|
2010
|
|
|
Faltan
|
dugun
horrengatik zer egiteko gai garen. Zenbateraino babesten dugun geure burua zorigaitzetik, minetik, beldurretik.
|
|
2016
|
|
|
Eta sekula erantzulerik ez duen berezko krudelkeria eta indarkeria. Izen hoberik ezean “sistema” deitzen
|
dugun
horrenak.
|
|
|
Euskaldunak ez du uste zoriontasuna etengabeko aldaketan dagoenik, berritasuna besterik gabe asimilatzearekin. Onartzen dugu geuretzat ona dela uste
|
dugun
hori. Mendeetan halako oreka bat izan dugu asimilazioaren eta erresistentziaren artean, eta horrelaxe iraun ahal izan dugu ia mundua mundu denetik.
|
|
2018
|
|
|
Prozesu osoan zehar deserosotasunaren etika bat praktikatzearen alde egin nuen. Hau da, deserosotasuna gorpuztetik ere ezagutza sor dezakegu, ez da bakarrik sentitzen duguna azaleratzea, baizik eta sentitzen
|
dugun
horretatik ezagutzak eta hausnarketak sortzea. Precarias a la deriva liburuan oso ondo esaten duten bezala, hauxe da gakoa:
|
|
|
“Guk ezagutza gure gogo gorputzetatik sortzen dugu, ez soilik gure gogotik. Eraldaketak eragiteko egiten ditugun eztabaidetan pentsatzeaz gain sentitzen
|
dugun
horretan ere arreta jarri behar dugu. Prozesu kolektibo hauetan helburua ez da soilik burutik eztabaidatzea, baizik eta beste espazio batzuk sortzea kolektiboarentzat, beste momentu batzuk.
|
|
|
Ezin zaiola suari sua erantsi, ez dagoelako sugarra nondik maileguan hartu. Horregatik desio dugu agian hainbeste, hain azkar eta hain sakon, eta maitatzen ez dugunean geure maitatzeko ahalmen alferrik galduaren kontzientzia angustiaz txirikordatzen, edo horrenbeste maite
|
dugun
hori –angustia bera ere maita genezake– iraunkorra ez dela ikustean zapuztu; horregatik gara maitale kanibal, gatibu geure bulkaden eta geure mihiaren –zer besterik da mihia, barne erraien abangoardia babesgabea ez bada? – Ez gara jabetzen daukaguna daukagula eta kito, ez garela behin uste izan genuen kanibalak ere, edo, geure burua irensteko gaitasuna baino ez dugun kanibal h... Eta ikatz biltegia iluna denez eta biltegiko zokoak barreiatuak, ez dakigu zehazki zenbat erregai daukagun metatuta geure makina gelan, zenbat izan zaigun emana eta noiz agortuko den erregaia; zoko ilun horietan zenbat geratzen den, senak, susmoak eta egunean eguneko baikortasunak iradoki behar liguketen arren.
|
|
|
Baina “doakio” horrekin, bere bizitzatik ez ezik, geure orbitatik ere aldendu egin dela adieraziko dugu, ez dela geure baitakoa eta kastakoa, uste baino gehiago lotzen gintuela miserien ukendua elkarri emateko paradak edo premiak, eta hara, ez zen ez hain egiazkoa ez guk uste bezain desinteresatua ere harremana. Hartu eta ematean datzan harreman horretan beti dago zer hartu eta zer eman, baina gutxitan da zehazki guk uste genuena hartu eta ematen
|
dugun
hori. Eta are gutxiago hartu eta ematen dugula aitortzeko prest gaudena.
|
|
2020
|
|
|
B: Zaila da, bai, imajinatzea inoiz sentitu ez
|
dugun
hori nolakoa ote den.
|
|
2021
|
|
|
Eta ez da kasualitatea. Umorea biluziko bagenu, talde menpekotasunei eusten dien botere harremanez osaturiko hezurdura bat ikusiko genuke, eta erraz jabetuko ginateke umore hegemonikoa, saldoka kontsumitzen
|
dugun
hori, ez dela ausazkoa. Umore normaldua, matxista alegia, sistemak bere aldekoak dituen ikuspegi eta praktikak zabaltzeko baliatuko du, oharkabean kontsumitzen ditugun diskurtso horiek normalaren eta anomaloaren gaineko gure ikuspegia zedarritzeko duten gaitasunaz ezjakin garen bitartean.
|
|
|
[...] Hasieran umorea oso zaila da adostu gabe; egoera komuna adostu gabe ezin da. Lehen esan dugu konpartitzen
|
dugun
horretatik egiten dugula umorea. Orduan, lehenengo zer konpartitzen dugun adostu dugu eta gero jada hortik askatu, liberatu eta aportatu.
|
|
|
Ez
|
dugun
horrek elkartutakoa.
|
|
2022
|
|
|
[41] 2018ko urriaren 9an Onintza Enbeitak Berrian “Che” izeneko iritzi zutabe bat idatzi zuen, Che Guevararen heriotzaren urteurrenaren harira, eta zutabe hartan gizon historiko handien historiaz dakigunaren eta ez dakigunaren inguruan jarduten zuen, jakin ez
|
dugun
horren inguruko galdera zenbait proposatuz, iraganaren irakurketa feminista baten bilaketaren premia aldarrikatzeko. Testuinguru horretan Che Guevarak emakumeekin* izan bide zituen jokaera eta jarrera matxisten inguruko hainbat galdera egiten zituen.
