|
2002
|
|
|
Batzuetan harrigarria da taldekideen arteko diferentzia eskasa, ez duematen beraien artean hain maila desberdinak daudenik. Bakoitzak prestatu ahalizan
|
duen
horretan hartzen du parte, eta hau bereziki motibagarria da behe urratsetan ari diren ikasleentzat.
|
|
|
Hartara, berbak existentzia erreala duena eta ametsezkoa den irudikapena ordezkatzen ditu. Jakina, izena duena bada, esan ohi dugu euskaldunok, baina izena
|
duen
horrek existentzia objektibagarria eta funtzionala edo fikziozkoa izan ditzake. Mahaia esaten dugunean, objektu erreala ordezkatu ohi dugu, normalean, lau hankaren gainean horizontala den gainazala erakusten duen altzaria?; etorri diogunean, gizakiak egin dezakeen funtzioa dugu gogoan, leku batetik besterainoko desplazamendua bat ohi dena?; bihar esatean, oraindino jaiotzeke dagoena daukagu gogoan, denboraren neurketa kronologikoan, oraindik ikuskizun dena, existentziarik ez duena, ikusgaia ez duena; baina hor dago, nola gure buruan hala besteenetan?.
|
|
|
diskurtsoari, mezuari hain zuzen ere. Igorleak bidali eta hartzaileak jasotzen
|
duen
hori, mezua, egiazkoa edo gezurrezkoa izango da, igorleak bere errealitateaz komunikatzen duen ikuskeraren arabera.
|
|
|
Komunikazio argian, agerikoan? lekurik ez
|
duen
horrek, beste maila batean edukiko du; eta publikoan baztertua izango den tabua, komunikagarria izango da maila intimoan; maila horretan, hipokrisia komunikatiboa izugarri handia da. Beti bilatzen dira moduak eta erak tabuak gainditzeko, sakoneko arazoa gainditzen beti asmatzen ez den arren.
|
|
2004
|
|
|
batzuk zuhurrak dira eta bestc batzukez, dio; batzuek bertutea dute eta beste batzuek ez. Baina Sokratesek zerbait absolutuabehar du, definizio bat, kasu guztietan balioko
|
duen
hori. Sokrates moralista agertu zaigu, beraz.
|
|
|
margolariak egin antzera, egiazkoenari begiratu behar zaio, beti bertara itzulirik, ahalik eta zorrotzen ikusirik; etaedertasunari, zuzentasunari eta ontasunari buruzko arauak beti kontuan izanik. Hori da hainzuzen ideala, jakintsuak eta zuhurrak
|
gauzatuko
duen hori. Halere, paradoxa antzekozcrbait sortzen zaio hemen Platoni, ez baitakigu zerk eraikitzen ducn zcr lehenago:
|
|
2006
|
|
|
Nahiz eta bakoitzak bere txikitasunetik idatzi eta unibertsal izateko era batnorberak ezagutzen
|
duen
hori ondo kontatzea dela esan, beti behar dira koordenatuerreferentzial funtsezko batzuk, zirrara konpartitu batzuk. II. Mundu GerranNormandia, gestapoa, Paris okupatua aipatzea nahikoa da irakurlearen buruan milairudi eta sentsazio eragiteko.
|
|
|
... izan ere,, santuaren betiereko atsedena? beste bizitzan da; hemen, lurrean, bere grazia egoeraz seguru egon nahi duen gizakiak,, bera bidali
|
duen
Horren obrak egin ditu, egunez den bitartean?. Jainkoak errebelatua duen borondatearen arabera, bere handitasuna areagotzeko balio duena ez da aisia, ez da atsegina, obrak egitea baizik; bekaturik lehena eta denetan nagusiena, beraz, denbora alferrik xahutzea da(...) Bizitza sozialean denbora alferrik galtzea, berriketan jardutea, luxuetan, baita loari behar duguna baino denbora gehiago ematea, osasuna mantentzeko sei edo zortzi ordu behar ditugu, gehienez ere?, erabat gaitzesgarria da moralaren ikuspegitik(...) denboraren balioa infinitua da, eta galdutako ordua, Jainkoaren aintzaren zerbitzurako lanari lapurturiko ordua da (Weber, 2001:
|
|
|
Merkataritza publizitatea, engainuzkoa ez den bitartean, eta zilegi den jarduera bati dagokionean, Estatu Batuetako Konstituzioaren Lehenengo Emendakinak babesten du (adierazpen askatasunaren eskubidea jasotzen
|
duen
horrek). Hala eta guztiz ere, babes hori interes publikoko gaiei buruzko azalpen zuzenei ematen zaiena baino txikiagoa da; hortaz, merkataritza izaera duten mezuei neurri murriztaileak ezar dakizkieke.
