|
2007
|
|
|
Baina argi geratu zena hau izan zen: modu nagusian administrazio izaera
|
duen
toki autonomiak ez bezala (udalerriek eta probintziak dute), autonomia erkidegoek politika izaerako autonomia dute eta, beraz, Konstituzioak eta Autonomia Estatutuek aitortutako arloetan berezko politika diseinatzeko eta betearazteko gaitasuna dute. Arlo horietan, betearazteko eta garatzeko eskumenez gain, legegintza eskumenak ere badituzte, eta estatuarekin dituzten harremanetan, eskumen printzipioa da nagusi, eta ez hierarkia printzipioa.
|
|
2023
|
|
|
Nolanahi ere, azken urteotan, TAAILetik sortutako jurisprudentziaren ondoren, tokiko autonomia bat, berme instituzional gisa, eta tokiko autonomia bat, konstituzio berme gisa, ondorioztatzen ari dira. VELASCO CABALLERO bezalako egileen arabera, Konstituzio Auzitegiak tokiko autonomiaren berme instituzionalaz hitz egitea saihesten du, eta bere metodologia tradizionala alde batera uzten du, hau da, inpugnatzen den lege arau zehatz bakoitzak EKren 137 artikuluak ezartzen
|
duen
toki autonomiaren berme instituzionala bilaezina egiten duen ala ez egiaztatzea, toki autonomia konstituzio printzipio gisa identifikatuz, bere irismen potentzialean laga dezakeena, beste printzipio edo ondasun konstituzional batzuek hala eskatzen duten heinean79 Ildo horretatik intepretatzen hasi zen KAk 2016ko 41 eta 111 Epaietatik aurrera eta horrela jarraitu du.... KAren 82/ 2020 Epaiaren 6 oirnarri juridikoan honakoa dio:
|
|
|
Ballesteros Fernándezek adierazten duen moduan, TAOLaren 6.1 artikuluarekin, Ekren 9.1 eta 103.1 artikuluekin bat eginez, toki erakundeek euren jardueran legearekin eta Zuzenbidearekin bat egiteko betebeharra daukate, toki erakundeen akordio eta ebazpenak auzitegien lege kontrolaren mende utzirik138 Horrez gain, bestelako kontrolak ere ezartzen dira toki erakundeen esparruan. Idazlearen ikuspuntutik, kontrol horiek ez diote kalterik egiten EKren 137 artikuluak aipatzen
|
duen
toki autonomiari, toki autonomia hori EKren bestelako adierazpenekin interpretatu behar delako. Horiek guztiak toki autonomiaren mugak dira eta horiek hartu behar ditugu kontuan.
|
|
|
Bestetik, ez dugu ahaztu behar TAEHk zehazten
|
duen
toki autonomiak Espainiako antolamendu juridikoak zehazten duen eta EKak jasotzen duen toki autonomia gainditzen duela232 Toki ogasunarekin gauza berdina gertatzen da. TEAHren 9 artikuluak beharrezko baliabideen esparruan eta xedatu beharreko baliabideen barnean proportzionaltasun printzipioa sartzen du.
|
|
|
Bestetik, ez dugu ahaztu behar TAEHk zehazten duen toki autonomiak Espainiako antolamendu juridikoak zehazten duen eta EKak jasotzen
|
duen
toki autonomia gainditzen duela232 Toki ogasunarekin gauza berdina gertatzen da. TEAHren 9 artikuluak beharrezko baliabideen esparruan eta xedatu beharreko baliabideen barnean proportzionaltasun printzipioa sartzen du.
|
|
|
" Ezta TAOLaren 26.2 artikuluak, hain zuzen ere, ‘Koordinazio teknika’ bat edo bestea (borondatezkoa) gaitzen duten inguruabarrak zehazten ditu. Hala ere, horrek ez du arriskuan jartzen Konstituzioak bermatzen
|
duen
toki autonomia (Espainiako Konstituzioaren 137 eta 140 artikuluak udalerriari teknika horietako edozeinen aurka egiteko aukera ematen diola kontuan hartuta, eta, beraz, baita autonomia gehien mugatu dezaketenen aurka ere. Artikulu honen arabera:
|
|
|
...ldur barik TAAJLk toki autonomiaren" kaltetan" zihoala eta, egoera horretan BAZAKO ATUTXA eta ETXANOBE LANDAJUELAk adierazten dutenez," Euskadiko Udal Legearen proiektua idaztearen arduradunak egungo TAAJLren kudeaketa prozesua gertutik jarraitzera behartzen zituen, proiektatutako neurrietako batzuk sartzea saihesteko, neurri horiek ez baitzuten errespetatzen Konstituzioak bermatzen
|
duen
toki autonomia, eta hori ezinezkoa izatekotan eskubide historikoetatik eratorritako sistema instituzional eta ekonomikoaren berezitasuna aitortzen zuten xedapenak sartzea. Horretarako, antolaketaeta finantza araubide propio bat aldarrikatzen zen, zeinaren arabera proiektatutako legea ezin baitzen aplikatu Euskal Autonomia Erkidegoan" 252.
|
|
|
Adierazitako kasuan, badirudi eskakizun hori aurkaratzen dutela demandatzaileek, Konstituzioak bermatzen
|
duen
toki autonomiaren printzipioa urratzen duela uste dutelako. Sortutako arazoa konpontzeko, kontuan izan behar da, gai horri dagokionez, Konstituzioak 133.4 artikulua:
|