|
2009
|
|
|
ELAko, CCOOko eta LABeko idazkari nagusi berriak Adolfo Muñoz, Unai Sordo eta Ainhoa Etxaide, hurrenez hurren batera atera diren lehenbiziko ekitaldia izan da, gainera. Hain zuzen ere, susmatzen
|
dute
beharginen eskubideen alde egiten duten lana baldintzatzeko sortu dela Lehiaren Auzitegia. Beste bide batzuetatik negoziazio kolektiboan, esaterako enpresek lortzen ez dutena behartzeko bitartekotzat jo dute.
|
|
|
Oraingoz, lanera joaten segitzen
|
dute
beharginek, baina ez dute lanik. –Garbitzen, margotzen eta horrelakoak egiten pasatzen dugu eguna?, azaldu du Urkaregik.
|
|
2011
|
|
|
Kukutzaren eraispenarekin lotutako erabaki asko legez kanpokoak direla salatu dute, baina horrez gain, langileek hainbat arriskuri egin behar izaten dietela aurre beren eguneko jardunean. Bideo bat zabaldu
|
dute
beharginen lanaren berri ematen duena. Horrez gain, Kukutza gaztetxearen gertuko hainbat lagunek aditzera eman dutenez, eraikina botatzeko lanak eragiten ari dira bestelako kezkarik:
|
|
2016
|
|
|
2012an 19 milioi inbertitu zituen gobernuak enpresan, Mexikon lantegia zabaltzeko.Era berean, Vicrilako zuzendaritzari eskatuko diote ez dezala plantaren salmenta merkatu enpleguaren eta lan baldintzen bizkar. Zuzendaritzak bere «kudeaketa ezin txarragoaren gaineko erantzukizuna hartzea» nahi
|
dute
beharginek.
|
|
2017
|
|
|
Arrasate, Eskoriatza eta Basauriko lantegietan «erabateko ezinegona» dago, jakin badakitelako «finantzaketa edo inbertitzaile berri bat» behar duela enpresak. Likidezia arazoak egon daitezkeen susmoa
|
dute
beharginek, baina orain arte soldata guztiak jaso dituzte. «Zerbait zehatza ikusi nahi dugu, eta promesa horiek guztiak nola zehazten diren aztertu».
|
|
2019
|
|
|
Denbora tarte horretan, mobilizazio eta grebak egin dituzte beharginek. Zuzendaritzarekin batzeko eskaerak egin dituzte, baina aukera horri uko egin diola salatu dute langileek ohar bidez. Urtarrilaren 15ean amaituko da kontratua eteteko epea, eta kaleratzeak gero eta gertuago daudenez, egoera salatzeko beste kontzentrazio bat egingo
|
dute
beharginek Bilboko Arriagako plazan, gaur.Gestampentzako lan egiten duen GTH enpresan, berriz, lan hitzarmen «duin» baten aldeko mobilizazioekin hasiko dira langileak, astelehenean. Beharginek azaldu dutenez, 2011n sortu zen lantegian ituna eduki baduten arren, Gestampeko beste lantegietan baino baldintza «okerragoak» dituzte.
|
|
2020
|
|
|
Lau erakundeek nabarmendu dute herritarrak oro har eta bereziki hainbat sektoretako langileak erakusten ari diren «konpromiso zibikoa», baina salatu
|
dute
behargin horiek lanean ari direla «babesteko bitarteko nahiko eta egokirik gabe» eta ez dagoela behar beste langilerik eginkizun guztiei aurre egiteko.
|
|
|
Arau batzuk malgutzeko eskatzen
|
dute
beharginek, salbuespen egoera honi aurre egiteko.
|
|
|
Bitartean, mobilizazioei eutsiko dietela jakinarazi
|
dute
beharginek. Lanuzteak egiten ari dira hil hasieratik:
|
|
|
Ez dute halakorik zehaztu Espainiako eta Frantziako gobernuek. Enpresak kontrakorik adierazi ezean, lanera joan behar
|
dute
beharginek —batzuek etena dute jarduna— Inor zaindu behar izanez gero, langile bakoitzak enpresarekin negoziatu ditu baldintzak. Erakundeek agindua dute lanaldi murrizketak erraztuko dituztela, baina ez dute neurriei buruzko xehetasunik eman.
