|
2002
|
|
|
La Caixa Fundazioak 100.000 euro emango dizkio Unicef Euskal Autonomia Erkidegoko Batzordeari, El Salvadorren proiektu bat abian jartzeko. Proiektu horren bidez, herrialde hartan hiesak
|
duen
eragina murriztu eta gaixotasunarekiko ahulenak diren taldeen bizi kalitatea hobetu nahi da, baita pobrezia desagerrarazi eta “guztiontzako giza eskubideak izango diren mundua eraiki” ere. Halaxe iragarri zuen atzo Bilbon Consuelo Crespo Euskal Herriko Haurrentzako NBEren Funtsaren presidenteak, eta azaldu zuen diru hori bost urterako programa baten parte den proiektu batean inbertituko dela, nahiz eta lehen fasea bi urteko epean eta GIBak gehien eragiten dien El Salvadorreko zazpi departamentuetan egingo den.
|
|
2004
|
|
|
Gaixotasunak animalia horiei eragiten ez badie, gizakiengan
|
duen
eragina murriztea lortuko da.
|
|
|
Larragak dioenez, horiek dira “orain arte nazioartean lortu diren emaitzarik onenak”, are gehiago txertoaren eraginkortasuna ia sendotzen delako tratatutako animalia berri bakoitzarekin. Txakurra Leishmania parasitoaren apopilo nagusia denez, gaixotasunak animalia horiei eragiten ez badie, gizakiengan
|
duen
eragina murriztu egingo da, eta gizakiak kutsatzeko bide bakarrak flebotoaren ziztada edo injekzioa dira. Leishmaniasia transmititzen duten eltxoak bereziki aktiboak dira ekaineko gauetan eta irailaren amaieran, eta 900 parasito aska ditzakete.
|
|
2005
|
|
|
Horretarako, energia berriztaezineko iturrien ordez energia berriztagarriak erabiltzea proposatzen da. Adibidez, etxebizitzan plaka fotovoltaikoak jar daitezke elektrizitatea edo termikoak sortzeko, ura berotzeko, euri ura aprobetxatzeko… Energia alternatiboez gain, kanpoko tenperaturak etxe barruan
|
duen
eragina murrizteko sistemak ere beharrezkoak dira. Horregatik, klimatizazio ona lortzeko, oso garrantzitsuak dira isolamendu eta leiho onak.
|
|
|
CO2 zorupean Bestalde, Erkidegoko Gobernuak eta energia sektoreko ordezkariek plataforma bat jarri dute martxan ekoizpen instalazioetan karbono dioxidoaren (CO2) sorrera eta emisioak nabarmen murrizteko eta gas hori zorupean biltegiratzeko teknologien garapena bultzatzeko. Plataforma horretan biltzen dira energia enpresak, hornitzaileak, erabiltzaileak, kontsumitzaileak, finantza erakundeak, erregulatzaileak, agintari publikoak eta ikertzaileak, erregai fosilak batez ere ikatza industrian erabiltzeak ingurumenean
|
duen
eragina murriztu eta ezabatzeko. Horretarako, energia ekoizten duten instalazioetan CO2 hartzeko eta, ondoren, zorupean biltegiratzeko teknologiak garatzera bideratuko du bere lanaren zati bat plataformak, berotegi efektua dagoeneko eragin ez dezan.
|
|
2006
|
|
|
Uste du horrela metal horrek lurzoru eta uren kutsaduran
|
duen
eragina murriztuko litzatekeela
|
|
|
Medikuntzan edo meteorologian erabiltzen diren termometroek eta bestelako neurgailuek, hala nola barometroek, tentsiometroek edo manometroek, etorkizunean merkurioa izateari utz diezaiokete, Europako Batzordearen proposamena aurrera ateratzen bada. Europako Batasuneko exekutiboak metal hori tresna horietatik kentzea proposatu zien atzo estatu kideei, lurzoru eta uren kutsaduran
|
duen
eragina murrizteko. Batzordeak uste du tresna horien fabrikatzaileek urtean 33 tona merkurio erabiltzen dituztela gutxi gorabehera, eta horietako 25 edo 30 termometroetan soilik.