|
|
|
Egoera horietan gure baitan gertaturiko haustura txiki handiak trakzio bilakatu dira antikolonialismotik dekolonialitaterantz mugitzeko. Bide ezezagun hori urratzean, ikusten ez
|
dugun
hori begiratzen asmatzeko angeluen eta sakoneraren bila gabiltza.
|
|
|
Gure izaera ezberdinak agerian geratu izan diren pasarteez harago, bizi izan ditugu biok bat egin dugun beste hainbat eta hainbat ere. Bat egiten dugu, adibidez, sortzen
|
dugun
hori gozamena lehenetsiz sortzeko ahaleginean. Horrexegatik, uneka norberaren konfort eremutik atera gintezen kontzienteki bilatu bagenuen ere, kontu handiz zaindu eta errespetatu nahi izan genuen kidea une oro.
|
|
|
“Beraien gogoz erabakitzen dutenean maila berean parte hartzea gizon eta emakume batek, emakumeen aldetik beste freskura bat, beste aportazio batzuk sumatzen ditut. Agian urteetan gordeta izan
|
dugun
hori ondorengoen bitartez ateratzen dabilelako izango da”.
|
|
|
Liburuan lehenago esan den bezala, naturalizatuta dugun egitura sozial osoa dago gure ekintza eta harreman guztien muinean, eragile interaktiboen gorputzean inskribatutako pertzepzio eta hautemate eskemen formapean, Bourdieuk adierazi bezala. Eta naturaltzat
|
dugun
hori eraldatu ahala eraldatzen dira sortutako emaitzak. Dena da eraikigarria eta deseraikigarria.
|
|
|
Ez daki larre bat, normalean, animaliek bazkatu edota animalien bazkarako moztua izan delako sortzen dela, etxe bueltak baino ez direla bestela apropos kreatutako guneak, soropil mozteko makinez adibidez, txukuntasuna erakutsi eta oinpeak animalia gorotzekin ez zikintzeko. Eta kuriosoa da, ikusten
|
dugun
horren eraikuntza antzeman ez arren, nola mantentzen diren iruditeria kolektiboan zenbait elementuren arteko asoziazioak.
|
|
|
Lehenik eta behin, litzateke zehaztea zer den landa eremua deitzen
|
dugun
hori, nola definitzen den, zer hartzen duen barne eta zer uzten duen kanpo. EAEren kasuan adibidez [6], teknikoki eta estatistiketan, honakoak hartzen dira kontuan:
|
|
2023
|
|
|
Beharbada aniztasun eta zabaltasun hori “sortzaile” hitzak bereganatu lezake hobekien, eta harekin batera “kultura”k. Idoiak ondo azaldu duen bezala, ez da erraza lengoaia egiten
|
dugun
horretara egokitzea, are gehiago egiten dugun hori sortze prozesu etengabean baldin badago eta irudimen aberats bati apelatu nahi badiogu.
|
|
|
Beharbada aniztasun eta zabaltasun hori “sortzaile” hitzak bereganatu lezake hobekien, eta harekin batera “kultura”k. Idoiak ondo azaldu duen bezala, ez da erraza lengoaia egiten dugun horretara egokitzea, are gehiago egiten
|
dugun
hori sortze prozesu etengabean baldin badago eta irudimen aberats bati apelatu nahi badiogu.
|
|
|
Niretzat esposizioa interesgarria izan daiteke, garatutako gaitasunak praktikan jarri eta sortutakoa besteekin konpartitzeko, adibidez egindako lana adin bereko beste talde bati erakustea, haien iritzia jaso eta elkarrekin hausnartu ahal izateko. Hala bada ondo, baina erakusten
|
dugun
horrek ez du zertan beti obra bukatu bat izan behar. Inprobisazioak izan daitezke, eszena laburrak, koreografiak, prozesuari buruzko ondorioak, eta abar.
|
|
|
haserretik eta minetik mintzo da, kritika gogorrak eginez, gizartearen alde ilunena seinalatuz, xaxatzaile. Umorea esatera ausartzen ez garen edo esan ezin
|
dugun
hori adierazteko tresnatzat hartu izan da: botere hori dauka eta, horregatik, askotan, deserosoa eta polemikoa gerta dakiguke, ez baita inolaz ere “inozoa”.
|
|
|
sormen prozesu bat martxan ikusten dudanean, zure adineko neskak hona pentsatzera eta gauza bereziak sortzera etortzen... Niretzat sortzen
|
dugun
hori arnasgune bat da. Edo eskola batera joaten garenean hamaika urteko neska mutilekin lan egitera, eta jolas gune bat egiten dugunean zumearekin...
|
|
|
Ikus entzuleak antzokiko eserlekuetako erosotasunetik esnarazteko modu bat da. Egiten
|
dugun
horrek asko du senetik eta inprobisaziotik, eta batzuetan ikusleak blokatuta gelditzen dira...
|
|
|
Gure motorra. Gerria inplikatu behar dugu ekintzan, eta gerriarekin batera bizkarrezurra, bestela egiten
|
dugun
hori ez da inoiz organikoa izango. Gorputzeko atal bakoitzak bere funtzioa betetzen du, baina osotasunean, dena da bat.
|