|
2007
|
|
|
Bestalde, ezin dugu ahaztu bildutako informazioa lagin bidez bildutakoa denik. Hortaz, 2002an esaten genuena gogoraraziko
|
dugu
hemen:
|
|
|
Azterketa bukatu eta, nolabait, hizkuntza gaitasun erlatiboari buruz esandakoa osatze aldera, euskararen kale erabilera eta hizkuntza gaitasunaren arteko korrelazioa aztertu dugu, adin taldearen arabera aztertu ere. Erabilera eta hizkuntza gaitasun erlatiboaren arteko indizea kalkulatzeko erabili dugun sistema bera erabili
|
dugu
hemen ere. Ezin izan ditugu alderatu 2006ko erabilera datuak eta 2006ko zentsuko datuak, EUSTATek oraindik ez baitu kaleratu errolda horretako daturik.
|
|
|
Agoitzen bildutako datuak hartuta atentzioa ematen duena gazteen erabilera altua da, baina datu hori oso lagin murritzetik atera da (23 gazte baino ez ziren neurtu). Berriozarren eta Zizur Nagusian aipatu dugun zuhurtzia bera aipatuko
|
dugu
hemen, horietan hutsala izan zelakoz, hemen altua delakoz, baina funtsean, ezin dugula joerak ondorioztatu kasuan kasuko datu soiletatik.
|
|
2008
|
|
|
Alabaina, oso laster mugitzen den teknologia oso astiro aldatzen den hizkuntzan zer eragin izaten ari den aztertu nahi
|
dugu
hemen. Arestian aipatu dudan artikuluan nioen ikuspegi apokaliptikoa duen bati horrek dinosauroak suntsitu zituen meteoritoa ekarriko diola burura eta beste batzuek, berriz, uste izan dezaketela ahaleginduz gero arriskuari arrakastaz erantzun dakiokeela.
|
|
|
Hori da Ipar Euskal Herrian gertatu dena ere. Euskararen eta euskarazko irakaskuntzaren historia ez
|
dugu
hemen eginen21 Asmoa horren ebaluapen labur bat egitea litzateke, bereziki hizkuntza politikaren helburuei begiratuz.
|
|
2009
|
|
|
Hemen ez dugu Etxeberri egitasmoan lan egingo duen gizataldearen barne funtzionamendu osoa aurkeztuko. Ikertzaileei begira zein tresna eta zer baliabide lehenetsi diren azalduko
|
dugu
hemen, aitzitik.
|
|
|
Egan eko eta Elorri ko testuak ez dira guztiz berdinak; baina aldaketak ez dira esanguratsuak gure honetarako; Elorri koa hartuko
|
dugu
hemen gidatzat.
|
|
2010
|
|
|
Errealitatea hori dela berretsiko
|
dugu
hemen. Alegia, leitzarrari galdetuz gero, normalean, euskararen aldeko edo oso aldeko jarrera duela erantzungo digu ia seguru.
|
|
|
18). Framing kontzeptuaren gaztelerazko itzulpenean enmarque erabili ohi da. euskaraz oraindik esanahi hori finkatu gabea denez, framing erabiltzea hobesten
|
dugu
hemen. kontzeptu hori sakon landuko dugu hurrengo orrietan.
|
|
2011
|
|
|
Labur bilduz: diglosia sinple arruntaz ari izango gara txosten honetan, hemendik aurrera, bestelako detaile berririk agertzen ez den artean. h eta L, berdin du aldaera izan edo hizkuntza, aparteko kode diskretu, finko, beregaintzat hartu ohi ditugu sarri, eta hala egin
|
dugu
hemen ere, orain arte. Beti ez dira, ordea, gauzak horrela izaten. zenbaitetan bi kodeetariko bat, L normalean, aski kode fluidoa izaten da:
|
|
|
1) Diglosia terminoa erabiltzen denean, lekuan lekuko eta nork bere premien edo interesen arabera erabilitako adiera mota argi eta garbi azaltzea; adibidez: " egoera diglosikoa aztertuko dugu Fergunson ek kontzeptu hori erabili zuen moduan; alegia, diglosiatzat hartzen dugu..." edo" Fishman-ek diglosia kontzeptua ulertu zuen bezala erabiliko
|
dugu
hemen; hau da, egoera diglosikoa da..." eta antzeko azalpenak baliatuz.