|
|
|
Iragarle eta agentziei buruz, hauxe esaten da: sortzaileak obligazioa har dezakeela bere obra erabiliko
|
duen
horrekin (iragarlearekin), edo obra bezero baten mesederako erabiliko duen agentzia batekin. Azken aukera horrek argi uzten du agentziak, publizitate kontratuaren arabera, mezua antolatzeko betebeharra hartzen duela iragarlearekiko, baina ez duela zertan publizitate lanaren sorkuntza bere gain hartu eta publizitate sorkuntzako kontratuaren bidez azpikontrata dezakeela eginkizun hori, osoa edo partzialki.
|
|
|
«Laguntza ekonomiko baten truke[?], lankidetzan jarduteko konpromisoa hartuko du babestuak[?]». Kontratua doanekoa balitz, hau da, eskainitako laguntzak konpentsaziorik ez balu onura jaso
|
duen
horrengandik, ezin izango genuke esan publizitateko babesletza kontratua denik, bestelako zerbait izango litzateke. Kasu horretan, azter liteke ea mezenasgo jarduera bat ote den.
|
|
|
Talde lana izango da, beraz, eta JILTBren 8 artikuluan aurkituko dugu horren definizioa. Arau horrek dioenaren arabera, lana argitaratzean eta hedatzean izena ematen
|
duen
horrenak dira talde lanaren egile eskubideak.
|
|
|
Hortaz, sorkuntza kontratua ez da berez obraren ustiaketa eskubideak lagatzeko kontratu bat, obraren sorrerari zor zaion emaitza kontratua baizik, eta, azkenean, mandatua egiten
|
duen
horren eskubidea izango da. JILTBk, ordea, kontratu bidez eskualdaturiko eskubideen erregimena ezartzen duenean, dagoeneko existitzen diren obrez dihardu, horiengandik sortu baitzen egilearen jabego intelektuala, eta obraren ustiaketaren bitartez lortzen baita etekina.
|
|
|
Publizitate hartzaileen kontzeptua PLOren 2 artikuluan azaltzen da: «Mezuak ukitzen
|
duen
hori edo publizitate mezuaren jasotzailea izango da publizitatearen hartzailea». Definizio horretatik, hainbat ondorio atera daitezke.
|
|
2007
|
|
|
Zer esan nahi
|
duen
horrek. Fagor Elektrotresnak, gaur egun, oso enpresaezaguna dela Espainian.
|
|
|
Orain, aldiz, egunero daukazu zerekin bete. Beraz, erosotasunetik eskaintzen
|
duen
horrek, era berean, ahuldu egiten du kazetaria, eta transkribatzaile bilakatu gara. Gainera, belaunaldi berriei hori oso normalairuditzen zaie.
|
|
|
izateak esan nahi du langileguztiei eman behar zaiela parte hartzeko aukera, sindikatuak sortzeko... Finean, banakoaren garapena sustatzen
|
duen
hori da gizarte erantzukizuna.
|
|
|
Eskoziarren eta galestarren naziotasunak ez du ezertarakobalio, futbol kontuetarako ez baldin bada. Eskoziarren ustezko naziotasun politikoa, munduan horrenbesteko oihartzuna omen
|
duen
hori, patetikoa da, euskalduntasunik gabeko euskal nazioa bezain patetikoa. Nazio identitatea ez da berezdatorkigun identitate historiko bat bakarrik, baizik eta eraiki behar dugun bizitzekomundu eta modu bat, giza eta gizarte balio batzuk aukerarazten dizkigun herri bidebat.
|
|
|
Baina, nork ordaindu behar du aniztasuna: Mendebaldeko kontsumitzaile aberatsak, etorkizun hobe baten bila etxetikalde egin behar izan duenak, edo etxean bertan irautearekin nahikoa
|
duen
horrek. Kontsumoak gauza berriak eta originalak behar omen ditu, hau da, originalak zentzu bikoitzean: jatorrizkoak eta apartekoak.
|
|
|
haurrak eskuratzen dutenaren eraginpean badaude, ondorioztatubehar da eskuratu duten hori zuzeneko ikaskuntzaren eraginez gertatu dela. Baina, argi dago ez dutela nahitaez lotuta egon behar eragiten
|
duen
hori eskuratzeak etaikaskuntza zuzena izateak eskuratze mekanismoa. Eraginpean egoteak baliodezake beste prozesu batzuk suspertzeko, eskuratzea ekarriko dutenak horiek ere.Esate baterako, Einstein-ek erlatibitatearen teoria edo Darwin-ek eboluzioarenaproposatu aurretik, zientzialariek ez zituzten eskuratuak ideia horiek; aitzitik, ideiahoriek azaldu zirenean eskuratu zituzten.
