2000
|
|
Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira. Lehenik, badirudi ETAk sinetsi egiten duela egungo autogobernua alde batera utziz soberaniara eramango gaituen gehiengo sozial eta politiko konprometitu bat dagoela Euskal Herrian(
|
duela
hogei urte batzuk egindako hanka sartzeak zuzentzeko asmoa eta konpromisoa deitzen dio ETAk) eta ondorioz, badirudi baita ere, ETAk barneratu egiten duela kontestu horretan borroka armatuaren beharra gutxitu egiten dela. Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari.
|
|
—Zerbait aipatu zidaan. Dena dela, hobekuntzak hobekuntza,
|
duela
hogei urte Ttipiren jabegoetan sartzen nintzeneko burutazio bera izan nian orduan: " non deabru izanen du alu honek nire izena daraman karpeta"?
|
|
Neureak, bederen, lege eta erregelaz beterik ditut gogoan. Zer jantz, non josta, norekin eta nola mintza... hori guztia hagitzez ere arautuagoa genuen
|
duela
hogei urte orain baino. Txarrean ihardukiko geniokeen, ordea, inork leporatu izan baligu.
|
|
—Horiek denak nire agendan zeudek eta agenda, berriz, nire mahaiko lehen kajoian. Han egon duk beti,
|
duela
hogei urte zulo honetara etorri nintzenetik. Denek zakitek hemen.
|
2001
|
|
Akats handia da
|
duela
hogei urtetik hona euskal nazio arazoa arazo demokratiko gisa planteatu izana. Nazio arazoa klase arazo bat da eta klase arazo bezala planteatu litzateke.
|
|
Pilar Albajar eta Antonio Altarribaren argazkilaritza du erakusgai Elgoibarko Ongarri kultur elkarteak oraingoan kaleratu duen" Sexo, pecados y miedo" liburuak. Eta hain zuzen, edozein kristauk senti ditzakeen grinak eta haien ondorengo ahulezia hauek hartu ditu bere lanaren ardatz gisa, izatez aragoiarra bada ere
|
duela
hogei urtetik hona Gasteizen bizi den bikote honek. Elgoibarko Ongarri, berriz, 1956an sortu zen, Euskal Herriko kultura bultzatzeko asmoz.
|
|
Gainera, azken hogei urteetan ez da obra hau muntatu Espainian. Kointzidentziak egon dira, Pere Planellak
|
duela
hogei urte muntatu zuen obra hau. Orduan berarekin lan egindako aktore batek berriz egiteko gogoa zuen eta baita guk ere».
|
|
Gainera, gai honetaz saiatua naiz eta ez arestian,
|
duela
hogei urte baizik2, eta bitarte honetan ez dut, dirudienez, argi berezirik jaso inondik, ez goitik eta ez behetik. Geroztik hona, bestalde, liburu mordo galanta agertu eta agertzen ari da gure literaturaz, argitasunetan blai datozen obra aberatsak.
|
|
Halaz guztiz, nolabait adierazi behar dugu gaztelaniaz (edo erdaraz erabat) euskal idazleen berezitasuna. Eta euskérico onartzen ez badugu gaztelaniari dagozkion arrazoiengatik, orduan,
|
duela
hogei urte esan nuen bezala, vascongado eta literatura vascongada erabili behar genituzke, jatortasunari begira, hori izan baita inguruko erromantzeetan, eta ez gaztelaniaz bakarrik, gure hizkuntzak eraman duen izenondokoa. Hori onartu nahi ez badugu, eta beldur naiz, garen bezain kontentagaitzak garelarik ez dugula onartuko, ez zaizkigu esaera aski astunak eta traketsak baizik gelditzen:
|
|
Besteak beste (eta besteei ez die inork erantzunik eman galdera nik
|
duela
hogei urte egina dudalarik), zergatik eraman behar dute ontziek (ipsae ontziak dira, noski) Etxeberriren izena. Hau zutelako jabe, eta kito?
|
|
–Pattin anitzetan behatu dut, edanaren kontura beharbada, dena oldar eta oilar,
|
duela
hogei urte nornahiri oihukatzen" Euskal Herria ez da salgai!" eta gaur egun Euskal Herria puskaz puska ahalkerik gabe saltzen duela mirets dezaket. Ironiaren zortea ala zortearen ironia?
|
2002
|
|
Zuek orain arte esandakoetan oso garbi sentitzen da zuen egoera gizartearen barruan
|
duela
hogei urte baino okerrago ikusten duzuela, krisian sentitzen zaretela...
|
|
Bentaren ondoko larrean bizikletak utzi eta eskuinaldera jo dugu, hamaika urratsetara bigarren eraikin multzoa dago, Erdi Arokoa. Eliza izan ziren bi hormatzar erdi eroriak, eta horien gibelean etxeen arrastoak,
|
duela
hogei urte, etxe horien indusketan eman genuen denbora gehien.
