|
2013
|
|
|
Ikuspegi historiografiko batetik ikertu dute gerla Prostek eta Winterrek, eta bi tendentzia horien arteko desadostasun horiek ere aipatu dituzte, baina ez
|
dute
baten edo bestearen alde jarri nahi izan, iruditzen zaielako eztabaidaren protagonistek alferrik gogortzen dituztela beren formulazioak eta batek funtsezkotzat dauzkan lekukotasunak besteak baztertzen dituela.
|
|
2021
|
|
|
Aldaeretan ere mendebaleko eta erdialdeko euskalkiekin egiten
|
dute
bat sarri: ahaztu (Hondarribiko portuan ahantzi ere bada), belarri (ez beharri, begarri), bildur (ez beldur), bultzatu (ez bulkatu), esan (ez erran), gutxi (ez guti, gutti), hamaika (ez hameka), ikuttu (ez ukittu), itxi (ez hetsi, hertsi), izu (ez izi), jantzi eta erantzi (ez jauntzi/ erauntzi), orain (ez orai, guai)...
|
|
|
Aldaeretan ere mendebaleko eta erdialdeko euskalkiekin egiten
|
dute
bat sarri: ahaztu (Hondarribiko portuan ahantzi ere bada), belarri (ez beharri, begarri), bildur (ez beldur), bultzatu (ez bulkatu), esan (ez erran), gutxi (ez guti, gutti), hamaika (ez hameka), ikuttu (ez ukittu), itxi (ez hetsi, hertsi), izu (ez izi), jantzi eta erantzi (ez jauntzi/ erauntzi), orain (ez orai, guai)...
|
|
|
biak ala biak Europar jatorriko etorkinen oinordekoak, biak ala biak arrotzak paradisuan (Berria). Parafrasiak parafrasi, ‘kideak direla’ predikatzen den subjektuek zerbait izan behar
|
dute
batean, kideren ezkerreko mugatzaileak adierazten duen hori —tokia, jarduera, iritzia, garaia... —, baina mugatzailearen eta mugakizunaren artean ez dago atribuziozko harremanik.
|
|
|
Bi osagaien arteko harremanari ez, baina mugakizunak elkartu osoari ematen dion esanahiari erreparaturik, bi sailetan banatu ziren horrelako elkartuak Hitz Elkarketa/ 3 eta Hitz Elkarketa/ 4 lanetan: lotsa gabe, lo falta izenaren pean biltzen dira gabezia, eza adierako mugakizuna duten elkartuak batetik, eta bestetik, asmo elkarteak; izan ere, ‘asmoa’ adieraztea
|
dute
batean asmo, behar, gogo, gura eta sail horretako gainerako mugakizunek. Gramatika honetan baliaturiko irizpideen arabera, ‘osagarri buru’ harremanari eman zaio lehentasuna.
|
|
|
– Gertaera izenek ez
|
dute
bat zenbatzailea onartzen.
|
|
|
etxeko teilatua edo etxearen teilatua? Beste batzuetan, esanahi desberdina
|
dute
batak eta besteak: elizaren isiltasuna ez da elizako isiltasuna; elizaren hormak eta elizako paretak; hamar euroren kafea eta hamar euroko kafea.
|
|
|
Ordu, aste eta urte izenek bete atzizkia hartzen
|
dute
bat zenbatzailearen lekuan (ordubete, astebete, urtebete); hil izenak, berriz, hilabete eta hilabete bat, biak onartzen ditu. Forma horiek dituzte izenok iraupeneko osagarriak eratzen dituztenean ere:
|
|
|
Lehenbizikoak adiera bietan erabiltzen dira, berehalakotasunari dagokionean nahiz jadanekoan; batera adberbioarekin eratuak berehalakotasuna adierazten
|
dute
batez ere, baina jadanekoa ere adieraz dezakete inoiz; azken biek, berriz, berehalakotasuna baizik ez dute adierazten.
|
|
|
20.3.2a RA adlatiboa, ablatiboa bezalaxe, mugimendu aditzek hautatzen
|
dute
batez ere: bidali, bota, ekarri, eraman, etorri, igo, igorri, jeitsi, joan...
|
|
|
Hik heure buruaz testifikatzen duk, hire testimoniajea ez duk sinesteko (Leizarraga). Perpaus horretan hik heure... duk katea osatzen da lehenik, formanteek bat eginez, eta ondoren hire... duk katea, baina bigarren duk horrek da esan nahi du, alokutiboa delako, eta beraz, formanteek ez
|
dute
bat egiten: hire (bigarren pertsona), da (hirugarren pertsona).
|
|
|
Garai batean euskalki guztietan erabilia, egun Hegoaldera mugatzen da. Izenei eransten zaie, batetik, eta maiztasuna adierazten
|
dute
batez ere. Holakoak ditugu honako hauek:
|