|
2004
|
|
|
Osotasunean datza, beraz, euskararen osasuna, indar kemenez osatzea, hitzaren esanahiari jarraiki, oso izatetik datorrelako edo: . Eta ez
|
dugu
ahaztu behar euskarak komunikazio funtzio guztiak bete behar dituela, bizirik irautea nahi baldin badugu. Euskararen erabileran eremuak zabaldu egin behar ditugu bizitzaren esparru guztietara, komunikazio mota guztietara, funtzio komunikatibo guztiak betetzera heltzeraino.
|
|
|
" Hizkuntzalaritzaren azterpideak balio eredua du etnologiazko ikaspenetan" (Lévi Strauss, Anthropologie Structurale, 26). Ez
|
dugu
ahaztu behar ere Lévi Strauss’en bilduma gotor huntan, heren bat hizkuntzari buruzko azterketa batzuk osatzen dutela.
|
|
2005
|
|
|
..., esku artean izango duguna hain delikatua izanik, kontu handiz aukeratu behar dugu hurrengo sagua non kokatu –inork ezer ez dioenez, Koronelari zeharka begiratu eta gero, jarraitu egin du– Estatu Batuetan egiteak ez luke batere arazorik izango –iritsitako azkena apur bat gorritzen hasi da, muturra estuturik–, baina, agindutakoa zor denez, Espainiak eskaini digun leialtasuna ez
|
dugu
ahaztu eta haiei ere programan zuzenean esku hartzeko aukera ematea dagokigu.
|
|
2006
|
|
|
Hala dirudi. Ezin
|
dugu
ahaztu XIX. mendearen hasierako zirujautza.
|
|
2007
|
|
|
Malapartatu horiek, destainatu baino gehiago, gorrotatu egiten ditu. ...rtzaleekiko muzina; isildu egiten da, hori ez zela batere haien arrazismoagatik edo hain zuzen, edo kontserbakoikeria politikoagatik edo, abertzaleak erreakzionarioak zirelako eta Baroja liberal bat progresista edo, baizik eta guztiz guztiz gain jeltzaleen kristautasun aitortzagatik, h. d., semitismoagatik (inoiz aipatu izan du Euskal Herria Estatu bat izateko txikitxoa delako arrazoia ere; eta ez
|
dugu
ahaztuko, jeneralean edozein Alderdirekiko sentitzen omen zuen narda ere). Hein horretan Baroja-k abertzaleak, komunista eta anarkistak bestetsu maitatu ditu, eta arrazoi beragatik:
|
|
|
Man has everywhere the same faculty for speech, but the diversity of space and time has produced linguistic pluralism which imparts beauty to nature («per il variare s, abbelisce natura», Martelli) and enriches «this great and complex edifice of the world» («la feconda natura non ha sostenuto ch, in questo grande e vario edificio del mondo sia un solo parlare», Tolomei)?. Ez
|
dugu
ahaztu behar, modernitate kartesiarra, Birjaiokundetik sortu dela, bai, baina haren aurka; razionalista bai, baina arrazoiaren eredu geometrikoz(, arrazoimen hutsa?), sentsuen mundu nabarreko diferentzia eta ugaritasunaren aurka, uniformitate eta batasun matematiko bila. Honetan ere pentsamendu klasiko alemana ikusten dugu, 30 Urteko Gerrak eta ondorio katastrofalek eraginiko etenaren ondoren (Moderniaren lehen zikloan. XVI eta XVII?
|
|
|
–Ezin
|
dugu
ahaztu, entzun, Rober. Kafetera itzuli behar diegu, esan zidan Garbik lehenengo botila husterakoan.
|
|
2010
|
|
|
: ale bat beste askoren artean?; lortu ere, lortu zuen espainiar gizartearen estamentu aski zabal batek enfant terrible tzat har zezan, baina Barojarena piroteknia hutsa izan zen gehienik ere, bere espainiartasunaren astoari arre egiten ziona, horretarako orain argudio bat eta orain aurkakoa erabili behar bazituen ere; eta ez
|
dugu
ahaztu behar Baroja eta Unamunoren ideiak dogmatzat zituztela garaiko espainiar intelektualek: Ortegak, Salvador de Madariagak eta?
