|
2000
|
|
|
Guztiarekin, eta Rubeni adierazi ez badiot ere, nik gero eta gaizkituago egin dut zubian aurrera (bertigoa eta suizidioaren ideiek sentiarazi didaten egonezinari autoen burrunba gogaikarria gehitu behar zitzaion). Baina benetako larridura artean sentitzear nuen eta lainoak kasik zubi osoa bere mende hartu
|
duen
batean gertatu da. Autoen zarataren gainetik, Ruben eta niregandik oso hurbil, halako batean tiro hotsa entzun dugu.
|
|
2001
|
|
|
Bidea hautatzea ere ez da beti erraz izaten. Duda mudak eta zalantzak ezinbestekoak dira ene gisako argi eta karisma berezirik hartu ez
|
duen
batentzat. Guztira, ordea, eta idazle eta irakasle (lanbidez irakasle) izan naizen aldetik, ez dirudi, moldezko letretan jasoak daudenen arabera, gehiegizko zabu eta zealdorik egin dudanik funtsezko ditudan maitasun (eta maitasunaren errainu den gorroto), uste eta sinesteetan.
|
|
2002
|
|
|
Pertsonekin hain arin jokatzen
|
duen
bat ezin da profesional ona izan.
|
|
|
" Baina berehala esan beharra dago, Espainiako Konstituzioan plasmatu den bikameralismoa ez dela bikameralismo perfektua; eta bai aitzitik, bikameralismo asimetriko eta desiguala", hala dio testuak. " Joan banadi" eta" joaten banaiz" adizkien arteko desberdintasunaz jabetzen ez denak ez omen daki euskaraz, hala zioen serio serio (zenbat gauza ez ote diren esan herri honetan serio serio!) euskara gaztelaniaren ondotik ikasi
|
duen
batek. Hori, edo zerbait aski antzekoa, irakurri izan dut berriki nonbait.
|
|
|
Eta sei adibide aipatuko ditut, kronologikoki ordenatuta, froga eta irakurketa proposamen gisa: 90eko urteetako ipuin liburuen nire zerrenda, nahi baduzue (ni neu ipuinlari izanik, korporatibismoz ari naizela pentsatuko
|
duen
bat baino gehiago zuzen egongo da. Hala eta guztiz ere, nire proposamena zintzoa da).
|
|
2005
|
|
|
Zertarako ordea? Teorian, hemendik 2020rako epera bitartean ekonomi eta gizarte eredu berri bat, parean topatzen duen guztia suntsituko ez
|
duen
bat finkatzeko; garapen ekonomikoa, ingurumena eta gizarte kohesioa harmonizatzeko; gure lurralde txikiko aniztasun ekologiko eta soziokulturalaren lekuko izango den ingurumen sistema orekatu bat sendotzeko; eta, azkenik, erakundeen eta gizarte eragileen arteko konpromiso eta lankidetza aktiboa lortzeko ingurumenarekiko begirunez jokatuko duen produkzio eta kontsumo eredu bat defendatzeko unean, ...
|
|
2006
|
|
|
–Banengoen, ba. Nola bururatu zait joatea countryz eta puta ideiarik ez
|
duen
batekin?
|
|
|
Gero, berokia jantzi. " Nolatan biziko naiz, baina, amari hil zorian zegoela emandako hitza betetzen ez
|
duen
batekin!". Irribarretxoa zuzendu zidan.
|
|
|
Eta Edurnek ere, hitz gutxitan adierazi behar izango banu, horrexegatik utzi nauela esango nuke: " Nolatan biziko naiz, baina, amari hil zorian zegoela emandako hitza betetzen ez
|
duen
batekin!". Ondo laburbiltzen du horrek Edurnek utzi izanaren arrazoia.
|
|
|
Justiziarekin arazoak izandako norbait, errugabea izanagatik ere, nire babesle egokiena ote zen; orain bai orain ez, bateko eta besteko nazioen atzapar luzeen mende egondako hiri bat toki egokiena ote zen ni bezalako bat nabarmendu gabe bizitzeko. Amonak, ordea, objekzio guztiak ezeztatzen zituen hartutako erabakian fede osoa
|
duen
baten konbentzimendu pitzadurarik gabeaz.