|
|
Alde batetik, euskal irakaskuntza eta ikerkuntza ez dira garatu gaur egungounibertsitateetan
|
duela
hogei urte pentsa zitekeen bezala. Arlo ez unibertsitarioanD ereduak eta euskal ikastetxeek euskal lurralde guztietan izandako arrakastak etahedapenak ez dute beren isla izan Unibertsitatean.
|
|
Argi dago, ordea, bi teknikek ahalmen terapeutiko handia dutela eta elkarri mesede egin diezaioketela. Manipulazio genetikoa Manipulazio genetikoa, hain zuzen, animalien organoak gizakiei txertatzeko bidea ixten ari da, eta, horri esker, Martñezen hitzetan, “gaur egun animalietan egiten diren zerri organoen xenotransplantean ditugun emaitzak askoz hobeak dira
|
duela
hogei urte arte giza organoen transplanteekin lortzen zirenak baino”. Aditu horrek uste du “giza ikerketa egin genezakeela”, nahiz eta baden zuhurtzia zientifikoa ere, animalien arteko saiakuntzetan biziraupena are gehiago zabaldu arte urrats hori emateko legezko debekuaren oinarri.
|
|
Monterreyko (Mexiko) Leatherback delakoaren Biziraupenerako Nazioarteko Konferentzian (itsas dortoka mota bat) parte hartzen duten ikertzaileen arabera, 150 milioi urte daramatzan espezie bat akabatzeko mehatxua egin dute arrantza komertzialak eta gizakiak hondartzetako habia eremuak suntsitzeak. “Emakume gutxi batzuk bakarrik itzuli ziren iaz Ozeano Bareko kostaldeko habia hondartzetara,
|
duela
hogei urte baino ez egin zuten milaka emeen aurrean”, esan zuten zientzialariek. Atzo hasi zen topaketa, eta helburua da itsas biologo, ekologista eta arrantza industriako ordezkariak biltzea, oskolik gabeko itsas dortoka bakarrak bizirik iraungo dutela bermatzeko bitartekoak bilatzeko.
|
|
Emeak urtean behin joaten dira hondartzetara arrautzak uzteko. Baina Ozeano Barean dago kezkagarriena,
|
duela
hogei urteko 91.000tik 3.000 ingurura murriztu baita. Horrek beheranzko espiral bat sortzen du, non gero eta eme gutxiago geratzen baitira ugaltzeko, eta dortokak “leatherback” uzten dira etorkizun ezezagun batera igerian.
|
|
Kolpe latza Ipar Amerikako hegaztirik handiena desagertzeko arriskuan dagoen animalia izateari uztea nahi duten biologoentzat. Kaliforniako kondore guztien populazioa 201 banakotakoa da, gatibu eta askatasunean bizi direnak Estatu Batuetan (Arizona eta Kalifornia) eta Mexikon,
|
duela
hogei urte erroldatutako 22 pertsonen aurrean. Hiru pollueloak apirilean jaio ziren Venturako Kaliforniako konderrian.
|
|
Likorea, laranja, fruitu lehorrak, gazta edo ahabiak dira kanpaina honetako proposamen batzuk. “Hasieran,
|
duela
hogei urte baino gehiago, arroz esnea eta intxaurrekin bota ziren, eta orain tradizionalak dira. Gero, errezeta horiek sofistikatuz joan dira, sagar tarta turroira iritsi arte”, azaldu du Diana Roigek, TUMAko idazkariak.
|
|
ba al da umorerik euskal literaturan? Nire erantzuna,
|
duela
hogei urte, ezezkoa zatekeen, eta ez da harritzekoa, hauek izan baitziren BBBko 3 kurtso hartan irakurri behar izan nituen liburuak: Leturiaren egunkari ezkutua, hau da, denbora guztia depresioak jota pasatzen duen tipo baten kontuak; Egunero hasten delako, abortatzeko erabaki ezin alaiagoa hartu behar duen neska baten ingurukoa; 100 metro, barrez lehertzeko modukoa hau ere; eta, azkenik (hura zen liburu komikua hura!), Garoa.
|
|
Hasi gara berriro seinaleak zikintzen, eta errotuluak azpimarratzen. Ez azken urteotanbezala, baina
|
duela
hogei urte bezala, halako tema bereziaz, eremu hori irabazteko benetako beharra bagenu bezala. Ekintza horretan, sinbologia hutsean etorkizuna jokoan bagenu bezala.
|
2003
|
|
Aztertu dudan estrategietarik bat da estatistika. Euskara batuaren kontua ere aztertu dut, inork auzitan jartzen ez duen gaia gaur egun, baina
|
duela
hogei urte ika mika iturri bizia izan zena, h a gora eta behera. Aztertu dudan beste estrategia bat, ikastolaren sorrera, duela hogeitsu urte.
