|
2002
|
|
|
–Julenengana itzuli zuen burua. Ile nahasiak aurpegi erdia estaltzen zion, huntzak hartu
|
duen
etxe zaharraren modura. Julenek ileak aurpegitik kendu eta esku batez orraztu zizkion, samurtasunez.
|
|
|
Etxeetan lan egiten dute. Ze oker egiten
|
duen
etxean, bertan saiatzen dira konpontzen.
|
|
|
Euskal Herrian, gero eta jende gehiago da, aste barruan herri herrian bizi eta asteburuetan mendian edo itsasbazterrean
|
duen
etxera, baserrira edo landetxera joaten dena.
|
|
2009
|
|
|
Gero, gaua eta ezereza. Itzartu bazara ere, ezin duzu argia piztu, segi isilik, egon argiaren zain, nola datorren ikusi, nola hasten
|
duen
etxea argitzen. Egun argi berriarekin leihoan, berriro izaten hasiko dira logelan formak, gauzak, hormako laukia, eserlekua, bart utzitako arropak.
|
|
|
Ahal duen bezala jaiki, dena maskaldurik, eta arrastaka hurrenik
|
duen
etxeraino heldu da. Eritegira eraman dute eta 18 puntada eman dizkiote.
|
|
|
berak. Domingok? bulegariarekin egin zuena kristau karitatearekin lotutako ekintza bat besterik ez baitzen izan, ausaz, teilatua erabat hondatua
|
duen
etxe bati teila berri bakarra aldatzea bezala; Domingok ahaztuak zituen, atzean utziak bai bederen, nerabezaroko urte haiek, noiz eta aitarekin ezin okerrago konpontzen baitzen, hura gorrotatzerainoko harremanetan:
|
|
|
Sarjentuarekin istilu haiek izan zituenetik, egia esan, Domingori gero eta interes handiagoa pizten zioten gai sozialek, halako eran, non, aitak jasotzen zituèn periodikoetatik aparte –eskuinekoak edo eskuin muturrekoak gehienak–, beste batzuk ere irakurtzen baitzituen, ez sistematikoki baina bai noizean behin, aitaren edo etxekoen begietatik ezkutuan, susmo txarrik ez sortzeko; ez zen hura, baina, Domingoren jokabide aldaketaren erakusgarri bakarra, beste orri asko ere irakurgaitzat hartzen zituenez gero, hainbat partidu eta beste hainbat talderen propaganda politikoarekin lotuta zeudenak, panfleto hutsak ez zirenean: ...zituen arte; batzuek eta besteek, beraz, Domingoren arreta pizten zuten, orri hark, adibidez, zeinak sindikatu ezagun baten siglak baitzeramatzan, eta zeinak baitzioen ezen munduak justiziaren jantzia behar zuela eta ez karitatearen adabakiak... berak –Domingok– bulegariarekin egin zuena kristau karitatearekin lotutako ekintza bat besterik ez baitzen izan, ausaz, teilatua erabat hondatua
|
duen
etxe bati teila berri bakarra aldatzea bezala; Domingok ahaztuak zituen –atzean utziak bai bederen– nerabezaroko urte haiek, noiz eta aitarekin ezin okerrago konpontzen baitzen, hura gorrotatzerainoko harremanetan: hain biziro gorrotatzen zuen, non, aitak bere oihu hura egiten zuenean –" Anarkista nazkagarri horiek:
|
|
2011
|
|
|
Kantariak ezagutzen ez
|
duen
etxe batean, ezagutzen ez duen ohe batean sartu behar du. Behin eta berriz agertu dizkio imitatzaileak etxeari buruzko zertzelada guztiak, baina ez dago seguru denak ondo jaso ote dituen, jendez betetako areto zaratatsu bat ez baita lekurik egokiena gauzak ondo ulertzeko eta bera ere ez baitago, lauzpabost garagardo edan eta gero, egoerarik onenean besteren etxean ilunpean ibiltzeko.
|
|
|
Sirenak atzetik datoz, presoak setiatzen, poliziak pistola eskuan tiroka. Jean Luzaidek gogoan izaten
|
duen
etxera iritsi behar dela eman dio buruari, borraja lorez inguraturiko etxera, ziegako horman aspaldian eskegi zuen erretratuko neskarengana. Norengana bestela?
