2001
|
|
Hurrengo herria Plentzia da, Barrikatik banatzen
|
duen
ibaia inguratu eta zeharkatu ostean harrapatuko dugun herri turistiko gogoragarria. Plentzia zeharkatuz Gorlizen sartuko gara (etxe multzo bakarra osatzen dutela esan dezakegu), bi herriek konpartitzen duten eta beren erakarpen turistikorik garrantzitsuena den Hondartzaren ingurutik.
|
|
Indiako Chambal ibaiaren ondoan jaio zen, urak mendeku egarri aseezina sortzen
|
duen
ibai madarikatu horren ondoan, behe kastako familia batean. Hamaika urte besterik ez zuela, aitak Puttillal izeneko tipo nazkagarri bati entregatu, edo saldu egin zion behi baten eta bizikleta baten truke.
|
2002
|
|
Gizakumearen aurpegitik edo kolore ederretik, berriz, ez zaigu ezer gozatzekorik gorputzean sartzen, irudi xumeak besterik; itxaropen errukarriak sarritan aireari osten dizkionak. Ametsetan edan nahi duen eta gorputzaren sugarra itzungi diezaiokeen urik aurkitzen ez duen, baizik iturrien simulakroetara oldartzen eta edan nahi
|
duen
ibai nahasiaren erdian alferrik tematzen eta egarritzen den egartia bezala, halaxe engainatzen ditu simulakroekinVenusek maitaleak, eta ez begiak ase daitezke gorputzak aurrez ikusten, ez eskuek, gorputz guztian zehar deslai eta zalantzan dabiltzanek, erauz dezakete lohadar samurren ezer. Gero, lohadar trabatuetan adin loreaz gozatzen dihardutela, gorputzek atsegina bidean somatzen eta Venus emakumearen soroa ereiten ari dela, gorputzak irrikaz estutzen eta ahoko listuak batzen dituzte eta elkar arnasten dute, hortzak ezpainetan hertsatuz; alferrik, ezin baitute handik ezer erauzi ez bestearen gorputzean sartu eta harenarekin bat egin; horixe nahi dutela eta horretantxe dihardutela baitirudi:
|
|
trafiko handiko autobide baten ondoan hazitako tomate batek beruna izango du (beruna duen gasolina Espainian debekatuta dagoen arren, luzaroan iraungo dute haren efektu kutsatzaileek). Gainera, ureztatzeko erabiltzen den ura meatze eremu zahar bat zeharkatzen
|
duen
ibai batetik badator, edo galdategi bateko hondakinak isurtzen diren ibai batetik, eta, gainera, nekazaritzarako lurzorua kobrez oso aberatsa bazen eta aspaldi plagizida mertzurialekin tratatu bazen, baditugu beste metal batzuk. Tomate hartatik saltsa egin eta latorrizko lata batean ontziratzen bada, eztainua eta burdin pixka bat ere agertuko dira.
|
2003
|
|
Ohar bat birrindu daiteke edo hautsontzian erre, argazkiak hauts bihur ditzakegu, gutunak zakarrontzira bota, Monikaren braga ñimiñoak desagerraraz ditzaket nire etxeko armairuetatik, baina oroitzapenak hor geratuko dira. Autobidetik irten eta hiria bitan zatitzen
|
duen
ibaiak, ipuinetako dekoratuetatik ateratakoak ziruditen zubiek, ur gezaren ibilera nekatua aztoratzera itsasotik zetozen olatuek, airean zebiltzan kaio endredatzaileek Monika ekartzen zidaten gogora. Autoa bazter batean utzi eta korrika igo nituen bere etxeko eskailerak, igogailu zaharraren kirrinken zain egon gabe.
|
2004
|
|
Arian arian, azkenean, askatu dugu zalantza sakonen korapiloa: Bidasoa da hemengo kultura hangoarekin bereizten
|
duen
ibai sakratua. Ikusten dugunez, ibai sakratuen kontua ez da Ekialdeko kulturen monopolioa.
|
2006
|
|
Egiatan, laku biak ibaiak lotzen ditu. Orain Truckee River izena
|
duen
ibaiak; lehenagokoen hizkuntzan Toogit yoo ibaia zenak; izenak gorabehera beti bat eta bera den ibaiak. Sortu, Lake Tahoe turismo lekuan sortzen da.
