|
2003
|
|
|
37 Bada bi lege mota horien arteko beste desberdintasun bat ere: oro har politika legeei gizaki lege deritze, gizakiek ezarri dituztelako horiek, abiaburu moduan gizaki zentzutasuna hartuta; eta erlijioaren nahierarako legeak ere gizakiak ezarri dituen arren, ez dira horrela deitzen, baizik eta konstituzio kanoniko edo eliza lege, euren abiaburua eliza jagoten
|
duen
jainko espiritua delako.
|
|
|
Lege naturalek zuzentasuna bera osatzen dutenez, berezko agintea dute gure adimenaren gain; arean ere, adimena eman zaigu zuzentasuna barneratu, egia jakin eta legeok betetzeko. ...sun hori antzeman ahal izateko, ezta bihotz zintzotasun bera ere, horren aginduak betetzeko; politikak, bada, gizakien onarpenarekin zerikusirik ez duen beste aginte mota bat eman die legeoi, horien betepena jagoteko denbora botereen bidez. Beste alde batetik, nahierarako legeek duten agintearen oinarriak dira, hala legeok ezartzeko ahalmena dutenek emandako indarra, nola legeok betetzeko agintzen
|
duen
jainko ordena.
|
|
|
4, 5, 6 Gizakiak
|
duen
Jainkoaren itxuratze horrek ezagutarazten digu zer den haren izaera, zer haren erlijioa, eta zertan duen oinarri haren lege lehenak: haste hastekoa da Jainkoaren itxuran heztea, eta bizitza eta zoriontasuna izan behar duen on gorena edukitzeko gai izatea; erlijioa bera ere bai, horixe baita haren lege guztien bilketa eta bizitza horretara daramaten argia eta bidea baino ez dena; eta, azkenez, lege nagusia, erlijioaren espirituak, on goren hori bilatzeko eta maitatzeko agindua ematen diona, hara joan behar baitu bere indar guztiekin, espirituz eta bihotzez, bi biok osatuak baitira on hartaz jabetzeko.
|
|
|
Epaitzeko, bada, gizartea gaurko egoeran gordetzen duten legeen espiritua eta ohitura, premiazkoa da horren nondik norakoak zehaztea, oinarri direla lehen bi lege horiek. Horien bidez idoroko da besteen ordena, eta batzuen eta besteen arteko loturak; jarraian, ikusi behar da zein modutan esku hartu
|
duen
Jainkoak egun ageriko zaigun egoeran hura bizirauteko, batez ere, gizabanakoen artean, gizabanako horiek lehen lege ezinbesteko horien espirituarekin bat etorri ez eta Jainkoak euskarri nahi zituen lege sustraiak ahultzen dituztela.
|
|
|
Erlijioak erakusten digu Jainkoak ondasun mugagabeak atera dituela gaitz handi batetik, gaitz hori dela-eta bekatuak gizakia gutxietsi baitu. Erlijioak erakusten digu, orobat, zein konponbide ulertezin erabili
|
duen
Jainkoak gizakia bekatutik askatzeko eta gizaki hori jaitsiera baino lehenagoko egoera zoriontsuago batera eramateko. Jainkoak, beraz, aldaketa hori onartu du, aldaketatik emaitza on bat ateratzeko.
|
|
2004
|
|
|
Descartesek buruan
|
duen
Jainkoak, bada, balio du ez inor bekatutik salbatzeko edo zigortzeko, baizik eta munduaren ezagueraren oinarria izateko; eta ez dira kontuan izango hemen fedea sustatzeko oso garrantzitsuak izan zitezkeen beste zenbait ezaugarri, elizak beti gogoan zituenak. Horregatik, hemen, Jainkoaren eginbeharra izango da Ni pentsatzailea, ideiak dituena, oraindik bere barrukotasunetik irten ezin duena, kanpoko munduarekin uztartzea, eta ideien euskarria dela ez ezik, baita euren artean ordena, hierarkizazioa, badagoela erakustea ere.
|
|
|
Platonek eman zuen erantzunean mundu eidetiko bat legoke beharrezko ordena razional horren sustraietan, ideiak bertan bildu eta ehunduko zirelarik, baina ideia bakoitza berez perfektua eta existentziaduna izanik. Descartesek, berriz, izaki bat bilatuko du, gauza guztien oinarria eta azken zergatia izango dena, eta hura Jainkoaren formaz jantziko du, berezko eta naturatik banandutako existentzia izango
|
duen
Jainkoarenaz, alegia. Bera izango da ordena eta mugatasuna ezarriko dituena ideien alorrean.
|
|
|
Baina hori onartuz gero, bere sistema osoaren oinarria hautsita geratuko litzateke zeharo, eta hori egin aurretik nahiago du autoinkulpazioaren bidetik jo: nik ez badut ulertzen zergatik egiten
|
duen
Jainkoak egiten duena ez da bere errua izango, nirea baino, neu bainaiz akastuna, nire ezagutza da mugatua, neu naiz ezerezaren partaidea eta ez bera. Onartu behar dugu honek guztiak gogor astintzen duela Descartesen egiari buruzko adiera, berak nahiko lukeena baino gehiago astindu ere.
|
|
|
bat, amaigabea, betierekoa, aldaezina, burujabea, ezagutza gorenekoa, ahalguztiduna bihurtu duenean. Bere Jainko matematikoari ezaugarri horiek izendatzean, naturatik kanpo jartzean, existitzen diren gauza guztien sortzailea egin duenean, elizak defendatzen
|
duen
Jainko pertsonalarengana hurbildu da berriro, saihestu nahi zuen tranpan eroriz.