|
|
|
Gidoilari jarduna ere ez du laket, baina egin beharreko lana dela dio. Madrilen jarri dugun hitzordura El Escorialen
|
duen
etxetik iritsi da zuzenean, han gordeta eman baititu azken egunak, gorroto duen fase hori, idaztearena, eta gorroto duen moduan, erretiratuta, burutzeko. Arturo Pérez Reverte idazle espainiarraren El asedio eleberrian oinarrituta, pelikula izan daitekeenaren lehenengo bertsioa idatzi du, 1812ko Cadiz konplexua irudikatuz.
|
|
|
Beste zigarro bat piztu du jarraitu aurretik. Erretzaile porrokatua da Ezeiza, eta berarekin bildu naizen garaian, gustura erre daiteke Donostian itsasoari begira
|
duen
etxe azpiko tabernan. Agerikoa da atsegin duela kutsu irlandarreko taberna honetan egotea.
|
|
|
Baina, eta hori zen arazoa, honetan Lindari barregura etorri zitzaion ia, Jainkoak ongi dakien arren ez dela barre egitekoa?, oso gutxitan ikusten zuen bere Stanley hura. Bazeuden lasaitasunezko printza, une, arnasaldiak, baina beste guztietan bazirudien behin eta berriro sua hartzen
|
duen
etxean bizi zinela, egunero hondoa jotzen duen barkuan. Eta beti Stanley zegoen arrisku bizian.
|
|
|
Plazakoetxen bisitatu behar
|
duen
etxe horri, Margari lehengusinak, Teresaren eta Gergorioren alaba zaharrenak berak eutsi dio, temati eutsi ere, herriaren modernizazioak ekarri dizkion orubea saltzeko aukerei muzin eginda. Beti bezain txiki, apalago ematen du orain eraikuntza zaharrak, hamar eta hamabi solairuko etxetzarrez inguraturik.
|
|
|
–Haritz ere bai??. . Bai, bueno, bere lagun batek Gran Kanariako herrixka batean eraiki
|
duen
etxera joan ginen??, lehenengo pertsonan hizketan halako idiota bat jartzeak irakurlea osoro lotsarazi dezake. Kuriositatea eremu domestiko/ familiar/ koadrilakora mugaturik, elkarrizketa erraz lerratzen da kontu pertsonalegietara,. Madrilen koadrila egingo zenuen, ez??, edo han ere ez zaitu inork aguantatzen?
|
|
2013
|
|
|
Hainbeste aldiz irudikatu dut egun hauetan emaztea eta entrenatzailea elkartzen direneko unea, non zehaztasun erabatekoz konta dezakedan nola aparkatzen duen bere Smart berdea, askotan trabeska, ezinezkoa zirudien auto biren arteko tarte laburrean; nola begiratzen
|
duen
etxeko leihoetara, maiz handik atezuan egoten baita itxoiten daukan gizona; eskuarekin nola agurtzen duen, airean erdizka baizik marrazten ez duen imintzio lotsati eta nerabearekin, eta nola doan atarirantz pausaje arinarekin, soineko berria estreinatu duen neskatila bat bezain pozik eta urduri, eta nola sentitzen duen dardara doi bat behatzean igogailu zaharkituaren botoia sakatzerakoan.... Solairura iristeko segundoak falta direnean arnasa sakon hartzen du bizpahiru aldiz, adorea hartzeko bezala, eta entrenatzailearen besoetan amiltzen da.
|
|
|
Nire jabegoetara etortzen naizen lehen aldia dut hau. Zer aurkituko, eta hogeita hamar urtez inor ere hazi ez
|
duen
etxea. Bridoré ko jauregia erraten diote toki honi.
|
|
|
–Dena dela gogorra da, pentsatzen zuen batzuetan?, gizon koitadu hau berak lege bidez alokatu
|
duen
etxera horrenbeste esamesa sortu barik ezin etortzea! Nik neuk bakea emango diot!
|
|
2014
|
|
|
Inoiz baino ilunagoa iruditu zaio azaroko arratsaldea Mariori. Iluna egingo zaio etxerako bidea ere, hamaika kilometro luze geratzen baitzaizkio urteetan ikusi ez
|
duen
etxean atseden hartzeko.
|
|
|
Hilabeteak daramatza arrosa koloreko komuna
|
duen
etxean. Bainugelaz gain, etxea ere ez du gustuko.
