|
2001
|
|
|
Itzulpen lana txukuna bada ere, historialari euskaldun aditu baten edo batzuen gainbegiraketak zuzen zitzakeen akatsak ditu (ez naiz luzatuko horiek zerrendatzen, Uzta ro-ko artikuluan sorta esanguratsu bat —ez guztiak— aurkezten bainuen). Historiako azken bi lanen zuzendaria, ordea, ez da euskalduna, ezta atal nagusien koordinatzaile gehienak ere, eta ez
|
dute
azken emaitza berrikusteko paradarik izan, beraz.
|
|
|
Dena den, gehiengoek beti
|
dute
azken hitza, baina norainoko eskubidea dute gobernuek gutxiengoen beharrak baztertzeko?, eta Nafarroako Gobernuak berak egindako ikerketa soziolinguistikoak zenbateraino hartzen dira aintzakotzat benetako hizkuntza politika burutzeko? , aipatutako ikerketak zergatik pasatzen dira oharkabean eta sarritan fidagarritasun eskasa dutela sumatzen da?
|
|
2003
|
|
|
Ez da emakume bat entzuten, ez da emakume bat sentitzen pertsonaia horiek irakurtzean. Egile gizonezko hauek nekez lortuko
|
dute
azken aldian plazara atera diren emakumezkoen pertsonaia femeninoen indarra eureganatzea (Ana Urkiza, Miren Agur Meabe eta Sonia Gonzalez ditut buruan), baina ulertzekoa da. Haien kasuan pertsonaia femeninoa lan intelektualaren emaitza den artean, emakume hauek pertsonaia katartikoak eratu dituzte, esperientzia metatuaren eta nork bere buruarekin egindako" kontu ajustearen" indarra dutenak.
|
|
|
Legeak ezarritako mugak aise gainditu ditu euskarak eta, gaur egun, herri ekimenari esker, helduen euskalduntze alfabetatzea, ikastolak, euskara taldeak eta, oro har, euskararen aldeko dinamika errealitate pozgarriak dira Nafarroa osoan. Dereduek matrikulazio handia eskuratu
|
dute
azken urte hauetan eta milaka heldu aritu da euskaltegietan; ondorioz, belaunaldi berriak neurri handi batez euskaraz datoz eta euskaldunberrien lehen haur sortzen hasiak dira, horrek esan nahi duen guztiarekin. Gainera, kalitatezko zerbitzu eta produktu ugari sortzeko gaitasuna izan du Euskalgintzak eta mugimendu erakargarri bilakatu da jende askorentzat.
|
|
2005
|
|
|
Tele predikua ere ez da. Hauteskunde kanpaina ere ez da goi kultura, baina alderdi politikoek ez
|
dute
azken hori behar. Gauza konbentzitzea eta saltzea da, kosta ahala kosta.
|
|
|
Azkenik, lehenengo andereñoak eta antzerki mundukoak ere aipatzen dira talde desberdinetan. Andere ñoenartean Elbira Zipitria aipatu ahal dugu (berari buruzko lan bat argitaratu berri
|
dute
azken Durangoko Azokan), eta antzerki munduan itzal handiko emakume bat Maria Dolores Agirre izan da.
|
|
2012
|
|
|
Adostutako anexio baketsua izan zen hura gaur egungo nafar statu quoa maite dutenentzat, inbasio eta okupazio prozesu odoltsu eta mingarria euskal subiranismoaren lerrootan kokatzen direnentzat. Azken horiek, gainera, ahalegin handia egin
|
dute
azken urteotan historiografia ofizialak ezkutatutako zenbait datu eta errealitate argitze aldera.
|
|
|
Higiezinen sektorean puztutako burbuilek —eta zehazki bankuek sektore horretan hartutako arriskua zor titulu bilakatuta salduz eta birsalduz ibili izanak megapuztutako burbuila erraldoiak— eragin
|
dute
azken tronbo handia —horrela azaltzen du hemen baino askoz hobeto Lanchesterrek—; baina burbuila txikiak, tronbotxoak, berriro eta etengabe puztu eta eztanda ari dira. Hori da, gainera, kapitalismoaren lege nagusia, horra hor Harveyren abisua.
|
|
2014
|
|
|
Bertako erabagien berri ‘Gerediaga’ alkarteak, Euskaltzaindiari emango dio, bere erabakietan aintzat izan dedin idazleen iritzia. Gero ere, idazleak izango bai
|
dute
azken itza literatura euskeraren batasunari buruz (Gerediaga Alkartea 1968, 16).