|
|
2012
|
|
|
(De Saussure, 1998). Pertsuasio iturriek egiten duten edo egin dezaketen euskararen erabilera pertsuasiboa
|
dugu
hemen aztergai, eta horrek badu harremana hizkuntzaren erabilera partikularrarekin. Euskarak pertsuasio eraginkortasuna areagotzeko ahala baldin badu, ordea, hizkuntza horrek gizartean duen toki eta kontsiderazioagatik eta bertako herritarrek haren inguruan dituzten aktitudeengatik izango da, eta horrek hizkuntza entitate sozial gisa kontsideratzea eskatzen du nahitaez.
|
|
|
Dena dela, hizkuntza gutxitua zeri esaten diogun zehazteko, lehen esan bezala, François Grinen definizioa baliatu
|
dugu
hemen (Grin, 1990): eremu geografiko bateko biztanleriaren erdiak baino gutxiagok mintzatzen duen hizkuntza da hizkuntza gutxitua (minority language, orijinalean), definiziotik kanpo geratzen direlarik beste eremu batzuetan gehiengoaren hizkuntzak direnak (lurraldez kanpoko hizkuntzak).
|
|
|
Irudipena dugu salmentarako, marketingerako, publizitaterako, komunikaziorako, pertsuasio abantailak eskaintzen dituztela hizkuntza gutxituek, eta haien inguruko ikerketa egin
|
dugu
hemen gure usteen gainean argi egiten saiatzeko. Eragiteko da komunikazioa, ezertarako baldin bada.
|
|
|
Azken batean, horrek erakusten digu aztergai dugun eremuan aldagaiak eta faktore moderatzaileak asko eta askotarikoak izan daitezkeela kasu bakoitzean, eta kontuz ibili behar dela ondorio orokorrak ateratzeko garaian. Horregatik esan dugu lehenago, eta errepikatuko
|
dugu
hemen orain, ikerlan honetan hizkuntza gutxituen ikerketarako ekarpenen bat egiten eta hizkuntza gutxitu askorentzat baliagarria izan daitekeen ikerketa ildo bat sortzen saiatuko garela, baina gero ikerketa honen emaitzak direla inondik inora zuzenean estrapolatu. Kasu bakoitzean egoki aztertu dituzte ikerlariek, gu hemen egiten ari garen bezala, aztergai duten hizkuntzaren egoera soziolinguistikoa, herritarren harekiko aktitudeak eta ikerketan aztertzen ari garen beste zenbait irizpide soziolinguistiko eta psikolinguistiko.
|
|
2013
|
|
|
Berrikuntzaren exijentzia da euskararen biziberritze prozesuan eragiten duten gizarte aldaketei eta hizkuntza errealitate zabal eta konplexuaren bilakaerari adi egotea urrats berriak emateko. Perspektiba horretatik begiratuta, ugari dira erronkak, ez
|
dugu
hemen lekurik horiez guztiez jarduteko, baina bada bat framing ari lotua garrantzi betekoa iruditzen zaidana: hizkuntza paradigmari dagokiona, hain zuzen ere.
|
|
2016
|
|
|
10 Koherentetzat jo
|
dugu
hemen euskararen aldeko jarrera aktiboa.
|
|
|
Dena den, horretan hasi aurretik, lehentasun handiagoa du orri hauetan egindako planteamendua lehen azterketa enpiriko batean gauzatzeak. Horrela frogatu
|
dugu
hemen proposatutako ildoak zein neurritan irekitzen dituen edo ez ikerketarako bideak. • oHArrAK
|
|
|
479 Urtea ez dakigu seguru esaten: Olatz Altunak eskuratu digun informazio aberatsaren argitan, itxuraz azkena izan litekeen urtea jarri
|
dugu
hemen.
|
|
|
(aldagai garrantzitsua da azken hori, zinez; beste txosten batean aztertzen da ordea gai hori, eta ez
|
dugu
hemen kontuan izango); c) solaskideen generoa, ikasketa maila eta jarduera sozioprofesionala. Azken aldagai horiek ez dute gure artean, orain arteko ikerketalan gehienen argitan, goiko seiek bezain bereizbide zorrotzik ageri; ez dira, ordea, hutsaren hurrengo.
|
|
|
hiztun elkarte batek zer nolako gaixotasuna duen jakinik, bere" salbamena" noraino den bideragarri adierazi nahi izaten dute bideragarritasun eskalek. Era generikoan, beraz, osasun mailaz eta osasun adierazpideez hitz egingo
|
dugu
hemen.