|
|
2015
|
|
|
eta andreak gobernatzen
|
duen
etxea,
|
|
|
joan direla herritar batzuk, eta tartean hango sendagilea edo hemengo sekretarioa zegoen? ehizara doazela esanez, eta hara non handik denbora batera guardia zibilak deitzen
|
duen
etxera esanez ea baimenik ematen duten haietako baten autoa fortzatu eta barruan zer dagoen ikusteko. kontua da autoa Barajaseko aireportuan topatu dutela eta susmagarria iruditu zaiela poliziei eta irekitzea erabaki dutela, baina norena zen jakinda aurrena konprobazioak egin nahi izan dituztela.
|
|
|
adin, kondizio eta izaera oso ezberdineko norbaiten heriotzarekin hasten da atal bakoitza, eta haren hil beila antolatzea egokitzen zaio familia berezi honi, horrek suposatzen duen guztiarekin: ...era homosexuala modu erabat tradizional eta atzerakoian bizi beharrak sortzen dizkion gatazka erlijioso, sozial eta psikologikoak, gay amaneratuaren ifrentzua den polizia beltz indartsu eta bortxarako joera duena du, gainera, mutil lagun?; hilotz apaintzaile hegoamerikarraren gorabeherak; diskolo eta artista perfileko arreba gazte nerabearen errebeldia ekintzak; hileta etxe handiek familia egitura
|
duen
etxe txiki hori bereganatzeko egiten dituzten ahaleginak, eta abar). Gidoiak oreka alkimiko berezia lortzen du atalez atal, gai asko gurutzatzen baitira bost denboraldi iraun duen telesail honetan:
|
|
|
Dena hartzen du hauts agorrak bere sarean. Hartzen du hautsak gizona babestu
|
duen
etxea. Pitxerra, egarria ezin aseko duena.
|
|
2016
|
|
|
Zeren bila habil? Seme alabaren bat, piztina
|
duen
etxe bat,...
|
|
|
(Hazparnen
|
duen
etxean egin lagun arteko bazkarian kantatua).
|
|
|
ez badago 5.000 liburu baino gehiago
|
duen
etxerik.
|
|
2017
|
|
|
Zegokion momentuan eztabaidatu izan bagenu oraindik elkarrekin egongo ginela pentsatzea tentagarria da, baina zertarako egin hori. Bere momentuan eztabaidatu izan bagenu, jakingo nuke Lorenak negar egiten ote
|
duen
etxera heltzen denean. Eztabaidetan ez ditugu geure barrenak ezagutzen, bestearenak dira ikasten ditugunak.
|
|
2018
|
|
|
Emazteek ahal duten guztia egiten dute albait ondoen eramateko beren patua (era berean, harrigarriro, langile gizonezko askok ere esaten diete ikertzaileei gogobeteta daudela beren lanarekin, nahiz eta kanpotik ez diruditen lan batere batere gogobetegarriak); bestela, izan ere, jasanezina izan daiteke bizitza. Egia esan, egunez, lanorduetan, etxekoandrea bakarrik egoten da bere lantokian (nola eta senarrak ere ez
|
duen
etxean lan egiten, edo nola eta etxea ez dagoen, dendaren gainean?). Beste batzuetan, ordea, senarra, nagusia, hantxe egoten da.
|
|
|
Ikusitakoak ikusita, nik ez nuen zaintzen jakin, edo ez nuen bikoteari eusteko aski ahaleginik egin. Eta eskerrak, hala ere, Maider ondo portatu zela eta berea
|
duen
etxe honetan geratzen utzi zidala, bolada baterako behintzat. Bestela, kale gorrian aurkituko nuen neure burua, lehen esandako galera eta gabeziez gainera.
|
|
|
Ez dago neurtzerik, nik behintzat ez dakit nola, zer eragin izan
|
duen
etxearen formak han hazitako pertsona baten bizitzan, baina ez dut dudarik egiten sekulakoa izan behar duela. Badakit, intuizioz bada ere, hazi nintzen etxeari zor diodala, neurri batean, naizen bezalakoa izatea.
|
|
2019
|
|
|
Aitak inoiz esan dio, oraindik burua argi zuenean, Gabonetako afari edo bazkariren batean, kontuz ibiltzeko neskazahar geratu barik, baina gero inork ez dio elkarrizketari jarraitu. Ez zenuke horrela bukatu nahi, zure aita bezala, denek dakitena ezagutzen ez
|
duen
etxeko pertsona bakarra izaten. Irla bat itsasoaren erdian.
