|
dute
bertsolaritza hartzen ari zen dimentsio mediatikoa:
|
|
|
Deialdia edo sarien kontaduria xedetzat duten testuetan bertsolaritzaz ez da aipamen soil bat baino egingo, eta kronika gehienak bertso saioari paragrafo bat edo pare bat eskainiko dizkioten Jokoen kronika orokorrak izango dira. Baina guztiek ematen
|
dute
bertsolaritzaren historian sakontzeko baliagarria izan daitekeen daturen bat, eta aintzat hartzea erabaki da. Baita bat bateko saioaren erreferentziarik egin gabe euskarazko poesia lehiaketari buruz ari direnak ere, poesia hori bertso jarriak direla ulertzen baita.
|
|
|
Bertsolaritzaren berri euskaldunek nondik jasotzen duten aztertzen badugu, berriz, hedabideen garrantzia erabatekoa dela argi dago: hirutik bik (%65) hedabideen bitartez izaten
|
dute
bertsolaritzaren berri, soilik hirutik batek (%33) lagunartetik[...]. Aro mediatikoa errotik aldatu da, ordea.
|
|
|
Bertsolaritzaren presentzia mediatikoaren ibilbide osoa marraztea ekarpena da, falta genuen, eta hemen dago, xehetasunez eta sailkatze sen egokiz ekarria. Horren gainean, beste bi hariek, beste bi kontakizunek, koska handi bat igotzen
|
dute
bertsolaritzaren ibilbidea ulertzeko orain arte izan dugun begiratuan. Bertsolaritzaren eragiletzaren istorioaren haria kontatzea beharrezkoa zitzaigun, zer garen eta nondik gatozen hortik ulertuko baitugu.
|
|
|
Azken zikloko gidaritza hartuko duten eragileek Bertsozale Elkartean antolaturik, ez dute zalantzarik egingo eta bigarren postura horren alde lerratuko dira. Funtsezko lan ildo gisa jorratuko
|
dute
bertsolaritzaren transmisioa.
|
|
|
Datu askok iradokitzen
|
dute
Bertsolaritzaren Gizarte Mugimenduaren estrategia informazionala arrakastatsua izan dela[...]. Azken finean, zenbaki horiek iradokitzen dutena da bertsozaleen artean ziur aski gehiengoa ez dela bertsozaletzen sozializazio primarioan, zeina umetan eta familiaren baitan gertatzen den, baizik eta familiaren eremutik kanpo edo/ eta haurtzaroa gainditu ondoren.
|
|
|
Diktadura bere azken hamarkadan sartzear zen, giro politiko eta soziala gori gori jarri ziren eta kulturgintzan Bigarren Euskal Pizkunde bat lehertu zen. Bertsolari gazteenek kritika sozial eta politikorako tresna gisa baliatu nahi
|
dute
bertsolaritza, aurreko belaunaldiaren beldurrak, disimulatu beharrak eta mundu ikuskera kontserbadorea alde batera utzita.
|
|
|
Hainbat hilabetez guztiz eteteraino baldintzatu
|
dute
bertsolaritzaren plaza koronabirusari buruzko egunez eguneko albisteek, baina, mutur horretara heldu gabe, aktualitate informatiboak maiz markatu du bertsolarien jarduna. Talibanek Afganistanen kontrola hartu dute.
|
|
|
Errepertorio eta estetika barietatea zein sortzaileen diziplinartekotasuna hain dira zabalak, erabiltzen dituzten estrategiak askotarikoak bihurtzen baitituzte. Ahotsak eta gorputzak garrantzia handia
|
dute
bertsolaritzan edo antzerkian, esaterako; irudiak, koloreak eta formak ilustrazioan eta zinemagintzan; soinuak, estetikak, gorputzak berak, mugimenduak, ahotsak eta jarrerak antzerkian ezinbesteko aldagaiak dira.
|
|
2022
|
|
|
Hurrengo zenbakian, Euskaltzaindiak antolatutako bertsolari txapelketak aztertuko ditut, azaletik bada ere. Halako garrantzia izan
|
dute
bertsolaritzaren azken urteetako historian. Txapelketa horien zurrunbiloan sartu aurretik, ordea, geldialdi bat egingo dugu, zenbaki honetan.
|
|
|
Parekotasun horretatik abiatuta, nabarmendu
|
dute
bertsolaritzaren esentzia ludikoa dela, jolasaren modukoa. Dinamikak taldean osatzen dituzte eta, hala, galdera erantzunaren bitartez, teknika errazago barneratzen dute ikasleek.
|
|
2023
|
|
|
Azkenik, www.bertsoikasgela.eus atarian ikasleek eskura
|
dute
bertsolaritza lantzeko material ugari: haurrentzat musikatutako eta pantailatik abesteko moduko 150 bertso sorta, bertsolari ezagunen 150 bertsoaldiren bideoak, pantailan bertan egiteko hizkuntza jolasak eta bertsoak sortzeko 50 fitxa daude, besteak beste.
|
|
|
" Egun zazpi ikasle aritzen dira". Zazpiek aurten izan
|
dute
bertsolaritza lantzeko lehen aukera. " Doinuak ikasten eta neurriekin probatzen ari dira".
|