|
|
|
Ez da ahaztu behar, hasteko, Jainkoari buruz orain arte kontuan hartu duen hipotesi bakarrean bera iruzurtitzat jotzen zuela eta ikuspegi hau ez datorrela larregi bat berak buruan
|
duen
Jainkoaren ideiarekin. Are gehiago, Descartesek beharrezkoa du modu batean edo bestean Jainko iruzurtiaren hipotesi hori baliogabetzea, gero Jainkoaz hausnarketa egin ahal izateko.
|
|
|
Horiek guztiak irakurrita eta berrirakurrita nekez antzeman daiteke Jainko transzendente baten irudia. Aipatu testu eta testuinguruen arabera, Wittgensteinek hizpide
|
duen
Jainkoak areago dirudi baztertu ezinezko erreferentzia kultural eta argumental bat errealitate transzendente bat baino. Wittgensteinen Jainkoa mundu logikoaren sustengu (autodisoluzio?) ontologiko bat bailitzan agertzen zaigu, munduaren (hizkuntzaren, gertakarien, esperientziaren) mugak zedarritzen dituen errealitate immanentea, munduari eta hizkuntzari (bizitzari) oinarri eta zentzu ematen dion errealitate immanentea.
|
|
2006
|
|
|
• Zeus nagusitzen
|
duen
Jainko andereen panteoia.
|
|
|
Zentzu horretan, interesgarria da azpimarratzea Zeus dela hilkorrekin harreman zuzena ez
|
duen
jainko bakarra: hilkorrei aginduren bat eman behar dienean Iris, Amets, Zurrumurru edo beste edozein mezulari bidaltzen die13, axolatuko ez balitz bezala, hilkorrekiko harremanak kutsatuko balu bezala.
|
|
|
Biltzar horretan garrantzia hartzen du eztabaidak, adostasunak lortzeko bideak, eta arautu egiten dira prozedurak: esaterako, ostrazismoa erabiltzen da, ez Zeusen agindua betetzen ez duenarekin, baizik eta guztien iritziarekin bat datorren Zeusen agindua errespetatzen ez
|
duen
jainko andere bihurri eta bakartuarekin —gaiztotzat hartzen hasten den jainko anderearekin—: jolas semantikoa oso eraginkorra gertatuko da.
|
|
|
Biltzar horretan, beraz, Zeusek, ordena juridiko politiko arautua ezarri
|
duen
jainko zuhurrak, legitimazio bide modernoago bat asmatu duen jainko burutsuak, jainko andere guztien adostasuna eta legezkotasuna eskatzen du erabaki bat hartzeko —ulertzen baita, azken batean, berea izango den erabakia indartzeko—.
|
|
|
Biltzar horretan, beraz, Zeusek, ordena juridiko politiko arautua ezarri duen jainko zuhurrak, legitimazio bide modernoago bat asmatu
|
duen
jainko burutsuak, jainko andere guztien adostasuna eta legezkotasuna eskatzen du erabaki bat hartzeko —ulertzen baita, azken batean, berea izango den erabakia indartzeko—.
|
|
|
• Zeus Basileus, zetroaren bidez boterea erakusten
|
duen
jainkoa.
|
|
|
• Zeus Polieus, hiria antolatzen
|
duen
jainkoa.
|
|
2007
|
|
|
• Zeruko boterea egituratuko
|
duen
jainko andereen arteko subiranotasun borroka —Hesiodoren narrazioan gorde zaiguna— ezaguna da egiptoar, akadiar, hitita, hurrita, ugaritar, hebraitar eta beste kulturetan281.
|
|
2009
|
|
|
martxan jarri nahi du denboraren inauteri handi bat, non mozorroak itzuli eta berritzuli egingo diren. Gure identitate zurbila iraganeko identitate oso errealekin identifikatu baino, egin behar dena da berragerturiko hainbat identitateetan geure burua irrealizatzea; eta mozorro horiek guztiak —Frederik Hohenstaufen, Zesar, Jesus, Dioniso, eta agian Zaratustra— berreskuratuz, historiaren bufoikeriari berriro hasiera emanez, gure irrealtasunean mozorro horietakoren bat eraman
|
duen
Jainkoaren identitaterik are irrealagoa berreskuratuko dugu. " Hor, agian, originaltasuna oraindik baimendua zaigun eremu bat aurkituko dugu, historiaren parodia egile edo Jainkoaren politxinela gisa, agian" 47 Ikusi ahal daiteke hemen bigarren Ezgaraikoak" historia monumentala" deitzen duenaren bikote parodikoa:
|
|
|
Behin hori erranda, gaiaz pixka bat aldatzea dagokigu. Frogatu dugu niak epistemologikoki nola frogatzen
|
duen
Jainkoa badela, existitzen dela. Eta gainera, Jainkoari mugagabetasuna eta perfekzioa" ezarri" dizkio (horrela behar baitu izan Jainkoak) ezaugarri funtsezkoenen gisa.
|
|
2016
|
|
|
Kreatzailearen adiera jendartean komuna Darwinek ezin zuen beretu. Teodizeakoa, unibertsoa teleologiaz betetzen
|
duen
Jainko diseinatzailearen kontzeptu filosofiko teologiko refinatuagoa ere ez zuen onartzen(" I cannot see[...] evidence of design & beneficence on all sides of us. There seems to me too much misery in the world.
|