|
|
2007
|
|
|
Zenbait ikerketak erakutsi dutenez, bifidobakterioek eta laktobaziloek eragin positiboa dute zenbait animaliaren osasunean (adibidez, txerri ernaldu berriarena), handitu egiten baitute hazteko abiadura, eta murriztu egiten baitituzte elikadura aldaketaren ondoriozko digestio arazoak. Beste ikerketa esperimental batzuen arabera, gainera, probiotiko bidezko elikadura osagarriak hesteetako osasuna hobetzeaz gain, eraginkorra da salmonelak hegazti eta txerrietan
|
duen
eragina murrizteko. Faktore hori kontuan hartu behar da haragi ekoizpeneko kateen kontrol integralean.
|
|
2008
|
|
|
Hobetu beharreko alderdiak badaude ere, proiektuaren arduradunek ikerketa egiten jarraitzen dute," salmonellaren trazabilitatean" funtsezko pieza bihur dadin. Kontrol handiagoa Elikagaietan mikroorganismoek eragindako gaixotasunen agerpena kontrolatzeko eginkizunen artean, 2007ko erdialdean, Europako Batzordeak plan bat aurkeztu zuen salmonellak hegazti haztegietan
|
duen
eragina murrizteko. Oraindik indarrean dauden lehentasunetako bat 2011rako %1era jaistea da.
|
|
|
Edari batzuetan kaltzioa sartuz gero, azidotasuna neutralizatu egiten da eta azidoak hortzetako higaduran
|
duen
eragina murrizten da.
|
|
|
Iturri ofizialek diote araudi berriak egonkortasuna bermatuko duela sektorean, eta hori “beti da ona kontsumitzaileentzat”. Ildo horretatik, “elektrizitateak indarra duen ereduaren aldean duen kostua merkatuko da, hau da, argiaren ordainagirian
|
duen
eragina murriztuko da”. 2015erako, merkeagoa izango zaigu enpresa elektrikoari elektrizitatea erostea baino panel bat jartzea teilatuan Kontsumitzaileak ez ditu orain ikusiko sektorearen egokitze horren abantailak, baina bai aurrerago.
|
|
|
Imagen: Sergio Energia kontsumoa murriztu egin daiteke erosotasunari kalterik egin gabe, eta horrek ingurumenean eta fakturan
|
duen
eragina murrizten laguntzen du. Etxetresna elektrikoek gastuaren ia erdia eramaten dute, Energia Dibertsifikatu eta Aurrezteko Institutuaren (IDAE) arabera; beraz, komeni da gure beharretara egokitzen diren eta eraginkortasun energetiko handia duten aparatuak erostea (A edo A+++ klaseak).
|
|
|
Erosketetan ere ekologikoa izan daiteke kontsumitzailea, Gabonetako apaingarriekin, zazpi erres ekologikoak bere gain hartzen baititu. edo energia aurreztean. Neurri horiekin, ingurumenean
|
duen
eragina murrizteaz gain, diru asko aurreztuko duzu. Artikulu honek Gabonetan kontsumo ekologikoa nola egin azaltzen du.
|
|
|
Adituen kalkuluen arabera, elektrizitate kontsumoa %20 handitzen da, batez ere berogailua eta argia gehiago erabiltzen direlako. Gastu hori eta ingurumenean
|
duen
eragina murrizteko, hainbat aholku eman daitezke, hala nola kontsumo txikiko bonbillak edo energia eraginkortasun handiko aparatuak. Horri dagokionez, Gabon hauetarako opari on bat A+++ ziurtagiria duen etxetresna elektrikoa izan daiteke.
|
|
2009
|
|
|
Haurdun dauden emakumeentzat ere oso egokia da ariketa hau. Hipograbitatearekin (grabitate urritasuna), gorputzak lurzoruarekin
|
duen
eragina murrizten da, eta, ondorioz, artikulazioen gaineko tentsioa. Ezaugarri horri esker, uretako ariketak iraunkorragoak eta maizagoak izan daitezke.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, askotan fabrikatuta daude, baina ez da beharrezkoa energia eraginkortasunaren arabera etiketatzea, eta baldintza hori betetzen duten beste batzuekin ordezkatzea. Etxetresna elektrikoak erabiltzeak ingurumenean sortzen
|
duen
eragina murrizteaz gain, familia ekonomian ere aurreztea lortzen da, tresna berriek gutxiago gastatzen baitute. Autonomia erkidegoek, Energia Dibertsifikatu eta Aurrezteko Institutuarekin (IDAE) lankidetzan, laguntza lerro hau jarri dute abian, hozkailu, izozkailu, labe, lehorgailu, garbigailu edo ontzi garbigailu ez eraginkorren ordez “A” edo goragoko energia etiketa duten beste batzuk jartzeko.