|
|
2016
|
|
|
Luhuson estreinatu eta Miarritzetik, Domintxainetik eta Baionako Zizpa gaztetxetik iragan ondoan, oholtzaz oholtza jarraitzeko asmotan dira, eta EHZ jaialdian izanen
|
dute
azken emanaldia. Garaiz zaudete.
|
|
2017
|
|
|
Munduko zurrunbilo zalapartatsuan benetako albiste ederra jasotzeko aukera eman digute gure anai arreba lapurtar, zuberotar eta baxenabartarrek. Mitterrand hautagaiaren garaietatik hamaika bider airean izan ostean, hamaikagarren erreforma administratiboaren ondorioz, Nouvelle Aquitaine makrolurraldearen sorrera barne, lortu
|
dute
azkenean lehenengo euskal erakunde ofizial bat sortzea estatu frantsesaren barnean. Zorionak, Euskal Elkargoa ofizialki sortu dute eta!
|
|
2018
|
|
|
Eurostaten arabera, Luxenburgoko biztanleek irakurtzen dituzte gehien liburuak kontinente zaharrean: 26 adin tarteko populazioaren %82k esaten
|
dute
azken urtean gutxienez liburu bat irakurri dutela (European Commission & Eurostat, 2016). Jarraian datoz Alemania, Austria, Finlandia, Estonia eta Txekiar Errepublika.
|
|
|
Zenbakiek deskribatzen al
|
dute
azken 30 urtean zein ardura moduz jokatu dugun hizkuntzaren eta kulturaren alorretan estetikoki, ideologikoki, politikoki, ekonomikoki, legalki?; eta zein den gure kontzientzia gradua hizkuntzari eta kulturari dagokienez?
|
|
|
Eta, beraz, testuinguru bat (testuzkoa edo ahozkoa) osatzen hasi dugu zenbakien inguruan: nondik atera ditugun, noiz eta non ipini ditugun, zein asmoZenbakiek deskribatzen al
|
dute
azken 30 urtean zein ardura moduz jokatu dugun hizkuntzaren eta kulturaren alorretan estetikoki, ideologikoki, politikoki, ekonomikoki legalki, rekin, zer kontzeptu adierazteko edo zabaltzeko, zein ideia izan den iturburua, eta abar.
|
|
2019
|
|
|
kafea hartuz, apurka apurka egunerokotasunaren bizitzaz, gatazkez eta konpromisoez hitz eginez doaz prozesu bakoitzean. Amaieran, astebeteko proba pasatzen
|
dute
azken fase gisa, eta ondoren horren arabera egiten dute hautaketa. Orokorrean, sarrera eta irteera protokoloak aplikatzen dira, kasuak kasu.
|
|
2020
|
|
|
Esku batekoek barkatu egiten didate bekatutxo hau. Pentsatuko
|
dute
azken hitz batean, hizkuntza eta berekin dakarzkien gainerako fenomenoak (etnia, folklorea, e.a.), supra estruktura hutsak direla. (Ibid.)
|
|
2021
|
|
|
Indian soilik, Nazioarteko Diru Funtsak bultzaturiko azpiegitura erraldoiek urtegiak, autobideak, meategiak... 30 milioitik gora pertsona lurgabetu eta etxegabetu
|
dute
azken lau hamarkadetan, megapolietako txaboletara behartuz. Meatze berrien ustiatzeak gerrak pizten ditu mundu osoan:
|
|
2023
|
|
|
Harrigarria da antzinako ideiek eta pentsamendu sistemek nola irauten duten, aurrerapen itzelak eginagatik; hain zuzen, aurrerapauso horiek garaipentzat hartzen ditugu, baina, egiazki, oinarri oinarrizko giza eskubideen eta ekitatearen berreskurapena baizik ez dira. Emakumeek gizartean dituzten rolek aurrerapen handia egin
|
dute
azken bi mendeetan, Mendebaldean bereziki; bertan, hiru olatu feministen abaroan egin dute aurrera, azken hamarkadaren amaieran hasitako laugarren olatua hartzeraino. Alabaina, emakumeen askatasun eta eskubideak handituta ere, balio patriarkal eta hierarkikoen eraginpean daude oinarri oinarrizko egitura eta erakundeak oraindik ere; tartean, sistema politikoak, jabetza, erakunde ekonomikoak, armadak eta erlijioa.
|