|
|
|
Barojak zu eta zu bezalakoak engainatzen zintuzten, engainatua izan nahi duenak gutxi behar baitu engaina dezaten...; Barojak izan zuen, bai, errebelde itxura emateko abilezia, baina hura ere axalean gelditu zen, nik uste; ez dizut esango esaldi distiratsurik esan ez zuenik —" este es un país donde no se conoce más que el cultivo del cura": ale bat beste askoren artean—; lortu ere, lortu zuen espainiar gizartearen estamentu aski zabal batek enfant terrible tzat har zezan, baina Barojarena piroteknia hutsa izan zen gehienik ere, bere espainiartasunaren astoari arre egiten ziona, horretarako orain argudio bat eta orain aurkakoa erabili behar bazituen ere; eta ez
|
dugu
ahaztu behar Baroja eta Unamunoren ideiak dogmatzat zituztela garaiko espainiar intelektualek: Ortegak, Salvador de Madariagak eta...
|
|
2011
|
|
|
Erreserba gisa gorde nahi dituzte, hau da, XIX. mendean AEBetan bezala? .. Ez
|
dugu
ahaztu behar indigenak nagusi izan arren ez direla hemengo herritar bakarrak?, Berria,.
|
|
2012
|
|
|
Nire aldetik, ez bakarrik posible, probablea ere badela esango nuke, edozein ordutan, bere etxearen eta bere izebarenaren arteko edozein bidetatik, berak ezagutzen zuen edo bera ezagutzen zuen pertsona bat bera ere topatu gabe ibiltzea Marie. Auzi hori behar bezala aztertzeko, ez
|
dugu
ahaztu behar Parisko pertsona famatuenaren ezagunen eta Parisko biztanleria osoaren artean dagoen alde handia.
|
|
|
Garaiko burgesiaren adierazle zaigu pertsonaia hau, Inperioan integratuz aberastasuna lortu zuen jende klase baten aitzindari. Arribista baten irudia ekartzen digu Flaubertek, baina ez
|
dugu
ahaztu behar idazlearen ispilu eta zuriketa ere badela; izan ere, Flaubertek Napoleon III.aren ordena onartu baitzuen.
|
|
|
Baina ez nuke bukatuko baldin eta zerrendan eman behar banitu, bata bestearen ondoren, lur ongi landuak, ama eskuzabal batek bezala, bere haurrei oparo banatzen dizkien ekoizkin desberdinak. Hemen mahastia da, beste horretan sagardo sagarra; han koltza; beste hartan gaztak; eta lihoa; jaunak, ez
|
dugu
ahaztu behar lihoa, zeinak azken urte hauetan gehikuntza nabarmena izan baitu eta zeinari buruz bereziki ohartarazi nahi baitzaituztet».
|
|
2013
|
|
|
Inoiz ez da judizialki GALen auzietan inplikatuta agertu, baina GALi buruzko adierazpen anbiguoak egin izan ditu, El país que yo quiero (Nik nahi dudan herria) liburuan, esaterako: «Balorazio moralen edo etikoen gainetik, ezin
|
dugu
ahaztu GAL terroristen agertokian agertzeak ondorio praktikoak izan zituela, orain ezin baitira eroso sentitu lehen seguru zeuden lekuan. Norbait odolkiak ordainetan ematen ari zaie».