|
2008
|
|
Gaur egun oso zaila da gizakiaren esku hartzerik ez
|
duen
ibai tarte bat aurkitzea. Berez dituzten malda handiengatik, iturburuak bereziki interesgarriak zaizkigu energia hidroelektrikoa sortzeko.
|
2009
|
|
Xia Tenzin erraldoia, lehengusuaren ezkontzan gonbidatu guztientzako lapikoa jan zuena, zain dago, itsasorantz abiatu zen aitaren bila joateko, eta itsasoa ikusteko, usaintzeko. Abiatuko da arrebak koloretako kutuna jarriko dio lepoan, Ibai Horia jarraituz, Txinako lurraldea zeharkatzen
|
duen
ibai erraldoiaren arrastoa jarraituz, herriz herri,, ttuku ttuku, besoak dilindan eta gorputza herrestan?.
|
|
Guk eta Errobi dira ezagunenak. Azken talde hori. Iparraldea zeharkatzen
|
duen
ibaitik hartzen du izena, izan zen lehen euskal rock taldea eta 1970eko hamarraldiaren bukaeran egiten zuen musika ezaguna zen baita Euskal Herriko mugetatik kanpo ere.
|
2010
|
|
Ehunka lagun Osasun Ministerio Publikoaren aurrean bildu dira, Haiti Egonkortzeko Nazio Batuen Misioa (Minustah) herrialdetik ateratzea eskatzeko. Izan ere, Artiboniteko departamentua zeharkatzen
|
duen
ibai batera hondakin fekalak botatzea leporatzen dio Minustahi biztanleriaren zati batek. Izurritea Artiboniten hasi zen.
|
2011
|
|
zeharkatzen
|
duen
ibai sarea, Karibe uharteetako ur gezako
|
|
Hiria zatikatzen
|
duen
ibaia begiratzen zenuen, pausatu zinen zubietan zantzutuz ixurkiak eta hondartzak, kresal usaina itsasoaz mintzatzen zitzaizun hain hurbila hura eta hain bizkarremailea handik joan baitziren jendeak eta ametsak, sosegu lokartu bat dago bidea galdu zuen uraren joanean han, bihurgune eta hondardietan, zuk ere izan zenuen behin ibai eta itsaso izateko aukera eta ifarralde lanbrotsu batetan galtzekoa...
|
2012
|
|
Mali hein handi batean oso lehorra izan arren, herrialdea zeharkatzen
|
duen
ibai handiaren ertzetan 1947tik egindako obra publikoei esker 90.000 hektarea urez ondo aseturik daude. 50.000 familiak lantzen dituzte baratze eta alorrok, Malik kontsumitzen duen arrozaren %60 ekoiztuz.
|
|
Udako arrats ederretan, kale epelak hutsik dauden garaian, neskameak atarietan indiaka jolasean aritu ohi direnean, bere leihoa ireki eta ukondoz pausatzen zen bertan. Rouengo auzo hau nobleziarik gabeko Venezia txiki kaskar bat bihurtzen
|
duen
ibaia, han behean bere azpian zihoan, hori, ubel edo urdin, bere zubi eta barandillen artean. Langile batzuek, ertzean kuzkurturik, beren besoak garbitzen zituzten uretan.
|
|
Erregionalistek urrezko aukeraeduki zuten euren planteamenduak praktikan jartzeko Tennessee Valley Autorithymartxan jarri zenean: izen hori
|
duen
ibai arro osoa hartzen zuen bere kontrolpeanautoritate autonomo horrek, eta, helburua, landa eskualdea bere osotasunean etaera harmoniatsuan garatzea zen (Friedmann eta Weaver, 1981: 33).
|
|
Erregionalistek urrezko aukeraeduki zuten euren planteamenduak praktikan jartzeko Tennessee Valley Autorithymartxan jarri zenean: izen hori
|
duen
ibai arro osoa hartzen zuen bere kontrolpeanautoritate autonomo horrek, eta, helburua, landa eskualdea bere osotasunean etaera harmoniatsuan garatzea zen (Friedmann eta Weaver, 1981: 33).
