|
2000
|
|
|
Goiko Kale idatzi nuenean, artean modan zeuden psikoanalistek literaturaren diban ugarietan egindako azterketak. Gaur psikoanalisiaren modak modu mudakorragoak hartu dituen honetan, neure kabutako dibantxoan harildutako argibidea aurreratu nahi
|
dut
nik neuk: 1973 urte inguruetan, Goiko Kale kaleratu zen garaian, lurrikara bortitzena baino sekularizazio bortitzago bat bizitzen ari zen gure herria.
|
|
2001
|
|
|
Sumitraren aita hantxe zen eta, alabaren alde atera beharrean, amagiarrebari esaten zion: " Ez
|
dut
nik neure etxean berriz hartuko. Azken ezazu, nahi baduzu."
|
|
2002
|
|
|
Eta indarraren, diruaren eta zikoitzen erpeetan dakusat ondatu agiñean nire ametserria ere. Esanak esan, erri horren gau luze honen egunsentia... ez
|
dut
nik neuk ikusiko.
|
|
|
Nolabaiteko poztasuna sortarazten dit gisa horretako aita ukan nuela jakiteak. Baina... bestetik... ez al
|
dut
nik neuk ere neure azken hatsa horrelako plazaren batean emango. Ez nadin laineztu.
|
|
|
Batzuetan bururatzen zitzaidan nik neuk behartu nezakeela egoera, bera ez konturatzeko moduan. Esan nahi
|
dut
nik neuk mugi nitzakeela hariak, eta nik neuk bilatu aukera eta aitzakia, berak oharkabean aurki nintzan. Egunak inoiz baino luzeagoak egiten baitzitzaizkidan.
|
|
|
Ni re ustez, nazio nortasunaren adierazle eta osagai garran tzitsuena da hizkuntza. Ama hizkuntza gaztelania dudalarik, ez
|
dut
nik neuk esango gaztelania arrotz zaidanik. Baina nazio nortasunaren osagai gisa, gaztelaniak ez du esangura berezirik.
|
|
2003
|
|
|
Horregatik, entzuten dudanean ezin zaiola inori aurpegiratu torturapean gaizki jokatu duenik, inor ez dela erantzule halako egoeran egin edo esan duenagatik, niri behintzat erresumin moduko bat sortzen zait, errurik ez baldin badago ez baita posible meriturik egotea ere eta, hortaz, nola hartu behar
|
dut
nik neuri gertatua. Ez ote neukan umiliazioa eta oinazea zertan pairatu?
|
|
2004
|
|
|
Gauzok adina itsatsi
|
dut
nik neure gomutetan Nabarnizko jai eta eromeria giroa. Hango parajearen zati ditut, zelaiak zehar ikusten nituen gazte taldeak, nahiz pandero hutsez, nahiz akordeoiz erromeria zen lekura inguratuz.
|
|
|
Pentsatuko dut zerua, lurra, koloreak, irudiak, hotsak eta ikusten ditugun kanpoko gauza guztiak ametsetako zelatak besterik ez direla, jeinu maltzur horrek nire sinesberatasunari jartzen dizkiona. Bururatuko
|
dut
nik neuk ez dudala ez eskurik, ez begirik, ez haragirik, ez odolik, ez inolako sentipenik, eta horiek ditudalako sinesmen faltsua dudala.16
|
|
|
Nire burua konbentzitu dut munduan ezer ez dagoela, ez zerurik, ez lurrik, ez adimenik, ez gorputzik; ez al da hortik ateratzen ni ez naizela existitzen? Ez ba; nik existitu behar
|
dut
ni neu zerbaitez konbentzituta banago. (...) Ez dago, beraz, zalantzarik existitzen naizela, huts egiten dut eta.
|
|
2005
|
|
|
Asko estudiatu dut nik hinduismoa. Nik uste
|
dut
ni neu ere gehiago naizela hinduista kristaua baino.
|
|
2006
|
|
|
Hemen, Idahon, zerutik gertuago gaudelako, beharbada. Halaxe ikusi
|
dut
nik neuk, kanpora egin dugunean. Autobusean sartzeko.
|
|
2008
|
|
|
–Ez, jauna, dirurik ez, nik uste, erantzun nion?. Begira, uste
|
dut
nik neuk daukadala zera hori hemen bularreko poltsikoan; eta, egia esan behar badiot, leku seguruan utzi nahi nuke.
|
|
|
Eta nere galdera da: ze oker egin ote
|
dut
nik neure burua pentsatzeko txoko honetara kondenatzeko?