|
|
2014
|
|
|
Elle ne présente l, individualisme que par son côté le plus négatif? 1687 Ez dago zergatik jarraitu banakoa eta komunitatea oposizioan ikusten. Ezin
|
dugu
ahaztu, dio Durkheimek, eskubide indibidualen teoriko handiak. Rousseau, Kant, kolektibitatearen eskubideen teoriko handiak izan zirela orobat1688 Eta bigarrenaz den bezainbatean, hots, nazioari norbanakoa kontrajartzeko eredua eta sostengua Renanengan bilatzeaz, ez dagoen gaitz bati ez dagoen osagile bat bilatzea baizik ez dela esan behar.
|
|
2015
|
|
|
–Begira, Atanasio: ezin
|
dugu
ahaztu gabe bizi. Ezin dugu bizi ahanzturaz beteta.
|
|
|
Ohorezko tribunan, Jean Bernard Levy Racing Club de Paris taldearen lehendakariaren ondoan, Renteria Espainiako kontsul jauna, Rafael Pikabea Euzko Jaurlaritzaren ordezkaria eta Euzkadi taldeko Manuel De la Sota jaunak aurkitzen dira, besteak beste. Ez
|
dugu
ahaztu behar match honen helburua baketsua eta humanitarioa dela. Euskal ordezkariek azaldu dutenez, biltzen den diru guztia Espainiako gerrak sortutako beharrei aurre egin eta errefuxiatuei laguntzeko bideratuko da; sekula ez fusil edo armarik erosteko.
|
|
|
Ez
|
dugu
ahaztu behar, azkenik, gizabanakoaren eskubideak ere jokoan daudela, eta teknologien aurrean ez ezik, horiek diseinatu eta maneiatzen dituztenen aurrean ere otzan bilaka gaitezkeela. Onartu genuke teknologiak hedatu egingo direla eta hedatu behar dutela, baina beren aplikazioan ez ezik, baita kontrolean ere.
|
|
|
Zientzialarien bandoa «kontra erreformista» zen eta zientzia eta teknologiaren kritikarien aurka apuntatu zituzten kanoiak. Eta zientziaren filosofoen kontra ere bai, ez
|
dugu
ahaztu behar.155
|
|
|
ez ofizial, ezta gogoeta sakonak egiteko gaitasuna duen militar estratega azeri zaharra ere. Gainera, ezin
|
dugu
ahaztu ez direla ume txiki txikiak, koskortuak baino, eta ondorioz otzanduak, hau da, kontatu izan dizkiegun guztiak sinisten dituztenak, beti hala diren gauzak halaxe direlako, eta, beraz, iritzi kritiko handirik gabekoak.
|
|
|
Aranak formula turiko nazioan euskal arrazadunek bakarrik osatzen zuten euskal nazioa, eta, ondorioz, hasierako nazionalismo hark ez zuen batere interesik azaldu (eurekiko erdeinua adierazteko ez bazen) nazio hartatik at geratzen zirenekiko. Ezin
|
dugu
ahaztu, dena den, normalean ikuskera biak batera joaten direla, eta ikuskera politikoranzko joera ere izaten dela (ikus Naziokidetza eta herritartasuna puntua).
|
|
|
Ezin
|
dugu
ahaztu, era berean, garai hartan elebitasunaren aldeko aldarria jaun eta jabe zela; elebitasuna zela, azken beltzean (eta beti ere orduko diskurtso politikoan zein kultur arlokoan nagusi ziren irizpideen arabera), erdietsi beharreko lorpen nagusia, Jesus Mari Zalakainek (1993: 95) ondo dioen moduan.
|
|
|
Harremanetan dauden hizkuntzek elkarri eragitea ezinbestekoa bada ere, ezin
|
dugu
ahaztu talde
|
|
|
Kontuak kontu, ez
|
dugu
ahaztu behar substantzia bakunak eta elementu kimikoak (atomo
|
|
2016
|
|
|
Bestalde, loturak apurtzeko energia eman behar dela esan dugu, baina ez
|
dugu
ahaztu behar
|
|
|
Ezin
|
dugu
ahaztu bi aldagai horien artean badagoela beste bat kontuan
|
|
2017
|
|
|
Memoriak bere lana egiteko denbora behar duela esaten da, eta guk hainbesteko presa dugu, hainbestekoa da guztia atzean uzteko antsietatea, non ez dugun ahaztu nahi dugun hura elikatu besterik egiten. Betebehar bilakatzen dugu, geure buruari agindutako bat bihurtzen
|
dugu
ahaztea. Eta horrela ez dago ezer ahazterik.