|
|
Garcesen arabera, “gero eta jende gehiago dago zauritutako edo habiatik kanpo dagoen mendeku batekin topo egiten duena, eta salbatzeaz arduratzen da. Hori pentsaezina zen
|
duela
hogei urte. Aldaketa handi bat gertatu da, gizartea kontzientziatuz joan da, eta sentsibilizazio handiagoa dago, babestutako eta galtzeko zorian dauden espezie handiekiko ez ezik, gure eguneroko inguruneko espezie txiki horiekiko ere”.
|
|
Proportzioan
|
duela
hogei urte neukan
|
2004
|
|
Eta bakarra. Orixeri buruzko lanarekin hasi nintzenean, ez orain,
|
duela
hogei urtetik gora baizik, helburu oso zehatza neukan asmotan »berdin berdin zait obsesiboa deitu edo bestela», eta zen Orixeren eta honen sorkuntzaren gainean irakurketa soziologikoa egin ahal izateko tresnak eskaintzea eta, bide batez, orduko literatur kritiko aurrerazale porrokatuek klasizismo, kontserbadurismo eta folklorismoaren zuloan ondo zokoratua zeukaten hura berreskuratu eta zegokion... Horretan tematu nintzen, eta horretan segitzen dut.
|
|
Egun, Amazoniaren deforestazioa
|
duela
hogei urte baino azkarrago doa (arazoak mundu zabalean kezka piztu zuen garaian baino azkarrago, hain zuzen).
|
|
Izan ere, KPIren bilakaera aintzat hartuta, urtez urt eko diru laguntzen balioa 2004ra eguneratuta, ikusten da 1984.ean emandako diru laguntzen balioa, alegia,
|
duela
hogei urte emandakoena, aurtengoena baino %50 altuagoa zela. Ikusita, bestalde, ICAAren diru laguntzetan gert atu den bilakaera azken urteotan, zeinetan proiektuen gaineko laguntzek desagertzera jo duten (2.525.000 euro 2003an, 15 filmen artean banatu zirenak, guztira emandako ia 60.000.000 eurotik), nabarmen geratzen da EuskoJaurlaritzaren babes sistema honen benetako gaitasuna filmen produkzioa suspertzeko oso murriztuta geratu dela.
|
|
Gaitasun linguistikoarena da elebidun euskaldun gehienak nagusiki erdaraz jardutearen adierazpide ofizial bakarra. " Gaitasun linguistikoa", alegia,
|
duela
hogei urte" ezaguera maila" esaten genuen hura. Lehengo txori bera luma berriaz.
|
2005
|
|
Hizkera erkidegoaren bizitasunaren ezaugarria da arestiko sentimendu hori eta Euskal Herriko bazter guztietan berdin gertatzen ez bada ere, Bizkaian adibide nabarmenak ditugu: «eixu ondarrutar! > > entzuten genien bertako gazteei
|
duela
hogei urte arrantzale herri
|
|
Proiektu horren bidez, herrialde industrializatuek kreditu erakunde aldeaniztunei funts berriak emateko konpromisoa hartu dute, zorra barkatzeak erakunde horiek deskapitaliza ez ditzan eta etorkizunean laguntza programa berriak egiteko gaitasunari eragin ez diezaion. Hala ere, neurri horiek ez dira nahikoak, eta kanpo zorra oraindik ere zama handia da, eta
|
duela
hogei urtetik hona hirugarren munduko ekonomiak ito egiten ditu. Finantza laguntza eskatzen duten herrialdeek, sarritan, egitura doitzeko eta egonkortzeko politikak onartu behar izaten dituzte, eta horrek ondorio oso negatiboak eragiten dizkie herrialde zorpetuenetako biztanleei.
|
|
Askotan, iritzi zutabe batek egunkari osoaren balioa justifikatzen baitu. Begira besterik ez dago, azaroaren 5ean, Iñaki Garay, Iñaki Garay, Expansion egunkariko erredakzio buruak, duela ehun urte gizakia ilargia zapaltzea iritsiko zenik imajinatzen ez zen moduan,
|
duela
hogei urte inorri ez zitzaiola burutik pasa ere egiten Athletik bigarren mailara jaitsi zitekeenik idatzi zuen. Eta hara nondik, estatu mailan zabaltzen den egunkariko erredakzio buruak, egun posible dela Athletik bigarren mailara jaistea zioen.
|
|
Baldin bait ere posible balitz... Alde egitea nahi nuke, eta
|
duela
hogei urte bueltatzea. Non zeunden duela hogei urte?".
|
|
Alde egitea nahi nuke, eta duela hogei urte bueltatzea. Non zeunden
|
duela
hogei urte?".
|
|
Nire burua bere menera uzten dut. Geroko tristuran eta geroko uneetan ez pentsatzen saiatuz,
|
duela
hogei urte bueltatu izan banintz bezala, bera ezagutuko ez banu bezala.
|
2006
|
|
Utz dezagun jadanik erremediorik ez duena:
|
duela
hogei urte profesionalek zuten motibazioa eta adina alferrik galtzen utzi da. Baina orain inkoherente da euskararen motibazio nahikoa erakutsi ez duen Osakidetzako Zuzendaritza bera izatea euskalduntze planaren erdigunea.