|
|
|
Hasierako ezustearen ondoren, denbora galtzen ari dela uste
|
duen
baten gogo faltaz eta kontatzen hasi zitzaidanari garrantzia kenduz hitz egin zidan:
|
|
|
Gutxien espero nuenean, ordea, pixka bat apartatu zen abiadura hartzeko, eta sekulako kolpea eman zidan buruaz bekainean. Ikusleek protesta egin zuten, baina Zezenkok kopetarekin bultzaka jarraitu zuen ezer txarrik egin ez
|
duen
baten itxurak eginez. Odolaren beroa sentitzen ari nintzen masailean behera, zorabiatzeko puntuan nengoen.
|
|
|
Geltoki aurreko tabernan bazkari legea egin eta tabernaren atzean zegoen ostatu ilun batera eraman ninduen Umbertok. Eskaileretan gora gindoazela, bere kezkaren motiboa agertu beste erremediorik ez
|
duen
baten etsipenaz mintzatu zitzaidan:
|
|
|
Dijon!, esan zuen Müller jaunak halako batean, berebiziko deskubrimendua egin
|
duen
baten euforiaz.
|
|
2008
|
|
|
Begiratzeko. Nola egiten
|
duen
batek irribarre, nola irensten duen listua, nola ixten dituen begiak. Esku bat ileak ondo jartzen, aho bat txiklea jaten.
|
|
|
Rosak kopa zerbitzatzen dio. Mugimendu guztiak arinak ditu, baina neurritsuak; baretasun handia
|
duen
baten zirkinak.
|
|
|
Rosarekin mintzatu nintzen guztietan, haurtzarorik izan ez
|
duen
batekin ari nintzela iruditzen zitzaidan. Txikitako aipamenik, ez; haurretako garaien nostalgiaren arrastoak, are gutxiago.
|
|
|
Txarrena pentsatzen hasita nengoen!, diotso Inaziok, eta atean bertan besarkatzen du, arindu handia hartu
|
duen
baten lasaitasunarekin.
|
|
|
Hau argitara baino lehen irakurri
|
duen
batek jakinarazi dit aurrekoaren antza duen zerbait halatsu esaten omen dutela portugesez: brincando, brincando, vão se dizendo as verdades.
|
|
2009
|
|
|
–errepikatu zuen Dariok, altuxeago eta buruaz sutsuki ezetz adierazten ziola, bere baitan pentsatuz: " Txerto bat, berdin da zein, aukeratuko dut nik kalterik egiten ez
|
duen
bat, eta momentuz lasaitu egingo da, bihar altxatu eta duen eromen hori asebetetzera joan ahal izateko itxaropenez. Eskatu beste ordainduko dit, eta bihar...
|
|
|
Beste hiri askotan bezala, kalean gora eta behera dabiltza. Eta auzunea nik baino hobeto ezagutzen
|
duen
batek kontatu zidan jubilatuek ganaduari bezala begiratzen dietela prostitutei, begiak putengan josi egiten dituztela, lotsagabe gainerakoon begietara. Erretiratu horiek los pajilleros dira prostituten jergan:
|
|
|
Solferinoko gerra zaharrean zorte etsaiak itsututako soldadua izan zitekeela pasatu zitzaidan burutik: gerra guztiak galdu egiten direla larrutik ikasi
|
duen
baten erremin gandutua zuen oinetako garbitzailearen begirada distirarik gabeak ere.
|
|
|
Nire belaunaldiko hiztun peto batek hori esatea ez da harritzeko; kontrakoa gertatzen da salbuespen. Txundigarriagoa egiten zait bere bizitza akademiko guztia euskaraz egin
|
duen
bati hori bera entzutea.
|
|
|
Begiratzen ditut orduko koadernoak, eta garai hartan idazten nituen apuntetxo, hausnarketa eta obserbazio askoren baikortasunak harritzen nau. Zer egina, zeri heldua, nondik ibilia
|
duen
baten segurtasunaz gainera, nora joan nahi duen garbi duelakoan bizi den baten esperantza transmititzen dute. Eta baikortasun hori ez zen nirea bakarrik.