|
|
2009
|
|
|
–Badakit zer egin behar dudan, erantzun gabe mintzatu zen Angie?. Arratsaldean aipuaren jarraipena idatziko
|
dut
nik neuk, eta Kelly konturatu eginen da irakurtzen duenean. Geltoki beretik pasatzen bada bederen.
|
|
|
Greziera modernoak literatura landuagoen aurrean dituen abantailaz ari da poeta greziarra, eta Séferisek dioen gauza bera sentitzen
|
dut
nik neuk ere euskaraz ari naizenean: eragozpenei abantaila, gozamen sotzailea?
|
|
|
berrizaletasuna. Hogeita hamar urteko ibilbidea daukagu, baina oraindik ikasle baten gisan ikusten
|
dut
nik neure burua; egunero ikasten dut zerbait berria, azaldu du Mariellek. Gaur egungo pianista bikoterik txalotuena eta ezagunena osatzeari baino gehiago munduko orkestra handienekin jo dute, Berlingo Orkestra Filarmonikoarekin eta Londresko Orkestra Sinfonikoarekin, besteak beste, esperimentatzeari eta musika gozatzeari ematen diote garrantzia.
|
|
2010
|
|
|
guztia genuela esateko, alegia. Zure antzera, gizon arrazionaltzat
|
dut
nik neure burua, arrazoiaz senaz baino gehiago fidatzen naizena; aitor dut, hala ere, senak baduela, aldika, ezagutzeko modu bat, nik orain zehaztu ezin dizudana, frekuentzia berean pentsatzen ote genuen, nolabait esatearren???, baina zientziak noizbait esplikatuko duena, ziur nago horretaz?, sorginkeriarekin lotuago dirudien arren.
|
|
|
ABEL. Uztazu... Jasoko
|
dut
nik neuk.
|
|
|
guztia genuela esateko, alegia. Zure antzera, gizon arrazionaltzat
|
dut
nik neure burua, arrazoiaz senaz baino gehiago fidatzen naizena; aitor dut, hala ere, senak baduela, aldika, ezagutzeko modu bat, nik orain zehaztu ezin dizudana —frekuentzia berean pentsatzen ote genuen, nolabait esatearren...? —, baina zientziak noizbait esplikatuko duena —ziur nago horretaz—, sorginkeriarekin lotuago dirudien arren.
|
|
|
Bi egun eta gero bizirik dirautenez, dosia gehitu behar zaie gaur. Izan ere, erabaki
|
dut
nik neuk emango diedala behar dutena, hau da, ez bakarrik zikuta dosia baita askatasuna ere.
|
|
2011
|
|
|
Ez Chapmanek New Yorken akabatutakoaren izen bereko gizona. Esan nahi
|
dut
ni neu naizela John Lennon hori.
|
|
2012
|
|
|
Berehala iritsi ginen ni, etxekoak eta lagunak elkar zuzen ulertzera, baina sekula gehiago ez nuela itsasoratu behar esaten zuen biziki emazteak; nahiz eta, nire patu beltzak antolatu zuenaren arabera, hark ez zuen eragozteko indarrik izan, irakurleak ondoren jakin ahal izango duen bezala. Bitartean, hemen amaitzen
|
dut
nik neure zoritxarreko bidaien bigarren zatia.
|
|
|
Ustekabeko geldiune batean, erruletak bere aspaldiko kide hura erakutsi berria zion— Sekula ezagutu dudan gizonik ausartena zen. Hemen Yangambin askotan entzun izan
|
dut
nik neuk ez dakidala ikara zer den, eta Chrysostomez ere entzun izan dut gauza bera, baina biok ala biok ere txepel hutsak gara soldadu haren aldean. Emakumeekin ere izugarria zen.
|
|
2013
|
|
|
nire ibiltzeko era, jarrerak, keinuak, egunkaria besapean eramateko modua, ditudan tik guztiak ikasi nahi zituen. Uste
|
dut
nik neure burua baino sakonago ezagutu ninduela. Beren paperean hain zinez sartzen diren aktoreen beldurra izaten da beren benetako nortasunetik hain urrun joan eta itzultzeko biderik gabe geratzea.
|
|
|
Behin baino gehiagotan ohartarazi diot Lady Catherineri bere alaba xarmagarriak dukesa izateko jaioa dirudiela eta gizarte mailarik garaiena, andereñoari goratasuna eman beharrean, haren ederraz apaindua suertatuko litzatekeela. Era horretako gauzatxoak laket zaizkio Ladyri, eta halako begiramenak egitea jotzen
|
dut
nik neure eginkizuntzat.