|
|
Bi untxi akabatzeagatik sei hilabeteko kartzela eskatzen didate. Eta
|
duela
hogei urte ehun eta hirurogeita hamabi pertsona hil nituen, bakoitzarengatik bi ogerleko jaso nituen, eta ez zitzaidan deus gertatu (1956)".
|
|
Txerri izatea tokatuko zitzaizun bizpahiru aldiz; matarifea izango zinen hurrena; gibela frijitzen ari zen emakumea bestela; edo puskak banatu behar zituen baserritarra... Telebistarako propio grabatu genuen lehen saioan ere, Imanol Lazkano eta biok txerri hiltzearen irudi batzuen gainean aritu ginen
|
duela
hogei urte. Antropologia edo etnografia ikasketak egiten ari denak, bertsoetan altxorra du gizartearen nondik norakoen berri jakiteko.
|
|
Hasteko, aztertu diren 323 eskola autobusen %2k legea urratzen dute,
|
duela
hogei urte baino lehenago matrikulatuak daudelako.
|
|
Arras polit eta hunkigarria dena, xehetasun batengatik izan ez balitz: horietariko bat baino gehiago Henrike Borboikoari" Kuku antikristoa!" oihukatzen ziotenetarik izanen zen
|
duela
hogei urte, erran nahi baita, erregeri hiriko ateak irekitzeari behin eta berriz uko egiten ziotenetarik. Giza arima zein arina eta mudakorra den oroitarazi dio Pedro Agerrek bere buruari.
|
2007
|
|
Nik, udalaren funtziorik interesgarriena herri dinamika sortzean dakusat; herritarrak zertan hartan lanean jartzean eta ez hainbeste obrak egin eta sekulako jaiak prestatzean, denon dirua erabiliz. Bai, denok dugu estimuan kostatzen zaigun hura eta beste gabe aurrean, eginda, jartzen digutena, akaso, aintzat hartu ere ez dugu egiten.Bada,
|
duela
hogei urte inguru hasita ari naiz ohartzen, udalen helburuetako bat horixe dela, dena eginda ematea egiten parte hartzeko aukera eskaintzea baino. Batzuetan interesagatik eta besteetan irudimen ezaren eraginez.
|
|
Beranduago etxekoen kontakizuna jaso nuen. Ondoren, ikerketa etnografikoen bidez, gertatutakoa aztertu eta
|
duela
hogei urte argitaratu nuen. Oroimena bizi bizirik zegoen.
|
|
Lan egiten du, baina askoz gehiago behar da. Alegia, giroa aldekoa da, baina aldi berean ohartzen gara euskara
|
duela
hogei urte baino kinka larriagoan dagoela. Karrikan gutxiago entzuten da.
|
|
– Bai, ihardetsi zuen Carmenek,
|
duela
hogei urte arras hurbil ibili eta ez dakit zergatik, beldurrez agian, edo norberaren baitako dudaz, edo bakoitzak ustez bizitza hobea merezi zuelako arroztu ginen. Barda egin dugu amodioa biek lehen aldikoz eta zinez.
|
2008
|
|
Idazleak intelektualarekin tupust egiten duen lurraldea da horren kausa gehienetan, badu bere zentzua eta bere tradizioa (finean, zer da, bada, arriskutsuago politikan, idazle bat ala teknokrata bat?), ez da atzo goizekoa, literatura eta konpromisoaren arteko eztabaida. Fernando Savater bat,
|
duela
hogei urte irakurzaletasuna eta pentsamendua gai hartuta hain gauza jostari, eder, sakonak idatzi zituena, ez ote du politikak zapuztu. Pernando Barrena bera editore genuen hainbeste urte ez dela… Ez ote dio inbidiarik ematen Jamaica Kincaid edo Paul Austerrekin harremanak trabatu eta haien lanak ezin editatu izanak?
|
|
Euskal Herriko lurraldearen kudeaketa biziki aitzinatu da Garapen Kontseiluaren bitartez. Egia da, desmartxa ez dela
|
duela
hogei urte abiatu zenean espero bezain fite joan, baina asmoa sakonagoa da egun. Jendearen espirituetan gero eta indar gehiago hartu du Euskal Herriko 2020 izeneko egitasmoak.
|
|
Behatokia
|
duela
hogei urte jaio zen. Durangoko Santikurutz auzoan gaur egun helduentzako hezkuntza zentroa dena ikastetxe bat zen garai hartan.
|
|
Mila bederatziehun eta hogeita hamazortzigarren urtean,
|
duela
hogei urte, IM izenez ezagutzen dugun konfiantzazko lagun eta mezularia arduratu zuen Espainiako Elkartasun Elektriko Nazionala delako enpresak sekretu osoan, artean bizirik zeuden indar errepublikar batzuekin elkarrizketatu zedin Pirinio mendien babesgune gotor batean. Arriskuan zeuden enpresaren interesak babestu behar zituen mandatariak guda lerro horretan.
