|
2000
|
|
|
" Eta, handik harat, doña Lidiaren babesean mila gauza ikasi nituen: ikasi nuen, konparazione, ezen desirak mugitzen
|
duela
mundua, baina ikasi nuen, halaber, ezen ez dela desiratzen dena lehenago konplitzeagatik bizitzaz gehiago gozatzen; eta ikasi nuen, finean, ezen gauzarik tipienetan gorde daitekeela bizitzaren handia, zeren zaldun handi batek noiznahi den huts egin baitziezazuke, baina bide bazterreko lorerik tipienak nekez. Eta, hala, doña Lidiarekin urtebete egin ondoren, jalgi nintzen handik, biziberriturik bezala... eta pena pixka batekin ere bai, zeren jende guti estimatu izan baitut bizitzan eta ezertan eduki, nola eduki izan bainuen andere jakintsu hura, eta zeren, ospitaletik kanporat nindoalarik, utzi beharra bainuen adiskide hura..."
|
|
2003
|
|
|
ihardetsi din, ordea, ama Elixabetek. Eta hala izan behar din, maitea, egia baita ez
|
duela
munduak onartzen ez aniztasunik, ez elkartasunik. Zeruan gintezken bestela, ez gehiago lurrean!?
|
|
2004
|
|
|
Gogo bereziz uzten du esnea Ginoren etxeko atarian, beti besteei baino apurtxo bat gehiago, eta poztu egiten da entzuten duenean karreraren bat irabazi
|
duela
munduko bazterren batean, bere esneari esker.
|
|
2006
|
|
|
Erreferentzia obligatua bihurtua baitago, gure erreferentzia nagusia ere izango dira, Bilboko Lore Jokoetan Unamuno-k 1901eko abuztuko 26 gauean239 harrotu zituen hautsak, bere jokabide zatarragatik ere bai (jaietako erregina, ez zer eta ez hura, mandazain mozkor batek baino ez akademikoago laidoztatuz), baina bere tesi probokatzaileagatik batez ere: euskarak ez
|
duela
mundu modernorako balio, eta lehenbailehen hiltzea dela onena. Tesiak badu bigarren parte bat, gutxiago aipatzen bada ere, ez gutxiago erreparatzekoa guretzat:
|
|
2009
|
|
|
Bikoiztasun eta oposizio hura eskolakoa da, analistaren laborategikoa. Gertari erreala da, gizakiak ikusi eta bizi ere balioz jantzia ikusten eta bizitzen
|
duela
mundua; eta horregatik berak mitoz janzten duela. Giza, kultura?
|
|
|
Euskarak ez
|
duela
mundu modernoan balio, ez daukagula kulturarik, etab., etab.. Dena egia.
|
|
|
Jainko gabe ezer razionalik ez. Egia da gero laster, XIX. mendean, zientziak asmatu
|
duela
munduaren azalpenak Jainkoaren hipotesirik gabe xerkatzen, eta Estatu modernoak ere ikasi duela, ordena soziala zaintzeko Jainkoa baino bitarteko efikazagoa dela polizia, eta infernua baino eraginkorragoa kartzela. Horregatik orain zientzian, politikan, moralean bertan, Jainkoaren beharrik ozta sumatzen da.
|
|
|
–Halako edertasuna ikusi ondoan, ez
|
duela
munduan deus gehiagorik ikusi nahi. Hara zer erran duen.
|
|
2011
|
|
|
Guztiarekin ere, ordea, honako irizpide hau ere bere ekarpen teorikoen artean kokatu behar dugu: alegia, hizkuntz heriotzaren faktore nagusia estatu etnozentrikoaren ereduan datzala, eta egiaztapen datu horrek oinarri enpiriko ukaezina
|
duela
mundu zabalean. Itxuraz, nolabaiteko kontraesan bat dago bere iritzietan:
|
|
2013
|
|
|
torturak eta antzekoak, badakin? Baina, bestetik, garbi ikusten dinat halako eztanda bat behar
|
duela
munduak, ea esnatzen garen lozorrotik, bakeak (benetakoak) behin betiko erreina dezan bazter guztietan. Mundu osoko gatazketako biktima errugabeek hori besterik ez ziguten eskatzen, armarik ez, gerrarik ez?!
|
|
|
torturak eta antzekoak, badakin... Baina, bestetik, garbi ikusten dinat halako eztanda bat behar
|
duela
munduak, ea esnatzen garen lozorrotik, bakeak (benetakoak) behin betiko erreina dezan bazter guztietan... Mundu osoko gatazketako biktima errugabeek hori besterik ez ziguten eskatzen, armarik ez, gerrarik ez...!
|
|
2014
|
|
|
Amaren aspaldiko esan batekin gogoratu da Iñaki. Amak nola esaten zuen, garai batean, seme alaba guztiak artean etxean bizi zirenean, pertsonak konformidadea behar
|
duela
mundu honetan bizitzeko.
|
|
|
Edo batzuetan ttanttaka eta bertzeetan litroka. Sinetsia bainago poesiak salbatuko
|
duela
mundua, deusek salbatuko badu. Bertze begirada bat behar du munduak, eta poesia onak anitz erran dezake begirada horren eraikuntzan.
|
|
|
Funtsean, zera: nork bere dohainak dituela, eta dohainen arabera erantzun behar
|
duela
munduko bizialdian. Argiago esanda:
|
|
2015
|
|
|
Ildo horretan, iruditzen zaio Iraultzak Kuba bakartu
|
duela
munduko musika panoramatik. –Beti hitz egiten da kanpoko faktoreez.