|
|
|
eragile ahaltsuena gu geu gara, gizakiok. Ezin
|
dugu
ahaztu gizakion eragina oso handia dela
|
|
2018
|
|
|
–Gaixotasun honek, gaur gaurkoz, tabua izaten jarraitzen du, esan zuen Leclercq doktoreak?. Ez
|
dugu
ahaztu behar amatasunak jasaten duen presio soziala; latza da oso emakume askorentzat, aurrena beren buruari, beren familiaren aitzinean gero, eta azkenik autoritate agenteen aurrean (medikuak hori gara, azken finean) aitortzea ama izateak ez dituela zoriontasunez betetzen, eta ez hori bakarrik, haren ondorioz hondoratuta sentitzen direla.
|
|
2019
|
|
|
Hori ere ahalbidetu zuen jazoera hark, isiltasuna hausteko behar bat, dena tapatzeko dugun joera horren apurtze bat, adierazteko antsia geldiezin bat. Ez dakigu noiz arte iraun zuen, egun bat, bi edo hilabete batzuk izan ziren, baina momentu batzuetan ahaztu egin genituen tabuak, fobiak, lotsak, eta bizitza jarri genuen plazan, den bezalakoa, bizi nahi dugun modukoa, eta hori ezin
|
dugu
ahaztu.
|
|
|
Nola izendatuko dut nire haurdunaldia, festa luze bat izan zela esanez ez bada? Ahaztu egiten ditugu bukaera aldeko lazturak, baina ez
|
dugu
ahazten festa luze paregabe hori: nik ez dut ezertxo ere ahaztu.
|
|
|
Aldaketa honek sekulako garrantzia du, erabileraren adin piramidearen erpina etorkizunera begira jartzen duelako. Nolanahi ere, ezin
|
dugu
ahaztu ezagutzatik erabilerarako aldeak handiagoak direla adin gazteenetan helduagoetan baino, eta, joera hau orokorra izan arren, salbuespenak ere ugariak direla. Zer esan ugari eman zuten, esate baterako, Ondarroako eta Bermeoko erabilera datuen (%79 eta %33) arteko aldearen arrazoien bila UEMAko teknikari Goizane Aranak eta Eneritz Albizuk 2017an egindako ikerketak eta haren harira Bermeoko Txosna Batzordeak eta Ondarroako Gazte Asanbladak antolatutako topaketak eta. Ondarrumask!?
|
|
|
Ezin
|
dugu
ahaztu, Unescoren arabera, munduko hizkuntzen erdiak mende honen amaierarako desagertzeko arriskuan daudela, eta ez direla asko berreskurapen prozesu itxaropentsuak bizitzen ari direnak. Aurrera egiten duen neurrian, beraz, euskararen normalizazio prozesua inspirazio eta itxaropen iturri bihurtzen da munduko beste hizkuntzentzat.
|
|
|
Elkarrekiko konfiantza irabazte bat egon da, eta horrek bere fruitua eman du. Bere muga guztiekin; izan ere, ezin
|
dugu
ahaztu Euskaraldiak asko eman duela, baina bere irismena mugatua izan dela: 220.000 lagunetara iritsi gara; ikaragarria da, baina 220.000 lagun dira.
|
|
|
Ezin
|
dugu
ahaztu, bestalde, hizkuntzak, dialektoak eta soziolektoak harreman sare geografiko ekonomiko eta baldintza soziopolitiko jakin batzuen emaitza direla. Etorkizuneko estandarra ere harreman eta baldintza horien arabera eraikiko da.