|
|
Hona heltzean herrixka hau
|
duela
hogei urte egin zutela esan zidaten. Hori ez dator bat sanemen bizimodu nomadarekin.
|
|
Azterketa genomikoa Gibeleko minbizia diagnostikatu zaien gaixoen laurden batean hepatitisak ere infekzioa eragiten du. Azterketa horren egileek genomika (geneen adierazpenaren azterketa) parafinaz
|
duela
hogei urte baino gehiagotik kontserbatutako pazienteen ehun laginei aplikatu ahal izan diete. Beraz, freskoa ez den pazienteen ehuna erabiltzen den lehen azterketa genomikoa da.
|
|
Jokozaleekin begirune gutxi egon dela uste du Herrezuelok. «Apustu tresnak orain jarriko dizkigute,
|
duela
hogei urte txanpon makinak jarri zituzten bezala. Kalera atera eta ez zuten jendea informatu, eta bistan da jende piloak galdu duela horien kontrola».
|
|
Atzo aitortu zuen: kasualitatez iritsi zen ELAko idazkari nagusi kargura,
|
duela
hogei urte: «Hautagai garbia zenak ezetz esan zuen eta ni, gazteena, aukeratu ninduten».
|
|
erabat asumitutako operazio batean ala, GALen garaian bezala, mertzenario gisa eta diruaren truke. Hirugarrenik, espainiar polizia horiek berek GALen erreferentzia egin dute, erranez
|
duela
hogei urte ez zutela horrela jokatuko eta berehala garbituko zutela.
|
|
Ezkondu zela esan zidaten ez oso aspaldi, Teresa izeneko emakume batekin; uste dut aurkeztu zidala behin, elkar ikusi genuen azkeneko aldietako batean. Michelle Shocked Rocioren fetixea zen
|
duela
hogei urte, estudiante pisu hartan elkar ezagutu genuenean: etengabe ipintzen zuen eta, nola ez, luze gabe grabatu zidan.
|
|
Hala ere, 1990eko hamarkadatik landa, hizkuntza gutxituen aldeko neurriak hartzen hasi dira, ohartu baitira frantsesa ingelesarekiko antzeko egoera batean zegoela. Zentzu horretan, frantses gobernuaren ekimena izateak, Frantziako Legebiltzarrean onartua izateak, Frantses Akademiak eta Senatuak ezezkoa eman arren berriz Konstituzioan sartu izanak, agerian uzten dute pentsamoldeak pixkanaka aldatuz doazela eta
|
duela
hogei urte ezinezkotzat jotzen zena gerta daitekeela. Alderdi Sozialista eta Berdeez gain, zentroko eta eskuineko alderdiek ere bat egiten dute eraldaketa horrekin, hainbat kasutan aitzindari izanez.
|
|
urtez artamendu hoberenak eman zizkion bere amak. Hark, bera eritasunak jorik, utzi gintuen beste mundurako,
|
duela
hogei urte! Iduri eta bizi errealaren zerbait gaztigu kargaren eremaile naizela.
|
2009
|
|
Ez baita harritzekoa. Pentsa,
|
duela
hogei urte ospitalean fusila garbitu zenuen, diru apur bat lortu eta San Mamesera joan ahal izateko. Ahaztua zenuen.
|
|
Alde erantzira begiratu behar genioke, beharbada, blogen fenomenoari: gaur egun
|
duela
hogei urte baino askoz gehiago idazten denez, sasi idazleak urduri jartzen dira, konpetentzia ikusten dute nonahi, sarkinak, fartsanteak, benetakoak ez diren idazleak? «Ni bai benetakoa, baina hori?» Baina zein da egia?
|
|
Baina turismoaren tirakada ez da aprobetxatzen den gauza bakarra. Lapuebla de Labarcako udalak lagunduta, Enrike Etxeparek enpresa proiektu bat jarri zuen martxan
|
duela
hogei urte. Enrikek â?. Rivercapâ?
|
|
Izan ere, hiru kideko familia espainiar batek 600 arrautza, 50 dozena, kontsumitzen ditu urtean batez beste. Asko da, bai, baina
|
duela
hogei urte gaur baino %50 gehiago kontsumitzen zen. Baina, agian, harrigarria da gurea pertsona adina oilo errule (40 milioi baino gehiago) dituen herrialdea dela, 46 milioi inguru.
|
|
Gaur
|
duela
hogei urte belztuta esnatu zen Alaskako kostaldea. Exxon Valdez istripua izan zuen 1989ko martxoaren 24an, Prince Williams itsasertzean.
|
|
CAFen Beasaingo lantegian (Gipuzkoa) ez dute amiantorik erabiltzen
|
duela
hogei urtetik. Enpresa Batzordearen datuen arabera, epaitegiek onartu dute Beasaingo CAFeko hamahiru langile hil direla amiantoa erabiltzeagatik.