|
|
2021
|
|
|
Orain, lan itunean jasotako enplegu berriaren sorrerari uko egingo lioke langile batzordeak; hori da enpresari eskaintzen ari zaion osagai sendoetako bat, trukean kaleratzeak egin ez daitezen. Lantaldea erretiro aurreratuekin eta borondatezko bajekin —pizgarrien laguntzaz— murritz daitekeela uste
|
dute
beharginen ordezkariek, eta horrela eskatu diote zuzendaritzari. Bitartean, enplegua ez azpikontratatzeko konpromisoa ere eskatu diote enpresari.
|
|
2022
|
|
|
Egunotan sindikatuek azpimarratu
|
dute
beharginak bizitzaren garestitzea «hemen eta orain» nabaritzen ari direla, eta ez dutela negoziatuko erosteko ahalmenaren galera ekarriko duen lan itunik. Bada, LHK Lan Harremanen Kontseiluak bere azken txostenean berretsi du erosteko ahalmenaren galera jadanik gertatzen ari dela:
|
|
|
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako espetxeetako langileek elkarretaratzea egin dute Martuteneko kartzelaren aurrean. ELA sindikatuak deituta, salatu
|
dute
beharginen «lan baldintzak eta espetxeratutakoei eskainitako zerbitzua asko prekarizatu» direla espetxe eskumena Eusko Jaurlaritzaren esku geratu zenetik, eta beharginen baldintza horiek okertuko dituzten neurri gehiago ezarri nahi dituela administrazioak. Hori ikusirik, «benetako negoziazio bat» hasteko exijitu dio erakundeari.
|
|
|
Aurreikuspena da 2023tik aurrera kopurua handituz joatea, gaixotasuna hamarkada batzuk geroago agertzen baita, langileak erretiratuta daudenean nagusiki. Horrez gain, nabarmendu
|
dute
beharginen arropa garbitzean kutsatutakoak ere badaudela, etxekoandreak bereziki, eta lantegien inguruan bizi eta amianto zuntzak arnasteagatik gaixotu direnak, 1960ko hamarkadatik 1980kora egindako eraikin eta industrialde askotan baitago substantzia hori. Jatorrizko testuak biktima horiek ere aintzat hartzen ditu.
|
|
|
Astebetez elkarrizketak etenda izan ondoren, gaur elkartu dira berriz mahaiaren bueltan zuzendaritza eta sindikatuak. Ia bederatzi orduz luzatu den bileraren ondotik, adostu
|
dute
beharginen soldatak %6 igotzea aurten, eta beste %2, 25 urtero 2023 eta 2026 urteen artean. Horrez gainera, 4.000 euroko aparteko ordainsari bat jasoko dute langileek hurrengo nominarekin batera, iazko urteari dagokiona –iraungita zegoen hitzarmena ordurako–, eta beste 500 euroko saria hitzarmena sinatzeagatik.
|
|
2023
|
|
|
Orain arte hitzarmen nominatibo baten bidez kudeatu dute zerbitzua, baina azaroan lehiaketa publikora atera zuen Nafarroako Berdintasun Institutuak, «zerbitzua egonkortzeko eta profesionalizatzeko». Praktikan, ordea, kontrako ondorioak izango dituela salatu
|
dute
beharginek: arreta ordutegi zabalagoa, aurrekontu txikiagoa proportzionalki, eta lau pertsonaren kontratazioa.
|
|
|
Orain arte hitzarmen bidez kudeatu du zerbitzua Kattalingorri elkarteak, baina azaroan lehiaketa publikora atera zuen Nafarroako Berdintasun Institutuak, «zerbitzua egonkortzeko eta profesionalizatzeko». Praktikan, ordea, kontrako ondorioak izango dituela salatu
|
dute
beharginek eta LAB sindikatuak: arreta ordutegi zabalagoa, aurrekontu txikiagoa, eta lau pertsonaren kontratazioa.
|