|
|
|
Hori euskal kantagintzaren ezaugarri nagusietako bat da, bertsolaritzarekin eta literaturarekin berarekin lotzen duena. Euskal imaginario poetikoaren errepresentazio sinbolikoen artean ez da batere zaila naturak protagonista papera jokatzen
|
duen
bat aurkitzea.
|
|
2010
|
|
|
Nork ezagutuko zuen Teruel hango maitale famatuei esker izango ez balitz, edo Ezkio Ama Birjiña azaldu ez balitz, edo Berriotxoa santu bat bertan jaio izan ez balitz, edo Puerto Hurraco krimen famatua gertatu izan ez balitz? Kasu honetan, Bedaiopek berezko balioei bilatu ez
|
duen
bat erantsiko lioke: familia atomizatuaren fusioa eta porrota, adibidez.
|
|
|
Zuk uste duzu normala dela publikoaren aurrean egon behar duen gizaseme batek aste osoa pasatzea Euskalteleko elastiko bat jantzita? Hori ez da publikoaren aurrean lan egin behar
|
duen
batek erakutsi lukeen piura. Zer esanik ez aste osoan elastiko bera janzten duenari darion usaina ez dela izan litekeen atseginena izango.
|
|
|
Joan Paulo Bigarrenak, Loiolan eman zuen mezako homilian (1982/11/06), eta bereziki indarkeria eta materialismoaren jarraitzaile izan zitezkeen gazteei zera esan zien: " Maitasunez eta sendotasunez esan nahiko nieke, eta indarkeria pertsonalki jasan
|
duen
baten ahotsa da nirea, gogoeta egin dezatela beren bidean.
|
|
2011
|
|
|
Ez, mehatxuka zuek zabiltzate, esan nion galtzeko gutxi
|
duen
baten patxadarekin: zuek zarete beldurraren beldurrez jendeari dirua ateratzen zabiltzatenak.
|
|
|
Bizpahiru minutu egiten ditugu zain, elkarri hitzik egin gabe. Izterrak nahiko zuriak dauzka Neskak, hondartzara joateko ohiturarik ez
|
duen
batenak. Halako batean, bi gazte ikusten ditut ezkaratzetik irteten.
|
|
|
Okerrena, botata dagoela eta ez duela atzera bueltarik. Mandoekin lan egiten
|
duen
batek kiratsa nola, hala jariatuko dut nik goitizen mingarria sekula betiko. Fabore bat egiten ari natzaie, ezagutzen ez dudan ataka gaizto batetik ateratzeko deitu didate, eta goitizen mingarri baten ordaina bueltatu didate.
|
|
|
Hori guztia zerion Katxasi. Txikitatik irabazlea izateko ikasi
|
duen
baten aire askietsiak Jesus Maravall gogorarazten zidan. Irekia ematen zuen, eskuzabala, oparoa, baina ustea dut beti beretzat gordetzen zituela karta onenak eta, zer gerta ere, bizkarra ondo zaintzen zuela taldekoen aurrean.
|
|
|
ez topatzeko menturak putzaldi sekulakoa eragin zidan niri; urpean arnasa hartu gabe denbora gehiegi egin
|
duen
batena bezalako hats kolpea, burua ur azpitik ateratakoan. Etxera itzultzeko aukera izango nuen, zernahi esan nahi zuelarik ere etxera itzultzeak.
|
|
|
Adeitasun gehiegi, bistaz baino ezagutzen ez
|
duen
batekin jarduteko. Begirada jasotzen dut astiro.
|
|
|
Baina horretan soilik geratzea, oker handia: oroz gain, bere egia kontatzen
|
duen
baten aitorpen garbia dago orriotan, testuon edukia zein forma aitorpen benetako batenak dira.
|
|
2012
|
|
|
Nola irudika lezake itsuak ikusmendunak hautematen duen harlauzazko zorua? Eta nola irudika lezake aitarik ezagutu ez
|
duen
batek hark eskain liezaiokeen gauzarik gutxienekoa. Inasek ez daki galdera horiei erantzunik ematen.