|
|
Erabat. Tragikoena da teknologia hori aspalditik ezagutzeaz gain,
|
duela
hogei urte baino gehiago ezartzen dela. Teknologia garatzeko eta ulertzeko interesik ez da egon.
|
|
Al Fataren kongresuaren ondotik, Abbasek boterea berresteaz gain, alderdiko organo nagusiak berritu ditu, hala nola Batzorde Zentrala eta Batzorde Iraultzailea. Azken kongresua
|
duela
hogei urte egin zuten
|
|
Atzoko balentriarekin gizenduko du bai irabazien poltsa. Berlingo Munduko Txapelketan, 1.500 metroko proban nagusi izan zen, eta aitak
|
duela
hogei urte inguru egindako bide bera egin du. Aitak, baina, bestelako bideak hartu zituen gero, eta hainbatetan egon da kartzelan, sexu erasoak egitea leporatuta.
|
|
Sekulakoa da egun jendeak trajearekin erabiltzen duen kontua, gastu handiak egiten dira eta ez zaigu ondo iruditzen. Jaia bera ere jatorragoa, bertakoagoa zen
|
duela
hogei urte.
|
|
Dozenatik gora herrixkek eta beste hainbat etxaldek osatzen dute Urraulgoitiko udalerria (Nafarroa). Bizilagun urriko eskualdea,
|
duela
hogei urtera arte etengabe hustu da, Agoitz, Irunberri eta, batez ere, Iruñea aldera alde egiten baitzuten bertakoek, bizimodu berri eta ustez hobearen bila. Egun, komunikazio eta errepide hobeak tarteko, hegoaldean dauden herriak egonkortu dira nolabait, eta, herrixka eta etxalde huts dezente geratu diren arren, etxe gehientsuenak zaharberritu edo berreraiki dituzte, asteburuetako bizikelu izateko baldin badira ere.
|
|
Badu kexaka ibiltzeko arrazoirik Metyktirek, izan ere, munduko hirugarren urtegi hidroelektriko handiena eraikitzekotan dira Belo Monten (Brasil). Ezaguna da Metyktire,
|
duela
hogei urte eremu berean egitekotan ziren urtegiaren proiektuaren aurkako kanpaina eginez zeharkatu baitzuen munduko txoko andana. Proiektu hura bertan behera lagatzea lortu bazuten ere, gudaren lehen lerroan jartzea egokitu zaio berriz ere buruzagi indigenari, ama lurrarentzat kalte gutxiago ei dakarren proiektua aurkeztu berri baitute.
|
|
Ziur gaude hori guztia horrela dela. Ziur ote gaude, ordea, herri langileek gaur egun
|
duela
hogei urte baino ilusio handiagoa eta motibazio beroagoa dituztela euskaraz ere lan egiteko. Ziur ote gaude gaur egun duela hogei urte baino suharrago atxikitzen zaizkiola euskarari herri langileak eta arduradun politikoak?
|
|
Ziur ote gaude, ordea, herri langileek gaur egun duela hogei urte baino ilusio handiagoa eta motibazio beroagoa dituztela euskaraz ere lan egiteko? Ziur ote gaude gaur egun
|
duela
hogei urte baino suharrago atxikitzen zaizkiola euskarari herri langileak eta arduradun politikoak?
|
|
1981ean, elebidun guztien %32 bizi ziren bigarren gunean, baina gaur egun erdia baino gehiago, %51, dira hor bizi direnak [26]; 1981ean elebidunen %15, 4 bizi ziren gunerik euskaldunenean, laugarren gunean alegia, baina gaur %9 baino ez. Datu horien argitan, bistan da euskara erabiltzeko aukera gutxiago dagoen tokietan pilatzen direla gaur egun elebidunak,
|
duela
hogei urte ez bezala. Esan beharrik ez da horrek zuzenean eragiten duela euskararen erabileran.
|
2010
|
|
Hainbat ukazioren ondoren Facing the Music lanarekin estreinatu zen 1988an. Gaur ekarri dudan Big Bad Love,
|
duela
hogei urte, 1990ean, argitaratu zuen. 2004an hil zen bihotzekoak jota.
|
|
Joxemarik
|
duela
hogei urtetik lan egiten du droga menpekoekin eta teoria garatua du adikzio munduan dabilen pertsonak giza harremanak dezepzioan bizi ditu eta sustantziek besteen beharrik gabe zerbait sentitzen laguntzen diote.
|
|
Kontxi Del Arcok nahasmendu bipolarra du. Medikuek
|
duela
hogei urte diagnostikatu zioten gaixotasuna. Ezegonkortasun garai baten ostean, agerraldi psikotiko bat izan nuen eta, ondoren, hainbat krisi maniako eta depresibo izan nituen, azaldu du.
|
|
–Zaude isilik, Erramun! Zer hasi behar duzu orain,
|
duela
hogei urte baino okerrago?
