|
2000
|
|
|
Inpresioa
|
dut
bertsolaritza oso lotua zela baserri munduari, Hegoaldean duela hogeita hamar urte bezala. Eta Iparraldean, gauza horietan beti berandu samar ibili izan gara.
|
|
2001
|
|
|
Eragina hor dago. Nik jo ohi
|
dut
bertsolaritza liburuetara halako komodinak bilatu nahian, gero hip hopa egiteko. Eta baliteke etorkizunean ere bertsolaritza modernoa sortzea, baina uste dut beren arauak eta mantenduko dituztela.
|
|
2003
|
|
|
Uste
|
dut
bertsolaritza konplikatu nahian gabiltzala, beti zerbait berria sortu nahian, ikuskizun bila. Eta bertsolaritzaren muina justu bere soiltasuna da, eta soiltasun hori ongi egiten ikasi behar dugu.
|
|
|
Kritiko batek hori behar du. Baina uste
|
dut
bertsolaritza beste erritmo batean doala, ez dakit arinago edo astiroago.
|
|
2004
|
|
|
Bertsoa ezagutzen ez nuen garaia ez dut ezagutzen, edo oroitzen behintzat. Gainera, nik uste
|
dut
bertsolaritza, heavy a bezala, odolean ekartzen dela.
|
|
2005
|
|
|
Oraingo belaunaldi asentatuak txapelketara joango ez balitz zerbait galduko luke, eta txapelketa izan daiteke aldagai eraginkorra bertsolariak berriro kokatzeko, baina badira beste aldagai batzuk ere. Izan ere, uste
|
dut
bertsolaritza etapaka aldatzen dela: elitean egoten ahal zara 10 edo 15 urte, baina noizbait bukatu beharra dago, batez ere berriak ate joka heldu direlako eta plaza kopurua izugarri ez delako handituko, edo zeuk etapa bukatu duzulako...
|
|
|
Gero eskolan bertsolaritza hurbildu zigutenean bertsotan egiteko gainontzeko lagunak baino erraztasun gehiago nuela ohartu nintzen: naturalki sortutako prozesua izan
|
dut
bertsolaritza eta neure dohainak eta zaletasuna uztartzeko bidea eman dit. Txikitan entzun nituen bi bertsolari haiek ere ezagutzeko beta izan dut.
|
|
2010
|
|
|
Horregatik hasi behar izan
|
dut
bertsolaritzan gai jartzaile!
|
|
|
M.: Modu berdinean hasi
|
dut
bertsolaritza, ikastolan. Hasieran, Ernest Alkhat (1951, 2008) nuen erakasle eta ondoko urteetan Karlos Aizpurua.
|
|
2012
|
|
|
Alderantziz. Nik beti garbi eduki
|
dut
bertsolaritzak munduarekin batera eta ahal bada pausoren bat aurretik joan behar duela bizirik iraungo baldin badu. Eta uste dut bertsolaritzaren inguruan eta Bertsozale Elkartean hori ulertu dela.
|
|
|
Nik beti garbi eduki dut bertsolaritzak munduarekin batera eta ahal bada pausoren bat aurretik joan behar duela bizirik iraungo baldin badu. Eta uste
|
dut
bertsolaritzaren inguruan eta Bertsozale Elkartean hori ulertu dela. Lehengo bertsolaritza hura, baserrietakoa, polita bai, polita bazen; baina han geratu balitz, ikusita baserriak nola doazen gain behera, bertsolaritza gaur egun museoko pieza baino ez zen izango.
|
|
2014
|
|
|
Izan ere ez da bertsolariaren gain kazetari lana egitea jakiteko zertaz behar den kantatu baina horren lana da angeluaren atzematea, gai hori nola tratatuko duen, orijinaltasuna, autore lana eta konfliktoa ren egiazki tratatzea atake horretan da, hau gaizki epaitua delarik batzuetan, transposatze hori nahas baitaiteke ihesarekin. Bertsoen munduan errotik egoteko ere, uste
|
dut
bertsolaritzaren lehentasunetan heldu dela delako bertso jaiaren aktualizatzea, gai emailearen papera aldatzea, gaia ekarria izan dadin molde naturalago batean. Konbentzio hauste guziekin gertatzen da, ez dut uste, entsegu bakarra dela.