|
|
|
Halakorik ezer aipatu baino ez," seme alabaren bat ez da aita salatzera joango, ezta?", botatzen omen zuen. Gerraz geroztik ez dela pertsona bera entzuna dio Inasek lehenagotik ezagutzen
|
duen
bati baino gehiagori. Zer ote daki Inasi berari buruz?
|
|
|
Galtzailearen edo erdi galtzailearen gorazarre egingo zuen elkarrizketan. Beti bigarren saria irabazten
|
duen
batek baduela bere xarma eta bere epika. Ez dagoela idazle handirik ez baldin badago idazle bigarren mailakorik:
|
|
|
Memoria galdu
|
duen
baten barruan sartu, eta voyeur baten lana egin handik.
|
|
|
Borgesen antza
|
duen
baten bat.
|
|
|
Borgesen antza
|
duen
baten bat
|
|
2018
|
|
|
Hago, hago, izango duk sagarroia egarriz itotzeko beta. Bizpahiru ordu eman dituk hemen, hirekin hitz egin nahi
|
duen
bat etor dadin arte.
|
|
|
Lasto bala gainean eseri nintzen berriro. Kemenetik zerbait berreskuratu
|
duen
baten itxura eman nahi izan nuen, galdera egiteko era taxutuz:
|
|
2019
|
|
|
Laleri eskatuko dio kapoari nahi duen zernahi emateko, Goldstein andrea lan gogorrik ez egitekotan eta eguna bloke barruan ematekotan. Iradoki dio jartzeko Goldstein andrea, gauero, komuneko ontziak husten, kapoak berak pertsona bat aukeratzen duenez egunero lan horretarako; eta, askotan, haren kontra hitz egin
|
duen
bati agintzen dio egiteko. Kapoaren prezioa diamantezko eraztun bat da.
|
|
|
–Min izugarria egiten du. Lana onartzen ez baduzu, zuk baino bihotz txikiagoa
|
duen
baten batek onartuko du, eta min handiagoa egingo dio jendeari.
|
|
|
–Frantses hiritarrez moldatu komando bat balitekeela aditzera ematen didazu? Gure kontura aberasteaz beste xederik ez
|
duen
baten ahotik entzun istorioak direla-eta. Sinetsezina zait... zerbitzuek ez didate sekula horrelako informaziorik helarazi!
|
|
|
Giltza txiki bat da, kobrezkoa, kaskar samarra; sarraila ere erraz behartu daiteke. Bibliako pasarte bat datorkit burura, emakume larru jotzaileez hitz egiten
|
duen
bat. Honela dio:
|
|
|
Berbelitzen ustez, idazle izan nahi
|
duen
batek asko ikas dezake itzultzaileek ezin bestekoa duten zehaztasunetik. Sarritan gertatzen da idazleekin, inoiz baita haien testu txalotuenetan ere:
|
|
|
Hrabalen mundua baztertuena da, galtzaileena, eskala sozialeko ezinduenena. Haren nobeletan ez dago idazle elitista baten distirarik, baina bai baztertuekin bat egiten
|
duen
baten benetakotasuna. Nor naiz ni?
|
|
|
Pertsonaiak zein hizkuntzatan mintzatzen diren adierazteak, jatorria markatzen du; nola egiten duten jakiteak, formazioa eta maila soziala ematen; noiz egiten duten bat eta noiz bestea, hiztunak bere hizkuntzarekin duen identifikazioa seinalatzen; zein pertsonaiarekin egiten
|
duen
bat eta zeinekin bestea, informazio aberatsa jasotzen dugu pertsonaiaren erlazionatzeko ohiturez, moduaz, gure psikologian eragiten dituen zimikoez...
|
|
|
Ordutik hona âmende laurdenâ, batuak bide oparoa egin du, eta bide horretan berebiziko zerikusia izan du itzulpenaren ekarriak. Baina orduan eta gaur, euskarara itzultzen
|
duen
batek sekulako erabaki mordoa hartu behar du, hizkuntza normalizatuetara itzultzen dutenek ez bezala. Euskarara itzul  tzen duenak, jatorriko testuak eragiten dizkion arazoekin nahiko buruhauste ez, eta amen batean hartu behar izaten ditu hizkuntza propioak eragiten dizkion buruhausteak ere, askotan lehen aldiz sortutakoak, birjinak, aurrez inork planteatu gabeak.