|
2013
|
|
Uretako txangoak. Hainbat zerbitzu daude garraiobide gisa ura erabiltzen dutenak eta ezin direnak zorrozki gurutzalditzat jo; adibidez, kanaletatik edo hiri bat gurutzatzen
|
duen
ibai batetik egiten diren bisita gidatuak (Amsterdamgo kanaletatik ibilbidea), itsasontzi txikietan dauden jatetxeetan jatea (adibidez, Parisen, Sena ibaian dauden ontzi txikietan), egun erdiko edo egun osoko txangoak interes bereziko guneetara (Erraldoien Amildegietarako bisita, Tenerifen) edo lehen garraiobide gisa erabiltzen ziren eta gaur egun turisten joanetorrietarako erabiltzen diren itsas...
|
2014
|
|
Ondoren, nork bere etxerako bidea hartu du. Bukaerarik ez
|
duen
ibai eta erreka itxura hartu du itsasoak.
|
|
Tatariarren esploratzaileek atzera eragin eta Irkutsken babesa bilatu nahi zuten. Lehorrez, ostera, ezin joan, inbaditzaileek Angarako bi ur bazterrak hartuak baitzituzten, eta urez iristea espero zuten, hiria zeharkatzen
|
duen
ibaian behera eginez.
|
2015
|
|
Neuk ematen diot forma eta itxura, nahierara dut janzten eta eranzten, paseatzera irteten naiz berarekin, txorta jotzen diot goxo goxo, neure onetik ateratzen nau batzuetan. Poesia, lagunok, barne langintza erraldoia da, Babel izugarri bat, amaierarik ez
|
duen
ibai jori bat, edo Machadok esan zuen bezala poesia ingude bat da, etenik gabe eginkizun espiritualean diharduena?
|
|
Kontuan izan, esaten dudan hau ez dela lipar bat ere esan litekeenarekin konparatuz; ikuste era hau eta Jainkoak arimari egiten dion mesedea aditzera emateko beharrezkoa dena bakarrik dago esana; baina ezin esan dezaket Jaunak bere sekretu eta handitasunak aditzera ematen dituenean sentitzen dena, hemen atsegintzat hartzen direnen hain gainetik den atsegina, non arrazoiz gorrotarazten baitizkio bizitzako atseginak, guztiak batera simaurra besterik ez direnak. Higuingarri da konparatzeko hona ekartzea ere, amaierarik gabe haietaz gozatzeko izan arren, eta Jaunak ematen dituen beste horietakoa guretzat prest
|
duen
ibai handi joritik tantatxo bat besterik izan ez arren.
|
|
Itsaso tropikala, koralak ur azpian, gaur egun harrobia marmol gorria eskalatzeko leku paregabea.Zeharkatzen
|
duen
ibaiaren hondoan basaltozko harritzarrak, sumendiaren aztarnak.Zazpi hektareako lur muino harresitua, duela 2500 urtekoa, eta bertan: fibula, errota, zeramika zatiak… hor bizi izan zirenen arrastoak.
|
|
Nire etxebizitza blokea ukitzen
|
duen
ibaiak izena aldatzen du puntu honetantxe. Berrogei metro ekialderantz," Baztan" du izena; honat heltzen denerako" Bidasoa" da.
|
2016
|
|
Horren ondorio da Abandoibarra inguruak azken urteetan izan duen inbertsioa eta eraldaketa. Bilbo zeharkatzen
|
duen
ibaian bainatzeko aukera izatea ere betiko amets nostalgikoa izan da, nolabait. Baina utopia gisa ikusia; bete ezinezko amets gisa.
|
|
Lorategiz lorategi. Igeri joan nahi du etxeraino, momentu horretara arte beste inork ikusi ez
|
duen
ibai sekretu bat nabigatuz. «Aurkikuntza bat egin zuen», kontatzen du narratzaileak.
|
|
zirriborroa egitea, kontuan harturik herria zeharkatzen
|
duen
ibaiak itsasadarrarekin
|
|
herria zeharkatzen
|
duen
ibaiak bat egiten duten inguruan zubi bat eraiki nahi da, ibaiak banatzen
|
|
Ortziaren semea eta Tetisen senarra. Homeroren arabera, lurra besarkatzen
|
duen
ibaia da, eta honetatik jalgitzen dira gero itsasoko tirain guztiak.
