|
2001
|
|
|
‘Eta baleek ze zerikusi
|
dute
andreen lakarekin eta zeruaren sabaiarekin? ’
|
|
2005
|
|
|
Ikusi berri dugunez emakume idazleak egon badaude eta euskal literaturaren hasieratik gainera (gogoratu Garibaik bildutako eresiak), beraz, zein da ez agertzearen arrazoia? Historialari eta kritikariek baztertu izan
|
dute
andreen lana urteetan zehar eta, aipatzekotan, haien generoarekin lotutako ezaugarriei erreparatuz eta hori gutxietsiz egin izan dute.
|
|
2007
|
|
|
Horiek iaz “jai alternatibo eta parekideak” izan zitezen sortutako Pantxika pertsonaiaren logotipo berria eroango dute, Jaiak herritik, herriarentzat leloarekin batera.Kulturgintza, parekidetasuna, presoen eskubideen defentsa, internazionalismoa, AHTren kontrako mugimendua, kirola… ordezkatzen du Zumar kalean batuko den txosnaguneak eta egitarau zabala eratu du. Horretarako 44.000 euroko aurrekontua izan ddute —Udaletik 14.000 euroko laguntza izan dute—.Barikurako, urriaren 12rako, bertso bazkaria eratu
|
dute
Andra Marian —Intxaurren eta Sapuetxen lortu daitezke txartelak—, 14:30ean, Gorka Ostolaza ‘Potxis’, Igor Elortza eta Unai Iturriagarekin; eta, 17:30ean, triki poteoa ere izango da. Manifestazioa ere deitu dute Txiki Otaegitik 19: 00tan, eta, 22:30ean, Hesian (Etxarri), Oliba Gorriak (Markina) eta Revolta 21 (Katalunia) taldeekin kontzertua izango da.
|
|
|
Ezpel zotzak eta ezpel adarrak pilatu dituzte plazaren erdian, ezpelaren suak luze irauten baitu gogotik berotzen. Hesola bat jaso dute ezpel pilaren erdian eta bertan lotu
|
dute
andre Madalen. Gero, zerri gorotza bota dute egur pilaren gainera, emakumearen heriotza iraingarriagoa gerta zedin (Lertxundi, 2004:
|
|
2009
|
|
|
Ondoren, kalejiran, trikitilariek lagunduta, Andra Mari ermitaraino joango dira guztiak oinez. 15:00etan, gero, bazkaria egingo
|
dute
Andra Mari ermitan bertan. Bazkarirako ticketak herriko tabernetan daude salgai, hamar euroren truke.
|
|
|
Haurdunaldiko hamalaugarren astera arte libreki abortatu ahal izango
|
dute
andreek
|
|
2010
|
|
|
Egoera horietan diskurtso arrazistak eragin handia duela dio: Abusuak egiten dituzten gizonek, barneratzen
|
dute
andre etorkinak mendekoagoak direla.
|
|
2011
|
|
|
Aurreko edizioetan bezala, eta Arandoño elkarteko kideek azpimarratu dutenez, “organu jotzailearen zuzeneko irudiak eskainiko dituen pantaila bat” ipiniko
|
dute
Andra Mariako altarean, “entzuteko ezezik ikusteko ere" badirelako kontzertuok. “Jendea asko harritzen da organu jotzaileen abildadeagaz”.
|
|
|
Korta gaineko balkoira atera dira lehengusinak. Ebaristo hartu
|
dute
andreek mintzagai. Haren gorpua zelan ekarri kartzelatik.
|
|
|
Indarkeriaren biktimak atzerritarrak zein bertakoak izan daitezkeen arren, azken urteetako datuek agerian utzi dutenez, etorkinek halako portaera bortitzak jasateko aukera handiagoa dute. Adituek diotenez, kanpotar izateagatik, aparteko egoera bizi
|
dute
andre horiek, alegia, bizi baldintza eskasak dituzte, euren ahuldadea areagotzen dutenak. Informazio iturri batzuen arabera, badira nahastu edo metatu daitezkeen zenbait arrisku faktore:
|
|
|
Emakumearen eta bere seme alaben arreta psikologikoa gori gorian dagoen beste gai bat da. Tratamendu bateratuak eskasak dira eta bakarkakoak jasotzeko, zenbaitetan, luze itxaron behar izaten
|
dute
andreek, Nadiari (Errumania) gertatu zitzaioan bezala. Hiru seme alaba ditu Nadiak, eta arreta psikologikoa izan arte, urte erdia itxaron behar izan zuen.
