|
2008
|
|
|
Oso interesgarria da ezagutzea erretratatzen duen euskara erdara nahaste hori: hitz egiten duenean ez da konturatzen egiten duena gaztelania ez denik13 Gauza bera aurkitzen
|
dugu
gaur egun uruguaitar eta brasilda rren mugan, portugesa eta gaztelania nahasten duten hizkuntzalarien artean. XX. mendearen hasieran euskara eta erdara berehala bizi ziren Euskal Herrian, baina nahaste honek ez zuen hizkuntza berririk sorta erazi:
|
|
|
Bada oraindik zuzendu eta aldatu beharreko jokabide franko, eta zeharo bat nator Ibon Sarasolak (1997) salatzen dituen ajeekin, hau da, Hegoaldean gehiegi begiratzen zaiola Hegoaldekoari eta, batez ere, gaztelaniari, eta Iparraldean, era berean, gehiegi begiratzen zaiola Iparraldekoari eta, batez ere, frantsesari. Baina, ajeak aje, asko aurreratu da 1960tik hona, eta geure herrialdea edo geure euskaldetxoa ez ezik, Euskal Herria bera ere onartzen eta ikusten
|
dugu
gaur egun.
|
|
|
OEH
|
dugu
gaur egun, oker ez banago, alde> hitzaren eta alde> atzizkiaren definizio semantikoari aurrez aurre heltzen hasteko jakin iturririk egokiena. Hots, datu fidagarriz hornituena eta, planteamendu formalen aldetik, egitura tuena.
|
|
2021
|
|
|
4.1.3a keria hartzen
|
dugu
gaur lematzat, nahiz hitz zaharretan eria ere aurkitu (arloteria, lukureria, urgulleria). Hala ere, arloteria forma zaharraren ondoan, askoz gehiagotan ageri da arlotekeria gaur egungo corpusetan.
|
|
|
Denbora edo leku esparru osoari erreferentzia egiten diote inon eta inoiz adberbioekin eginiko sintagmak: Inon den hondartzarik arriskutsuena da hori; Inoiz egin den filmik onena da ‘Casablanca’; Inoizko ipuinik politena entzun
|
dugu
gaur (F. Bilbao).
|
|
|
35.2.5i Ikusia
|
dugu
gaur zortzi bezalako esapideek aurrekotasuna adierazten dutela zenbaitetan (§ 35.2.4k), baina ondokotasuna ere adieraz dezakete beste batzuetan: Malentxo nere alabarik zaharrena gaur hamabost ezkontzen zaidak!
|
|
|
Ondo bereizi behar dira konparatibo arruntak eta denborazko perpaus hauek, ez baita gauza bera gertakari biren denbora konparatzea eta gertakari batek besteari denbora erreferentzia ematea (§ 32.3.1.2). Astelehenean baino lehen amaitu
|
dugu
gaur lana perpausean bi eguni dagokien kontu bat konparatzen da, lana amaitzeko denbora; eta Zuk baino lehen amaitu dut nik lana perpausean pertsona biri dagokien kontua da konparatzen. Konparaziozko arruntak dira horiek.
|
|
|
lako perpausak, predikatuaren barnekoa izanik, honek aipatzen duen gertakariaren kausa ematen du aditzera zuzenean; azalpen perpausak, berriz, perpaus nagusiaren kanpoko modifikatzaileak dira eta hartan esandakoaz hiztunak eransten duen azalpena ematen dute aditzera. Eta, jakina, bakoitzak bere ezaugarriak ditu; hala, § 38.2 atalean aipatzen direnez beste, goragoko perpaus baten mendekoaren mendeko izateari dagokiona (auto berria erosi badu zaharra ondo ez zebilelako, ederki egin du;* auto berria erosi badu zaharra ondo ez zebilen-eta, ederki egin du), edo galderaren barneko osagai izateari dagokiona (partida galdu behar al
|
dugu
gaur ere sasoian ez zaudetelako?;* partida galdu behar al dugu gaur ere, sasoian ez baitzaudete?) 8.
|
|
|
lako perpausak, predikatuaren barnekoa izanik, honek aipatzen duen gertakariaren kausa ematen du aditzera zuzenean; azalpen perpausak, berriz, perpaus nagusiaren kanpoko modifikatzaileak dira eta hartan esandakoaz hiztunak eransten duen azalpena ematen dute aditzera. ...ezaugarriak ditu; hala, § 38.2 atalean aipatzen direnez beste, goragoko perpaus baten mendekoaren mendeko izateari dagokiona (auto berria erosi badu zaharra ondo ez zebilelako, ederki egin du;* auto berria erosi badu zaharra ondo ez zebilen-eta, ederki egin du), edo galderaren barneko osagai izateari dagokiona (partida galdu behar al dugu gaur ere sasoian ez zaudetelako?;* partida galdu behar al
|
dugu
gaur ere, sasoian ez baitzaudete?) 8.
|
|
|
8 Galderatik kanpo eman daiteke azalpenezko perpausa (Partida galdu behar al
|
dugu
gaur ere. Ez baitzaudete sasoian), baina, ikusten denez, esanahia desberdina da, egindako galderaren arrazoia azaltzen baitu azken honek.
|
|
|
13.1d Esan dezagun, zernahi gisaz, diskurtsoko pertsonak (ni) eta aditz morfologia (nator) batera ageri badira gehienetan, ez dela beti beti hori hola gertatzen. Bigarren pertsona seinalatzeko erabiltzen
|
dugu
gaur egun baztertuxe dagoen berori, baina aditzean hirugarren pertsonaren markak erabiltzen ditugu (berori dator), hau da, esanahiaz bigarren pertsona da, baina formaz hirugarrena. Izen sintagmei (gaztea, itsasoa, adarrak...), oro har, hirugarren pertsona dagokie bi zentzutan:
|
|
2023
|
|
|
Europa mailan Margaritak erreinaldien arteko harremanetan ardura handia zuen, bere anaia Frantzisko I.aren zerbitzuan. Ez zen soilik politikan aritu, literaturarentzat grina berezia zuen, obra nabarmena utzi zuen eta XVI. mendeko literatura sortzaileen artean erreferente
|
dugu
gaur egun. Antzerkia izan zen bere gortean eta inguruan bultzatu zuen artea, eta hainbat estilotako antzezlanak idatzi zituen. Eremu oso zabala landu zuen politikan eta letretan, eta, horrez gain, Joana Albretekoa Nafarroako erreginaren ama izan zen.
|