|
|
|
Era berean, koordinakundeak ziurtatu du lehen mailako arretako profesionalak nabarmendu nahi direla, ahalik eta susmorik txikiena izanez gero, pazienteak erreumatologoarengana eraman ditzan, proba egokiak eska ditzaten, lehenbailehen diagnostikatu ahal izateko eta, hartara, narriadura fisikoa eta bizi kalitatean duen eragina minimizatzeko. Esparru horretan, gaixotasunak beren bizitzan
|
duen
eragina murrizteko neurriak eskatzen dituzten pertsonen aldarrikapenetarako ere lekua dago. Besteak beste, pazienteei eta senideei laguntzeko laguntza programak eta lan malgutasun handiagoa, langile bakoitzaren mugekin bat datozen lanaldi murrizketekin, erosmen mailari eusteko.
|
|
|
Bakterio mota horren kontrola azienda dagoen instalazioetan hasi behar da. Hori da puntu garrantzitsuena infekzioak kontsumitzailearengan
|
duen
eragina murrizteko. Txertoak eta antibiotikoak eraginkorrak izan daitezke toxina desagerrarazteko, baina batzuetan aukera horiek baztertu egin dira, zoonosi arriskua baitago.
|
|
2011
|
|
|
Lehen mailako prebentzioa: gaixotasun batek populazio jakin batean
|
duen
eragina murrizteko ekintza guztiak sartzen dira hor. Prebentzioari esker, kasu berriak agertzea saihesten da.
|
|
|
Madrid Barajasek bere ingurumen kudeaketagatik jaso du saria. Patrick Sheedy Britainia Handiko Hedabideen eta Harreman Publikoen zuzendariak adierazi duenez, Madrid Barajas “ingurumenaren aldetik arduratsua den aireportua da, eta hori ezinbesteko baldintza bihurtu da XXI. mendean, ingurumena kudeatzeko sistema baten bidez, ingurumenean
|
duen
eragina murrizteko. Sistema horren helburuak hauek dira:
|
|
|
Murtziak artoaren zulagailuko beldar azaren izurriteak piper sailetan
|
duen
eragina murriztea lortu du
|
|
|
Udako beroek izugarri handitzen dute aire girotuko sistemen erabilera eta, ondorioz, energia kontsumoa. Horren aurrean, zortzi aholku eman daitezke tenperatura ez ezik faktura elektrikoa eta horrek ingurumenean
|
duen
eragina murrizteko.
|
|
|
Evelyn Brometek, azterlanaren egileetako batek, azaltzen du “metodo estandar bat erabiltzen duen lehena dela zenbait herrialde eta kulturatan depresioa eta depresio gertaerak alderatzeko”. Funtsezko alderdi bat da “gaixotasunaren ereduak eta kausak ulertzeko lehen urratsa, ekimen globaletan lagun baitezake, pertsonen bizitzan
|
duen
eragina murrizteko eta berekin dakarren gizarte karga murrizteko”, adituaren esanean.
|
|
2012
|
|
|
Kabinek, pantailek eta bozgorailuek sortutako argia eta soinua interpretazioari dagokion eremura mugatu behar dute doi doi, ingurunean kalterik ez eragiteko eta auzotarrei trabarik ez egiteko. Zenbait kasutan beharrezkoa izan daiteke interpretazio ibilbide finko eta zehaztuak ezartzea, eremu horren segurtasunean eta haren egitura fisikoan
|
duen
eragina murrizteko.
|
|
2013
|
|
|
MTEk proiektu bat sortu du Europako ostalaritzasektoreak energia iturri eraginkorrak eta energiateknologia berriztagarriak erabil ditzan sustatzeko asmoz, industriak klimaaldaketan
|
duen
eragina murrizteko: Hotel Energy Solutions.
|
|
|
ekilore edo koltza haziak izan ere, hainbat urtez aztertu ondoren, ardiak elikatzeko emaitza onena eman dutenak dira. Prozedura hori ez da gizakien elikadurarekin lehiatzen, ez baitira zuzenean erabiltzen haziak edo olioak, eta, beraz, ez da aparteko gasturik sortzen, eta, gainera, olio horien ekoizpenak ingurumenean
|
duen
eragina murriztu egingo litzateke azpiproduktuak berrerabiltzean. Halaber, adierazten dute osasunerako onuragarriak diren gantz azidoen kontzentrazioa esnean handitu daitekeela, eta gantz azido aseen kontzentrazioa murriztu.
