|
2000
|
|
|
lehenik, giza sexualitateaulertzeko kontzepzio holistikoa eta haren azterketarako berezkoa duenepistemologia ia erabat deuseztu zen; bigarrenik, sexu aspektu ezberdinei buruzkoazterketak, jadanik sakabanaturik zeudenak, Estatu Batuetan jaso eta bilduzituzten. Horrela, Kinsey k, Master ek eta Johnson-ek eta beste zenbait autorekeragin erabakikorra izan
|
dute
XX. mendeko bigarren erdialdean giza sexualitateaulertzeko moduan.
|
|
2004
|
|
|
Interesgarriak dira gisa honetako proposamenak, batez ere, oso garai ezberdinetako artistak aurrez aurre jartzen dituztelako. Erakusketa hauek nabarmendu egiten dute historialariek ezartzen dituzten muga kronologikoak ez direla benetako muga artisten begietan, eta aukera ematen
|
dute
XX. mendeko abangoardietako artistek aurreko mendeetakoekin duten lotura estua aztertzeko, adibidez, eta ezagunenetariko bat aipatzearren, Picassok Velazquezekiko sentitzen zuen miresmena.
|
|
|
Hau da, ez du aztertzen edo ebaluatzen. Bigarren zentzuan, aldiz. objektua, arteian gisa, aztertu egiten dugu.Bi nozio horiek erabateko garrantzia izango
|
dute
XX. mendean.
|
|
2005
|
|
|
Ez litzateke lehenengo aldia izango. Adituek uste
|
dute
XX. mendeko hiru gripe pandemia handiak —Espainiakoa, 1918koa, Asiakoa, 1957koa edo Hong Kongekoa, 1968koa— gizakiak eta animaliak dituzten birusek eragin zituztela. Eta ezin da gauza handirik egin hori saihesteko.
|
|
2008
|
|
|
Valentzian egin zen Itsas Biodibertsitateari buruzko Nazioarteko Lehen Konferentzian izan ziren nazioarteko 500 adituk baino gehiagok esan
|
dute
XX. mendearen hasieran zeuden erreserben% 10 baino ez direla kala handien erreserbak. Carlo Heip holandarrak, kongresuko lehendakariordeak, dioenez, egoera «kolapsotik hurbil dago, eta kudeaketa eredu berriak behar dira».
|
|
2009
|
|
|
Hala, bada, ezin da ahaztu, XIX. mendean, gaur egungo modernitatearen bidea zabaldu zuten urbanizazio industrializazio prozesu sakonekin batera, eremu fisikoan eta komunikazioetan ere aldaketa handiak izan zirela, eta, azken finean, baita azpiegituretan ere. Aldaketa horiek guztiek aurrera egin
|
dute
XX. mendean, eta nabarmen aldatu dute inguru fisikoa, eta komunikazioak, berriz, bertako garapena oztopatzeko joera dutela diseinatu dituzte.
|
|
|
Giza ikusmena eta entzumena baliatzen dituzten irudi edota soinu bidezko komunikazio sistemek bilakaera handia izan
|
dute
XX. mendean zehar. Neurri guztietako koloretako telebista lauak eta milaka abesti gordetzeko moduko edukiera duten sakelako soinu sistemak guztiz zabalduta daude gure artean.
|
|
|
III. milurtekoan komunikazioaren mundua zeharo aldatu da. Teknologia berriek hankaz gora jarri
|
dute
XX. mendean zegoen panorama. Kazetaritza elektronikoak dena okupatu du.
|
|
2011
|
|
|
Aldiz, aurrez aurre izan dituzte ELA bezalako sindikatuak. Moncloako Itunetatik hasita, azken Lan eta Pentsioen Erreformetaraino, ELAk, LABek, EILASek, HIRUk eta EHNEk osatutako gehiengo sindikalak greba eta mobilizazioak egiteko adore askoz handiagoa erakutsi dute, eta argi eta garbi adierazi
|
dute
XX. mende hasierako ideiak eta praxiak erabat aldatu direla. Klaseen arteko borroka aldarrikatzen zuen hainbatek, gaur egun nahikoa omen du burgesiak eskaintzen dizkion kondarrekin.
|
|
2012
|
|
|
Autobiografia izanda, nobela ematen du, ezin baita sinetsi ere bertan irakurritakoa. Liburu hau maisulan bat da, askok uste
|
dute
XX. mendean idatzi ziren liburuen artean hauxe dela punta puntan daudenetako bat. Ehunka aditu eta idazle ospetsu izan ditu liburu honek defendatzaile sutsu:
|
|
2014
|
|
|
Erreferendumaren ondoren apur bat urrundu bada ere, egiazko gerraren itzala Ukrainaren gainean da. Gertaerek argi erakusten
|
dute
XX. mendeko bigarren erdialdean SESBren eta AEBen artean izandako Gerra Hotzaren oihartzunak ez direla oraindik guztiz iraungi. Bi potentzien arteko mehatxu nuklearrak saihestu zuen ozta ozta hainbatean bi blokeen arteko egiazko gerra, baina Mendebaldeko blokearen erabateko nagusitasunarekin bukatu zen norgehiagoka hura.
|
|
|
Alemaniak, esaterako, inbertsio izugarria egin zuen britainiar ontzidiaren pareko flota osatzeko ahaleginetan. Aldeak alde, hainbat historialarik Gerra Hotzeko egoerarekin konparatu
|
dute
XX. mende hasierako armamentu lehia prebentiboa. Norman Angellek uste zuen lehia horrek gerra pizteko arriskua areagotzen zuela, baina arduradun militarrentzat bakea sendotzeko bidea zen.
