|
2000
|
|
|
Baina errazago da herren eginez dabilenak konplexua izatea, ezta? Bada, hori guztia hankaz gora jarri nahi
|
duen
ipuin bilduma kaleratu berri du Elkarlanean argitaletxeak: " Eta zer?" zortzi urtetik gorako haurrei besteen desberdintasunak onartzen irakatsi nahi dien sail honetako lehen ipuina Seve Callejak idatzi eta Joxan ormazabalek euskaratua da," Potoloa naiz, eta zer?", eta Jokin Mitxelenak eginiko marrazkiaz apaindurik agertzen zaigu.
|
|
2001
|
|
|
Eta hortara doa «Eskerrik asko musikagatik!» ere. Paco Capdevilak idatzi eta Josu Lartategik euskaratu
|
duen
ipuin antzeko honek haurrari musika munduak eskain diezaiokena agertzea du helburu. Bere orrialdeetan murgilduz, haurrak ikas dezake zer den musika eskola bat, zertara doa hartara jendea eta bertan jo ohi diren musika tresnak izenez eta itxuraz ezagutzen.
|
|
|
Egile ezberdinek gertakaria zehaztasun osoz kokatzen
|
duen
ipuin gisa definitzen dute kondaira, hain zuzen ere, pertsonaia zehatz eta definituak dituen ipuinmodura. Istorioa herriak eraldatzen du, irudimen herritarraren produktua izanik.Istorio hauek herritar usadioaren oroimena aberasten dute, hauen bidez herriekberen nortasuna definitzen baitute10 Gainera, kontuan eduki behar dugu, pietate toki bati loturik dagoen kondairak herriaren fantasia areagotzen duela.
|
|
|
Hala ere, badaude gauzatxo batzuk aurrez ezagu  tzea komeni direnak. Behar bada, horiexek azalduko dizkizu amona honek, amamak hasi
|
duen
ipuinari jarraituz.
|
|
2002
|
|
|
Inazio Mujika eta Joxean Muñozek asmatu eta Jose Angel Lopetegik marraztutako «Karramarro Uhartea» saileko pirata lagunak abentura berri bati ekiten diote «Domitri eta itsas txakurrak» izenburua
|
duen
ipuin honetan. Groenlandia inguruan bizi diren animali jator horiek arrisku larrian aurkitzen baitira, Walker eta beste morroi maltzurrek beren larruen jabe egitea deliberatu dutelako.
|
|
|
Maialen Zubeldia oso idazle gaztea dugu eta, hala ere, bizitzaren alderik ankerrena gupida gabe agertzen daki bere idazlanetan, Desclee De Brouwer argitaletxeak plazaratutako «Justizia nire esku» liburuan bildurik dauden bost ipuinek agerian uzten duten bezala. Hamabost urte zituela irabazi zuen Maialen Zubeldiak lehen aldiz Resurreccion Maria Azkue saria, «Etxe madarikatua» deritzan kontakizunarekin, Bizkaiko kostaldean lekututako herri txiki batean gertatzen diren hilketa misteriotsuek jasotako erantzuna agertzen
|
duen
ipuinarekin. Handik bi urtera, berriro irabazi zuen Resurreccion Maria Azkue saria Ikaztegietan jaiotako gazte honek, oraingoan, «360 egun, 8.640 ordu» bortxatu batek harturiko mendekua azaltzen duen ipuinarekin; eta horrez gain, Tene Mujika lehiaketak gazteentzat duen ataleko saria ere bereganatu zuen, aitarengandik erasoa jasaten duen neskato bat protagonista duen «Lasaitasunera bidean» ipuinarekin.
