|
2000
|
|
|
Beraz, bere bigarren liburuaren argitarapena zela-eta, adierazpen honen bidez defendatu zuen eginiko aukera: " Ez
|
dut
uste arintasuna eta azpiliteratura batera doazenik." (Habe 219)
|
|
|
Ez da berebiziko historiarik, pertsonaia gogoangarririk. Ez
|
dut
uste, horregatik, gaur egungo gazteen isla izan daitezkeenik pertsonaia horiek. Unai Iturriagaren inguruan mugitzen denarena beharbada, baina esajeratuegiak iruditzen zaizkit.
|
|
2002
|
|
|
Hori gutxi balitz, izugarri oparoak dira kritikarien bertute eta ezaugarri ez oso aipagarriez mintzo diren egile nahiz liburuak. T. S. Eliot poetak inteligentzia jotzen zuen kritikariak behar duen ezaugarri gisara, alabaina, ez
|
dut
uste mezu hori zegoenik idazleek behin eta berriro egin dituzten adierazpenen oinarrian. Horretara jarrita, benetan erraza da kritikarien kontrako baieztapenak aurkitzea, eta zehaztasun handiegitan sartu gabe, hortxe dauzkagu J.R.R. Tolkienen" Munstroak eta kritikariak" artikulua edo A. Bierceren Deabruaren hiztegia delakoan literatur kritikariaz ematen den definizio iraingarria.
|
|
2004
|
|
|
Lur eta Eguzkiren seme alabak ziren gizandreok, eta ahal haundikoak omen ziren. Behin batean (zergaitik ez
|
dut
uste zekarrenik liburuak), arpegi eman eta aurka egin zieten Zeus eta beronen menpeko jainkotxoei, gogor egin ere. Baina behingo batean azpiratu zituen Zeusek.
|
|
|
(nire etxea aipatu ezkero, erromantiko bihurtzen naiz). ...a kalifak..., Rothschild, Rockefeller, Onassis, Don Trifon, eta beste haundiki, aberats, ta jauntxo anitz, ni baino guleria gehiagorekin bizi izan ziren eta bizi dira, nire koba zuloa baino jauregi ederrago ta dotoreagoen jaun ta jabe izan ziren edo izango dira, nik baino zerbitzari leial gehiago izan zituzten edo izango dituzte haiek; baina, hala ere, beldur gutxiagorik ta askatasun gehiagorik ez
|
dut
uste.
|
|
|
Gero akordatuko zait. Behartsu, erresta, gabe, ezeuki, premiadun, kankalier, lander, ezergabe, ezdun..., ez..., ez..., ez
|
dut
uste gehiago dagoenik. Geldiro, astiro, poliki, baratx, ezarian, takataka..., takataka ala tapatapa ote da?
|
|
|
Zahar egin da gure MARI. Ez du lehenagoko adore, ahal ta indarrik. Ez
|
dut
uste luzarorako izango denik. Baina hiltzea eta hil arte bizi izatea nahi ta nahi ezkoak direnez gero...
|
|
|
Baina zertarako horiengana? Hor dagoz ijitook, suaren bueltan, baina ez
|
dut
uste Amaiarik dagoenik hor; Don Trifonen zerbitzaririk ere ez. Bai zera!
|
|
|
Ez
|
dut
uste.
|
|
|
Bai. Ez
|
dut
uste nobedaderik dagoenik Botxoan.
|
|
2005
|
|
|
Ez
|
dut
uste igandetako urrats hori debaldetan asmatua izan den. Elizako ohidura zaharrena da.
|
|
2008
|
|
|
Hasteko, bazterreko literaturak bazterreko irakurle bereziak bilatzen dituela esan dutenak: " beharbada errekonozimendu pixka bat eskertuko lukete, gehixeago saltzea ere bai, baina hortik aurrera ez
|
dut
uste prest daudenik printzipio batzuk lagatzeko". Bigarrenik, pare batek esan dute Euskal Literatur Sisteman ez dela bazterketarik sumatzen.
|
|
|
" Gutiengo kotak? Ez
|
dut
uste hori bidea denik, halere, ene uste apalez gizarte gogoeta sakon bat bultzatu litzateke, ondorio baikorrak izango dituen esperantzaz".
|
|
|
" Ez
|
dut
uste promozioa idazlearen arabera aldatzen denik" (5)
|
|
|
" Nik ez
|
dut
uste argitaletxeek liburuak saltzeko gauza asko egiten dutenik, ez kuttunentzat ez gainontzekoentzat. Beste gauza bat da komunikabideak.