|
|
|
Dakigunez, euskalkien lehendabiziko sailkapen zehatza Bonapartek egin zueneta bi goi nafarrera bereizi zituen: hegoaldekoa eta iparraldekoa; bakoitza dialektoberegaintzat hartu zuen, eta iritzi bera izan
|
dute
XX. mendearen amaierara artehainbat hizkuntzalarik (ik. Pagola, 1995b).
|
|
2015
|
|
|
Bi multzo nagusi ageri dira. ...erako abangoardiak tartean direla.Bigarren multzoan, berriz, abstrakzioaren esparruan dauden joera nagusiak biltzen dira, forma geometrikoak lehenesten dituzten artelanetatik bestelako joeretara.Rafael Boti, Aurelio Teno, Antonio Povedano, Rita Rutkowski, Gines Liebana, Candida Hofer, Klaus Ohnsmann, Alejandro Quincoces Gil, Equipo 57 taldea, Hisae Yanase eta beste zenbait artistaren lanek osatzen
|
dute
XX. mendeko atala.Erakusketak badu azken ezusteko bat. Gela berezi batean, Kordobako Rafael Boti Arte Plastikoen Probintzia Fundazioaren bildumako arte grafikoa jarri dute, litografia, serigrafia, urtinta, akuaforte eta beste.
|
|
|
Urrezko plaka jaso
|
dute
XX. mendearen
|
|
|
Gai honetan, Fisiokrazia (XVIII. m.) hartuko dugu azterketaren abiapuntutzat pentsaera ekonomikoaren lehen eskola kontsideratzen den heinean, nahiz eta ofizialki Ekonomia zientzia gisa Eskola Klasikoan (XVIII. XIX. m.) kokatzen den Adam Smith haren aitaren eskutik sortu egin zen. Ostean, Eskola Neoklasikoa agertu zen XIX. mendearen bukaera aldera, eta iraunkortasunaren auzian eskola horren oinarriek balio izan
|
dute
XX. mendean zehar garatu ziren Ingurumen ekonomiaren (IE) eta Baliabide Naturalen Ekonomiaren (BNE) gailentzerako. XX. mendean zehar ere, ezin ahaztu Keynes-en eragina pentsaera ekonomikoan (1 gaian aipatu da), nahiz eta ingurumenarekiko harremana ez zuen aztergai nagusi izan; zentzu horretan, haren ekarpena sektore publikoaren esku hartzeak ingurumenean izan dezakeen eraginaren testuinguruan kokatzen da.
|
|
|
Britainiar presentzia kolonialak eta Bigarren Mundu Gerrak sailkapen horretan eragin handia izango
|
dute
XX. mendearen hasieran. Ekialde Ertaina deiturikoak Ekialde Hurbil terminoak barne bildutako herriak ere hartuko ditu.
|
|
2016
|
|
|
Urrezko plaka jaso
|
dute
XX. mendearen erdialdera Gipuzkoara etorritako etorkinek
|
|
2020
|
|
|
Praktika horietatik, ikasgelan sartzeak dituen onura ugariak erakusten dituzten hainbat ikerketa daude. Psikologoek, pedagogoek eta hezkuntzako gainerako profesionalek xakea erabili
|
dute
XX. mendearen bigarren erditik aurrera ikerkuntza kognitiboaren paradigma gisa. Esperimentatzeko eta jolasten ikasteko jokoak Errusiatik kanpo, xakea ikastetxeetan sartzen aitzindari izan zen herrialdea, eta lehen ikerketetako bat Groot ko Adriann psikologo holandarrak eta xake maisuak egin zuen 40ko eta 60ko hamarkadetan.
|
|
|
ibaia eta bere errekastoak, itsasbazterra, mendiak, basoak, baserriak, herrixkak. Bidasoko margolarien paisaia margolanek originaltasun handienetakoa
|
dute
XX. mendeko euskal margolaritzaren barruan. Moneten esaldia gogoratuz, paisaia une bateko inpresioa baino ez da haientzat.
|
|
2021
|
|
|
Etxepare); Ezin egin diro; Ezin iñor sartu diteke (Ubillos); Gizonak su inhar bat eskuan ezin jasan badeza (Duvoisin); Berzeak enparatu ditu, bere burua ezin enpara diro (Leizarraga). Orotariko Euskal Hiztegiko datuek erakusten
|
dute
XX. mendera arte indikatiboko laguntzailea ez zela hain ohikoa aspektua burutugabea zenean. XX. mendetik aurrera hedatuz joan da indikatiboaren erabilera:
|
|
|
Adibide hauek guztiek —filosofoen izenak gehitu litezke, Hannah Arendt, esaterako; zientzialarienak, Einstein edo Bohr; edo diktaduran emigratutako idazle espainiarrenak, Juan Ramon Jimenez edo Sender— agerian uzten
|
dute
XX. mendearen erdialdean artearen eta jakintzaren epizentroa kontinentez aldatu zela harreran eta gastuan egindako ahalegin ongi kalkulatu bati esker. Antzinate greko latindarrean, lekualdaketa kulturala baldintza gupidagabeenetan gertatu zen.
|
|
2022
|
|
|
Baina zera biologikoa baino: bere idatziek bilakatu
|
dute
XX. mendearen ordezkaririk behinena. Ordezkari ezeroso, ordezkari desatsegin, ordezkari arbuiagarria.
|