|
|
|
Gure adinekoak direnean ez dut uste ofizialez guk baino gehiago pentsatuko dutenik. Gogoan
|
dut
niri neuri jaka gorriak oso oso gustuko zitzaizkidaneko garaia... eta oraindik ere hala zaizkit, neure barru barruan; eta koronel gazte dotore batek, urtean bospasei mila irabazten duenak, nire nesketako bat nahi izango balu, ez nioke jajai esango; eta lehengo gauean, Sir Williamenean, Carter kapitainak bere uniformeaz oso ondo ematen zuela iruditu zitzaidan.
|
|
2014
|
|
|
Ez dakit, lotsa emango lidake. Nahiago
|
dut
nik neuk probatu.
|
|
|
Eta hemen kokatzen
|
dut
nik neure iraultza berria, eta dena itzultzen da filosofia kristauari buruz, indartua ateratzen baita ohartze berriekin, hamaika irain, mespretxu eta kalamidade igaro ondoren berriro datorkigu filosofia kristaua filosofiaren burura, aktualizatua jakina, baina burura. Eta horrek ez dakar filosofia naturala ukatzerik, baizik eta filosofia naturala konprenitua da modu perfektuan filosofia sobrenaturalaren baitan.
|
|
|
Onartu beharra
|
dut
nik neuk galdetu niola zuri buruz.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, aitor dezadan gai honetan murgiltzeko adorea beste liburu batek eragin didala niri, Aingeru Epaltzaren Gure Jerusalem galdua (Elkar, 2013) nobelak, zeina trilogia bateko hirugarrena izanik ere, nire ustez aparte epaitua eta aipatua izan baitaiteke, bere aparteko bikaintasuna dela medio. Epaltzaren lerroen artean aurkitu
|
dut
nik neuk bederen gaiaren ulerkuntza osoago baterako bidea, hala nola Tolstoirena irakurtzean askoz ere hobeto ulertzen ditugun XIX. mende hasierako aristokrazia europarraren asmoak eta egintzak, hitz batez, haren. Zeren eta, hain zuzen ere, hori izan baitaiteke galdera egoki bat gure gogoa gidatzeko:
|
|
|
Urteek ekartzen digute egonean egotearen plazera baina, eta horrela gozatzen naiz ni askotan, arratsaldearen joanarekin, hobeto esan, arratsaldearen joana igartzearekin, nire bizitza inguratzen duen kaiolako leihoaren tarteetatik sartzen diren errainuak inklinazioa galtzen eta kolorgetzen ikustearekin. Errainu bakoitza galaxia bat iruditzen zait, non dindilizka dabiltzan hauts izpiak planetak diren; eta egia balitz horrenbeste galaxia daudela, eta galaxia bakoitzeko hainbat planeta, eta planeta bakoitzeko hainbat arazo, ez ote
|
dut
nik neure inguruko arazoa magnifikatu. Ni, handitasun horretan izaki ñimiño, sumaezin naizen hau, ez ote naiz itsutu, nire txikitasunaren inguruko gorabeherei unibertsoaren handitasunaren pareko garrantzia emanez?
|
|
|
2 Nik ziurtatzen diet estimatuko nukeela nik neure aita frai Joan Gurutzeko hemen izatea, egiaz nire arimaren aita baita, eta arima harekin harremanetan jartzeak probetxurik handienetakoa egiten ziona. Halaxe egin bezate, ene alabak, lautasun osoz, ziurtatzen
|
dut
ni neurekin bezala egin dezaketela eta poz pozik geratuko direla, oso espirituala eta esperientzia eta jakinduria handikoa baita. Hemen haren falta nabaritzen dute haren doktrinara eginak zeudenek.
|
|
|
Osasunean kalte handia egin dit, eta horrela, tentaldia izango da, arima libreago geratzen dela iruditzen bazait ere; negozio garrantzitsu eta premiazko bat duenaren antzera da; gainerako gauzak laster batean amaitzen ditu, beharrezkoentzat duenerako oztopo izan ez daitezen. Eta horrela, gauza batzuk ahizpek egiteko utzi ahal ditudanean, poz handia hartzen dut, nolabait nire eskuz hobeki egingo balira ere; baina helburu horrekin egiten ez direnez gero, Haren Maiestateak betetzen du falta hori, eta zenbat eta gehiago saiatu gauzetatik aldentzen, probetxu handiagoa izaten
|
dut
nik neure barnean. Hau argi ikusi arren, batzuetan ez naiz saiatzen behar adina, eta egiaz kaltea sentitzen dut eta kasu honetan askoz ere gehiago saia naitekeela eta hobeki izango nintzatekeela.