|
|
|
Baina, kontra baliabide moduan ere erabil daiteke balioen aipamena. Hizlari batek balio bat jartzen baldin badu bere argudioaren lehen oinarri gisa, argudio oso hori jar daiteke arriskuan, esanez, batetik, balizko balio hori ez dela hainbesteko balioa, eta, bestetik, aurkariak goraipatu
|
duen
hori baino lehenbizikoagoak direla beste balio batzuk eta, hartara, abiapuntuko balizko balio horrek men egin liekeela horiei, beste ezer baino lehen; eta are gehiago, esanez ezen men egiten ez badie, ez dela kontuan hartzeko modukoa izango.
|
|
|
Hortaz, goiko itzultzailearen itzulpena japonierara berritzultzen badu, orduan bai, hor gu nahasgarri horregaz egiten du topo. Izan ere, gu hori itzuli, nolabait itzul daiteke japonierara, baina ez subjektu tente nahitaez predikatu bat esijitzen
|
duen
hori gisa, ezpada perpauseko elementu bat bezala adberbio baten antzekoa, adierazpen nagusia erreferentzialki estutu edo zabalduz. Goethe-ren eleak izan ala Kant-enak, perpaus alemaneko subjektuak sekula ez du originaleko rola jokatu ahal izango japonierazko itzulpenean.
|
|
|
Karaktereak adierazten
|
duen
hori (hizkuntza bakoitzaren diferentzia eta autonomia osoa), edo hizkuntzak gauzkalakoa eta mintzatzen gaituelakoa, ulertu behar da, gogoan izanez karaktereak izpirituaren kausalitateari egiten diola erreferentzia, hastapen laukoitzaren adieran betiere, inoiz ez dadin gaizki ulertu ahal izan banakoaren uko gisa (agian interesatuki). Mundu bat eta bera da hizkuntza bakoitzean kontzeptura datorrena, pentsamenduaren lege berak dira hizkuntza guztien barne eraketa ildokatzen dutenak (gramatika unibertsala), diferentzia
|
|
2008
|
|
|
Planteamendu psikologikoek eta politikoek bat egiten dute. Giro hartan, uste zuten gizakiak, besteekin konpartitzen
|
duen
horretatik eta garapenean zehar barneratu duen harremanetik eratortzen baita, solidarioa izan behar duela. Hala, Vigotskik Marxengan eta Engelsengan oinarrituz, ondorioztatu zuen gizabanakoaren garapen mekanismoaren oinarriak gizartean eta kulturan daudela.
|
|
2009
|
|
|
Etahala da, berez. Azken batean, da adieraztea zerbait egin duenari, zuk, kazetarizaren horrek, interesa daukazula egin
|
duen
horren berri beste batzuei adierazteko, formatu batean edo bestean. Formatua, berez, sortzaileari ez zaio hainbesteaxolako, kazetariaren hitzetan sumatzen badu bere lanarekiko interesa, eta batezere, errespetua.
|
|
|
Alabaina, ordura arteko ibilbide luze horren lekukoa hartu zuen berehala beste kazeta batek. Hara zelan kontatzen
|
duen
hori Lafittek (1971: 34):
|
|
|
zer egiten du programa honek? Eta, egin behar
|
duen
hori, nola egiten du?
|
|
2010
|
|
|
Telefonotik deitzen zizun batek: . Hor bizi al da hrekin idazten
|
duen
hori?, eta zuk, zu nor zara??
|
|
2011
|
|
|
Lan honetan analfabetoa diogunean, esan nahi dugu euskal herritarrak ez duela nahikozko prestakuntzarik kontsumitzen
|
duen
hori begi beregainez analizatzeko eta kritikatzeko. Era berean, analfabeto diogunean esan nahi dugu igorle gaitasunetik urrun dagoela Euskal Herriko heldua.
|
|
2012
|
|
|
Laugarren Mundukoek naturarekiko harremana ez erasokor batean sinesten dute. Ama lurrarekiko errespetuzko sinismen horrek herri indigenek gorpuzten duten aniztasunari batasuna ematen dio, indioen zibilizazioa deitzen
|
duen
horren funtsa osatzen duelarik (Bonfill Batalla, 1990).