|
|
|
" Zer da leinuru hori. Jose Moralesek nondik atera ote du?, galdetuko luke euskararen lurraldea bere ahalaren neurrikoa dela pentsatzen
|
duen
batek baino gehiagok.
|
|
|
Atmosferak berak
|
duen
batenaz besteko tenperatura, beti ere, lurraren batez bestekoa baino motelagoa, makalagoa eta apalagoa da. Beraz, aireak ezin berotuko du lurra, lurrak berak airea adina.
|
|
|
1) Aire masa hotz bat itsaso beroago baten gainetik, edo ur putzu handi eguzkiak berotu
|
duen
baten gainetik pasatzen bada, bertako aire beroarekin nahastuz, horra: hortxe lurrunduko da apurka, kondentsatzen agertuko da laster.
|
|
2020
|
|
|
Eta badakizu, zer? , medikua ez da betikoa, begirada gaizto bat du begietan, garaipenaz gozatzen ari den baten begirada edo, bere kasuan bezala, garaipenaz gozatzen ari dela uste
|
duen
batena?. Zuek joango zarete, denbora hau pasatuko da, iluntasun hau pasatuko da eta noizbait liburua aurkituko du norbaitek eta dena argitara aterako da.
|
|
|
Halako segurtasun gutxirekin hitz egiten
|
duen
batek ezin du mehatxu egin.
|
|
|
" Maria, ez dakit zeinek izango
|
duen
bata bestearekiko zor handiagoa, ze, hara! ni Cartagenaraino ere joana nauzu zure aitaren berri jakitera".
|
|
|
Bestea, Iribarrek zer egiten duen ikusteko da. Mundu guztia egoten da bere erreakzioei begira, eta inork ez du ahazten mito baten aurrean dagoela; bere kromoa moztu eta gizakion artean osteratxo bat ematea erabaki
|
duen
batengandik hurbil. Bi hamarkadatan, gehienentzat munduko atezainik onena izan zena, ez da gaurkoa, historia bizia baizik.
|
|
2021
|
|
|
–Are arrazoi handiagoa, ez duzu beste bat zarelako itxura egin behar. Orain badakizu zer den identitate bikoitza
|
duen
baten ondoan bizitzea.
|
|
|
Amaitu zenerako, handik ordubetera, kasik ilunduta zegoen. Katedraleko ibilbidean ikuspen gutxiko hainbat toki bururatzen zaizkit oraintxe, eta abilidaderik
|
duen
batek arkeologoari giltza sorta lapurtu ezinik ez zuen.
|
|
|
Eta gogoan hartu xehetasun hori oraindik ez dela prentsan agertu. Izatez, pertsona beraren edo orduko hiltzaile harekin lotura
|
duen
baten baten aurrean gaudela adierazten digun elementurik nabarmenena da.
|
|
|
–Hori, edo seduzitzaileren bat, edo, gutxienez, beldurrik ematen ez duen morroia, konfiantza transmititzen
|
duen
baten bat. Hiltzailea emakumezkoa balitz, errazago ulertuko genuke biktima harekin joatea, edo auto batean sartzea, baina zalantzan nago, kontuan hartuz Sokaren Etxean hildako hogeita bost urteko gazteak zer garaiera duen.
|
|
|
â Hi, aizan: eta" logika anizkoitza" eta abarra, baina gero holako batek, logika hori erabiltzen
|
duen
batek, ez al du ondoan norbait... txorakeriei laga eta zirt edo zart egiten dakiena?... Zera:
|
|
|
Arloteak eskua pasatu zuen iletatik. Loaldi luze eta sakon batetik esnatu berri den baten espresioa zeukan, edo kostata azkenean zerbait ulertu berri
|
duen
batena.
|
|
|
Ahopean esan zuen. Inork entzungo dionik esperan  tzarik ez
|
duen
batek bezala.