|
|
|
Ikerketen emaitzen fidagarritasunaz ari izan garenez aurreko paragrafoan, ezaugarri jakina aipatuko
|
dugu
hemen. Gizakiaren funtziona" Mintzajardunaren azken urteotako bilakaera.
|
|
2018
|
|
|
Azken 50 urteotan, zumaiar asko aritu dira lanean euskara biziberritu nahian, batzuetan bakarka, beste batzuetan taldeetatik eta erakundeetatik, eta euskarak eta euskaldunek azken urteotan egindako ibilbidea jasoko
|
dugu
hemen. tzionalak behar ditugula: izan liteke unibertsitate bat, hedabide sare bat, kulturgintzako mugimenduak, edo zirkuitu egonkorrak...
|
|
|
Azken 50 urteotan, zumaiar asko aritu dira lanean euskara biziberritu nahian, batzuetan bakarka, beste batzuetan taldeetatik eta erakundeetatik, eta euskarak eta euskaldunek azken urteotan egindako ibilbidea jasoko
|
dugu
hemen.
|
|
2019
|
|
|
31 hizkuntza soziologiaren alorreko" dominance configuration" delakoa (ez uriel weinreich en 1953ko formulazio psikolinguistikoa)
|
dugu
hemen gogoan. Ikus, adibidez, Fishman, Joshua a., robert L. Cooper, roxana ma etab., 1968:
|
|
|
4 atzerriko immigrazioa aipatu
|
dugu
hemen, eta horren eragina ehko bilakaera demografikoan. Baina jakina denez, espainiako herritartasuna lortu berri dutenen kasua, ehtik kanpoko immigrazioaren kasua eta ehko biztanleria erdaldunaren kasua ere kontuan hartu behar dira egoera demografikoa eta demolinguistikoa aztertzerakoan.
|
|
|
Beraien erreferentzia nahita ez
|
dugu
hemen adierazten, anonimatoa errespetatze aldera.
|
|
2021
|
|
|
Gazteekin sortutako" babesgune" kontzeptua teorikoki lantzeaz gain, praktikan nola gauzatu eta garatu daitekeen zehaztea du helburu, besteak beste, egitasmo berriak. Metafora berria dugu, beraz, eskuartean, eta horren kontzeptualizazioaren abiapuntua aurkeztu nahi
|
dugu
hemen.
|
|
2022
|
|
|
mudak, hiztun legitimotzat jotzeko gakoak, gazte hiztun berriak eta euskara identitateak, Bottom up hizkuntza politika –hots, komunitatetik abiatutakoa– eta Euskaraldia. Hala ere, lan honetan gazteen euskara erabileran eta muda linguistikoen emaitzak bakarrik emango ditugunez, gaiok nola landu ditugun ikusiko dugu jarraian eta, beraz, gainerako gaien metodologia ez
|
dugu
hemen azalduko.
|
|
|
164). Familiaren bidezko transmisio hori berezko transmisio izendatuko
|
dugu
hemen, eta bigarrena, Txepetxeri jarraiki, transmisio kulturala. Euskararen transmisioak azken hamarkadetan nolako bilakaera izan duen aintzat hartuz gero, hobeto ulertuko da zerk eragiten duen EKEk adinaren arabera erakusten duen joera.
|
|
|
Bestetik, sexu berekoen arteko erabileran alde nabarmenak ditugu, eta azaletik baino ez
|
dugu
hemen aipatu genero edo antzeko arrazoi identitario sakonak tartean egon daitezkeen ustea. Zehatzago begiratu litzateke horrela ote den eta, izatekotan, horren gakoak zein diren.
|
|
|
Egoera horretan, ordea, erabaki litzateke zein lurraldek hartuko lukeen Estatu horrek bere barnean. Horregatik, zehatzago aztertuko
|
dugu
hemen Euskal Autonomia Erkidegoko egoera, Erkidego horretan baino ez delako praktikatu euskararen aldeko hizkuntza politika. Politika hori sektore politiko euskaltzaleek batzuetan eztabaidatu izan dute eta beste batzuetan ez nahikotzat hartu dute; Iparraldean, hizkuntza gutxituaren habitusa areagotzen ari dira bertako agintariek, Nafarroan, praktikan, hizkuntza etnozidioa sustatu da.
|