|
2017
|
|
Espainiarren etorrerakoan Ekuadorko kostaldean kokatu eta bizi ziren zenbait leinutako kideen izena. Era berean, Guayas itsasadarra sortzen
|
duen
ibaietako baten izena; bai eta Guayas probintzian kokatzen den hiri baten izena ere.
|
|
Harana zeharkatzen
|
duen
ibaiak ere Burunda izena du, baina jatorria Arabako Ekialdeko Lautadan du, Araian, eta izen hauxe dauka Ziordiraino bertaraino eta Bakaikurekin muga ekialdetik egiten duen Etxarri Aranatz herritik ekialdera, aldiz, Arakil izena hartzen du.
|
|
Hiru dira, zehazki, eskatu dizkizuten egitekoak: itsasontzietara iristeko arrapala berri baten ezaugarriak aztertzea, mareen altuerak aurreikusteko modelo bat sortzea eta, horren arabera, zama daramaten ontziei portuan sartzeko baimena noiz eman eta noiz ez zehaztea, eta, azkenik, herriaren bi aldeak batzeko zubi berri baten diseinuaren zirriborroa egitea, kontuan harturik herria zeharkatzen
|
duen
ibaiak itsasadarrarekin bat egiten duen eremuan eraiki behar dela zubia.
|
|
1 Berrikuntzen lehen fasearen azken lana oso proiektu garrantzitsua da herriarentzat. Itsasoak eta herria zeharkatzen
|
duen
ibaiak bat egiten duten inguruan zubi bat eraiki nahi da, ibaiak banatzen dituen bi auzoen komunikazioa errazteko.
|
2018
|
|
Jabier Arenasek ‘Urola Ibaia’ dokumentala egin du, eta ikus entzunezko lanaren bidez, bailara zeharkatzen
|
duen
ibaiak daukan aberastasuna agerian utzi du azpeitiar bideoegileak.
|
|
Kontuan hartzeko moduko arabiar populazioa dago; horiek dira egungo Assad-en aitak bidalitako kolonoak, kurduak lurrotatik kanpora bultzatzeko helburuarekin. Hiria banatzen
|
duen
ibaia haria bezain mehea da. Etxe gehienak baxuak dira, gehienez ere bi solairu eta patio bakarrekoak.
|
|
Saltoka joan zen artasoroan barrena. Berehala, uzta oparoa biltzean sortzen den burrunba entzun zen mendialdean, gainezka egiten
|
duen
ibai baten pare. Udazkenaren usain sakona eta zapaldutako arto zurtoinen kiratsa kea bailiran nahastu ziren, eta eguzki argiaren azpian hedatu ziren lurra eta zerua estaliz.
|
|
Txaluparen parera ailegatu denean, hurbileko urki baten enborrean bermatu du besoa, une batez atseden hartzeko. Oraindik ere lainopean jarraitzen
|
duen
ibai aldera begiratu du gero, sarritan ohi bezala.
|
|
Txaluparen parera ailegatu denean, hurbileko urki baten enborrean bermatu du besoa, une batez atseden hartzeko. Oraindik ere lainopean jarraitzen
|
duen
ibai aldera begiratu du gero, sarritan ohi bezala.
|
|
Kamerek eta zaintza sistemek segurtasuna bermatzen dutela, jokabide desegokiak identifikatzeko tresna ezinbestekoa direla, eta identifikazioa dela zigortu edo zuzentzeko aurreneko urratsa. Norbanakoek eragindako gaizkia erauziz eta beren bizitzarekin haserre daudenak berreziz, eta beti horrela jokatuz, alegia, gaizkia errotik zuzenduz, gaizkiak ez baitu lekurik, sorburuak agorturik lehortzen den errekaren antzera, errekak agorturik izaera galtzen
|
duen
ibaiaren modura.
|
|
Sor sorrean ibili nintzen luzaz, nondik nora nenbilen ohartu gabe. Egoera itzaltsuaren inguruko burutazioek Erret hiria alderik alde zeharkatzen
|
duen
ibaira eraman ninduten. Ur ertzaren ondoko atzera aurrera urdurian nire pentsamenduak ere halatsu, abiapuntuko kezka berera itzultzen nintzen beti:
|
|
Ai, nire sorterriko erreka, neure zainetako odolean jarraitzen
|
duen
ibaia.