|
|
|
berogailua eta argia gehiago erabiltzeagatik kontsumoa %20 handitzen dela kalkulatzen da. Hainbat gomendiok lagunduko dute gastu hori eta, bide batez, ingurumenean
|
duen
eragina murrizten: kontsumo txikiko bonbillak erabiltzea, energia berriztagarrietan oinarritutako sistemak, etxetresna elektriko eraginkorrak, garraio publikoan edo bizikletan ibiltzea, etab. Produktu ekologikoak, tokikoak eta sasoikoak kontsumitzea Tokian bertan egindako produktuek, produktu freskoek eta sasoikoek aztarna ekologiko txikiagoa dute, eta merkeagoak eta zaporetsuagoak izaten dira.
|
|
2015
|
|
|
Produktuak irizpide jakin batzuk betetzen ditu bere bizitza zikloan ingurumenean
|
duen
eragina murrizteko.
|
|
|
Gabonetan, mugi zaitez! Gomendagarriena ohiko jarduera fisikoa erabat ez uztea bada ere, horrek osasunean eta irudian
|
duen
eragina murrizteko, egun horietan ez uztea da garrantzitsuena. Eguneroko jardueran erraz sar daitezkeen jarraibide sinple batzuek helburu hori lortzen laguntzen dute:
|
|
2016
|
|
|
Elikagai bat eraldatu edo izozteko, eta distantzia luzeetara garraiatzeko, energia eta zenbait prozesu industrial erabiltzen dira, eta, ondorioz, atmosferan berotegi efektua eragiten duten hainbat gas (BEG) sortzen dira, eta, ahaztu gabe, plastikoaren eta energiaren erabilera eskatzen duen paketatu bat behar da. 3 Nazioarteko produktuen garraioak ingurumenean
|
duen
eragina murriztea Begen emisioez gain, produktuen nazioarteko garraioak ingurumen inpaktu bat eragiten du, hondakin gehiago sortzen dira edo beste leku batzuetako espezieak mugitzen dira, eta ingurumen eta ekonomia arazoak sor ditzakete habitat berrian inbaditzaile bihurtzean. Distantziak laburtzean, zero kilometroko produktuen aztarna ekologikoa askoz txikiagoa da.
|
|
2017
|
|
|
Eta eskuko telefonoak arduraz erabiltzeak asko lagun dezakeela sinetsita dago Alboan erakundea: Kongon mineralak erauzteak
|
duen
eragina murrizten, adibidez. Ildo horretan, martxan dauka Gatazkarik Gabeko Teknologia kanpaina, eta, bihar, sakelakoak bilduko ditu Donostian, Bidebieta kiroldegian.
|
|
|
Kimikaria da asturiar hau, eta plastiko ekoizleak biltzen dituen PlasticsEurope erakundeko zuzendaria da Espainian; haren ustez, plastikoak inguruan
|
duen
eragina murrizteko, gako nagusia da plastikoari baliabide gisa begiratzea, eta ez hondakin gisa.
|
|
|
Ez al dago horiek erabiltzerik plastikoak ozeanoetan
|
duen
eragina murrizteko?
|
|
2018
|
|
|
Horregatik, bere ustez, funtsezkoa da autonomia erkidego bakoitzak, udalerri bakoitzak, izan ditzakeen eraginak eta bere ingurumen, geografia, ekonomia eta gizarte ingurunera ondoen egokitzen diren neurriak aztertzea. Berotzeak hirian
|
duen
eragina murrizteko hiru ideia Uda honetan, berotze globala Espainian agertu zen, hainbat bero boladaren eta muturreko tenperaturen bidez.. Izan ere, hiriak bereziki sentiberak dira fenomeno horrengatik, «bero uharte» deritzonagatik, asfaltatutako azaleretatik beroa metatzeko prozesuagatik, zuhaitzik edo berdegunerik ezagatik, eta hiri sarean korronterik ez dagoelako.... Baina ondorio larrienak saihesteko, egokitze neurri mota desberdinak daude.