|
|
|
Eta tortilla pintxo bati heldu dio, artean Milaren alabaz txarto esaka diharduen Kontxiri jaramonik egin gabe: ea amaren bila etortzeko hainbeste denbora zelan behar izan duen, ea zelan eraman
|
duen
etxera larrialdietara barik. Lurdesek eta Bitoriak, anartean, ume kontuei ekin diete:
|
|
|
Baina, eta hori zen arazoa[...], oso gutxitan ikusten zuen bere Stanley hura. Bazeuden lasaitasunezko printza, une, arnasaldiak, baina beste guztietan bazirudien behin eta berriro sua hartzen
|
duen
etxe batean bizi zinela, egunero hondoa jotzen duen barku batean. Eta beti Stanley zegoen arrisku bizian.
|
|
|
Beraz, bizimodu orekatu bat eratu beste asmorik ezin du izan, zeinean orainak, iragana luzatuz, ihes egingo baitie biharko mehatxuei; hau da, zorion bat eratu beste asmorik ezin du izan. Amodiorik ez badago, senarrarenganako sentimendu samur eta begirunezko bat izango du, ezkon amodioa deritzona; gobernatu behar
|
duen
etxeko hormen artean itxiko du mundua; giza espeziea iraunaraziko du etorkizunean barrena. Dena dela, ezein izatedunek ez dio inoiz uko egiten bere transzendentziari, nahiz eta transzendentziaz arnegatzen tematu.
|
|
|
neskatoa zilarrari distira ateraz jostatzen da maiz, ateen eskutokiak dirdiratsu utziz. Emakumeak horretan satisfazio positiboak aurkitzeko, ordea, harro sentiarazten
|
duen
etxe bati eskaini behar dio lana; bestela, sekula ez du jakingo zer den kontenplazioaren atsegina, bere ahalegina ordaindu diezaiokeen bakarra. Hilabete batzuetan Ameriketako Estatu Batuetako hegoaldeko, zuri pobreen?
|
|
|
Izan
|
duen
etxe bakarrerantz gidatu ditu bere lagunak, beraz. Beste egun bi behar izan dituzte, gorabeherarik gabe joan direnak, aizkora erraldoi batez erdibituta dirudien mendi eskerga baten gainean Ustiriko harresiak ikusi arte.
|
|
|
Zamariak etxolatik kanpo lotu eta zorroak eta iskiluak etxolan uzteko eskatu diete. Ondoren, zuhaitzean
|
duen
etxera igotzera gonbidatu ditu Naiarak; han emango die ahamentxo bat, nahikoa otordua iritsi arte gosea kentzeko. Haren atzetik abiatzeko prest daudenean, ordea, andre nagusiak hitz egin die:
|
|
2020
|
|
|
Egun gabarren ordez kirol ontziak dabiltza Txingudin. Ontzi kulunkariak begian, Ramon Saizarbitoriaren Hamaika Pauso nobelako Iñaki Abaitua irudikatu dut Juliarenean, Txingudiko badiara ematen
|
duen
etxearen alboko atalaurrean, mugaldeko paisaiari begira. Abaitua lekuz kanpo dago mugaren alde bietan; lekuz kanpo Juliarenean, Juliarekin eta lagunartean.
|
|
|
Amaiaren laguna da, lo egiten ari dela suposatzen
|
duen
etxearen jabea, edo maizterra. Telefonoa hartzeko mugitu denean ernatu bezala egin da, eta begiak itxita hurbildu zaio matelan muxu bat ematera.
|
|
2022
|
|
|
Alabaina, Cesterok milimetroz milimetro ezagutzen du atea, bizitza osoan etxe berean bizi izan den edonork bezala. Bizitza osoan ez, Cesterok urte batzuk baitaramatza plazako apartamentuan bizitzen, baina horrek ez du axola handirik haurtzaro eta nerabezaro osoa orain ireki berri
|
duen
etxean igaro ondoren.