|
|
|
Hamabost urte zituela irabazi zuen Maialen Zubeldiak lehen aldiz Resurreccion Maria Azkue saria, «Etxe madarikatua» deritzan kontakizunarekin, Bizkaiko kostaldean lekututako herri txiki batean gertatzen diren hilketa misteriotsuek jasotako erantzuna agertzen duen ipuinarekin. Handik bi urtera, berriro irabazi zuen Resurreccion Maria Azkue saria Ikaztegietan jaiotako gazte honek, oraingoan, «360 egun, 8.640 ordu» bortxatu batek harturiko mendekua azaltzen
|
duen
ipuinarekin; eta horrez gain, Tene Mujika lehiaketak gazteentzat duen ataleko saria ere bereganatu zuen, aitarengandik erasoa jasaten duen neskato bat protagonista duen «Lasaitasunera bidean» ipuinarekin. «Ez dut etsiko» ez du inongo lehiaketara aurkeztu, baina liburuari amaiera ematen dion «Agur, Kattalin» gordinarekin, Ordiziako Kimetz lehiaketa irabazi zuen Maialen Zubeldiak 1999an.
|
|
|
Camino, I., Argia, 1003, 1984ko otsaila). Saritutako ipuinez gain, Ekaitzaren ilunaz da nabarmentzekoa, urte haietako uholde bortitzen inguruko istorioa kontatzen
|
duen
ipuina.
|
|
2003
|
|
|
Xabier Mendiguren Elizegik Susa argitaletxearen eskutik eskaintzen dizkigun hamasei ipuin zahar eta berriago hauetan maitasunaren hamaika aurpegi agertzen dira (mutilazioa, voyeurismoa, fetitxismoa, intzestu orokorra, bikote trukatzea baserrian, porno ahalegina, masokismoa...), beti ere ironia apur batekin kontatuak. Denetarik zaharrena eta apika krudelena baita ere «22 ebaki» izenburua
|
duen
ipuina da, 1983an idatzi baitzuen Xabier Mendiguren Elizegik, urte hartantxe kaleratu zelarik lehen aldiz. «Sei Ipuin Amodiozko» deitu atalean aurki daiteke orain, 1986an aurrenekoz plazaratu ziren «Udak dakarrena udak daroa», «Nenufare zuria», «Perla beltza», «Un petit cadeau por madame» eta «Amoña Margarita» kontakizunak lagun dituela.
|
|
|
Egan aldizkarian argitaratua hau ere (102). Nafarroako Barrankan kokatzen
|
duen
ipuin horretan, eskualdeko" herri ttiki" bateko euskara modua islatzen du solas guztietan. Benetako eta irudipenezko gertaera eta solasak bilbatzen ditu, nekazari giroko gizarte baten erroturik.
|
|
2005
|
|
|
Pertsonaia, berba egiten diguna, telefono mugikorra da. Surrealismo eta absurdora jotzen
|
duen
ipuina dugu.
|
|
|
" Betaurrekoei esker" narrazioa benetako istorioa irudikatu nahi
|
duen
ipuina dugu. Berriro ipuina ipuinaren barruan dugu kontaketari sinesgarritasuna eman nahiz.
|
|
|
Ez da baina lerro zuzen bat, azken ipuin horretan Martin Lezeta idazle apokrifo baten beste hamar ipuin laburren kontaketa egiten da, hamargarrena beste hamar ipuineko beste liburu baten erreseña dela. Ipuinok berriro lotura egiten dute Narrazioak liburua zabaltzen
|
duen
ipuinaren hamar mikroipuinekin, lotura baino egiaz ispiluarena egiten dute zeinarekin ziklo infinitua lortzen den. Irudi honi Moebiusen zirrinta deitzen zaio.
|
|
|
Ipuin askotan susmatzen da Kafkaren eragina. Ipuinetan izaten diren itxura aldaketak eta, nabarmenago," Hiri bazterreko edifizio batetarik" (Atabala eta euria) absurdora jotzen duen Kafkaren Gaztelua gogoratzen
|
duen
ipuina.
|
|
|
Literaturaren moldapen horretan inportanteak dira" Sonbreiru baten istorioa" n (Narrazioak) ditugun oharrak. " Ez daki zelan burutuko
|
duen
ipuina, eta segurasko ez du gehiago ukituko, amaigabe utziaz. Hasiera eta amaierarik ez duen errealitateari hasiera eta amaiera bat imintzea da literatura.
|
|
|
Gizonaren bihotzeko bide bihurriak nolakoak diren aditzera ematen
|
duen
ipui itsusia.