|
|
|
Frantsesen aitzinean ez ahalketzeko? Uste
|
dut
bertsolaritzari zentsura eta dimentsio morala txertatu nahia ez dela hemen ilusioa, baina segur naiz ez dela diakronian eta sinkronian bertsolari bihi bat eguzkiaren azpian kantatu duenik pentsatzen baitu hau ez dela egokia eta kantatu behar dela bertsolaritzatik. Bertsolari bihi bat diodalarik menturaz Aitzol eta Basarri salbu, eta Basarri oraino ez naiz segur.
|
|
2016
|
|
|
Arte soil eta zuzenagoa da bat batekoa, eta nik orain testua landu gura dut gehiago. Zelan mespretxatuko
|
dut
bertsolaritza nire bizitza izan bada?
|
|
2017
|
|
|
1959an parte hartu zuen lehen jendaurreko saioan, eta ordutik nekaezin aritu da bertsotan han eta hemen. " Oso maitea izan
|
dut
bertsolaritza. Horrenbeste urtez ibili diren beste batzuen antzera, grina hori odolean dut sartua".
|
|
|
Oso besteak zapalduz aurrera egitekoa, edo besteak txikituz, edo edozer gauza ontzat joz irabazteagatik. Eta uste
|
dut
bertsolaritzak bestelako eredu bat proposatzen duela, hain zuzen ere ez delako kirol lehia bat. Kultur jardun bat, jardun kreatibo bat delako, eta ezinbestean lehia beste erara ulertu behar da.
|
|
|
Nik uste
|
dut
Bertsolaritza bat batean gertatzen dela baina ez dela bat batekoa. Atzean lan handia daukala, baina benetan plazan ateratzen den hori, bat batean ateratzen den hori aurretik mamitutako hainbeste gauzaren emaitza dela.
|
|
|
Bertsolaritzak baditu liburuetan jaso ezin daitezkeen kontuak, ironia era batzuk,... eta orduan teknika ikasi arren eta bertsoak bete arren. ba[...] ez da estetika hori lortzen. [.] uste
|
dut
bertsolaritza urbanotu egin behar dela baina estetika eta hizkuntza, bere egituretan aldatu gabe, estetika aldatuko baita hizkuntza aldatzen den heinean eta hizkuntza ez da aldatu behar, gazteleraren eraginetik gorde egin behar da. Bertsolaritza gai eta tratamendu aldetik aldatu behar da". 58
|
|
|
" uste
|
dut
bertsolaritza urbanotu egin behar dela baina estetika eta hizkuntza, bere egituretan aldatu gabe, estetika aldatuko baita hizkuntza aldatzen den heinean eta hizkuntza ez da aldatu behar, gazteleraren eraginetik gorde egin behar da". 197
|
|
2018
|
|
|
Gizarte euskalduna une honetan edozein berrikuntza interpretatu, bere egin, dastatu eta jarraitzeko prest dago. Nik uste
|
dut
bertsolaritzaren arrakastaren zati handi bat horretan datzala. Gauza bera gertatzen da literaturan, gertatzen dena da eskatzen duela hainbat ordu liburu baten gainean egotea.
|
|
|
Baina horrek ez du esan nahi ezin duzunik onartu momentu batean ildo nagusi batzuk daudela eta ildo lagungarriak, paraleloak, periferikoak… daudela. Eta nik uste
|
dut
bertsolaritzak adierazten duela hori beste edozein adierazpidek baino hobeto. Zein beste arlotan daukazu Lujanbio bat?
|
|
2019
|
|
|
Gainera, lanak bertsolaritzarako marko teoriko berri bat osatzeko egiten dituen ahaleginak nabarmendu nahi ditut. Marko hori aukera baliotsu gisa irudikatzen
|
dut
bertsolaritza praktika bezala birpentsatzeko. Mende aldaketa izan zenetik ez zen horrelakorik gertatzen, eta, bertsolaritzak birpentsatze unea bizi duen honetan2 helduleku berri bat eduki dezake ezagutzera eman duten lan horretan.