|
|
|
Nafarroan, aldiz, hizkuntza politika eztabaidaren erdigunean jarri duen eskuina berriro gobernutik kanpo geratu izana ez da ahuntzaren gauerdiko eztula. Izan ere, ezin
|
dugu
ahaztu nafar herritarrak hiru herenetan banatzen direla euskararen sustapenaren inguruko jarrerei dagokienez: herena alde (%33), herena aurka (%39), eta herena interesik gabeko jarreran (%28).
|
|
|
Ezin
|
dugu
ahaztu, bestalde, nondik abiatu zen azken hamarkadotan bizi izan dugun berreskurapen prozesua, euskara desagertzeko arrisku bizian zegoen eta ia inolako presentzia publiko ofizialik ez zuen egoera batetik, hain zuzen ere. Lehen hamarkadetan lortutakoa, beraz, handia eta ikusgarria izan zen, bere hutsune eta ahulezia guztiekin, besteak beste, oso abiapuntu baxutik abiatzen ginelako.
|
|
2020
|
|
|
Pentsioen inguruko eztabaidan funtsezkoa da, Miren Etxezarreta ekonomistaren iritziz, kontuan izatea etekin ekonomiko pribatuen interes handia dagoela jokoan. " Ezin
|
dugu
ahaztu pentsioen gaia oso sakonetik datorrela: kapital finantzariotik dator, Munduko Bankutik.
|
|
|
" Zientziak ohartarazi du naturarekin dugun harreman arduragabean sustraitzen dela gaur egun pairatzen dugun krisia. Ezin
|
dugu
ahaztu bizitzen ari garen krisi honek bat egiten duela ingurumenarentzat eta jendartearentzat larriak diren beste krisi global batzuekin, hala nola biodibertsitatearen galera azkartuarekin eta klima aldaketarekin; azken horiek, anbizio politiko eskasa dela medio, konponbide argirik gabe jarraitzen dute oraindik. COVID ondorioetatik osatzeko aukera, bai norbanako gisa eta bai talde gisa, gure erresilientziaren eta eraldatzeko gaitasunaren araberakoa izango da.
|
|
|
Dimentsioa eta muskulu finantzarioa izateko lankidetza eta aliantza formulak garatzea da, bertako enpresek, batez ere Enpresa Txiki eta Ertainek (ETE), teknologiarako eta ikerketarako sarrera izan dezaten lankidetza plataforma espezializatuak sortuz, eta finantziazio iturri alternatiboak eskura jarri ahal izateko, bertako eragile publiko zein pribatuek sortutako funts espezifikoen eta berme sozietateen bitartez. Ez
|
dugu
ahaztu behar euskal enpresa lehiakorrenak atzerriko inbertsio funtsek begiz jota dituztela, eta, ondorioz, proiektu horiek garatzeko finantziazio baldintza egokiak bertan bermatu ezean, atzerriko erabakitzaileen esku geratzeko arriskua hor dago.
|
|
|
ezin
|
dugu
ahaztu
|
|
2021
|
|
|
Esan Atxaga bai, baina ez esan Atxaga bai ez baduzu esango Txillardegi ez! Ezin
|
dugu
ahaztu mundu honetan ez duela inork, inoiz frogatu ze kalte egiten dion literatura eredu, molde edo gustu batek beste eredu, molde edo gustu bati. Are okerrago:
|
|
|
Horrez gain, ez
|
dugu
ahaztu behar hitz egiten dugunean beste gauza asko egin ditzakegula eta, normalean, beste gauza asko egiten ditugula. Jarduera fisiologikoak kenduta –arnastu, begiratu, entzun, sentitu–, hitz egitea da beste edozer egiten dugunean egin ohi dugun gauzarik ohikoena, eta irakurleei esan egin behar zaie pertsonaiek hitz egiten dutenean non dauden eta zer egiten duten.
