|
2008
|
|
|
lagunek eta abarrek osatu zuten lan-taldea. Hona Garatek gogorarazi izan
|
duen
lehen lankidegoa:
|
|
|
–Ni? hori berori izan da lehen ikaslea, aholkua entzun
|
duen
lehena. Hamahirugarren kopla honetan ere. Mosen Bernat?
|
|
|
Eta hain zuzen ere azken euskalki horren inguruan garatuko zuen Azkuek hurrengo urteetan bere euskara estandar proposamena; lehenago Izkindeko bizkaierari aplikaturiko zenbait ideia orain euskalki honi zuzenduz. Antonio Tovar izan da, nik dakidala, Izkindeko euskaratik gipuzkera osotura dagoen hari xumea seinalatu
|
duen
lehena:
|
|
2012
|
|
|
Bigarren hipotesia ondokoa zen: Sarrionandia izan dela euskal literaturaren historian itzulpena ikuspuntu postmoderno batetik gauzatu
|
duen
lehen itzultzailea.
|
|
|
Ildo berari jarraitzen dio Juan Mari Lekuonak Orixeren gorazarreen itzulpenez diharduen artikulu batean. Hainbat adibide erakutsi ondoren, hauxe da Orixeren itzulpenetan ikusten
|
duen
lehen meritua: –latinezko esaldiak euskarazko esaldi jatorretan emateko Orixek duen grazia?
|
|
|
92 Hain zuzen ere Arestirena da Pottek argitaratu nahi
|
duen
lehen itzulpen hori, Pott aldizkariaren lehen zenbakiaren kontrazalean aitortzen duen bezala: –Hemen agertzen dugun grabatua berriro ere ikusi ahal izango duzu, bera baita Thomas S. Eliot.en. LAU CUARTETTO?
|
|
|
/ POTT editorialeak argitaratuko
|
duen
lehen liburua, hain zuzen? (Pott 1978c:
|
|
|
Bigarren kapituluan, berriz, Sarrionandia baino lehenagoko euskal itzultzaileen itzulpen lanak eta itzulpen gogoetak aztertu ditugu, eta bigarren hipotesi bat aurreratu dugu: euskal itzulpenaren historian Sarrionandia izan dela, salbuespenak salbuespen (Jon Miranderengan eta Gabriel Arestirengan aurkitu ditugun zenbait zantzu alde batera utzita), itzulpena modu postmoderno batean ulertu eta praktikatu
|
duen
lehen euskal itzultzailea. Hirugarren kapitulu honetan, bi hipotesi horiek frogatzen ahaleginduko gara Sarrionandiaren beraren lanak aztertuz.
|
|
|
Orotara, beraz, eta aldizkarietan argitaratutako itzulpenak ere kontuan hartuta, garai, leku, tradizio eta ideologia guztiz desberdinetako egile anitz euskaratu ditu. Hautapen zabal hori da Sarrionandia bere aurreko euskal itzultzaileengandik bereizten
|
duen
lehen ezaugarria. Ikusi dugunez, XX. mendeko euskal itzultzaile gehienek literatura, handi?
|
|
|
beren aurreko euskal idazleek itzulpenaren arriskuei zioten beldurra literaturaren ikuspegi moderno baten ondorio zela erakutsi zuten, eta, edozein literatura tradizio desberdinen arteko harremanen ondorioz garatzen dela gogoraraziz, literatura eta itzulpengintza ulertzeko modu postmoderno bat proposatu zuten, sorkuntza originala eta itzulpengintza maila berean jartzen zituena eta testuak, hizkuntzak eta literaturak etengabe aldatzen eta birmoldatzen diren entitate gisa definitzen zituena. Itzulpen jarduerak edozein literaturatan betetzen
|
duen
lehen mailako funtzioa azpimarratzeaz gain, Pott bandak eta Sarrionandiak itzulpenak produktu literario gisa duen garrantzia ere nabarmendu zuten. Ikusi dugu Sarrionandiaren liburuen laurden bat inguru itzulpenek osatzen dutela, eta sorkuntzazko lanetan ere oso nabarmena dela itzulpenaren presentzia.