|
|
2022
|
|
|
Kontatu nahi lioke Zilarri merkataritza gune bateko langile batek eta hondakinen bilketan azpikontratatuta lan egiten
|
duen
batek ez dutela irabazten piszinadun etxadietan bizitzeko adina. Hain zuzen ere, diru publikoa ez xahutzea da kontratu publikoen irizpide nagusia.
|
|
|
...re ama kargu gabetzeagatik eta indarrik galtzen ez duen gizonen desioagatik, ez hiltzeko dudan ezintasun hau behin eta berriz errepikatzen dena, laster beste norabait begiratuko du non ote nabilen, baina aditu, ni neure diskurtsoari kateaturik nago, hil oheko ikuspegiari loturik, hobeko nuke memoria galduko banu, garrasi egin berriz ezer aditu beharrik ez izateko, diskurtso baten objektu izan ezin
|
duen
batekin itotzeko, zorotasunak nire mundu balizko baten tokia hartu luke, ez gizonik ez emakumerik gabe, letaniaz eta jestu errukarriz, barrealdiz eta kanpandorrez egindako mundu bat, ongi legoke mila beloren azpiko debozioetan galtzea, egurrezko arrosario bat lepotik zintzilik eramatea, nire jainkoari eskainitako bizkar huts bat baizik ez izan arte makurtuko nintzateke, baina orain beranduegi da,...
|
|
|
...t zergatik, zeren orain ez dakit dagokidan guztia proban jarri baizik, ez dakit gauzei desafioa egiten baizik, txiki txiki egin arte, betiko, gero niri arrazoi emateko beti okerrena pentsatzeagatik, dena gaizki ulertu bat izan dela pentsatzeagatik, tira, zera hori guztia ez zela niretzat, beste batentzat baizik, aurpegia pintoa duen kaskagorri txiki batentzat, izterren atzealdean laranja azalik ez
|
duen
batentzat, tira, neure burua konbentzitzeko aurrerago ezer ez datorkidala, edo ia ezer ez, betaurrekoen atzean lo egiten duen psikoanalista ez bada, behintzat, tapizera botako nukeen dirua jasotzera makurturik ikusi nahiko nuke nire psikoanalista, ordainetan jaso ez duen zerbaitengatik ordaindu behar izan duenaren erdeinuz, bezeroek nirekin egiten duten bezala orgasmoaren itxura ongi egiten asmat...
|
|
|
Pentsatzen jarriz gero, ez dut inor ezagutzen, ezta puntu honetaraino tormentatzen nauen ama hori ere, eta nola ezagutu jan eta isilik egon baizik egiten ez
|
duen
bat, ez egotearen indarrez egiaz inor ez den bat, oroimenetik aspaldi ezabatu duen jainko baten oroimenez gatzezko estatua izatearen indarrez inor ez den bat, haizeak edertasuna kendu zionetik, eta gainera ama ahaztua dute denek, nik izan ezik beharbada, amaz pentsatzen ez duten guztien ordez pentsatu behar dut nik hartaz, hargatik dut gorroto, hartaz pentsatu behar duen hori bilakarazi nauelako,...
|
|
|
Judu fededun baten edo herri juduaren tradizioa errespetatzen
|
duen
baten ikuspegitik birao kutsua dauka Harariren jarrerak, juduen jainkoa ezgauzatzat eta arkaikotzat harturik, supergizaki ahaltsu eta guztiz berria agertzen baitu. Supergizaki horrek Exodoan agertzen den urrezko zekorra gogorarazten du.
|
|
|
Hain zuzen, eta besteak beste, Igor eta biok elkarrekin jokatu genuen futbol taldearena. Elkarrekin jokatu baikenuen denbora batez bertan; eta begira non bukatu
|
duen
batak, eta non ni naizen besteak. Kontua da gustatu zaidala lehendakari berriak haizatu duen diskurtsoa:
|
|
|
espezieak hausnartzen dituen ekologoak, ekosistemaren inguruko jendea ezagutzen duen soziologoak... Hori onartzea funtsezkoa da, batez ere gomendioen eragin negatiboak erabakietan parte har  tzen ez
|
duen
batek jasango dituenean. Hartu elektrizitate ekoizpenaren karbono isurketak murrizteko aukerak, adibidez.
|