|
|
|
Liburu batzuek ezagun dute promozio sendoa; beste batzuek, berriz, promozio xumeagoa izaten dute, baina ahoz ahokoak bultzatzen ditu; eta zenbait kasutan, bi gauzak gerta daitezke. Nolanahi ere, ez
|
dut
uste hori Euskal Literaturan bakarrik gertatzen denik, auzoko sistema handiagoetan ere gauza bera sumatzen dut nik. Alegia, ez zait literatura txiki baten bereizgarri iruditzen".
|
|
2015
|
|
|
Koldo Izagirrek eta eragin zuten astinaldia (orain urteren batzuk) erabat legitimoa zen dudarik gabe. Baina ez
|
dut
uste un fin en sí mismo izan nahi zuenik eta ez izan lukeenik. Geroxeago heldu direnen batzuek beti horixe egiten badute, ordea, beldur naizenez, mogimenduak ekarri nahi ziguna bera geldiarazten dute azkenean.
|
|
|
Halaxe zioten hitzok: " Baina ez
|
dut
uste nobela bat irakurtzean, poema bat leitzean edo ez dakit zer egitean, plazerraren sentsazioa utzi behar dugunik azken ondorio semantiko batzu bilatzearren". Irakurtzearen plazera aldarrikatzen zuen, bada, Irastortzak, eta berarekin batera Etxezarretak.
|
|
|
Narratiba baino poemagintza gehio egotea ez
|
dut
uste ezer harrigarri denik, fenomeno unibertsala baizik.
|
|
|
Frantseseraz, ez
|
dut
uste hori posible litzatekenik, ez teknikoki eta ez (teknikoki ahal izanez gero) pioneroki: Ciorani irakurri nion aspaldi nola hizkuntza supererabilietan edozer gauza prosa bihurtzen den, eta nola frantseseraz poemak egitea oso zaila gertatuko litzaiokeen.
|
|
|
Ez
|
dut
uste Santamariaren militantziak inolako mugaketarik suposatzen dioenik juizio bat ematerakoan, eta orain ere erakutsi dit nola arrazonagarria den neurrian joera politiko batekin koinzidetzeak, ez dioen eragozten beren askatasuna, gure denboran birjintasuna gorde ohi zen arreta ia patolojikoaz zaintzen duen sabio panda batek ez bezala, gai politiko eta konplexu bati buruz erreflexio propio bat egi...
|
|
2017
|
|
|
" Ez
|
dut
uste."
|
|
2018
|
|
|
Noan lekura noala, zuri ez dizu axola. Hala ere, ez
|
dut
uste urrutira joanen naizenik.
|
|
|
Ez
|
dut
uste ezer aurreratuko dugunik bide horretatik. Atera gai horiek gure artetik kanpora.
|
|
2019
|
|
|
Uste dut ez dudala pertsonaien psikologia gehiegi egiten, batez ere miserien azterketa bat dela nirea. Baina horregatik ez
|
dut
uste gizakia gutxiago maitatzen dudanik. Ikasi egin behar dugu gure miseriak aitortzen eta onartzen.
|
|
|
" Ordurako banekien engainatu ninduela, noski, baina ez
|
dut
uste hiltzeko erabakia hartzera bultzatu ninduen zio zuzena hori izan zenik. Beharbada, oraindik ere neure burua arrazionalistatzat jotzen dudanez, kosta egiten zaidalako onartzea Floraren lasaitu sexuala bezalako gauza arrunt eta naturalak hain erabaki gehiegizko eta erabatekoa hartzera eraman nintzakeenik" (7).
|
|
|
" ez dakit zergatik aipatu nuen mairu konturik. Ziur asko egun haietan euliak bezala hiltzen zirelako lanetik bakantzetara eta bueltan, ze ez
|
dut
uste arrazista naizenik" (138). Bere burua justifikatu nahi du, asmatutako gezurra kontatzen dio irakurleari, baina ez du bere burua gaizki utzi nahi eta orduan, azalpena ematen du.