|
|
Ez dakit orain bere joana gerarazi nahi
|
duen
ibai baten antzera dabilen norbaiten intentzioa islatzen ote duen nire idatziak. Irudi eta alderaketa horiek ezagutzen ditugu jada eta klixe soilak izan daitezke.
|
|
18 Kubako poeta eta Nueva Trova ren abeslaria, munduko iraultzaile guztiez maitatua eta miretsia. gabe honela jarraitu ala zutitu egingo naizen". Desengainatzen zaitu honela ikusteak, jakina, zuk duela hogeita hamabost urte ezagutu ninduzulako, miresten zenuenean urrats arriskutsuetatik irteteko nire argitasuna, beste zirkunstantzia batzuen artean, eta bat batean" bere joana geratu nahi
|
duen
ibaia" bezala aurkitzen nauzu, edo hori iruditzen zaizu, niretzat hurrengo pausua herrira itzultzea delako. Eta iruditzen zaizu nire idatziak, edo eman nahi diodan bukaera moduak, abiatutako prozesu nekagarriari amaiera emateko gogoa salatzen duela, prozesua orgasmorik gabe, nirvanarik gabe eta plazerik gabe bere azken propioraino eramateari uko egiten diodalako.
|
2019
|
|
Oso haran lauak eratzen du udalerria, Aguera ibaiak zeharkatuta. Herrian bertan, Tejea mendietan sortzen da hogei kilometroko ibilbidea egiten
|
duen
ibai hori.Behin baino gehiagotan saiatu dira herritarrak Bizkaian sartzeko saioa eta prozesua abiatzen. Azken saiakera 1986 urtean izan zen.
|
|
hori, jakina, gizonaren desiraren bizitasunaren araberakoa izango da, eta baztertzen dituen okupazioei ematen dien garrantziaren araberakoa; emakumea, ordea, denbora gehiegi exijitzen, eskaintzen? badu, guztiz gogaikarria gertatzen da, gainezka egiten
|
duen
ibaia bezala, eta gizonak nahiago izango du ezer ez eduki, gehiegi eduki baino. Emakumeak, horrenbestez, neurtu egiten ditu exijentziak; baina, oso maiz, bitariko tentsio baten truke ezartzen da oreka:
|
|
Dieta hautespena aldiz aldakorra da ibaien egoeraekologikoaren arabera: jarrera selektiboagoa aurkezten du materia organiko lodia pilatzekogaitasun handiago
|
duen
ibaian, bertan agertzen diren ornogabeak hautetsiz, eta oportunistagoaordea egoera latzagoetan. Leitzaranen, zentral hidroelektrikoetako giza-jardueraren eraginezemaria artifizialki alteratzeak ibaien erregimen naturala aldatu eta habitat baldintzak osoaldakorrak izatea dakar, bertako bizitza zailduz.
|
|
NON. Putzuaundi, Oporo mugatzen
|
duen
ibai tarteari esaten zaio, Etxarriko ubarkaren eraginez urak bildu eta loditu egiten diren tarteari.
|
|
NON. Dermioan, Parpainu aldeko ibaian, Parpainu ekialdetik itxi egiten
|
duen
ibaiaren azken bihurgunea, Idabarren baino lehen.
|
|
NON. Dermioan, Gainaldean, kanposantuaren azpialdean, makur egiten
|
duen
ibai ondoko zulo zelaia.
|
|
Ozeano (’QKEavog) Zeruaren semea eta Tetisen senarra; Homeroren arabera, lurra inguratzen
|
duen
ibaia.
|
2020
|
|
Batzuen ametsak besteen amesgaizto bihurtzen diren ezlekua. Errealitatea, orain liluragarri, orain beldurgarri, nahaspilan ispilatzen da haitzartea sigi saga zeharkatzen
|
duen
ibaian.
|
|
Askatasunaren izenean eraildakoen zauri itxigabeek odolusten gaituzte. Mikel Zabalzaren eta Eduardo Lópezen hilketen memoria haitzarte beltz hau urratzen
|
duen
ibaiari lotua da. Hilen ibaian, inora ez doan bidaian, hilotzek garrasika gaztigatzen digute:
|
|
Goiko pasartean hiru jakingarri biltzen dira: ibaia" El Rfo" generiko soilaz aipatzen da, ibaiaren sorburuak Lendia izena du eta Zalla izena
|
duen
ibai bazterreko lursailaren ondotik iragaten da.