|
|
|
Polizia jo eta ke ari da lanean emakumea identifikatzeko eta heriotzaren arrazoiak argitzeko. Ikerketa hasi besterik ez bada ere, pista guztiek erakusten
|
dute
andrea beste nonbait hil zutela, eta gero haren gorpua leize zulo horretara bota zutela goitik. Antza denez, koba orain dela hogeita bi urte ikertu zuten Frantziako espeleologo batzuek; barruan ezer interesgarririk aurkitu ez, eta orduz geroztik inor ez da berriro sartu.
|
|
2012
|
|
|
Pablo Barrio alkatearen gidaritzapean egin da kultur etxeko areto nagusian burutu den omenaldia eta jende asko bertaratu da ikustera.Barriok bakoitza omentzearen arrazoiak eman ditu eta omenduek eskerrak eman dizkiete herritar zein udalari gisa horretako aitortzagatik.Omenduen esker ona herritarreiOmendu bakoitzak bere erara, baina denek eduki dute detaileren bat ikustera joan diren guztiekin.Lehenik eta behin, Danok Kidek berretsi du eurek atsegin handiz egiten dutela lan herriaren alde, lokal soziala gainontzeko eragileei utziz, formazio kurtsoak emanez, dantza saioak edota edozein kultur ekintza antolatuz... Hitzaldia hitz hauekin amaitu dute" Lasarte Oria hobe baten alde jarraituko dugu lanean!", txalo zaparrada ederra etorri da ostean.Pirritx, Porrotx, Marimotots eta Takolok berriz," Maite Zaitut" kantua jo
|
dute
Andrea Gonzalez gitarajolearen laguntzaz. Takolok euren hastapenak azaldu eta" maitasuna jaso eta ematea" baino gaiza ederragorik ez dagoela azaldu zuten pailazoek herritarrei eskerrak ematearekin batera.Azkenik Jalgunek herriko ereserkia kantatu zuen, berezitasun batekin ordea.
|
|
|
Abandon lau gune arriskutsu pilatzen dira metro gutxi batzuetan: Isozaki atean, Uribitarte aldapetan eta Mazarredo zumarkalean; ikusgarritasun gutxiko tokiak daudela salatu
|
dute
andreek. Ingurune berria delako da deigarria:
|
|
|
Bengoetxea VI.a Begino eta Irujo Barriola bikoteek jokatuko
|
dute
Andra Mari Zuriaren finala
|
|
2013
|
|
|
«Asko hitz egin izan dugu mugaz gaindiko enpresen kooperazioaz edota tamaina handitzearen premiaz. Hemen proiektu zehatz bat dugu, produktu berri bat sartuko dugu merkatuan, eta lehiakorrago izateko aukera emango digu», azaldu
|
dute
Andre Garretak eta Pedro Esnaolak, Baionako eta Gipuzkoako Merkataritza ganberetako presidenteek, bi ganbera horiek osatzen dute Bihartean?. Poloa Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko bost enpresak. Cauchopren, Cilkautxo, EBL Polyester, Olaberria eta Tajo?
|
|
|
Jarrera horrek, baina, desadostasun handiak eragin ditu PPren barruan, eta zirrikitu bat uztera behartu du ministroa, haurdunaren osasun psikikoa arriskuan jartzeko baldintzaren barruan: kalte hori «bizitzarekin bateraezina» den anomalia batek eragindakoa denean, abortatu ahal izango
|
dute
andreek. Bi txosten aurkeztu dituzte, dena den:
|
|
2014
|
|
|
«Ez diete sinesten, eta ez dute arriskua baloratzen. Euren testigantzak ezaugarri jakin batzuk baditu, frogatzat hartzen dute; bestela, auzitan jartzen
|
dute
andreen hitza». Hamar urteotan, epaitegi espezializatuak sortu dira, baina langileei espezializazioa falta zaie.
|
|
|
Oroitzapenez eta omenez haren jaiotetxean? dioen plaka bat jarri
|
dute
Andra Mari Zuriaren Plazan, Olabide jaio zen etxearen aurrean. Ekitaldia ikastolaren 50 urteurrenaren barruan kokatu da.
