|
2002
|
|
|
Uste
|
dut
elizak zaharrei laguntzen izango duela zeregin handia, gizarte honetan gero eta gehiago baitira. Eta zaharrek arreta berezia behar dute.
|
|
2005
|
|
|
Eliza eta Frantzia (edo Espainia) hobeki bereiz litzateke, galikanismoa ez baita arras hila oraino. Hori ikusiko ez dudano eta euskalduna den apezpiku bat hemen izendatuko ez duteno, Paris eta Madrilgo joko politikoaren partaide sendituko
|
dut
Eliza, Konstantin inperadorearen garai mitikoetako Eliza iduria.
|
|
|
Meza osteetako tertuliek galdera asko erantzutera behartzen naute, eta galdera hauetako askoren erantzunak nik neuk ere ez ditut ezagutzen. Bestalde, gustuko
|
dut
eliza aurreko legarra, bi solairuko etxe apalak eta bakailao gazia ardoarekin eztarritik behera igaro beharra tabernaz taberna; jadanik nirea ez den mundu sinple batez hitz egiten didatelako.
|
|
2006
|
|
|
Bai, eta pena da. Nik uste
|
dut
elizak dotrina sozial ona duela, baina dotrina hutsean gelditzen da, bulegoko edo liburutegiko dotrina izango balitz bezala. Ez da bizitzan sustraitua dagoen dotrina bat, kaleko dotrina bat, eta beraz eliza ez da gosea duenarenganaino iristen.
|
|
2009
|
|
|
–Nik ere maite
|
dut
Eliza, aizu, eta igandero kantatzen dut meza emakumez osatutako parrokiako koruarekin, neure bizitzako mementorik ia ederrenetan, baina Elizak ez ditu gauza guztiak ongi egiten. Hasteko, emakumeok koruan kanta dezakegu, bai, baina ez goian koruan, gizonezkoak bakarrik igo daitezke-eta.
|
|
|
Haren aho zabala eta orezta alboan, hitz baten gaineko tileta balitz bezala. Gogoratzen
|
dut
elizan, Don Basiliok meza eman bitartean, Carmen eta biok barreari ezin eutsita ibiltzen ginela. Jaunartzera joan eta, bueltan, batak besteari begiratu eta ezin agoantatuta ibiltzen ginen.
|
|
|
Baina azkar begiratu, mesedez. Garbitu egin nahi
|
dut
elizara joateko
|
|
|
–Nik ere maite
|
dut
Eliza, aizu, eta igandero kantatzen dut meza emakumez osatutako parrokiako koruarekin, neure bizitzako mementorik ia ederrenetan, baina Elizak ez ditu gauza guztiak ongi egiten. Hasteko, emakumeok koruan kanta dezakegu, bai, baina ez goian koruan, gizonezkoak bakarrik igo daitezke-eta.
|
|
|
" bizi dugun denboraren ezaugarriak dira hauek". Ikasi
|
dut
Elizaren historia hogei mendetan zehar eta ikusi dut Eliza momentu askotan larri bizi izan dela. Bere mezua ere larri bizi izatekoa da, munduko nagusien joeraren kontrakoa delako.
|
|
|
" bizi dugun denboraren ezaugarriak dira hauek". Ikasi dut Elizaren historia hogei mendetan zehar eta ikusi
|
dut
Eliza momentu askotan larri bizi izan dela. Bere mezua ere larri bizi izatekoa da, munduko nagusien joeraren kontrakoa delako.
|
|
2010
|
|
|
Nik uste
|
dut
Elizan eta Unibertsitatean erabiltzeko dela baina izan daitekeela kontsulta liburu bat ere. Elizaren liburua dela, juridikoa eta euskarazkoa.
|
|
2011
|
|
|
Nik uste
|
dut
Eliza Katolikoak. Eliza Katoliko ofizialak behintzat. Akinoko Santo Tomasek Jainkoaren existentzia frogatzeko erabiltzen zituen argudioei lotuegia jarraitzen duela, neurri batean.
|
|
2014
|
|
|
Ez naiz mezatara joan zalea, eta, adin batetik aurrera lagunen edo lagunen gurasoen heriotzak maiz samar izaten diren arren, nahiago izaten
|
dut
elizara ez sartu, familiari edo lagunari doluminak eman eta kanpoan gelditu, edo beilatokian bisita egin, edo erraustegira lagundu edo dena delakoa. Hala ere, behin batean, Iparraldera ezkondutako lagun baten senarra hil zela oroitzen naiz, eta egun hartan, hunkituago nengoelako edo Hazparneko ostatu eta ohiturak ezezagunagoak zitzaikidalako, sartu egin nintzela.