|
|
|
Denborarekin, alabaina, Mendebaldeko feministek gizonen gainean osatutako irudia aldatu egin zen: lan ordaingabea kontsumitzen
|
duen
etxeko patriarkatik, gizonek emakumeen aurka egiten dituzten erasoetara eraman zuten arreta. Emakumeen babeslekuek etxeko indarkeriaren inguruko kontzientzia piztu zuten, eta bortxaketaren aurkako kanpainek aldarrikatu zuten gizon oro bortxatzaile potentziala dela.
|
|
|
Zortzitik batek baino ez du enfasi emozionala noizbehinkako enkontruetan jartzen. Bizitza erotiko nagusiki gaya eta bere haurren amarekin
|
duen
etxeko harreman iraunkorra elkarrekin ehuntzen saiatzen ari da.
|
|
|
Itsaslaminen gisara, itsasoko urak bustita izan ditu hankak, sarri. Arrantzale, arrain saltzaile, saregile, batelari eta bertzelako lanbideetan aritutakoa da, eta, oraindik ere, Pasaiako portuaren uren gain gainean
|
duen
etxeko terrazatik zaintzen du itsasoa, itsaslamina onen gisara. Donibaneko azken itsaslamina da Serafina.
|
|
|
Bizitzaren txalupari arraunarekin eragiten jarraitzen du, sasoi betean, Serafinak. Pasaiako portuaren uren gain gainean
|
duen
etxeko terrazatik zaintzen du itsasoa, itsaslamina onen gisara. Arrantza mundua joan zen, baina itsasoa beti dagoelakoz Donibaneko bazterretan.
|
|
|
Ordurako ziurrenik badaki kafea soilik gosalduko duela, baina hori niri lana erraztea irudituko zaio, eta nahiago izaten du zaborretan amaituko duten jaki horiek guztiak prestatzea. Eskerrak Luisek behintzat ez
|
duen
etxean gosaltzen.
|
|
2023
|
|
|
ZAKUR ile luze batek zaunkaka inguratu du Eñaut, zaintzen
|
duen
etxera hurbildu zaionean. Ez du mehatxu handirik, baina kazetari gaztea ez da fida.
|
|
|
Tereserekin erraz egin zaio gainerakoari buruz berba egitea, algaraz batzuetan. Haraindikoa da, Ensantxekoa, Opusen ikasitakoa txarto oroitzen ez badu, etxekoengandik urrun, baita lagunengandik ere, eta, beraz, ez du uste ulertuko lukeenik zer
|
duen
etxean. Oraintxe bertan, ez dio lebarik.
|
|
|
Erantzun honen arabera, ez dio baietzik ez ezetzik ematen, egoera ez duela ulertzen esan diola ematen du eta galderak baino ez dizkiola egin: zergatik bota duten, zergatik ez dien erantzuten bere gutunei, izebak zergatik ez
|
duen
etxean hartu nahi izan... Etxebarriak gutun honetan azaltzen dio dena:
|
|
|
Bai, joaten gara jatetxera tartean behin, ez oso maiz, umezaina behar baita horretarako, eta gertaera ezohiko bat da, zerbait berezia, garesti usaina darien platerak eta gaur afaltzera eramango zaitut laztana. Zerikusirik ez du berak egunero birritan izan ohi
|
duen
etxeko janari festarekin, ez dago inori eskerrak eman beharrik, ene bada apioa remoulade saltsan, okela gutxi egina, patata salteatuak oraindik ketan kazolan. Bere parez pare eserita, nire platerera botatzen ditut patata batzuk, baina badaramat dagoeneko ordu erdi haiek arnasten, aldez aurretik mastekatzen ia, denbora guztian egiaztatzen ea ondo eginda dauden, zenbat gatz duten, eta joan zait apetitua, benetakoa, ahoa desiraz urtzen dizuna.
|
|
|
Ezustean harrapatu ninduen anaia zakur batekin agertzeak, laguntasuna eskaintzen
|
duen
etxeko animaliarik errazena garai hauetan telebista denean.
|
|
|
Baina zazpi urterekin akabo dena. Adin horretan paisaia bat egiteko esaten dioten bakoitzean tximinia
|
duen
etxea eta sagarrak dituen zuhaitzak marraztuko ditu. " Asko galdetzen duena, asko mugitzen dena, kritikoa dena, eskaintzen zaionarekin asebetetzen ez dena, aspertzen dena, arazo bat da, eta sistemak ez daki nola kudeatu, beraz, erruduna umea da, etiketatu egiten dugu", dio Evak.
|