|
|
|
Lanaren sarreran aurreratu dugun bigarren hipotesiari dagokionez, ez dugu uste oker ibili garenik Sarrionandia itzulpena modu postmoderno batean landu
|
duen
lehen euskal itzultzailetzat jo dugunean. Bigarren kapituluan ikusi ahal izan dugunez, euskal literaturaren historian itzulpenak pisu kuantitatibo handia izan badu ere, ez da inoiz itzulpenaren inguruko gogoeta sakonik egin, eta euskal itzultzaileen teorizazio ahalegin urrietan itzulpenaren ulerkera modernoa edo are aurremodernoa islatzen da oro har.
|
|
2016
|
|
|
Ikusi dugun bezala, Piarres Lafitte zen lehena ohartu Piarres Larzabalek zuen idazteko dohaiaz haren ikasle izan baitzen. Piarres Lafittek aipatzen
|
duen
lehen antzerkiak, komediak, 1938koak «Bazkari hauta» du izena. Aintzina aldizkarian plazaratua baina aurkitu ez duguna.
|
|
|
Pertsonaia anitz garrantzizkoak dira, denak Etxahunen inguruan ibilki dira, eta Etxahun hunkitzen dute manera batez edo bestez haren sentsibilitatean, gizon torturatu gisa agertzen baita, torturatua sail askotan nahiz eta etxeko giroak
|
duen
lehen lerroa.
|
|
2018
|
|
|
Suertea diot, zeren anitzek ez baitute izan. Jakina da, mende hau odolezko zigiluz markatu
|
duen
lehen gertakaria 14ko gerla izan dela. Denbora berean eta manera berezi batez, orduan da mundu« modernoa» agertzen hasi,
|
|
2021
|
|
|
42.20.5f Esan daiteke, beraz, bestela diskurtso markatzaileak
|
duen
lehen adieran erabiltzen dela, batez ere, DM hau: A, ezpabere B= A, eta A ez bada, B.
|
|
|
Meteorologiako gertakariak adierazten dituzten euria egin, elurra egin, izotza egin... aditzetan lehen osagaiak badu mugatzailea, baina hori da har dezaketen determinatzaile bakarra; ezin dute, adibidez, erakuslerik hartu(* elur hori egin,* izotz hau egin). Mugatzailerik hartzen ez
|
duen
lehen osagaia izateak berarekin dakar aditz hauek ez erreferentzialak izatea; hau da, erreferentzia jakina baino areago, erreferentzia generikoa dute (lan egin/ agindu dizuten lana egin). Honetan ere bat hitz elkartuen erreferentzia generikoarekin.
|
|
|
23.2.1.3.1c Mugatzailerik hartzen ez
|
duen
lehen osagaia izateak berarekin dakar aditz hauek ez erreferentzialak izatea; hau da, erreferentzia jakina baino areago, erreferentzia generikoa dute (lan egin/ agindu dizuten lana egin). Honetan ere bat hitz elkartuen erreferentzia generikoarekin.
|
|
|
" Berandu da eta etxera joateko ordua iritsi zait, baina pozik nabil dantzan eta geratu egingo naiz". Testuinguruak erakusten digu, esan bezala, zer iradokitzen
|
duen
lehen perpausak bigarrenaren kontrako egiten duela. Testuinguru hori gabe arraro egingo zaigu askotan perpausa.
|
|
|
Perpaus hori okerra da, irakurketa normalean, hor mintzagai bati buruzko galdegaien arteko kontrasterik ez baitago. Aldiz, ez dago inolako eragozpenik egitura hori eskatzen
|
duen
lehen aurkaritza motari dagokion baina juntagailua erabiltzeko: Miren ez zen biltzarrera etorri, baina lasai geratu gara.
|