|
|
|
Gauzak horrela larunbatean izango da jaietako egun nagusia. Hain zuzen ere, azken egun horretan izango dira bertsolariak, txikiteroak, urrezko aizkolarien liga, aintzinako auto eta motorrak, Garilak 26 erromeria eta, jakina, paella lehiaketaren seigarren edizioa egingo dute. Ondiz auzoari dagokionez, igandean, irailak 14, egingo
|
dute
Andra Mari jaien errepikapena. Argazkian, paella lehiaketa Udondon, artxiboko irudian/ © Leioako Udala.
|
|
2015
|
|
|
Haren ustez, enpresariek norbait kontratatu behar dutenean gizonezkoaren alde egingo dute beti. «Ama izan edo ez, enpresariek uste
|
dute
andreak arrisku handiko eskulana garela, obulu hankadunak. Nork egingo ditu zaintza lanak?
|
|
|
Emakumeen eta haien seme alaben premiez arduratzen da bereziki Chelo, Salhaketa elkartearekin elkarlanean. Lehen orduan ospakizun erlijiosoa egiten
|
dute
andreekin, guztiak borobilean jarririk, Biblia irakurri eta teologia solidarioaz mintzatzen dira; ondoren, gizonezkoekin ospatzen dute eukaristia, apaizarekin egiten baitute bisita. Kristauak bai, baina ez direla katolikoak zehaztu dit Chelok, askapenaren teologiaren jarraitzaileak baizik.
|
|
|
Guztiek enborrari 10 epai egin dizkiote. Bukatzeko, kimuen mailako proba konbinatuen erakustaldia egingo
|
dute
Andra Marik, Araxesek, Basaburuak eta Artzanegik.
|
|
|
Hildak, ariketa mingots horrek erresuminduta, alabari berarekin benetan arduraturik ez egotea leporatu dio, Erika Mauthauseneko ihesari buruzko informazioa biltzen ari baita liburu bat idazteko asmotan. Loturarik gabeko gomutek, xehetasun ulergaitzek, senideei luzaroan isildutako arrangurek osatzen
|
dute
andre zaharraren barne bakarrizketa. Amaren memoriaren hondar atzera egitean, denboraren lanbrotik Mauthauseneko iheslari errusiarrak atera eta kontzentrazio esparrutik ihesean babes eske hurbildu dira Hildaren gurasoen etxera.
|
|
|
Ondoren, infideltasunari loturiko oroitzapenek, irudi mingarri horiek, mamuen jazarpenek, oztopatu egingo diote andrea goitik behera maitatzea, eta gizonaren beraren infideltasunaren akuilu izango dira. Bien bitartean, jelosiak biziberrituriko bikotean, gizonaren desoreka eta min horiek tabu bihurtu
|
dute
andrearen iraganeko harremanen aipamena.
|
|
2017
|
|
|
Errealitate historikoaren faltsutze hutsa baino gehiago, adierazpen politiko aitzindari gisa deskribatu dute adituek. Bizkaiko herriaren ordezkaritza osoa hartzen
|
dute
andreok.
|
|
2018
|
|
|
Nagore Laffage gogoratzeko ekinaldia egin
|
dute
Andreak eta Astelehen Lilek, Iruñeko Gazteluko plazan. Duela hamar urteko sanferminetan hil zuen Jose Diego Yllanesek Irungo gaztea.
|
|
|
Datu gordin eta latzak mahai gainean jarrita hasi
|
dute
Andrea eta Astelehen Lilak elkarteetako kideek omenaldia: " 2018 urtea hasi zenetik, 45 feminizidio gertatu dira estatuan; 2017 urtean, 99 izan ziren.
|
|
|
Emakumeak, Lezamako historian” ibilbide gidatua antolatu dute urriaren 28rako. Hitzordua 11:00etan ipini
|
dute
Andra Mari elizan, eta izena ematea telefono zenbakira deituta edo liburutegia@lezama.org helbide elektronikora mezu bat bidalita egin behar da.