|
|
|
Amak ere betetzen zituen legeak, ez bada kalean monjaz jantzia ibili zen boladan. Gogoratzen
|
dut
eliz soineko karmeldar batekin, kalean, ez dakit ze promesa betetzen. Marroia zen jantzia eta goitik beherako tolesdurak zituen, gerriko batez bilduak.
|
|
|
Meza eta gero neskak elizaren atarian zegoen artearen inguruan gelditzen ginen, berriketan eta mutilak justu parean zegoen tabernara joaten ziren, zahar eta gazte. Uste
|
dut
elizan ere leku berezietan geundela, baina ez naiz hori baieztatzera ausartzen.
|
|
|
Ezagun
|
dut
elizan
|
|
|
Ezkilak inprimatu zuen Aldareko liburu berria (bigarrena) eta, 1983an, Zarautzen hirugarren edizio eder bat. Aitortuko
|
dut
eliza bat baino gehiago ikusi dutala bigarren edizioarekin, hirugarrenak ekarri gehigarriak gabe (esker onezko otoitz berriak besteak beste). Apez bilkura batetan berriki entzun dut erretor bat deitoratzen delako otoitz horien euskarazko itzulpenik ez izatea!!!
|
|
|
Uste
|
dut
elizako koruan izena eman zenukeela.
|
|
2015
|
|
|
HERRIAn (2015eko urtarrilaren 29ko zenbakian," Morts pour la patrie" artikuluan) ikusi
|
dut
Eliza gogorki salatua zela Gerla Handiaren alde propaganda egin zuelakotz. Elizak zuen jakitatea eta jendearen inorentziaz baliatu zen bere ikusmoldea inposatzeko.
|
|
2016
|
|
|
Apez bezala, beti maitatu eta zerbitzatu
|
dut
Eliza. Inoiz ez zait gogoratu ere,
|
|
|
Etorri zaitezte, ez zaizue damutuko. Hamalau urtetik gorakoentzat dela ipiniko
|
dut
elizako atarian, jendea etorriko da. Neskak ere bai!
|
|
|
Jakin al liteke, galdetu zuen erretoreak lasaitasun antzeztu batean, jakin al liteke, arren, zer egiten duzun Elizaren barruan? Hasteko, agerian jartzen
|
dut
Elizaren barruan dagoen gezurra. Azkazalak luze samar zituela konturatu zen erretorea, haiei beha geratu zen mutu bere aldekoen hitza probokatzearren.
|
|
2017
|
|
|
–Nik uste dut gai hori gainetik pasatu dela?, erantzun zuen apaizak. . Esan gura
|
dut
elizak ez duela behar bezala abordatu, zaurituekin eta minduta daudenekin elkarrizketan... Ez dakit Euskal Herrian, guk horrelakoak ez baititugu ezagutzen, baina Ameriketako Estatu Batuetan saiatu ziren arazoa diruz konpontzen.
|
|
|
–Nire emazteak esperantzak baditu, baina nik uste
|
dut
elizarena ezerezean geratuko dela. Azkenotan komunikatu aberranteak atera dituzte transexualen inguruan esaterako.
|
|
|
Ezkor, Arregik ez du uste pederastia eskandaluek eliza gehiegi aldatuko dutenik, eta kasik kasik eraispena da berak proposatzen duena. . Nik uste
|
dut
eliz erakundeak hemen ere joko duela, mekanismo korporatibistak eraginda, bere burua babestera. Honek eskatzen du planteatzea elizak sexuarekiko duen arazoa.
|
|
|
Izadiaren deia eta Jainkoaren deia elkarren aurka jarri beharrean ez ote litzateke zuzenago, egokiago, bidezkoago, izadia Jainkoaren egintza eta emari, errainu eta ispilu den heinean, elkarren osagarri eta indargarri jartzea? Ez ezazula pentsa, adiskide horrek, izadia eta Jainkoa elkarren pare jartzen ari naizenik, ez naiz zozoa ez zoroa eta ez
|
dut
elizaren hereseen zerrenda beltz luzea gizendu nahi, bai baitakit izadia ez dela ezer Jainkoak nahi ez badu, eta Jainkoak nahi duen neurrian ageri zaigula eder, lerden eta lirain. Baina, hauxe dut nik gogai:
|
|
|
–... eta horregatik uste
|
dut
eliza ortodoxoa, zentzu liturgikoan bada ere, gertuago dagoela erritu protokristauetatik.
|
|
|
Ez, nik ez
|
dut
elizan sartu nahi. Sartzen nintzen noiztenka kantatzera, baina hori utzi dut, bukatu da.
|
|
|
Eztabada seriosak badira azken aste hautan Domintxineko" integristek" erosi dutelakotz Etxarriko Jauregia. Domintxindarra naiz eta ongi ezagutzen
|
dut
Elizatik berexi den eskola horren ixtorioa. Ez dut onartzen Domintxineko eskola hori Baionako Elizatik baztertu dutelakotz integristek.