|
|
|
XIX. mendean zehar liberala izan zen hein handi batez, mende amaieran nazionalismo kontserbadorea hasi zen hedatzen, eta XX. mendean zehar nazionalismo sozialista ere agertu da. Egia da nazionalismoak gizartearen arlo guztietara hedatu nahi
|
duela
munduaz duen ulerkera, aipatu ideologia horiek bezala, baina ez du eredu sozioekonomiko edo politika forma jakinik hobesten: horrexegatik da liberal, sozialista edo kontserbadorea testuinguruaren arabera.
|
|
2018
|
|
|
Baina estatusa, zer zentzutan? Eztabaida batzuetan, iradoki izan dute estatusaren mundu zaharrak hortxe iraun
|
duela
mundu modernoraino. Adibidez, Emakumeen menpekotasuna testuan, John Stuart Millek idatzi zuen, joputza legea ezkontza barruan kontraesan izugarria?
|
|
|
Kategoria linguistikoek errealitatea «bortxaz» taxutzen badute ere fikzio sozialak sortuz errealaren izenaren pean, badirudi badagoela errealitate egiazkoago bat, batasunaren zelai ontologiko bat, zeinarekin kontrajartzen diren fikzio sozialak horiek. Wittigek kontzeptu «abstraktuen» eta errealitate «materialaren» arteko bereizketa ukatzen du, esanez kontzeptuak hizkuntzaren materialtasunean eratu eta zabaltzen direla, eta hizkuntzak modu materialean eraikitzen
|
duela
mundu soziala. Bestalde, «eraikuntza» horiek desitxurapenak eta reifikazioak dira, eta epaitu behar dira aurretiko zelai ontologiko batekin alderatuta, zeinak erabateko batasuna eta betetasuna dituen.
|
|
2019
|
|
|
Ez dakit non irakurri nuen, edo non ikusi, berez kontu zientifiko bat izan arren igual zientzia fikziozko pelikularen batean adituko nuen, kaosaren teoriaz. Alegia, aurrez igarri ezinezko milaka eta milioika gertakariren menpe nola gauden, eta horien guztien baturak egiten duela historia, egiten
|
duela
mundua den bezalakoa, egiten gaituela gu, unez une. Seguru asko ez da horrela delako teoria hori, gaizki ulertu eta okerrago esplikatuko nuen, baina niri balio dit buruan dudan zurrunbiloa azaltzen saiatzeko.
|
|
|
Bakardadearen eta bereizketaren barrendik, emakumeak bere bizitzaren singulartasunaren zentzua ateratzen du: gizonari baino esperientzia intimoagoak zaizkio iragana, heriotza, denboraren joana; bere bihotzaren, haragiaren, espirituaren abenturak interesatzen zaizkio, bai baitaki hori baizik ez
|
duela
mundu honetan; eta, gainera, pasiboa denez gero, era grinatsuagoan, era patetikoagoan pairatzen du azpiratuta daukan errealitatea, anbizio baten edo ofizio baten uztarrian harrapatutako gizabanako batek baino; bere emozioetara emana egoteko gustua eta aukera du, bere sentipenak aztertu eta zentzuz janztekoa. Irudimena ameskeria hutsaletan galtzen ez zaionean, enpatiara jotzen du:
|
|
|
Ez ditu sekula probatu askatasunaren botereak, eta batik bat horregatik ez du sinesten askapenean: iruditzen zaio destino ilun batek gobernatzen
|
duela
mundua, eta harrokeria dela haren kontra altxatzea. Ibilarazi nahi dizkioten bide arriskutsu horiek ez ditu zapaldu ere egin:
|
|
2020
|
|
|
" Edozein herrialdetan gerta daitezke, edozein unetan, eta milioika pertsona hil, ez gaudelako prestatuta. Ez dakigu non eta noiz gertatuko den hurrengo pandemia, baina badakigu eragin izugarria izango
|
duela
mundu osoko bizitzan eta ekonomian".
|
|
|
Txinak inbertsio handiak egin ditu hartan, eta normalean hamarkadak behar izaten dira teknologia horrekin eraikitako zentralak ixteko. Nazio Batuen Erakundeak iragarri du heldu den hamarkadan bi heren gutxiago erabili behar
|
duela
munduak ikatza, berotze globala parametro seguruetan gera dadin. Txinak –munduko erabiltzaile nagusiak– %40 gutxitu luke erregai horren erabilera, baina oraindik ikatz plantak eraikitzen ari da.
|
|
|
Gertatutakoari garrantzia kentzen saiatu da Lauren, eta diruagatik ez kezkatzeko esan dio Txarrori, oraindik gauza franko dituztela saltzeko eta bere bizkar hartuko duela ostatuaren gastua. Babilek berehala paratu du mahai gainean herriko apaizak eman zion zakuto ttipia, hari irmo begira gelditu bada ere, akaso pentsatuz une honetan hori besterik ez
|
duela
munduan. Laurenek Babilen ondora itzuli du zakutoa berriz ere mahai gainetik herrestan, eta gordetzeko esan dio.
|
|
2021
|
|
|
" Itsasoak haserre denean, bere gaitzaldiak dituenean, badirudi iretsi behar
|
duela
mundua. Orduan halako moldez irakitzen du, non baldin bridarik ezpalu, manatua ezpalego, lur guztia estal bailezake.
|
|
2022
|
|
|
Lerdo konpleto bat ekarri
|
duela
mundura, hara! Horra apaingarririk gabeko egia biluza.
|
|
2023
|
|
|
Nor bere aulkian jesarrita, ezkontza honetako mundutxoan zein kanpokoan. Teresek esango luke berak ere aulki bat
|
duela
munduan. Ondo sentitzen da egokitu dioten aulki horren moldera apur bat eginda.
|