|
|
2006
|
|
|
Churchill?, Susa 2005). Aitzol protagonista
|
duen
ipuinari.
|
|
|
Nire hirugarren ipuin liburuan ez da euskal gatazka aipatzen, eta engaiamenduarekin zerikusia
|
duen
ipuin bakarra dago. Estatu ezezagun batean bere ideiapolitikoengatik preso eta heriotzara kondenatuta dagoen kazetari baten azkenegunak kontatzen dira.
|
|
2008
|
|
|
Barne bizitza hori dugu zaintzekoa eta bidaiatzen dugunean libratzekoa. Genero zehatzik ere ez
|
duen
ipuin horretako pertsonaiak nola.
|
|
2009
|
|
|
Liburu bat da, baina bat baino gehiago izan zitezkeen. Hiru gutxienez; lehenengoa matematikako dibulgazio liburu trinko bat, besteak beste Kurt Gödel matematikari ospetsuaren lana aztertzen duena; bigarrena Maurits Cornelis Escher marrazkilariaren eta Johann Sebastian Bach musikariaren lanei buruzko liburu bat, Gödelen lanarekin duten zerikusia aztertzen duena; eta, hirugarrena, fikzioaren bitartez aurreko guztia aztertzen
|
duen
ipuin bilduma bat.
|
|
|
Beharbada, David Fincherren The Curious Case of Benjamin Button en pasarte batean esaten den esaldi biribilak erakusten du obraren arima hobekien. Kronologia aldatu baten istorioa da hau, aurrera egin beharrean atzera egiten
|
duen
ipuina, parabola. Seven (1995), Fight Club (1999) eta Zodiac (2007) filmen egileak edadetua jaio den pertsona baten ibilbide aberatsa dakar.
|
|
|
Hori da Elurte bateko ipuina (Erein) liburuaren abiapuntua. Eta egoera hori benetakoa izan bazitekeen ere, literatura da; Pako Aristi idazleak asmatu
|
duen
ipuina, Donostiako Intxaurrondoko Ikastolako ikasleek idatzi zizkioten narrazioekin liburua osatzeko.
|
|
|
Esan bezala, sei narrazioetan etxeak berebiziko garrantzia du. Liburua zabaltzen
|
duen
ipuinean bi lagun min aspaldiko partez bietako baten etxean berriro elkartu eta hala moduzko Pijama festa bateko protagonista izango dira. Guy Fawkes en traizioa bigarren narrazioan Terry txikiak amaren etxea utzi eta aita eta bere maitalearen etxe txikiegian pasa du arratsaldea, aitaren maitalearekin, noski.
|
|
|
Paginas de Espuma argitaletxeak plazaratu berri
|
duen
ipuinaren kanon hau ez da liburu bateratu bat. Hogeita hemeretzi ipuingileri buruzko artikuluak ezberdinak dira luzeran, sakoneran (batzuetan) zein metodologian.
|
|
|
Ikastaldi dibulgatiboak ere prestatuak dituzte. Horien artean, lau egun iraunen
|
duen
ipuin kontalaritzari buruzkoa: Mariren kobazuloaren atarian:
|
|
|
Gurean Karlos Linazasoro genuke lehenengo kasuaren adibide: gero eta hobea da kaleratzen
|
duen
ipuin bilduma berdin bakoitza barkatu tolosarra berriro hemen aipatu izanagatik: fana naiz; Anjel Lertxundi edo Xabier Montoia, ordea, liburuz liburu zerbait ezberdinaren batzuetan oso ezberdinaren xerka dabilenen artean egongo lirateke.
|
|
|
Gainera, sektore guztietatik dator aitortza, baita Brasilgo Lurrik Gabekoen Mugimendua bezalako iraultzaileengandik ere. Laudorioen ostean, argentinarrak kontutxo bat kontatzeari ekin zion, irakaspena
|
duen
ipuin horietako bat.