|
|
|
Esperimentazioak eta bilaketa intimoak misterioa ematen diote, baina magia ere bai. Ez dugu inoiz jakingo euskal literatura non legokeen Gabriel Arestiren poesia gabe eta ez
|
dugu
ahaztu behar, teatroaz gain, Shakespearek poesia idatzi zuela (eta aktorea izan zela, baina horren garrantziaz hitz egiten badut gehiegi luzatuko naiz).
|
|
|
Gutxiespen ortotipografikoen bidez adierazi didate ez naizela literaturaren parte, eta tristea da esatea baina inolako zalantzarik gabe eta edonoren aurrean frogatzeko moduan dakit pertsona horiek nire liburua irakurri gabe zeukatela. Era horretako komentarioak ohikoak izan dira, eta hori ezin
|
dugu
ahaztu, ez errepikatu, ez normalizatu. Emakumeon literatura ez da kritikatua izan, kritikatua izateaz aparte gure literatura gutxietsia izan da, iseka egin zaio.
|
|
|
Irakurri berri duzun kontakizunean idatzita dagoen bezala, Nikolasa izan zena Nikole bihurtu zen, une batean Abando Bilboko agintari batek hala esaten ziolako. Ez
|
dugu
ahaztu behar, izan ere, 1898an hasita Sabin Arana Bizkaiko Diputazio probintzialeko diputatu kidea izan zela lau urtez, Bilbaoko barrutian hautatua, gutxiengoko zerrendetatik aukeratua, erabateko gehiengoa Victor Chavarrik zuzentzen zuen liberalen taldeak zuelarik.
|
|
|
Nola ere zen, obra argitaratu zen unean Nikoleren baserri munduaren premia larrian zegoen haren egilea, senarra, hegaztien proiektuak behintzat horixe adierazten duelakoan nago. Mundu hura, bestalde, urbanoa ere bazen, ez
|
dugu
ahaztu behar.
|
|
|
Eta ez
|
dugu
ahaztu hirugarren faktorea, zera, Nikolasak horma blindatua nahi izan zuela eraiki, antza denez, beraren eta Luis Koldobikaren artean.
|
|
|
Bizipozaren gaia askoz ere nabariago lantzen dute biek. Ez
|
dugu
ahaztu behar Sartrek oso gaztetatik azaldu zituela idazle handia izateko baldintza eta aukera guztiak, eta beste biek lorpen handiagotzat har zezaketen letren munduan sartu izana, bata emakumea eta bestea familia pobrekoa izanda.
|
|
2023
|
|
|
–Ongi etorri, Patxi Bakallu, Kamaka eta Itzalen Dama –Amaia andereari izen arrotzak pixka bat trabatu zitzaizkion, baina txukun moldatu zen– Eta ongi etorri Aparloreako eskifaia ausarta. Urteak pasa dira, bai, baina ondo gogoan dauzkagu aspaldiko kantu eta istorioak –Kotte Zaharrari begiratu zion– Ez
|
dugu
ahaztuko lagun zaharrik suak pizturik dirauen artean.
|
|
|
Gerrak ondarean eragin ditzakeen ondorioengatik kezkatuta zegoen Saenz de Buruaga. " Berez ahula eta kaltebera da ondarea; ez
|
dugu
ahaztu behar basamortuan berez higadura oso handia dela, eta orain aurreikusi ez daitezkeen kalteak eragin ditzake gerrak, hedaduragatik eta iraupenagatik". Agueniten daukaten biltegiaz ere mintzatu zen:
|
|
|
Horrek kezkatuta nauka. Gurea hizkuntza gutxitua da eta hori ezin
|
dugu
ahaztu, ez baduzu arraun egiten, korrontea badakigu nora doan, hizkuntza hegemonikoetara; orduan niretzat hor badugu ardura bat. Bakoitzak egin dezala nahi duena, noski, baina uste dut sortzaile euskaldunak ez ezik, sortzaile euskaltzaleak ditugula, belaunaldi berriei ere euskaraz sortzeko grina transmitituko dietenak".
|