|
|
|
Konturatu nintzen, esaten zizkioten gauza guztiak honela eraman arren, ohorearen puntu bat zuela, bere erruz ez zuela galdu nahi ohorearen edo buru estimuaren puntutxo bat ere; bere miseria hartan murgildurik, bateko eta besteko kontuak jakin nahirik hain nontzebarria zen, non harritzen bainaiz halako pertsona bat ordubetean ere nola egon zitekeen bakarrik; eta ongi bizinahikoa zen. Hau guztiau eginik gainzuritu egiten zuen, bere burua bekatutik libre eginik; eta gauza batzuetan ematen zituen arrazoien arabera, uste
|
dut
nik neuk ere hala egingo nukeela, epaituko banu; beste gauza batzuetan, ordea, oso bistakoa zen, baina, beharbada, ongi ez konturatzeagatik. Ni harriturik nindukan, eta ia guztiek zuten santatzat.
|
|
|
" Zure kontuak oso ondo, aita, baina hori guztiori zeure istorioa da, eta nik, zer egin behar
|
dut
nik neurea izateko?".
|
|
2016
|
|
|
Jakina, jakina, gizona!, zuretzat ez da batere ona bakarrik eser zaitezen: hartu eman sozial eta agur adeitsuetarako egin zintuzten, eta gure izaeraren hobekuntza honetara jotzen
|
dut
nik neure testimonioaren adierazgarri gisa.
|
|
|
Hark ere artatu nau, atentzio absolutuaz. Eta atentzio absolutuaz ikuskatu
|
dut
nik neuk Genevako printzesatxoa.
|
|
|
Galdeiozu Jorgeri non dagoen" zinezko egia". Lazaro Joanek bakarrik berpizten du (Jn 11, 38); Elizari zergatik ote, ikaragarri gustatzen zaion" Pedro zara zu, eta harkaitz horren gainean eraikiko
|
dut
nik neure eliza" Mateorenean bakarrik dago (Mt 16, 13). Joanenean bakarrik dago esaldi hiperfamatu hau:
|
|
|
Ezin
|
dut
ni neu izan?
|
|
2017
|
|
|
1994tik hona, kapitulu guztiak ez baina, ETBk ekoiztu telesaila irentsi
|
dut
nik neuk ere. Mauletik Baionara etortzen ginen oporretara, ahizparen etxean Jose Mari Lasa eta Maria Luisa Galardiren arteko patasken lekuko izateko.
|
|
|
Baina ene kontra dela dirudien arrazoi honek beronek ni adoretzen eta aitzinatzen nau; honek bihotz ematen dit; hau aurkitzen
|
dut
nik neure alde eta fabore, zeren entseiukarrean bezala egiten diren lehenbiziko obrek eta entseguek, zenbait huts eta falta izanagatik ere, badirudi ezen, zeren lehenak diren, barkakizun direla eta batbederak disimulatzeko, ez ikusi irudi egiteko eta, are, desenkusatzeko dituela.
|
|
|
Uste dut denok ikaratu ginela. Eta uste
|
dut
ni neu gehiago ikaratu nintzela sarjentuak hasieran ahopean, ezpain artean, irristatzen utzitako hitz haiekin, morroiloak ateratako hotsarekin baino.
|
|
|
jarraitzen
|
dut
ni neu izaten.
|
|
2018
|
|
|
Eta nik euskaraz berba egiten dut eta alabari berba batzuk irakasten dizkiot, baina hezkuntza libre bat izan dezan gura dut, baldintzatuta egon barik. Are gehiago, gustatuko litzaidake ikastetxean ETA zer izan den konta diezaioten, baina txarto kontatzeko gurago
|
dut
nik neuk egitea etxean. Hori ikasliburuetan agertu beharreko kontua da, gertatutakoa zuritzeak ez baitio inori onurarik ekarriko", nabarmendu du Eguiluzek.