|
|
2010
|
|
|
Beste guztia ameskeria da, eta anaitasun unibertsalarena, utopia eta ipuin hutsa: ostadarra atetzat
|
duen
ipuina, sekula iritsiko ez dena eta sekula atzemango ez duguna. Izan ere, geure buruarekin ados egotea lortzen ez badugu?. Norberak eskoba dezala bere ataurrea, eta garbi egongo da mundua?
|
|
|
–Zozoa akabatzen baduzu, Ama Birjinak akabatuko zaitu zu??; ohiko desfilearen atsedenaldi batean geunden, eta Teofilo Maria eta zu, Damaso, barrez hasi zintzaizkioten;. Ipuinak emakumeen kontuak dira, eta itsu sinesten badituzu, ez zara urrutira joango? esan zenion zuk;. Merezi
|
duen
ipuin bakarra aitaren fabrika da, eta fabrikan ez dago txoririk: ke artean hiltzen dira?
|
|
|
Teofilo Mariak ohitura hura baitzuen, beste hiru anaiak bildu, pelotoi bat osatu eta guztiak Regina enean desfilatzen jartzekoa, hots eta asots, bera beti buruzagi, jakina; Domingok, gainera, anaia zaharrari aurre egiten zion noiz edo noiz, guk ez bezala; egun hartan mehatxu batekin joan zitzaion: " Zozoa akabatzen baduzu, Ama Birjinak akabatuko zaitu zu..."; ohiko desfilearen atsedenaldi batean geunden, eta Teofilo Maria eta zu, Damaso, barrez hasi zintzaizkioten;" Ipuinak emakumeen kontuak dira, eta itsu sinesten badituzu, ez zara urrutira joango" esan zenion zuk;" Merezi
|
duen
ipuin bakarra aitaren fabrika da, eta fabrikan ez dago txoririk: ke artean hiltzen dira" mintzatu zen Teofilo Maria; gero, nik ez dakit zer pasatu zen, ez baitakit Teofilo Mariak zozoa akabatu zuen edo ez —aitortzen zuen, bai, zozo bat hil zuela, baina baita zozo hura beste zozo bat zela ere:
|
|
|
Beste guztia ameskeria da, eta anaitasun unibertsalarena, utopia eta ipuin hutsa: ostadarra atetzat
|
duen
ipuina, sekula iritsiko ez dena eta sekula atzemango ez duguna. Izan ere, geure buruarekin ados egotea lortzen ez badugu —" Norberak eskoba dezala bere ataurrea, eta garbi egongo da mundua" esaten zuen Goethek—, nola lortuko dugu, bada, besteekin ados egotea, anaitasun unibertsalaren izenean bada ere?
|
|
2011
|
|
|
Villabonako Udaleko Euskara Zerbitzuak urtero antolatzen
|
duen
Ipuin eta Bertso lehiaketako sariak joan zen maiatzaren 26an banatu ziren Gurea antzokian.
|
|
2012
|
|
|
Pertsona orok bilatu bai baina aurkitzea ia ezinezkoa duen egoera. Paradisu horren bila ari dira Arrate Egañak (Errenteria, 1963) argitaratu berri
|
duen
ipuin liburuko pertsonaiak: familiaren babesean gelditu edo etxetik joan erabaki beharrean dauden gazteak, bikote bizitzan bilatzen zutena ez aurkituta frustrazioak jota bizi diren pertsonak... gristasuna atzean utzi eta zoriontasuna, paradisua, bilatzen duten emakume eta gizonak.
|
|
|
idatzi zuenerako, ala argitalpenen hurrenkera berberean sortu ote zituen bi testuak: lehenik Kavafisen poemaren erreferentzia jasotzen
|
duen
ipuina eta gero poemaren itzulpena. Nolanahi ere, sorkuntza eta itzulpena eskuz esku doaz hemen ere.