|
|
2020
|
|
|
Elementu birziklatuetatik abiatuta produktuak egiteak zerotik gertatuko balira baino askoz ingurumen onura gehiago dakartza, Ecoembes ek dioenez. Lehengai berrietan ez ezik, uretan eta energian ere aurrezten da, eta fabrikatzeak ingurumenean
|
duen
eragina murrizten da. Ideia bat izateko, material birziklatuz egindako lata bat ekoizteak %95 murrizten du erabilitako energia, eta paper birziklatua fabrikatzeak %62 eta %86, hurrenez hurren, energia eta ur gutxiago kontsumitzen du.
|
|
|
Gobernuek eta administrazioek arlo horretan legeak egin behar dituzte, baina kontsumitzaileengan dago kontsumo eredua ere aldatzeko giltza. Alternatiba iraunkorragoak ezagutzea eta aukeratzea ezinbestekoa da modak gure planetan
|
duen
eragina murrizteko, eta jantziak ez dira inoiz zaborretara bota behar, horretarako dagoen edukiontzi zurian utzi behar dira, edo GKE batean edo hura biltzen duten arropa dendetan utzi.
|
|
2021
|
|
|
Hala adierazten dute Iván Lópezek egindako iritziek. Azterlan horretan dioenez, patineteak «hiriko mugikortasunaren berotze globalean
|
duen
eragina murrizten lagunduko duen garraiobide eraginkor bihurtzeko ahalmena du, bereziki garraiobide kutsagarriagoak ordezten dituenean, hala nola autoa». Eta, jakina, hauxe dio Baladok:
|
|
|
" Correos enpresa publiko bat izanik, aukera izan duen momentuan gure udalerriari dagokion zerbitzua egun batetik bestera murriztea lotsagarria iruditzen zaigu", kritikatu du Aramaioko Udalak, eta bilera ofizial bat eskatu dio enpresari, egoera ondo aztertu eta udalerrian izango
|
duen
eragina murrizteko.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak, asteazkeneko saioan, Foru Lege Dekretu bat onartu zuen, ostalaritza, kirol federazio eta joko alorretan laguntza fiskalak emateko neurriekin. Horren bidez, koronabirusaren osasun krisiak sektore horietan izan
|
duen
eragina murriztu nahi du. Orain, Nafarroako Parlamentuak berretsi behar du foru lege dekretua.
|
|
2022
|
|
|
Zero emisio 2050ean Banaketa sektorean ekonomia zirkularreko estrategiak aplikatuz lor daitezkeen emaitzen adibide bat EROSKI da. Enpresak hainbat hamarkada daramatza lanean ingurumenean
|
duen
eragina murrizteko, energia eraginkortasunerako neurriak ezarriz, material ez berriztagarrien kontsumoa murriztuz eta berotegi efektuko gasen emisioak murriztuz. Helburua lortzea da emisiorik gabeko enpresa izatea berotegi efektua eragiten duten gasen netoak 2050ean.
|
|
|
Estigmatizazioa desagerrarazteko oso garrantzitsua da etorkizuneko osasun profesionalek beren pisu alborapenez jabetu ahal izatea. Horretarako, heziketa esku hartzeak egitea beharrezkoa da, obesitatearen etiologiari eta ondorioei buruzko ezagutza sustatzeko, bai eta obesitatearen estigmak pertsonaren osasun fisikoan eta psikologikoan
|
duen
eragina murrizteko ere.
|
|
|
Estigmatizazioa desagerrarazteko oso garrantzitsua da etorkizuneko osasun profesionalek beren pisu alborapenez jabetu ahal izatea. Horretarako, heziketa esku hartzeak egitea beharrezkoa da, obesitatearen etiologiari eta ondorioei buruzko ezagutza sustatzeko, bai eta obesitatearen estigmak pertsonaren osasun fisikoan eta psikologikoan
|
duen
eragina murrizteko ere.
|
|
2023
|
|
|
" Arno gorria, zuria ala arrosa izan daiteke, baina bere ekoizpen metodoa biziki gutitan berdeada. Praktikan, europar laguntzak ez dira mahastizaintzak kliman eta ingurumenean
|
duen
eragina murrizteko emanak, okerrago kontrako efektua sor dezake, ur gehiegi erabiltzen duten mahastien alde". Egoera horren aitzinean, Kontu Auzitegia, emanak diren diru laguntzeri buruz kezkatua agertzen da.
|