|
|
|
Maila honetan lana eta borroka aurrera eraman duena Txillardegi izan da, bitartean Hego Euskal Herritik Iparraldera ihesi joana, eta Jakin haren borrokari eta lanari atxiki zaio. Batasuna eztabaidatzen genuenean, gogoratzen
|
dut
ni neu, esate baterako, h ren aurka egon nintzela, Hegoaldeko irakurleria apurra ikaratu eta aienatu egingo genuen beldurrez. Baina Jakinen delibero bat genuen denok tinko hartua:
|
|
|
Baina, kasu honetan, batez ere liburuaren osotasunean pentsatu dudalako, oso polita izan da prozesua. Liburuari zer antolaketa eman, zer mezu bidali nahi nuen, zer papera erabili, guztian pentsatu
|
dut
nik neuk. Gainera, ilustratzaile lana ez dut apaingarri gisa ikusten, komunikazio lana dela ulertzen dut, nire burua egile gisa ikusten dut.
|
|
2019
|
|
|
–Sobran ere zaintzen
|
dut
nik neure burua!
|
|
|
Hala ere, nire inpresioa bota diot, alegia, egun horietan agian baietz, gertatu zela halako kontzientziazio bat, baina faltan hartzen dudala hurrengo urteetan herrian lanketa erreal bat egitea. . Bai, hala bizi izan
|
dut
nik neuk ere. Hau da, oso gertuko jendeari, edo herrian, nolabait kalatuko ziola, zeren ziurrenik bazen gertuko esperientzia bakarra, esan zezaketena, pertsona hau transexuala da, edo zen?, ez delako zerbait bizitzan egunerokoan dagoena; beraz, bai, momentu horretan jende askori balioko zion.
|
|
2020
|
|
|
Esan bezala, bizitzan zein testuetan, aukera ezberdinen artean zentzua bilatu behar baita. Gomendio hori egiten
|
dut
nik neure liburuaren aurrean. Izenburutik beretik, agerikoa ez den zentzua bilatu beharra dagoela.
|
|
|
Herrestan karroa bete burugabekeria eta gaizki ulertu daraman gizona. Baina bi seme eta bi alaba eta biloba multzo polita ditu Miquel horrek, eta autoa saldu eta furgoneta bat erosi behar izan du, eta zera esaten
|
dut
nik neure artean, seme, alaba eta biloba saldo horrek benetan maite badu, mingain beltz horren azpian zerbait ona eduki du, inolaz ere. Eta sutatik atera dut butifarra.
|
|
|
Zenbat denboraz aguantatuko dute nire giharrek posizio honetan? Are gehiago, zenbat denboraz aguantatuko
|
dut
nik neure buruari zertan ari naizen galdetu gabe. Neure burua epaitu gabe?
|
|
2021
|
|
|
Nik neuk adieraziko diot laster[...] (Erkiaga); Nik neuk egin dut neurea (Zamarripa); Nor jabilk on bila, mutil, ez txar bila ere? —Nik neuk (sic, Azkue); Eta egingo
|
dut
nik neuk egin behar dudana (Otxolua).
|
|
|
Jose Ramon Andak egindako eskultura lanak izugarri interesgarriak iruditzen zaizkit, ikusita berak nola erabiltzen dituen hemengo basoetako zurak, jasotzen dituen materialak... eta egiten dituen konposizioak, oso aurrerakoiak iruditzen zaizkit. Horregatik lan egiten
|
dut
nik neuk ere Victor Goikoetxea bezalako artistekin, ikuspuntu freskoa, ausarta eta berritzailea duten proiektuak esploratzeko.
|
|
2022
|
|
|
nire aita amak nire ama aita besarkatzen du, eta alderantziz. Gauza bera egiten
|
dut
nik neure ni arrebarekin, eta hark ere halaxe arreba nirekin.
|
|
2023
|
|
|
Nahiago
|
dut
nik neuk egin.
|
|
|
Afiliazioa erdalduna bada, oso erraza da korporatibismoan gaztelaniara jotzea eta erdaldunen eskaeretan bakarrik zentratzea. Hori hala bada, zulora goaz; kontraesan hori
|
dut
nik neure barruan. Ez nago ados sindikatuan hizkuntzarekin duten tirabira horrekin, baina 74 urte egingo ditut laster, eta jada ez nago eztabaidetan hasteko.
|
|
|
Halaxe ageri da Dakarreko urte haietan idatzitakoekin paratu zuen Itsasoa eta ni liburuan. Horren barruan datozenen artean gogoan hartzekoa da, halaxe hartzen
|
dut
nik neuk, hark garbizaletasunari buruz eginiko gogoeta erabatekoa. Nola ez izan kezka hori, ustez euskara lohia edo zikina egiten zuten haien artean.
|