|
2000
|
|
|
Niri dagokidanez, azkenik, jakizu Adelak orain ez didala kasu zipitzik ere egiten eta, zorionez, begiak Danentzat baino ez dituela. Entre nous, haren jokabidea ulertuko
|
duen
ama semerik ez da jaio. Futxo!
|
|
2002
|
|
|
Atentatu bat ez bada, biktimaren bati egindako elkarrizketa, edo talde baten desartikulazioa... Egin izan ditut egunkaririk gabeko boladak ere, baina aski da semea kartzelan
|
duen
ama bat ikustea kalean, edo paskin bat, oroitzapenaren errota abiarazteko.
|
|
|
Nahiz hori ere ez den falta hemen, giltzariz betetako herri honetan. Zorigaiztoz, hain gaude gu horretara eginak, aginduak ematera eta onartzera makurtuak esan nahi dut, ez da harritzekoa mutxurdinaren joera
|
duen
ama ezkonduren bat tentazio horretan erortzea, alegia, eta, bere buruiritzian, hau euskaltzalea den edo ez den esateko eskumena duela, isilpeko erlijioren batek bultzaturik hain segur ere, pentsatzera iristea. Hala dira kontuak gure artean, malgutu ezinik zalutasuna baino bereago baitute batzuek zurruntasun zorrotz maiztua.
|
|
2003
|
|
|
" Amatasunaren mistika", hau da, umeari erabat lotua dagoen eta hura galdu baino hil nahiago
|
duen
amaren irudia, funtsean XIX. mendean suspertzen den ideia da, eta gizarte burgesaren familia eredu berriari dagokio. Lehenago, ama eta seme alabak elkarrengandik bereiztea askoz ere gauza ulergarriagotzat jotzen zen.
|
|
2008
|
|
|
Badakizu zer esaten
|
duen
amak nire kantatzeko moduagatik: herdoildutako txirrita dirudin!, diotso Rosak, dibertituta, baina amaren hitzak esaterakoan ahots lakar bat atera du.
|
|
2009
|
|
|
Nik gaur egun ez dut inolako gorrototik zureganako; azkenengo urteetan eduki dut astirik hura garbitzeko. Berriro sentitzen naiz zeure ama, ama izaten jakin ez
|
duen
ama bada ere. Eta zuri..., geratzen zaizu zuri gorrotorik nireganako?
|
|
|
Inguru haietako zenbait irletako usadioa omen: Haurra jaiotzean, izei kandela piztu eta erditu
|
duen
amaren ohe jiran 3 itzuli eman, ama eta haurra, biak sendatzeko eta sendotzeko.
|
|
|
Baita, akordarazi naute Xalbador pertsulari handiaren bertso batekin. Beste biktima mota batez ari zaukun arren, Xalbadorrek haur erraietan kontzebitua apropos galdu
|
duen
amaren biktimazione dardartiaz abestu zigun ederki:
|
|
|
Arantzazuko baseliza handi galantean, espazio neurgaitz besarkalean, 36 zentimetroxka besterik ez
|
duen
Amaren harri ttiki pinttarra daukagu bakarrik, ez bakardadean. Kanpoko frontoi horma handian, apostoluengandik gora, Bakardadeko Ama," ezer ezin eginez, zerurantz ditu begiak eta besoak lurrera nekeak hautsita" (Gandiaga).
|
|
2011
|
|
|
Kaskezurrean eraztunarekin kolpe latzak ematen zituen irakasle frankista antieuskaldunetik, umea ukitzeko beldurrez bizi den irakasle euskaldun sozial sinpatikora. Eta irakaslearen zigorrari kokoteko latza eransten zion ama eredutik, umea zigortuz gero eskola epaitegietara eramango
|
duen
ama aita eredura.
|
|
2019
|
|
|
kandela piztu, eta erditu
|
duen
amaren ohe jiran hiru itzuli eman, ama eta haurra, biak hala biak sendatzeko eta sendotzeko.
|
|
2021
|
|
|
–Inork ez zaitu akusatu, Pello, esan zuen Estik, ezti, ninia kulunkatzen
|
duen
ama irudi.
|
|
2022
|
|
|
Pentsatu al duzue inoiz zergatik egiten
|
duen
ama k errima drama eta zama rekin?
|
|
|
Sua piz  tuko dut egongelan âgehitu zuenâ. Ez dago hotz hau jasango
|
duen
ama semerik. Alemanak bere gelan beheko sua pizteko esan dit, baina tximinia garbitu gabe dago eta ketan itoko da.
|
|
|
" Umea itoko duzu horrenbeste arroparekin!" esango dizu bere burua aditutzat
|
duen
ama batek, edo" Nolatan ez zara kalera irten dagoen eguraldi ederrarekin?" beste batek. " Arropa horiek ez zaizkit asko gustatzen, nik beste denda horretan erosiko nizkioke" dio amaginarreba maitagarriak, edo" Jarri umea eguzkitan, bitaminak ondo etorriko zaizkio eta" aholkatuko dizu hurrengo egunean eguzkitatik kendu eta gerizpean jartzeko esango dizun pertsona berberak," Umea erreko duzu!" deiadar egiten ez badizu, inguruko jendeak begi txarrez ikuskatzen zaituen bitartean.