|
|
|
Horregatik, albisteak informazioaren jatorria zehaztu behar du. Albistea erredakziora zelan heldu den, kazetariak zelan izan
|
duen
horren berri argitu behar du. Alde batetik, informazioaren jatorriak albistean sakontzeko bideak seinalatuko dizkio hartzaileari:
|
|
|
Iragarle eta agentziei buruz, hauxe esaten da: sortzaileak obligazioa har dezakeela bere obra erabiliko
|
duen
horrekin (iragarlearekin), edo obra bezero baten mesederako erabiliko duen agentzia batekin. Azken aukera horrek argi uzten du agentziak, publizitate kontratuaren arabera, mezua antolatzeko betebeharra hartzen duela iragarlearekiko, baina ez duela zertan publizitate lanaren sorkuntza bere gain hartu eta publizitate sorkuntzako kontratuaren bidez azpikontrata dezakeela eginkizun hori, osoa edo partzialki.
|
|
|
Talde lana izango da, beraz, eta JILTBren 8 artikuluan aurkituko dugu horren definizioa. Arau horrek dioenaren arabera, lana argitaratzean eta hedatzean izena ematen
|
duen
horrenak dira talde lanaren egile eskubideak.
|
|
|
Hortaz, sorkuntza kontratua ez da berez obraren ustiaketa eskubideak lagatzeko kontratu bat, obraren sorrerari zor zaion emaitza kontratua baizik, eta, azkenean, mandatua egiten
|
duen
horren eskubidea izango da. JILTBk, ordea, kontratu bidez eskualdaturiko eskubideen erregimena ezartzen duenean, dagoeneko existitzen diren obrez dihardu, horiengandik sortu baitzen egilearen jabego intelektuala, eta obraren ustiaketaren bitartez lortzen baita etekina.
|
|
|
«Laguntza ekonomiko baten truke[?], lankidetzan jarduteko konpromisoa hartuko du babestuak[?]». Kontratua doanekoa balitz, hau da, eskainitako laguntzak konpentsaziorik ez balu onura jaso
|
duen
horrengandik, ezin izango genuke esan publizitateko babesletza kontratua denik, bestelako zerbait izango litzateke. Kasu horretan, azter liteke ea mezenasgo jarduera bat ote den.
|
|
|
Publizitate hartzaileen kontzeptua PLOren 2 artikuluan azaltzen da: «Mezuak ukitzen
|
duen
hori edo publizitate mezuaren jasotzailea izango da publizitatearen hartzailea». Definizio horretatik, hainbat ondorio atera daitezke.
|
|
|
Merkataritza publizitatea, engainuzkoa ez den bitartean, eta zilegi den jarduera bati dagokionean, Estatu Batuetako Konstituzioaren Lehenengo Emendakinak babesten du (adierazpen askatasunaren eskubidea jasotzen
|
duen
horrek). Hala eta guztiz ere, babes hori interes publikoko gaiei buruzko azalpen zuzenei ematen zaiena baino txikiagoa da; hortaz, merkataritza izaera duten mezuei neurri murriztaileak ezar dakizkieke.
|
|
2014
|
|
|
Garrantzitsua da aipatutako autoezagutzaren ideia, urteetan zehar emakumeekjabekuntza ariketa horretaz baliatu behar izan baitute beren gorputza ezagutzeko, edo «esaten den horretatik» haratago emakumeen gorputzen inguruko diskurtso batsortzeko. Our bodies, ourselves izeneko proiektua gogora daiteke, non 1970 urtetik, autoezagutzaren bitartez emakumeek beren gorputzez ikasten, zabaltzen eta daramaten, osasun ikuspegi batetik, jendarte eta medikuntza hegemonikoakhitz egiten ez
|
duen
horretaz. Ariketa horren printzipioa da poema honetan nipoetikoak hilerokoaren odola hartu eta probatzen duenean azaltzen zaiguna.
|
|
|
Lo geratu ote zitzaidangeneren bat? Komunean barregura sortzen
|
duen
hori. Noiz hasi ziren horrela irribarreegiten?
|
|
|
Ez genituzke eredu aldaketa hauekezagutza zientifikoaren aurrerapenaren ondoriotzat jo behar, horri esker feminitateaeta maskulinitatea anatomikoki, kromosomikoki, fisologikoki edota hormonalkihobeto ezagutuko bagenitu bezala (feminitatea eta maskulinitatea egitate naturalgisa existituko balira bezala!). Izan ere, ikusi dugu diskurtso zientifikoak, naturakerakusten dituen egitate «eztabaidaezin»ei buruz aritzen den horrek, «objektiboa»eta «unibertsala» izateko asmoa izan
|
duen
horrek, erlijiosoak, politikoak, kulturalak, baita ekonomikoak ere, diren interes oso gizatiarren arabera determinatzen duela zerden natura eta zer ez, zer den onargarria eta zer ez, eta zer izan litzatekeengorputz femenino eta maskulino bat eta zer ez. Gure ibilbidetxoa egin eta gero, hasieran genioena errekuperatuz diogu berriz ere, naturala denak, materiala denak, gorputzak, gorputz femeninoak eta gorputz maskulinoak, ez diruditela jada ustebezain naturalak.