|
|
2020
|
|
|
Hango umeek hurrengo egunetan jolas hori egin genuen etxe batetik bestera, atetik atera. Handik aurrera beti izan
|
dut
bertsolaritzaren mirespen bete hori.
|
|
|
Eta, jakina, niretzat, melodiek eta harmoniek prosodia erraztu behar dute. Nire kantagintzan, eta uste
|
dut
bertsolaritzan ere berdin gertatzen dela, behar ditut esaten ari naizen hori lagunduko duten melodiak eta harmoniak. Baina nireaz ari naiz...
|
|
2021
|
|
|
" Bertsolaritza gizarte mugimendu gisa esplizituki kontzeptualizatzen den lehenengo aldia da[...]. Marko hori aukera baliotsu gisa irudikatzen
|
dut
bertsolaritza praktika bezala irudikatzeko. Mende aldaketa eman zenetik ez zen horrelakorik gertatzen[...]" (Hernandez, 2019:
|
|
|
Uste dut haiek ere familiarizatuta zeudela ‘kazetaritza berria’ren lan egiteko moduarekin[...]. Uste
|
dut
bertsolaritza tratatzeko modu modernoago horrek bertsolaritzaren ulerkera berri batekin kointziditu zuela[...]. bakoitzaren amarekin elkarrizketa labur bat egitea, ez zen posible izango hogei urte lehenago. Egin genuen garaian ez zen inolako arazorik izan.
|
|
|
Hango umeek hurrengo egunetan jolas hori egin genuen etxe batetik bestera, atetik atera. Handik aurrera beti izan
|
dut
bertsolaritzaren mirespen bete hori" (J.M. Iriondo, elkarrizketa pertsonala, 2017/ VII/ 18).
|
|
|
" Bertsolari aldizkaria beti gustatu izan zait[...] ondo egindako aldizkari bat dela uste dut, gauza interesante asko dituela. [...] ikusten
|
dut
bertsolaritzaren ibilbidearen, gogoeten eta abarren ispilu izan dela[...]. Fenomenoaren irudi orokor eder bat ematen du" (X. Amuriza, elkarrizketa pertsonala, 2017/VIII/02).
|
|
|
nork bilduko lituzke hainbertze mila pertsona, ez balitz txapelketa bat? Uste
|
dut
bertsolaritzatik bizitzeko beharrezkoak direla txapelketak.
|
|
2022
|
|
|
«Gai jartzailetzan gero eta gehiago aritu, orduan eta gehiago gustatzen zait. Aunitz disfrutatzen
|
dut
bertsolaritza modu honetara bizitzen», kontatu du.
|
|
2023
|
|
|
Umoreak, besteak beste, botere harremanak erreproduzitzen ditu. Hainbatetan irakurri
|
dut
bertsolaritzan badagoela umore hegemoniko bat. Hori aldatzen ari al da?
|
|
|
“Ostiraletan bai, bertso eskolara joaten naiz, baina bestela, saioen araberako lekua du. Hori bai, aste barruan sarean asko jarraitzen
|
dut
bertsolaritza, eta nire buruan beti darabilkit bertsoa”.
|
|
|
nik neronek orduak eta orduak pasatzen ditut zinema areto batean jarrita Donostiako Beldur Astea ailegatzen delarik. Ez dakit erran beharrik ote den, baina ez
|
dut
bertsolaritza gorroto. Eskatzen dudan gauza bakarra da nire apostasia publikoki lasai egin ahal izatea.
|
|
|
Benetan sentitzen
|
dut
bertsolaritzak eman dizkidala nire bizitzako lagun onenetako asko. Eta hori nik bertsolaritzari eskertuko diot beti.
|
|
|
Egia da, bai, gaurko teatroak ikuskizuna bilatzen du, denbora pasa hutsala. Baina sumatzen
|
dut
bertsolaritzak baduela bestelako xarma. Errituala mantentzen du, herri kulturan barneratua dago eta batzuetan, ez beti, ikuskizun bilakatzen da.
|