|
|
|
Ama bakoitza txikitatik edan
|
duen
ama iturrietatik eraikiko da. Ur desberdinez egina egongo da, baina erroan bakoitzak bere amaren eredua errepikatuko du, hark bere amarena errepikatu zuen bezalaxe.
|
|
|
Lana eta familia uztartzearena, bizi garen lekuan bederen, utopia hutsa da, oximorona. Bada oraindik umearen lehen urteak zaintzari soilik eskaintzea erabaki
|
duen
amaren jarrera atzerakoitzat jotzen duen emakumerik. Badirudi askoz hobeto ikusia dagoela umea eduki, legeak ezarritako hilabetetxo urriak harekin igaro, eta berehala lanera itzultzea, haurra beste norbaiten zaintzapean utziz, etxean egotea baino.
|
|
|
Bada, bestalde, esan bezala, umearen zaintza bere baitan hartzea erabaki
|
duen
amaren jarrera zalantzan jar  tzen duenik ere. Oporretan dagoela sinetsita.
|
|
|
Umearen lehen urteetan soldatapeko lanari uko egitea erabaki
|
duen
amak ez du espero behar umeak, nagusitan, horregatik eskerrak ematea edo gehiago maitatzea. Hasieratik soldatapeko lanera itzuli den amak ez du besteak baino modernoago sentitu behar, diruagatik edo etxean ez egoteagatik, amatasunaren gatazketatik ihesi joan ahal izan delako, ama lanak beste norbaiten esku utziz.
|
|
|
" Ondo etorriko zaio adin bereko beste ume batzuekin jolastea, ama ez den beste norbaitek jaten ematea, sozializatzea, bere izaera definitzen joatea, ama ez den beste norbaiten ezezkoak jasotzea, etxekoak ez diren jostailuekin jolastea, beste jokamolde batzuk beha  tzea, horietatik ikastea". Horrelakoak izan daitezke umeak haurtzaindegian uztea erabaki
|
duen
amaren aitzakia posibleetako batzuk. Amari berari dagokionez, berriz, honako hauek balioko lukete bere aldarria justifikatzeko:
|
|
|
Literatura alorrean, bestalde, amatasunaren aferari buruz lehen pertsonan (edo bigarrenean) idazten dugun amok," ama kritikariak" bihurtzen omen gara. Aitzitik, idazten
|
duen
amaren borroka ez da inoiz aita idazlearenarekin parekatuko. Idaztea nahi edo behar duen amak nahikoa lan izango du umearen zaintzatik, soldatapeko ogibidetik eta beste zenbait betebeharretatik kanpo idatzi ahal izateko.
|
|
|
Aitzitik, idazten duen amaren borroka ez da inoiz aita idazlearenarekin parekatuko. Idaztea nahi edo behar
|
duen
amak nahikoa lan izango du umearen zaintzatik, soldatapeko ogibidetik eta beste zenbait betebeharretatik kanpo idatzi ahal izateko. Aita diren idazleek ere, agian, gero eta zailago izango dute ganoraz idatzi eta umeak egoki heztea.
|
|
|
Ama paperean zu baino aurreratuago daudenek antzezle berriak pairatuko dituen gorabeherak ezagutzearen abantaila dute, eta hori jakitearekin, gainera, gozatu egiten dute. Batzuetan abantailaz jokatzen
|
duen
ama horrek zugandik espero duenari buruzko aurreiritziak beretzat gordeko baditu ere, besteetan, tamalez, pentsatzen duena jakinarazteko premiak bultzaturik edo lotsa aspaldi galdu zuelako, irribarre maltzur batez mozorroturik bere ustez gaizki zer egin duzun adieraziko dizu, beharbada, berak egindako akatsen frustrazioa besteei aurpegiratuz baretuko delakoan.
|
|
2023
|
|
|
Pentsatu ere ez, infantizidioaren emakume errudunak, iritzien galbideek zuen krimena zuritzen dutenik; argitu baino ez dute egiten, izan ere, iritzi publikoaren iturri zikinetik jasotako okerrik gabe, ez baitzen zure krimenerako azalpenik egongo; gizateriaren kanpo zeundeten eta beharrezkoa zen zuek piztia erosleen esku uztea, ikusleriaren aurrean erakusgarri izateko, eta gero hezleak erakuts dezala hiena traidorea, pantera bihozgabea, azkenik, ororen buru, hark bere aginte makila goriaz zuek seinalatu, eta aldarri egin dezan: " Hona semea hil
|
duen
ama!".
|
|
|
" Beharrezkoa zen zuek piztia erosleen esku uztea, ikusleriaren aurrean erakusgarri izateko, eta gero hezleak erakuts dezala hiena traidorea, pantera bihozgabea, azkenik, ororen buru, hark bere aginte makila goriaz zuek seinalatu, eta aldarri egin zezan: " Hona semea hil
|
duen
ama!"".
|