|
2000
|
|
|
askotan albisteen protagonistak aski ezagunak dira entzuleentzat. Ingelesez esaten den bezala, well known names make bigger news, hau da, izen entzutetsuek nabarmendu egiten
|
dute
albistea. Protagonistak edo lekukoak sonatuak izatea, jendeak aski ezagunak izatea alegia, albistea gailentzeko faktorea izan daiteke.
|
|
|
Eta iturri guztiak ez dira berdinak, gertakarien inguruko datuak emateko orduan. Batzuek ia sistematikoki ahanzten
|
dute
albisteen parte garrantzitsu hau. Horrexegatik, irratilariak datutegi garrantzitsuak ukan behar ditu eskueran, beharrezkoa denean, hau da, denborak eta albistegiaren egiturak traba egiten ez digutenean, informazioen barne muinak uhinetara ateratzeko.
|
|
2002
|
|
|
Hedabideek dikotomia sistematiko hori bizi
|
dute
albisteen protagonistei gagozkielarik. Modu antitetikoan funtzionatzen dute gainera:
|
|
|
Mundua modu globalean ulertzen dugu, baina zein da jira-biraka dagoen munduaren ikuspegi globalizatua? Zertaz informatzen
|
dute
albiste agentzia handienek. Eta, esklusioz, zertaz ez dute ezer esaten?
|
|
|
Gehienetan, nor bere arazoez arduratzen da, bizitzaren irakurketa ostrazistan; albisteek, ostera, gainerako jendeagaz batera zerbait sentitzeko aukera ematen dute, jendearekin batera erkidegoa eratzen ari garen sentsazioa. Foro bat eratzen
|
dute
albisteek; horiei esker, jendeak badu zerbait komunari buruz. Albisteek identitate kolektiboak eratzen laguntzen dute, albisteek herritarra gizartean integratzen duten heinean.
|
|
|
Enuntziatu informatiboen autoreek, normalean, beste batzuek hautatutako materialen artean egiten dute euren hautaketa, beste batzuek hautatutakotik abiatzen dira beren testu produkzioan, besteek esana konpaktatzen dute. Konpaktatze lan horietan, ideologiaren profesionalek, zeremonia hazturek eta gertaerei erantsitako balioek zamatu egiten
|
dute
albistearen trasmisioa.
|
|
2009
|
|
|
Berez, informazio iturri hauek normalean ez
|
dute
albisterik sortzen, ez zuzenzuzenean behintzat; baina zeresan ugari sorrarazten dute beraiei esker eratzen direnedo babesten diren ekitaldiek.
|
|
|
sponsorrak, markak. Nekez sortzen
|
dute
albisterik; osogutxitan deitzen dute prentsaurrekoren bat. Hala ere, kirol ekitaldi asko etaasko beraiei esker egiten dira.
|
|
2011
|
|
|
Gero eta komunikabide gehiagok eskaintzen
|
dute
albisteak emateko eta sortzeko aukera. Ohikoena herritarrei argazkiak bidaltzeko gonbidapena egitea da, bainabaita bideo eta testuak bidaltzeko ere.
|
|
2012
|
|
|
Albistea bera definitzeko zailtasunak aurkitu dituzte egileek. Horregatik, AEBn ez
|
dute
albistearen definiziorik ematen. Alderantziz, albistea «identifikatzeko» jarraibideak seinalatzen dituzte.
|
|
|
Alde horretatik, Diario de Navarrak Berriak baino informazioaren jatorri argiagoa plazaratu arren, Berriak hark baino informazio iturri identifikatu gehiago azaltzen ditu. Alderantziz, Cadena Serrek eta Diario de Noticias de Álavak euskarazkoek baino informazio iturri identifikatu gehiagorekin informatu arren, ez
|
dute
albistearen jatorria euskarazkoek bezain argi azaltzen. Gainerakoei euskarazkoak nagusitu zaizkie.
|
|
|
Hark bidaltzen dituen albisteetan, informatzaileak nortzuk izan diren azaldu behar du. Izan ere, hedabideek informazio horren gainean osatu
|
dute
albistea (Arnold, 2009: 304; Maurer, 2005:
|
|
|
Adibidez, indarkeria matxistaren kasuan, hiltzailea «lagun jatorra» zela dioten lekukoen testigantzei uko egiten die Berriak. Azken batean, auzokide horiek ez
|
dute
albistearen inguruko informaziorik ematen, haien iritzia baizik. Gainera, haien iritzi pertsonal horrek ez du gertakizunarekin zerikusirik, ez baitu gertakizuna azaltzeko oinarririk.
|
|
|
Azkenik, tipularen azken geruzak bikaintasunaren gakoa kalitatearen kontzientzia duten langileei dagokiela seinalatzen du. Izan ere, kazetaritza jarduera okerrek aurreko geruzetako eragileek baino nabarmenago baldintzatzen
|
dute
albisteen kalitatea. Horregatik, kalitatea ziurtatzeko estrategiek horien lan metodoak zehaztu egiten dituzte (Bucher, 2003:
|
|
|
Bestetik, ekonomia aplikatuak enpresaren errentagarritasuna plazaratzen duen produktuaren kalitateari erreparatzen dio. Horrenbestez, Erabateko Kalitatearen Kudeaketak eta ekonomia aplikatuak ez
|
dute
albisteen bikaintasuna aztertzen. Aldiz, komunikazio enpresen kalitatearen kudeaketarako sistemek produktua ahalbidetu dezakeen enpresa estrategia garatzea dute helburu.
|
|
|
Ondorioz, Erabateko Kalitatearen Kudeaketak eta ekonomia aplikatuak enpresaren jardunbide bikaina lortzeko estrategiak eta baliabideak seinalatzen dituzte. Hortaz, ez
|
dute
albisteen kalitatea bermatzen. Dena den, produktuak ezin izango du kalitatezkoa izan, enpresak jardunbide bikainik ez badu.
|