|
|
2019
|
|
|
Arraun elkarte askok ez
|
dute
andreen trainerua osatzea lortzen, eta batelen eta trainerillen ligetan lehiatzen dira, kide gutxiagorekin osa dezaketelako taldea. Dena den, Deustu, Kaiku, Isuntza eta Ondarroako lau arraunlari hauek uste dute datozen urteetan gehiago izango direla trainerua osatzea lortuko duten taldeak.
|
|
|
Azkoitiko Udaleko alderdi guztiek eskaera bateratua egin
|
dute
Andra Mari jaien atarian" Festetan ere ibaia zaintzeko" eskatu du, hain zuzen ere, udalak," festetan ere ibaia errespetatzeko eta zaborrik ez botatzeko bertara".
|
|
|
Arabako mobilizazio nagusia Gasteizen izango da, Euskal Herriko Mugimendu Feministak hiriburuetan deitutako mobilizazioetako bat. 19:00etan manifestazioa egingo
|
dute
Andre Maria Zuriaren plazatik.
|
|
|
Goizean, 10:30ean, hasiko dira dantza taldeak Plaza Berrira heltzen. Hamarretakoaren ostean, dantza saioak eskainiko dituzte Amarika, Arka, Santa Barbara, Foru, Katedral berriaren eta Diputazio enparantzetan; eta horiek amaitzean, 13:00etan, dantzari guztien alardea egingo
|
dute
Andre Maria Zuriaren plazan. Jarraian, Landatxora igoko dira kalejiran, eta bertan bazkalduko dute.
|
|
2020
|
|
|
Askotan enzun dut: herria denok gara, zu eta biok, etxeko atezaia, dendaria, alkate jauna, albaitari jauna, botikario jauna, mediko jauna eta apaiz jauna; albaitariaren andrea, botikarioaren andrea, medikuaren andrea eta apaizaren... ez, baina ez, apaizek ez
|
dute
andrerik.
|
|
2021
|
|
|
neskei hitz egiten zaienean, hitz egiten duena gizona nahiz andrea izan, noka egin behar zaie. Azken urteetan hiztun batzuek toka hautatzen
|
dute
andreei ere egiteko, hola ikasi dutelako edo hobeki egiten ez dakitelako, baina hori ez da batere egokia eta indartu egiten du, gainera, gizonen hizkera ereduaren pisua harremanetan, nahastea sortuz.
|
|
|
Etxeberriaren arabera, izurriteak eragindako egoerek «ezin iristearen» irudipena sortu
|
dute
andreen artean, besteak beste, zaintzaren ardura hartu dutelako. Bat egin du Alanguak ere:
|
|
|
Nafarroako Gobernuak ikerketa bat egin du, Nafarroako Berdintasunerako Institutuarekin batera, itxialdiko lehen hilabeteetan lurralde horretako emakumeek zer egoera izan dituzten jasotzeko, eta bizipen horiek «memorian» iltzatuta gelditzeko. Uste
|
dute
andre horiek «konfinamenduaren apendize bat» bainoago «protagonista» izan direla, «lehen lerroan» egon direlako.
|
|
|
Oraindik ere gizonak dira nagusi mendiaren eremuan, are nabarmenago alor profesionalean. Berdintasunaren bidean pausoak emateko deia egin
|
dute
andre mendizaleek.
|
|
|
Hala ondorioztatu dute atzo Emakundek Gasteizen aurkeztu zuen ikerketan. Feminismoa eta intersekzionalitatea hizpide, hainbat emakumeren ahotsa entzun dute egileek, eta ondorioztatu
|
dute
andre horiek, besteak beste, berdintasunaren, eta eskubide sozialen, zibilen eta politikoen aldeko borrokan laguntzen dutela jatorrizko herrialdean zein helmugakoan. Erresistentzia «ekintza kolektibo gisa» ulertzen dute, eta diskurtso politiko «indartsua» dute.
|
|
|
–Zer utzi
|
dute
Andre Maria Zuriaren oinetan? –galdetu zuen.
|
|
|
Durangoko Azokan inplikatutako eragileek arduraz jokatzeko deia egin diete abenduaren 4tik 8ra Euskal Herri osotik Durangora etorriko diren bisitari guztiei. Arduradunek agerraldia egin
|
dute
Andra Mariko elizpean. Ima Garrastatxu alkateak adierazi du Durangok" ateak zabalik" dituela bisitarientzat, baina arduraz jokatzeko deia egin die guztiei.