|
|
|
Ez dute gaizki zinemaratu, italiarren eskua ageri da horretan? zaharrak ondu
|
duen
ipui eder hau. (ZIN:
|
|
|
5 JARDUEREN GARAPENA Gure asmoa da haurra konturatzea urteko beste sasoi batean sartzen garela, hau da, udazkena utzi eta neguan sartzen garela. Gabonekin, bizitzaren sorkuntzarekin, zerikusia
|
duen
ipuina kontatuko dugu. Ipuinean, zehatzmehatz identifikatu behar dira gorputz osoarekin imita daitezkeen mugimenduak:
|
|
|
Haurren irakurketa sustatzea gurasoei interesatzen zaie. Haurtxo direnean, ordea, askok ez dakite merezi
|
duen
ipuin edo poema bat irakurtzea. Jakingo dute, ezertarako balioko du?
|
|
2013
|
|
|
Narrazio gehienetan ageri diren pertsonaiak neurotiko obsesibotzat har daitezke: Ipuin perfektua idatzi nahi duen narrazio horretako pertsonaia, Un tal Ekain izena
|
duen
ipuin bereko pertsonaia, bere burua Cortazarren oinordekotzat daukana, edota Laurak eta hodei ipuineko pertsonaia, erlojuetan orratz handiak etengabe irentsi baitu txikia!
|
|
|
Lehen aulkian hotza sentitu genuen Suedia aldeko narrazioekin eta bigarrenean gerraren inguruko oroitzapenak helarazi zizkiguten lagunek samurtasuna sentiarazi ziguten. Hirugarren liburua Euli giro izenburuarekin heldu zaigu eskuartera, hasieratik amaierararaino giro burrunbatsu eta artegatsu hori izango
|
duen
ipuin bilduma da, deserosoa. Estilo desberdinak probatzen abila dela erakutsi digu idazle honek, aldaketari eta gauza berriak probatzeari beldur ez dion sortzailea dugu.
|
|
|
Ostiral honetan, abenduak 13, Barco Pirata eta PTC konpainiek Sergio Peris Menchetaren “Tempestad” aurkeztuko dute, Willian Shakespearen lanean oinarritua. Bost aktorek eta hiru musikarik hogeiren bat pertsonaia interpretatzen dituzte, fikzio batean kokatzen dira, batzuetan errealitatea dirudiena baina laster maiuskulaz idatzitako “bizitzaz” hitz egiten
|
duen
ipuin bihurtzen dena. Ikuskizun bisuala, soinuduna eta baita usainduna ere, zinematografikoa, aukera jolasgarria eta barregarria, sormen handikoa, pertsonaien arteko katarsi handikoa, hondoratze batean bezala dena mugitzen den bidaia, non ikusleek sentsazioen ekaitza sentitzen duten.
|
|
2014
|
|
|
Hamar kapitulutan istorio laburrak kontatzen dira, Bera eta Lesaka artean kokatzen den Alkasoroko biztanleen egunerokoan oinarrituak, eta idazleak
|
duen
ipuinerako joera kontuan izanda, independienteki irakur daitezkeenak. Halaxe aitortu baitzuen Tabernak EiTBko arratsaldeko saioan:
|
|
|
Haren ondoren liburu bat, ipuin bat, argitaratu genuen. Orain badugu proiektu bat argitaratzeko, berak idatzi
|
duen
ipuin bilduma bat. Han ezagutu nuen, eta harremanetan segitzen dugu.
|
|
|
Idazten duelarik Lougarotek" ne connaissent d’autre langue que le basque", jende horiek, berriki ikasi edo ez, euskaldunak dira euskaldun guzientzat betidanik, maite baditugu edo ez. Itxaro Bordak Zeruetako erresuma liburua irekitzen
|
duen
ipuin paregabean buhameak erakusten ditu. Itxaro eta biak adinak gara, eta buhame horiek ezagutu ditut nik ere, zare saltzen eta eske ibiltzen ziren gure etxeetan.
|
|
2015
|
|
|
Anselmiren bizitzako gorabeherak kontatzen dizkigu narrazioak, tartean Al Capone gaztea ageri dela, harik eta eraila den arte. Zinema beltzaren arrasto nabaria
|
duen
ipuina dugu; gauza ez harritzekoa kontuan hartzen badugu garaian Sarrionandia zinemazale porrokatua zela eta Zeruko Argian zinemari buruzko artikuluak argitaratzen zituela. Potteko hurrengo eta azkeneko zenbakian, zinemaz idatziko du Sarrionandiak hain zuzen ere, Roscoe" Fatty" Arbuckleri buruz.