|
|
Etxolan lo egin ondotik, ostegun goizean bueltatuko dira herrira. Ostegun arratsaldean izanen dute Gaztetxean, eta
|
duela
hogei urte baino gehiago itxi zuten lehengo Gaztetxeko kide bat izanen da partaide.
|
|
Mende erdi baino gehiago du EBk; gaur Batasuna osatzen duten hogeita zazpi Estatuetatik zazpi ez ziren Estatu
|
duela
hogei urte, eta beste batek, Alemaniak, Europar Batasuneko kide zela, beste Alemaniarekin batasuna egin zuen autodeterminazio eskubidea baliatuz. Ez dakit nolakoa izango den Europar Batasuna mende erdi barru, baina badakit orduan, orain dela berrogeita hamar urte bezalaxe, Euskal Herria eta euskal nazioa existituko direla eta Europaren zati izango direla
|
|
Izan ere hainbat hobe Italian saldu behar banu kolunpio majikoa,
|
duela
hogei urte Londresen errazago egiten zitzaigulako italiera ikastea (edo serbokroata) ingelesa bera baino.
|
|
Horrela bada, Mar, nik denbora izan dut" la hostia" hobetzeko, nire aurreko azken eguna
|
duela
hogei urte izan zelako. Oker ez baldin banago, Aran bailaran eta La Tuca estazioan.
|
|
Ba ez. Frantsesek guk baino askoz denbora gehiago daramate eskiatzen, halere ingurua ia
|
duela
hogei urte bezala daukate. Ez autobiderik ez urbanizaziorik; gehienez jota gurea bezalako etxe multzo txikitxo eta apainduak.
|
|
Ensantxe mugatua dauka eta kale nagusiak estu daude diseinaturik, zer esanik ez
|
duela
hogei urte. Nork igarriko orduan— bere burua berrasmatzeko aukera oparitu behar ziotela indar ekonomikoek?
|
|
Etxegoin, Landart, Hegi, hots Z-ko exekutiboak, Euskal Antzerki Taldeen Biltzarreko (EATB) buru ziren
|
duela
hogei urte. EATBn usatu diskurtsoa, jadanik, Euskal Herriari eman behar zitzaiola antzerki bat, zuzendariak kanpotik ekarri, atera behar zen pastoraletik, nonahi maila negargarria atzeman zitekeen, hiriaren konkista egin behar zen.
|
|
Dantzarentzako publiko bat sortu dugu. Abeberri bera izan zen
|
duela
hogei urte dantzaren parioaren bultzatzaile.
|
|
Sobiet Batasuneko burdin hesiak
|
duela
hogei urte erori ziren, baina izuaren politikak indarrean jarraitzen du. Errusia ez da estatu demokratikoa, ez da inoiz izan, diote giza ekintzaileek.
|
2011
|
|
Palestinako estatua sortzeko AEBek zuzendutako negoziazioak 1991n hasi ziren,
|
duela
hogei urte. Zisjordanian, ordea, orduan baino hiru aldiz kolono gehiago daude orain (600.000), eta palestinarrek mugitzeko askatasun gutxiago dute.
|
|
«Beharbada sortzaile batzuen nerabezaroa asko luzatzen delako izango da, 80 urtera arte ere irits daitekeelako».Max Frischekiko «idilioa»Agirrek Max Frisch idazlearekin izan zuen «bi edo hiru urteko halako idilio modukoa» izan du abiapuntu Zwei Frauen (bi emakume) nobelaren idazketa prozesuak. Frischen Zuricheko etxe ondotik pasatu zen Agirre
|
duela
hogei urtetik gora, eta postontzian ohartxo bat uztea ere pentsatu zuen, baina azkenean ez zen ausartu, gero damutuko zitzaion beldurrez. Orain, fikzioan sartu du ohartxo hura.
|
|
Urola Erdiko Mankomunitatea 1988an eratu zen, hiri hondakinen eta zabortegiaren kudeaketarako. Baina
|
duela
hogei urte inguru, Azpeitiko Udalak hartu zuen hura kudeatzeko ardura. Izan ere, udal elkartea osatzen duten udalen arteko proportzio banaketak desadostasunak eragin ditu erabakiak hartzerakoan, gaur egunera arte.
|
|
Urola Erdiko Mankomunitatea 1988an eratu zen, hiri hondakinen eta zabortegiaren kudeaketarako. Baina
|
duela
hogei urte inguru, Azpeitiko Udalak hartu zuen hura kudeatzeko ardura. Izan ere, udal elkartea osatzen duten udalen arteko proportzio banaketak desadostasunak eragin ditu erabakiak hartzerakoan, gaur egunera arte.
|
|
Miguel Indurainek bere lehen Frantziako Tourra irabazi zuen. Baina euskaldunak askoz lehenago hasi ziren Indurainek
|
duela
hogei urte lortutako saria eskuratzeko ahaleginetan. Lehena Vicente Blanco" Herrena" larrabetzuarra izan zen, duela 101 urte.