|
|
2018
|
|
|
Landaren bizkarretik harago, kilometro eta erdi pasatxora, lerro zuzenean?, herri txiki bat zegoen. Doi doi begiztatu
|
dut
eliza baten ezkila dorrea behe laino artean; haren inguruan, arbel ilunezko teilatu multzo bat ageri zen, eta ke zurizko hariak hango eta hemengo tximinietatik gora. Aitortu beharra daukat etsiak hartu nauela nolabait.
|
|
2019
|
|
|
Niri zuzen begiratu eta hala jarraitu zuen: " Beharrezkoa bada, nire odolarekin defendatuko
|
dut
elizaren lurra". Gero adeitsuago, han zeudenei su txikia eraikitzeko zer egin behar zuten adierazi zien.
|
|
|
Kanpotik ikusita Erdi Aroko pastoral tragikomikoa zirudien: apezaren hitz potolo haiek(" Beharrezkoa bada, nire odolarekin defendatuko
|
dut
elizaren lurra"), etxearen aurreko jabeak hantxe eserita, txoko batean eta beldurtuta, ni neu, lehen aulkian eserita, alkatearen aurrean, isil isilik guziei aurre egiten. Norbaitek hesian alanbrea jartzeko baimena eskatu zuen.
|
|
|
—Bizkor ezagutu nahi
|
dut
Elizak belar txar, iraka eta tiranoari buruz idatzia. Egongo da-eta zerbait.
|
|
2020
|
|
|
Berotzen hasi du dagoeneko eta goiti segitu dut. Eskuinean utzi
|
dut
eliza, ezkerrean azaldu dira lehendabiziko etxeak. Badira bi zaldi, marroia bata eta xuria bestea, zerraku batean.
|
|
|
Gaur Margaret Wheeler ikusi
|
dut
elizan, Tom.
|
|
2021
|
|
|
" Orain ez
|
dut
Eliza gehiago soportatzen ahal. Sobera gauza itsusiak badira Elizan eta Elizaren inguruan.
|
|
|
Etxera agertzen naizenetan, ez
|
dut
elizarik zapaltzen, eta gure zaharra tripak jaten egoten da. Anai arrebak, berriz, gaztetan zintzo zintzo joan izan dira meza nagusira igandero.
|
|
|
Gogoan
|
dut
elizako freskotasuna.
|
|
|
Gogoan
|
dut
Elizen arteko Biblia, institutu garaian eskuratu genuela; ateismo oldarraldi batean amaren aldetiko amonari oparitu niola, hura hiltzean atzera herentzian jasotzeko. Egongelako apalategi nagusian daukat egun, ikusgarri.
|
|
2022
|
|
|
Zergatik egiten zuen galdetu zioten eta hark erantzun: " Jondone Joane naiz eta nihaurek hautatu
|
dut
elizaren lekua, zuena madarikatua delako, orain ehun urte emazte bat eta haur bat hil zituen gizona hantxe baita ehortzia" (laburtua, Sébillot 1968 IV: 116).
|
|
|
Azterketa aurkeztu eta zenbait ordutara mintzatu da Marx, eta azpimarratu du «lotsatuta eta jota» dagoela. «Sentitzen
|
dut
Elizaren instituzioarekin gertatu denaren erantzukide naizela. Aspalditik dakigu Elizak ez zituela serio hartzen sexu abusuak, egileak sarritan ez zirela auzitan jarriak, eta erantzuleek beste aldera begiratu zutela», azpimarratu du telebista bidez zuzenean emandako agerraldi batean.
|
|
|
Baina nire barrenak zera esaten dit: hori dena beharrezkoa eta merezimenduzkoa izanik ere, Arantzazuko basilikako –nahiago
|
dut
eliza hitza erabili– elizako kanpoaldea da, kanpotik ikusten den eliza, azalekoa alegia, ederra eta berezia. Baina elizak barru bat ere badu eta Arantzazukoaren kasuan handia, gainera.
|
|
|
Beraz, halakoak esaten dituztenei galdetu izan diegu zertaz ari diren: «Bereizketaren alde nago baina uste
|
dut
eliza katolikoak abantailak merezi dituela, azken finean Europar kultura kristaua da». Estatuak eliza mantentzearen eta erlijio klaseak izatearen alde dagoen laikoak aho zabalik uzten gaitu, baina, era berean, zalantza sorta ederra sortzen digu:
|
|
|
–Lan bat egin behar
|
dut
eliza aldean –Mattinek urduri.
|
|
|
Ez nuke jakingo zergatik, baina beti sentitu
|
dut
eliz aurreko eskaileretatik soldaduei begira zegoen emakume haren istorioa kontatzeko gogoa. Nola, ordea?
|
|
|
Ihesi jarraitzen
|
dut
elizetatik bezalaxe zientziaren akademietatik ere. Gosetu naiz.
|