|
|
|
Elefante faltsua puztu eta inaugurazio egunean, baina, aireratu egiten da globoa haizeak eramana. Bistan denez, absurduarekin jokatzen
|
duen
ipuin aski ironikoa da, eta beste behin ere Potteko gomendio gehienak bezalaxe, errealismo klasikoarekin hausten duen pieza bat.
|
|
|
metaliteratura alde batetik, eta heriotzaren presentzia bestetik. Izan ere, testuan balizko idazleak idazten
|
duen
ipuinean protagonistak bere maitalea hiltzen du amaieran labanaz, dagoeneko beste zenbait testutan sarritan ikusi dugun irudi baten bidez. Soslai metaliterarioari dagokionez, jolas literario ongi taxutuaz haratago, Atxagaren idazle kontzientzia handiaren berri ematen digu. Idazle heldu baten ikuspuntutik idatzia da ipuina Atxagaren ohiko ironia finarekin hori bai, hau da, idazletzaren kontzientzia indartsu batetik.
|
|
|
–Al Qaraba kanposantuan egon naiz, itsu batek txo gin txo lo batekin, zera, txotxongilo batekin laguntzen
|
duen
ipuina entzuten? –argitu nien totelka samar, urduri jartzen naizen guztietan bezala?.
|
|
|
Ba omen dira kanta eta ipuin batzuk, baina oso bakarrak. Hiru olatuen ipuina esate baterako, edo itsasoa emakumezko ezkongaia dela esaten
|
duen
ipuina. Baina gutxi hala ere.
|
|
|
Are gehiago: ipuinak, heroiaren abentura kontatzen
|
duen
ipuin tradizionalak behintzat, oso bereak dituen ezaugarriz baliatzen dira, hala nola jazoera harrigarriz. Gertagaitzak diren gertaerak metatzen ditu eta kointzidentziak pilatzen.
|
|
|
Eguneratzerik gabeko denbora badu ere, guneak datu base gisa funtzionatzen du. 6 CreAPP ipuinak CreAPP ipuinak askatasun osoa eskaintzen du erabiltzaile bakoitzak nahi
|
duen
ipuina asmatzeko. Horrela, kontakizun bakoitza bakarra da eta haurren eta gurasoen sormenaren eta originaltasunaren araberakoa da.
|
|
2016
|
|
|
guztiok eta guztia beragan hartzen
|
duen
ipuin zoragarri hau
|
|
|
baina arrakasta
|
duen
ipuina
|
|
2017
|
|
|
|
duen
ipuina gaztetxoentzat
|
|
|
Gertatutakoa oinarrian
|
duen
ipuina gaztetxoentzat
|
|
|
Durangoko herejeei buruz idatzi diren milaka orrialdeen artean, Joseba Sarrionandiaren Kristalezko bihotza narrazio laburrarenak dira gehien irakurritakoak (Narrazioak, Elkar, Donostia, 1983, 97 or.). 1981 eta 1982 urteetan Puerto de Santa Mariako kartzelan idatzia izan ondoren, hogei ediziotik gora eduki ditu narrazio hura jasotzen
|
duen
ipuin bildumak, eta jatorriz argitaratutako bertsioaz gain, 2011n, egile iurretarrak berak berridazketa bat kaleratu zuen (Narrazio guztiak, Elkar, Donostia, 2011). Liburu hau zabaltzen duen bertsio" berriak" 1983an argitaratutako testua berreskuratzen du baina 2011ko berridazketan egindako zenbait aldaketa txiki jasota.
|
|
2018
|
|
|
Literaturari dagokionez, han eta hemengo lehiaketetan saritu izan dituzte bere idazlanak. Tartean, Basauriko Euskarabila elkarteak urtetan antolatu izan
|
duen
ipuin erotikoen lehiaketan; eta Txalaparta argitaletxeak lan sarituekin argitara emandako liburu bildumetan irakurri daitezkeenak: Bero Hezeak (2001) eta Esku Hori (2012).