|
2021
|
|
Baina, hala eta guztiz ere, Bilbo inoiz baino hiriago dela aitortu behar dizut, ikaragarri itxuraberritua, itxuragarbitua agian. Gainera, beti gogoan izan dut, benetako hiri garrantzitsu edo behintzat berezi, jator, dotore bat izateko, hiria zeharkatzen eta batez ere taiutzen
|
duen
ibai bat egon behar dela ezinbestez, hor dituzu Paris, Londres, Roma, Praga, Budapest... eta Bilbo, beraz, hiri benetan koskorron pare parean. Nire nebaren emazteak, orain bai, txantxetan ari naizela uste du, hobeto, biok barre egiten dugu, Bilbo aipatu berri ditudan hiri guztion aldean, entzun beharrekoa, ikustekoa ez hainbeste, baina, dena dela, falta zaien bakarra bertokoei hain nabari eta saihestezina zaien berenezko harropuzkeriaz nazkatuta akabatzeko.
|
|
Baina beste espezie batzuk ere behatzen ditu, hala nola, kolaka (Alosa alosa) eta aingira. Orbeldi dago kolaka Kudeatzeko Planak “interes berezikotzat” jotzen
|
duen
ibai zati batean". " Errioari presa botatzea komeni zaio" Baita aingirak ere. " Oso litekeena da galtzorian dagoen itsas lanproia ere inguru horretan bizitzea.
|
|
Beharbada, bizi izan zen eta maite izan zuen norbaiten oroitzapena gordetze aldera enbor baten azalean letrak tatuatzeko ohitura izan zen —ohitura bizirik dago oraindik— Europako idazketaren pasarte goiztiarrenetako bat. Beharbada, Machadok zioen bezala, dabilen eta amets egiten
|
duen
ibai baten ertzean idatzi zituzten antzinako greziar eta erromatarrek lehen pentsamenduak eta lehen amodio hitzak. Batek daki arbola haietako zenbat bihurtuko ziren, azkenean, liburu.
|
2022
|
|
Esan zion: " Mirari bat zara, Esteban, mirari bat zara", eta jendearengana itzuli zen koroa gabeko erregearen jarrera hain berea zuen harekin, itsasoa dela uste
|
duen
ibaiaren jarrera harekin, zera esateko: " Honek esan nahi du, jaunok, munduaren amaierak bizirik nahi gaituela".
|
|
hartu irakurketa samurrago bat, 150 orrialde, letra lodi, gurean ere gailentzen ari den idazkera onbera, murtxikatu, gatzik gabean; martxa hartzeko, pasa gaitezke gero gauza totxoagoetara?. Ibili gara beraz Danubio ibaian behera, eta gora, eta berriz behera?, Europa eta Asia lotzen, Alemania eta Grezia, Mitteleuropa sortzen eta besarkatzen
|
duen
ibaian. Ez esan ez denik iradokikorra.
|
2023
|
|
Alabaina, espero gabe eta baldekada bat ur goitik behera erori balitz bezala, 1983 urteko abuztuaren 26an ordu gutxian igaro ziren poztasunetik dramara. Egun osoan gelditu gabe aritu zen euria goitik behera, eta hiria gurutzatzen
|
duen
ibaiak indar ikaragarria zekarren. Halako batean, urak, gainezka egin, eta hiriko kaleak eta, bereziki, jaigunea hartu zituen.
|
|
" Dena oso azkar igaro zen; inork ez zuen sinisten". Bilbo zeharkatzen
|
duen
ibaiaren gaineko zubiak barandarik gabe ikusteak eragin zion harridura handiena. Horrez gain, gogoan du nola bete zen hurrengo egunean Areatzako kioskoa laguntzeko prest zegoen jendez lepo, konpartsek gidatuta.
|
|
Adin batera helduta, bizi eta herioren arteko muga ezartzen
|
duen
ibaiaren ezker ertzean eskuinekoan adina adiskide izanen dituzu...
|