|
|
2022
|
|
|
Banaka, beren lekukotasuna eman
|
dute
andreek. 1985etik 2015era gertatu dira erasoak, horien arabera.
|
|
|
Era berean, Boliviako kontsulatuak bilerak izan ditu hango migratzaileek Bilbon osatzen duten komunitateko ordezkariekin. Izan ere, «estradizioa» ere eskatu
|
dute
andrea hil duen gizonezkoarentzat. Bolivian sortua da hura ere, eta zigorra han bete dezan nahi dute.
|
|
|
HAPOk aurreikusten dituen planeamenduek, gainera, ingurumen eragin handia izango
|
dute
Andra Mari inguruan, Getxori geratzen zaion inguru natural bakarrenetarikoan milaka etxebizitza eraikitzea aurreikusten duelako. " EH Bilduk gure ingurune naturalaren babesa defendatzen jarraituko du, Azkorri, Mimenaga eta Larrañazubi lotzeko eraztun berde bat sortzeko proposamenarekin".
|
|
|
Eskuz binakako txapelketako azken finaleko lau protagonistek jokatuko
|
dute
Andre Maria egunean, Azkoitiko Gurea pilotalekuan. Altuna III.ak Imazekin osatuko du bikotea, eta Lasok Martijarekin.
|
|
|
Gizonezko eta emakumezkoek usaintzeko duten ahalmena konparatu duten ikerlan gehienek (2019) ondorioztatu
|
dute
andreak trebetasun handiagoa duela usainak atzemateko, identifikatzeko, diskriminatzeko eta oroimenean gordetzeko. Horra hor zergatik diren emakumeak somelier iaioagoak, besteak beste.
|
|
2023
|
|
|
Martitzenean, Kulunka konpainiaren txanda izango da: hitzik gabe eta maskarak erabilita osatu
|
dute
Andre eta Dorine antzezlana. Barrearen eta negarraren artea jauzi egiten duen lana da, dramatik komediara, bizitzatik heriotzara eta maitasunetik ahanzturara dabilela.
|
|
|
Emakumeek, berriz, gona eta alkandora koloretsuak, lepo zapiak edota artilezko xalak, urre koloreko apaingarriak eta, batzuetan, buru zapia eramaten dituzte. Makillaje deigarria erabiltzen
|
dute
andrezko askok. Parte hartzaile gehienek eskuan zartagin zaharrak daramatzate eta makil edo antzekoekin jotzen dituzte zarata ateratzeko.
|
|
|
Asteartean, Kulunka konpainiaren txanda izango da: hitzik gabe eta maskarak erabilita osatu
|
dute
Andre eta Dorine antzezlana. Zahartzaroan murgilduta dagoen bikote bat da protagonista.
|
|
|
Emakume migranteen prekaritatea ere agerian gelditu da Ikuspegiren txostenean. Inkesta egin dutenen %78, 4k uste
|
dute
andre etorkinek «lan baldintza okerragoak» dituztela, «emakume etorkin izateagatik»; emakume musulmanen kasuan, egoera are makurragoa dela eta «zailtasun handiagoak» dituztela erantzun dute %74, 6k.
|
|
|
Udaltzaingoak eta Ertzaintzak segurtasun dispositibo berezia izango
|
dute
Andre Maria Zuriaren jaietan. Aurten ere sarbideak kontrolatuko dituzte Zeledonen jaitsieran, eta gauetan zaintzak egingo dituzte sexu askatasunaren aurkako delituak prebenitzeko.
|
|
|
lelopean. 20:00etan, bi martxek bat egingo
|
dute
Andre Maria Zuriaren plazan, hileko azken ostiralarekin batera Etxeratek antolatutako elkarretaratzean.
|
|
|
Beti dago etxeko andre bat gaixoaren ondoan: ama, alaba, ahizpa, izeko, lehengusina edo laguna; esaten
|
dute
andreek badakitela zaintzen, sena daukatela, eta erizainak direla horren lekuko. Ohi baino hotzagoa igarri du Mendia Teresek; penduluaren mutur batetik bestera egin du medikuak.
|
|
|
Zenbateraino aldatu behar
|
dute
Andrea Polizia bat dago, baina inork ez du ikusten honen ardura duen gizona.
|