|
|
|
Literaturari dagokionez, han eta hemengo lehiaketetan saritu izan dituzte bere idazlanak. Tartean, Basauriko Euskarabila elkarteak urtetan antolatu izan
|
duen
ipuin erotikoen lehiaketan; eta Txalaparta argitaletxeak lan sarituekin argitara emandako liburu bildumetan irakurri daitezkeenak: Bero Hezeak (2001) eta Esku Hori (2012).
|
|
|
Lekaroz DBHI (Lekaroz). DBH 3. Indar izugarria
|
duen
ipuina da, gai latza egokiro jorraturikoa, dramatikotasunez baina era neurtuan aurkeztua.
|
|
|
Elezahar hitzak" hitz zaharra" edo" kontakizun zaharra" erran nahi du eta halaxe deitzen dira menditarren ohidurazko literatura osatzen
|
duen
ipuin kosmogonikoak.
|
|
2019
|
|
|
Tolkien beste artistengandik nabarmentzen duena hau da: Lurrerdia6 osatzen
|
duen
ipuinen multzoaerrealitatea bere aberastasun eta hitzaren edertasunean izendatzeko asmatutako hizkuntzeisinesgarritasuna emateko sortu zen7 Hau da, Tolkien-entzat lehenik eta behin izena da, eta haren baitakobalizko munduen zabalkundea gero: haren narrazio bidezko egiaren erakusketa.
|
|
2020
|
|
|
Baina pentsatzen du, halaber, Atxagak ez ziola utzi, horregatik, ipuingile izateari, McEwani gertatu zitzaion bezala. Eta euskal literatura garaikidea zeharkatzen duen normaltasunaren eta anomaliaren arteko dialektika horren barruan, zeinetan, zer esanik ez, eta zorionez, ipuina anomaliaren aldera lerratuko balitzatekeen, oro har, harrigarria egiten zaiola, batzuetan, Atxaga bezalako idazleengan detektatzen
|
duen
ipuinarekiko gutxiespen modukoa. Are gehiago kontuan hartuta nola ikusten duen, idazle gisa, asteasuarra.
|
|
|
ARESTI, Gabriel (1962). " Jainkoa jaio da Otxarkoagan (Gizonaren bihotzeko bide bihurriak nolakoak diren aditzera ematen
|
duen
ipui itsusia)", Egan, 4/ 6 (1962): 214
|
|
|
Gabonetako euskal postalen 17 lehiaketa eginen dute ibiakoitzean: Montevideoko haurrei Euskal Herrian Eguberria nola ospatzen den azaltzen
|
duen
ipuina irakurtu eta haurrek, kontaketa hortan inspiraturiko christmas bat margotu dute. 4tik 16 urte arteko haurrak dira eta heiek egiten dituzten christmas horiek, egileek sinaturik, Haize Hegoa euskal etxeak munduan zehar dituen bazkide eta laguneri gabonzorionak igortzeko erabiliko ditu.
|
|
2021
|
|
|
" Haziak idazle", Euskal Haziak elkarteak antolatzen
|
duen
ipuin idazketa lehiaketa bat da. Aurten lehiaketa horren 6 edizioa zen.
|
|
|
27.3d Tradizioan badira, zernahi gisaz, salbuespen batzuk. Azkuek Euskal Herriaren Yakintza lanean biltzen
|
duen
ipuinetako batean badu esaldiren bat (Ongi da, ekarzkik), adibidez. Eta D. Agirrek Auñamendiko Lorean sistematikoki erabiltzen du tratamendu hibrido hori (geroago idatzi zuen Garoan ez bezala):
|
|
|
Pello Errotaren saioa ingelesez luze kontatzen duen kronika. Bertso saio bat wenstern bat balitz bezala deskribatzen
|
duen
ipuina, edo bertsolari bat zaldunen istorio baten protagonista jartzen duena. Iparragirreren emanaldi xelebre baten edo Bilintxen kalbarioaren testigantzak.