|
|
Izan ere, kanpo ekoizpena atzerriko hizkuntzetatik itzulitako ikus entzunezkoak %90 murriztu da:
|
duela
hogei urte mila ordutik gora ziren urtean, 2005ean 500 ordura jaitsi zen eta aurten ez da 100era iristen. Ez zaie errentagarri aterako, nonbait.
|
|
...iko porrota izan dela esango nuke, ez baitu bete hasieran zituen helburuak. duela hogei bat urte kataluniara joan ginen, eta han ikusi genuen orduko Coun bazegoela hizkuntza borroka aztertzen zuen irakasgai bat. gazteei azaltzen zitzaien zer nolako arazoak zeuden hizkuntzaren gaiarekin, elebitasuna zer den, diglosia zer den, eta abar. eta, bidenabar esan dezadan, erreferentea Txepetx zen. hori zen
|
duela
hogei urteko Couko testu liburu batean, katalunian. hor ikusi nuen begi bistakoa zena. Alegia, hemen Axular eta gainerako gaiak ikasten direla, oso interesgarriak, jakina.
|
|
Eskuz idazten dudan guztia lumaz egiten dut,
|
duela
hogei urte baino gehiagotik hona, baina bada mende laurden bat idazlan originalak ordenagailuko pantailan lantzen hasi nintzela.
|
|
Beste batzuk ezkorragoak dira, hala nola Washingtongo Unibertsitateko Samuel Wasser irakaslea, hamarkada batean iraungiko dela uste baitu. Haren kalkuluen arabera,
|
duela
hogei urte milioi bat ale baino gehiago zeuden. Gaur egun, ez lirateke 470.000 baino gehiago izango eta legez kanpoko ehizaren erritmoa gero eta handiagoa da.
|
2012
|
|
Diyarbakirren armenierazko eskolak ireki ditu udalak asteon, Turkian lehen aldiz, Kurdistango mugimenduak gainontzeko herriekin duen begirunearen adierazle. Trukean, Kurdistango hiriburuan gaur ospatzekoa zuten Newroz eguna debekatu die gobernuak,
|
duela
hogei urte legez. Orduan lau mila herri suntsitu, ehunka mila desplazatu eta egungo tragediaren hazia erein zuten.
|
|
Eta urrun segituko du luzaroan. Honetaz hitz egiten ari gara Giza Genoma proiektua abiatu zenetik,
|
duela
hogei urte baino gehiago, eta ez da egin aurrerapausorik. Kontua ez da esatea" hemen daukat 23.000 geneen puzzlea, eta bat kendu eta beste bat jarriko dut haren ordez".
|
|
Parametro berdintsuekin egingo da Rio+ 20, baina planeta
|
duela
hogei urte baino egoera larriagoan dela. Horren arrazoia ez da bakarrik Brundtland Txostenaren abiapuntu usteletik ezin zitekeela ezer onik espero.
|
|
Etxean, esan bezala,
|
duela
hogei urte baino gutxiago erabiltzen da euskara, baina erabileraren beherakada hori ez da etxeko kide guztiekiko erabileran gertatu. Izan ere, seme alabekin eta, neurri txikiagoan bada ere, nebaarrebekin hazi egin da euskara erabiltzen dutenen ehunekoa.
|
|
Etxean, esan bezala,
|
duela
hogei urte baino gutxiago erabiltzen da euskara, baina erabileraren beherakada hori ez da etxeko kide guztiekiko erabileran gertatu. Izan ere, seme alabekin eta, neurri txikiagoan bada v. Inkesta Soziolinguistikoa.
|
|
8 Gazteen artean geroz eta nabarmenagoa da euskararen erabileran gertatzen ari den hazkundea. Izan ere, 35 urtetik beherakoen artean euskara erabiltzen dutenak
|
duela
hogei urte baino gehiago dira Euskal Herri osoan.
|
|
Iritzia aldatuko al du? Gatazka sozial eta armatuak kolonbiarrei eragindako tragediak, hildako, ezindu, desagertu, desplazatu eta erbesteratu andana utzi ditu, eta gizartea hautsi; horra hor gerrarekin amaitzeko bakea eraikitzeko dagoen premia, behin eta berriz erran dugu hori
|
duela
hogei urtetatik. Orain bake prozesu baterako aukera zabaldu denean, FARCekoek bezala, guk ere uste dugu bake prozesua bideratzeko bi aldeen su etena proposatu behar dela, prozesuari sinesgarritasuna emateko eta konfiantza sortzeko.
|
|
Ingurua ez zen guztiz arrotza Oihenarterendako,
|
duela
hogei urte edo estrainekoz ezagutu zituen paraje horiek, Noain ondoko Mendi izeneko muinoan egona zen, batailaren arrasto bila hastea burutik pasa zitzaion, baina inguruan zituen laguntzaileak ikusirik baztertu zuen guda zelaiaren xerka hasteko aukera. Zerbait idaztera ausartuko al zen duela mende bat pasatxo Noain ondoko soroetan hil zirenak gogoan.
|