|
2007
|
|
|
Haren ezagutza tasa beretsua duten Barañain, Burlata, Zizur Nagusia eta Berriozar udalerrien aldean, Lizarrak erabilera orokor hobea eman du eta adin taldeka nabarmen nabarmena da haurren artean izan
|
duen
erabilera altua: % 7,6 Kasu honetan ez dugu lagin murritzik (458 haur neurtu baitira) baina datua joera baten irakurketa zabalean sartuko dugu.
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar, abiapuntu jakin batetatik hasten dugu gure irakurketa: Kale Neurketak neurtzen
|
duen
erabilera eremu pribatukoa izaten da normalean, familia edo lagun artekoa. Eta baieztapen honekin lotuta, beste egiaztapen bat:
|
|
2008
|
|
|
zer hiztun kontzentrazio dagoen lurraldeko leku desberdinetan, zein den hiztun horien proportzioa taldekoak ez diren hiztunekin alderatuz, eta ea hizkuntza komunitateak arbasoen lurraldean bizitzen jarraitzen duen edo ez. Lurralde jakin batean (hiri nahiz eskualde batean) H1 hiztunek duten banaketa oso lotuta dago hiztun taldearen barruko gizarte sarearen indarrarekin eta, beraz, esparru pribatu eta publikoetan H1 hizkuntzak
|
duen
erabilera maiztasunarekin (Landry eta Allard, 1994a, 1992a). Zenbat eta handiagoa izan hizkuntza jakin bateko hiztunen proportzioa eskualde jakin batean, orduan eta sendoagoak izango dira harreman linguistikoen sareak eta orduan eta aukera gehiago izango ditu gutxiengoaren hizkuntzak talde barruko komunikazioetan erabilia izateko egoera pribatu eta erdi publikoetan.
|
|
2011
|
|
|
Txepetx izan genuen, antza, diglosia hitzak gure artean, kontzeptu soziolinguistikoa izateaz gainera, ageri
|
duen
erabilera arrunt," man in thestreet issue" k eragindako horretaz lehenik idatzi zuena.
|
|
|
oro har, bai105 Ninyoles enak al dira bekatu guztiak? ez dut uste. egia da Ninyoles ek diglosiaz egiten
|
duen
erabilera oso oso nekez uztartu litekeela ordura artekoarekin (berdin du Ferguson hartu erreferentzia, Fishman aukeratu edo kloss), baina ez da bera bakarrik Ferguson-en eta Fishman-en bidetik gutxi asko aldendutakoa. honela zioen Aracil ek 1970 inguruan: " Les remarques de Ferguson i de Fishman són excel·lents, però no em satisfan.
|
|
2012
|
|
|
Eta hor sortzen da alor honetan aitzindaria den kale neurketaren beharra. Hizkuntzak eremu publikoetan
|
duen
erabilerari buruzko datu kuantitatiboak jasotzeko modu bat da kaleneurketa. Oso garrantzitsua da azpimarratzea eremu publikoetako erabilera aztertzen duela.
|
|
|
azken finean, ikertzaileentzat errazagoa da eremu publikoetara iristea. Baina hizkuntzak eremu publikoetan
|
duen
erabilera aztertzeko ikuspegiak zerikusia du, halaber, hizkuntza suspertzeko mugimenduak aspaldidanik duen helburu batekin: euskara hizkuntza publiko bihurtzearekin erabilera orokorrerako hizkuntza bat, talde etniko batera edo gizarteko arlo jakin batzuetara soilik mugatzen ez dena (Woolard 2008; Gal eta Woolard 2001).
|
|
|
Erabilera altua ala baxua den, eta denboran aurrera egin ahala hazi ala txikitu egiten den ikustea da hizkuntzaren" osasun" egoera baloratzeko biderik egokiena. Hizkuntza bakoitzak populazioan
|
duen
erabilera mailak, populazio horretako hizkuntzaren ezagutza mailak edo bestelako atxikimendu adierazpenek ematen ez duten informazioa ematen du.
|
|
|
Euskarak gizartean oro har
|
duen
erabileraz jabetzeko, 2001ean indize bat eratu zuen Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak. Indize horri euskararen erabileraren tipologia deitzen zaio eta eratzeko honako erabilera eremu hauek hartzen dira kontuan:
|
|
2013
|
|
|
Tosepan kooperatibetan nahuatlak beraien eta bazkideen eginkizunetan
|
duen
erabileraren inguruko hausnarketa egiten ari dira, eta, dagoeneko, hainbat eginkizun abian jarri dituzte, esaterako, Kalnemachtiloyan eskola kooperatibako hizkuntza proiektua indartzea.
|
|
2016
|
|
|
EkoLinguA zabaltzeko eta egokitzeko creative commons baimena
|
duen
erabilera libreko materiala da eta sarean aurki daiteke6 Bertan eskura daiteke jokoaren kit a, berau erabiltzeko behar diren elementu guztiekin: argibideak, jokalarientzako mahai tapiza, kolore ezberdinetako paperetan inprimatzeko kartak (15 istorio karta zurian, 25 informazio karta berdean, 24 eztabaida karta urdinean, 16 erronka karta laranjan, karta horiak eta karta zuriak), jokaldi orriaren fitxa eta proposamen/ konpromisoen orriaren fitxa.
|
|
2018
|
|
|
Familia bidezko transmisioaren bidez, hiztunak modu naturalean jasotzen du hizkuntza, horrek erraztasunean dituen onura guztiekin. Aldi berean, hizkuntza horren erabilera indartzen du hiztun batek
|
duen
erabilera eremu gertukoenean, familian hain zuzen.
|
|
2019
|
|
|
Soziolinguistikan eta hizkuntzaren antropologian orain arte modu bakarreko hizkuntza transmisioa soilik hartu izan da kontuan: ...o (Ortega et al., 2016, 16 or.). hori horrela, kasaresek (2015, 27 or.) zalantzan jarri zuen transmisioaren adiera hertsia eta haren ustetan, transmisioa bertikala zein horizontala izan daiteke (kasares, 2012, 45 or.). kode linguistikoarekin batera hiztunek kode horien inguruko arau sozialak, ohiturak, usteak eta balioak ere jasotzen dituzte hizkuntza praktiketan eta gizarte jardueretan hizkuntzak
|
duen
erabilerari erreparatuta (kasares, 2012, 21 or). Sozializazioa, transmisioa bezala, ez da familiara eta gurasoen eta seme alaben harremanera soilik mugatzen, etxetik kanpo ere bai baitaude sozializazio esparruak (ingurukoak, harreman sareak, eskola, hedabideak...) (Beitia, 2017, 143 or.). hori dela eta, hiztun baten hizkuntza
|
|
2022
|
|
|
Honela, ikerketa honetan hiztun berriak aztertu ditugu; izan ere, euskal hiztun gazteen gehiengoa hiztun berria da eta hauen hizkuntza erabilera oro har euskarak
|
duen
erabilerari dagokionez esanguratsua iruditzen zaigu (Ortega eta beste, 2013, Córdova Hernández, 2015). Hau kontuan hartuta, ondorengo egitura izango du atal honek:
|