|
|
|
Zaraobe Institutuko kideek azaldu dute moldaketa sakona izan dela: “Bada Mariakako Fortun Faria izeneko emakume indartsua bilakatu duen ipuina, Fortunek Ainara izeneko arreba
|
duen
ipuina edo kondairako mairua dragoi bilakatu duena. Baina guztiek errespetatu dituzte Fortun pertsonaiari indarra ematen dioten babak eta txakolina (badira ikutu ezin diren detaileak!) ”.
|
|
|
Zaraobe Institutuko kideek azaldu dute moldaketa sakona izan dela: “Bada Mariakako Fortun Faria izeneko emakume indartsua bilakatu
|
duen
ipuina, Fortunek Ainara izeneko arreba duen ipuina edo kondairako mairua dragoi bilakatu duena. Baina guztiek errespetatu dituzte Fortun pertsonaiari indarra ematen dioten babak eta txakolina (badira ikutu ezin diren detaileak!) ”.
|
|
|
Lehenik eta behin, koka ditzagun aztergai dugun testu honen gertakariak. Horretarako, Yolanda Arrietak (2005) egiten
|
duen
ipuinaren aurkezpena oso egokia izan daitekeela uste dugu:
|
|
2022
|
|
|
Liburua irekitzen
|
duen
ipuina Tranbian da. Ipuinik motzenak abangoardiako ezaugarrietako bat erakusten digu:
|
|
|
Baina pentsatzen du, halaber, Atxagak ez ziola utzi, horregatik, ipuingile izateari, McEwani gertatu zitzaion bezala. Eta euskal literatura garaikidea zeharkatzen duen normaltasunaren eta anomaliaren arteko dialektika horren barruan, zeinetan, zer esanik ez, eta zorionez, ipuina anomaliaren aldera lerratuko litzatekeen, harrigarria egiten zaiola, batzuetan, Atxaga bezalako idazleengan detektatzen
|
duen
ipuinarekiko gutxiespen modukoa. Are gehiago kontuan hartuta nola ikusten duen, idazle gisa, asteasuarra.
|
|
|
Gizon emakumen asegaiztasunaz, ezagutzen ez dugunaren ikaraz edo ondoegi ezagutzen dugunaren beldurraz hitz egiten digu Karmele Mixelenak, prosa dotore eta malgu, eder bezain adierazkorraz, Donostia Hiria saria irabazi
|
duen
ipuin bilduma honetan.
|
|
|
Gure seme alabak guztiz ikaratuta daude, eta hainbat egun daramatzagu horrela. Hark, adeitsuki, esan digu idazlea dela, eta hain zuzen ere Etxe hartua izena
|
duen
ipuin bat idazten ari dela, lan handiak ematen ari zaiola, ez larri  tzeko gertatzen ari diren gauza ez ohiko horien guztiengatik, fikzioaren ondorio besterik ez direla, eta kontaketa bukatu bezain pronto etxea zegoen zegoenean utziko duela. Haren azalpenak, sinesgarriak ez ezik, egiazkoak iruditu zaizkigu, baina badaezpada ere adi egongo gara.
|
|
|
(Epaileen iritzia: “Errealitatetik mitologiara eta mitologiatik errealitatera modu polit eta dibertigarrian jauzi egiten
|
duen
ipuina, idazkera arin eta ederraren bitartez”).
|
|
|
• Irakasleak irakurri
|
duen
ipuin osoa gogoan har ezazu eta konta.
|
|
2023
|
|
|
intxaurrak eta halakoak. Buruan neukan aspalditik kontua, eta, betiko sagua ere hor egon arren, Mari Gonagorriren figurarekin maitagarri bat sortzen
|
duen
ipuin bat egin nahi izan dut.
|
|
|
Emozioen kudeaketari garrantzi handia ematen die Larretxik bere ipuinetan. Eta, nola ez, hala izan da Cristina Atxiagarekin kaleratu berri
|
duen
ipuin ilustratuan: ' Gorri eta borobila'.
|
|
|
–Zein da amak kontatu dizun azken ipuina? Neuk esango dizut nola jarraitzen
|
duen
ipuin horrek.
|