|
|
|
Eta estilo aldetik irakurtzeko askoz errazagoa bada ere, kasu honetan estilo erraza eta kalitatea ez daude borrokatuta. Baliteke norbaitek gai serioagoak maite izatea ere, edo bere umorea ez dela formala iriztea, baina horregatik ez
|
dut
uste liburuak kalitate apurra galdu duenik, alderantziz, amodioaren gaia tratatuz eta horretarako ironia erabiliz Saizarbitoriak aurrera pauso handi bat eman du euskal literaturaren panoraman (nahiz eta hori agian bere nahia ez izan...), zoritxarrez gutxitan ikusten ditugun gai eta tratamenduak baitira.
|
|
|
Paul Auster-en libururen bat irakurtzean gertatu zait hori; eta berriro orain, Saizarbitoriaren hau irakurri dudanean. Eta ez
|
dut
uste, gainera, kointzidentzia hau kasualitatea izan denik. Normalean ez zaizkit gehiegizko iritzi kritikoak gustatzen, erlatibizatu egin behar dela uste dut eta; kasu honetan, ordea, ezinezkoa zait jarrera hori mantentzea, nobela hau izugarri ona iruditu baitzait.
|
|
|
" Baliteke norbaitek gai serioagoak maite izatea ere, edo bere umorea ez dela formala iriztea, baina horregatik ez
|
dut
uste liburuak kalitate apurra galdu duenik, alderantziz, amodioaren gaia tratatuz eta horretarako ironia erabiliz Saizarbitoriak aurrera pauso handi bat eman du euskal literaturaren panoraman (nahiz eta hori agian bere nahia ez izan...), zoritxarrez gutxitan ikusten ditugun gai eta tratamenduak baitira" (1997).
|
|
|
" Banekien, noski. Hain zuzen ere bere tesian lagundu ahal izateko nintzen literatura piloa irakurria biologiaren zuzenbideari buruz, eta ez
|
dut
uste gehiegikeria denik eremu horretan ez naizela ezjakina sentitzen esatea" (241). Jakinduria eta ezagutzari lotutako hainbat zantzu daude pertsonaia maskulino horri atxikirik, entziklopedia saltzaileak bezala, orojakiletzat dauka bere burua:
|
|
|
" Ez dakit besterik zer egin nuen. Beharbada hiru gin tonic baino gehiago edan nituen, baina ez
|
dut
uste nire eginkizunaren aurrean edan beharrean sentitzen nintzelako izan zenik. Nolanahi ere, alkoholak sentibera jarri ohi nau, eta hala nengoen, sentibera, afaritako gauzak erostera joan nintzenean[...] Horregatik, txitxarroak utzi nituen Hanbren, eta han ere, besterik ezinean, trago pare bat hartu behar izan nuen" (255).
|
|
2021
|
|
|
" Nire ustez ideala ez
|
dut
uste lor daitekeenik sekula, zeren eta unanimitatea ez baitut uste ona denik, baina denen gustua litzateke ahal dela bilatu beharrekoa. Nola egin hori?
|
|
|
Ba inposaketak, nire ustez, arrisku handiak harrarazten dizkio bai irakasleari, helburua ez baitu baitezpada lortuko, bai ikasleari, ikasle batzuek sufritu egiten baitute inposaturiko testu bat irakurri beharrarekin. Hor Daniel Pennac ek proposatzen duen dekalogo hori oso interesgarria da, baina ez
|
dut
uste irakaskuntzarako baliagarria denik, irakaskuntza mota honetarako behintzat ez. Ez litzateke literaturaren irakaskuntza, baizik eta literaturaren praktika bat, partekatze bat litzateke Pennacek proposatzen duen hori.
|
|
|
Gauza bat da zer kontatu nahi duzun edo zer jaso nahi duzun, eta beste bat da nola jaso nahi duzun. [...] Literatura irakurtzeak ematen duen askatasunak ez
|
dut
uste ezertarako balio duenik. Koronabirusarekin mila gauza ikusi ditugu baina, batez ere, balio izan digu bestelako pandemia intelektual batzuk nabarmen eta era erridikulu batean azaleratzeko.
|
|
|
Baina hori da euskal literaturaren irakaskuntzaren helburua? Ez
|
dut
uste".
|
|
|
" Ulertu eta lantzeko bai, baina aldiz sortzeko ez
|
dut
uste, nahiko zaila egingo litzaidake". (GL)
|
|
|
Beti, gaur egunean daude kokatuta eta maitasuna da ia beti gai nagusia. Berez, ez
|
dut
uste txarra denik, baizik eta nire gustuetara ez dela moldatzen". (GL)
|
|
|
Ez
|
dut
uste, ameskeria litzateke hori, ezta?
|