|
|
|
«Existitzen den banakoa ez da egiten
|
duen
hori besterik» (I, 401).
|
|
|
Horrelaaurkezten dituen gorputz formak, erak, moduak eta portaerak ikusleriaren gehiengozabalarentzat identifikagarriak, ulergarriak eta ezaguterrazak suertatzea errazten du.Modu horretara, narrazio eta haien mezuekiko atxikimendu harremanak errazagoeraikitzen dira. Are garrantzitsuagoa da, gizarteak era zabalduenean gorputz batenedo bestearen ekintzez, portaerez edota jarrerez espero
|
duen
hori eskaintzen duenez, zinemak gorputzak eraikitzen dituen sexu ezberdintasunen diskurtsoa sendotzenduela. Diskurtso arauemaileei zilegitasuna emateko forma hutsala litzateke zinema, esparru honetan, gizarte modernoetako mekanismo kultural eraginkorrenen arteankoka dezakegularik (Butler, 1999:
|
|
|
Garrantzizkoa da behatzaileak trebatzea, denek erabil dezaten funtsezko antzeko protokolo bat, jokabide joera berari behatu diotenez. Ildo horretatik, era honetako behaketak kontrol zorrotzagoa eta, batez ere, jokabideen erregistroaren eta haztapenaren sistematizazioa ahalbidetzen du, eta bide horretatik fidagarritasun (informazioa denboran zehar iraunkorra den neurtzen du) eta baliozkotasun (ikertzaileak neurtu nahi
|
duen
hori zuzen neurtzen du) handia ematen du.
|
|
|
Gertatutakoari buruzko amnesia agertzen du. Afektuek kutsa dezakete haren bizitza osoa, eta afektuekin erlazioa
|
duen
horretan bakarrik kontzentra daiteke. Epilepsia forma batzuetan agertzen da, eta orduan oinarri biologikoa du egoera krepuskularrak.
|
|
|
Bi zangoen barruan inurriak dabiltzala sentitzen du, eta altxatu eta ibili beharra dauka. Salto txikiak egiten ditu, eta dantzan hasten da, nahiz eta inork ez
|
duen
horretara gonbidatu.
|
|
2015
|
|
|
Desazkundearen mugimenduak gogoan du Ipar Hego disparekotasunen existentzia eta onartzen du Hegoaldeko herrialde askok, «soiltasun egoera» baten azpitik izaki, gehiago kontsumitzea. Alegia, auzia Iparrak murriztu behar
|
duen
horretan dago, baina era berean Hegoak garapena izan luke bide horretan. Hala, beste gauzen artean, Iparraren zor ekologikoamurrizten lagunduko litzateke.
|
|
|
Mundutik zehar herrion, amalurraren eta gizakion eskubideak defendatzeagatik errepresioa, heriotza, ezerria, desplazamendua, kartzela, tortura edo epaiketa pairatu izan
|
duen
oriri. Horren guztiaren gainetik borrokan jarraitzen dutenei.
|
|
2017
|
|
|
Aipatutako langilearen izaeragizatiarrari lotutako ezaugarriak produzitzen ipintzean, lan mekaniko errepikakorretik aldendu eta ekonomiamerkatuaren ekoizpen moduak artearen eremuko ezaugarriekin bat egitean, lanaren bitartez autoerrealizatzea posible dela ematen du. Bainan auto errealizazioaren ideiak beste aurpegi bat erakusten du.Batek gustukoa
|
duen
horretan aritzeko beta duenean, lantokiko giroa atsegina denean, ordutegia nahi eranantolatzeko modua duenean, norberak nahi duen bezala janzteko aukera duenean, jolastu, musika entzun etaatsedena hartzeko tarteak dituenean, fabrikan ez bezala, diziplina eta kontrolaren nozioak desagertu egitendirela ematen du. Langilea lanean gustura dagoenean, askoz handiagoa bihurtzen da lanarekikoidentifikazioa, motibazioa, inplikazioa, eta beraz lanari denbora gehiago eskaintzeko aukerak ugaritu egitendira.
|