|
2000
|
|
|
Bombin eta Bozas Urrutiaren idazlanetan (aurretik aipatutako iturria) irakur dezakegu, pilotaleku irekia, 1923an txikiagotu egin zela. Ezkerraldeko orrialdean agertzen den argazkian gaur egungo pilotalekua ageri da
|
duela
gutxira artekoa hobeto esan, obrak direla-eta jada ez baitago. Alboko argazkian berriz, 1914an inauguratu zen pilotalekua ikus dezakegu.
|
|
|
Funtsezko erantzukizuna du hartara, ETB, ikusleen artean ohitura sorrarazteko. Hain zuzen,
|
duela
gutxi arte film bat euskaraz bikoiztua ikustea artiziala zen, usadio ezak eta bikoizketa kaskarrek eraginda. Orain berriz, ekinaren ekinez, bikoizlari profesionalek franko hobetu dute beren jarduna.
|
|
|
Baina hori ere Estatu Batuetan gertatu izan da,
|
duela
gutxi arte, behintzat; alegia, europar jatorriko jendea, Myflower belauntzian iritsitako britainiar protestanteen ondorengoak bakarrik egiazko" estatubatuar" tzat jotzea.
|
|
|
Gure etxeko oilarra zen,
|
duela
gutxi arte, etxeko kideak esnatzeaz gain auzoko denak eta herriko gehienak ere itzartzearen arduraduna.
|
|
2001
|
|
|
Galdera aunitz, ordea, erantzun zain daude. Izan ere, beste enzefalopatia batzuk aitzinetik ezagutzen genituen arren,
|
duela
gutxira arte ez genekien prionak zirenik horiek sortarazten zituztenak. Guk luzaroko garapena duten birusak zirela ikasiak gara.
|
|
|
Horregatik, Ibilaldiaren zirkuituaren erdia Abusuko lurretan egingo da eta beste erdia Arrigorriagan zehar, bien arteko lotura eginez, alde bakoitzean dagoen parke handi bana dagoelako. Kontuan izan behar da
|
duela
gutxi arte ikastola Arrigorriagako auzo batean zegoela, Abusu ondoan baina Arrigorriagako lurretan.
|
|
|
Bere CD eta guzti aurkezten du Gipuzkoako Foru Aldundiak
|
duela
gutxi arte Donostiako Koldo Mitxelenan aurkezten zen Concha Jerezen sormen artistikoaren erakusketaren isla den" Lekutik ezlekura. Del lugar al no lugar" liburua.
|
|
|
Ukaezina da, bestalde, Iparraldeko eragina hegoaldeko ostilamenduetannabaritzen dela; antzekotasunak pieza akitaniarrekin dira harrigarrienak, batez ere.Jakina, datu honek beste zerbait adierazten du: alde bien arteko erlazioa
|
duela
gutxira arte pentsatu izan dena baino askoz sendoagoa izan zela. Honela azaltzen diraantzekotasun etniko eta kulturalak, esate baterako, eta jakina, zalantzan jar daitekePenintsularen, bisigodoen?
|
|
|
Ohebururako joera apaingarriak Irudia: Stephen Cummings Oheburukoa
|
duela
gutxi arte dekorazioa definitzeko arazo batzuk zituen eremua da. Beste garai batean, oro har, gurutze batekin, santu baten irudiarekin edo beste erlijio ikono batekin betetzen zen eremu hori.
|
|
2002
|
|
|
Administrazio batzorde berriaren eta batzorde ordezkariaren baitan, aipaturiko bi familia horietako kideen beste zenbait kontseilari ageri dira. Horien artean Emilio de Ybarra y Churruca nabarmentzen da,
|
duela
gutxi arte BBVAko lehendakari izan zena eta talde berriko lehendakariaren anaia dena. Administrazio batzordea osatzen duten gainerako kideei dagokienez, ondoko pertsona hauek ageri dira:
|
|
|
Ecuadorren dagoeneko ez dituzte espediente berriak onartzen eta Perurekin ere gauza bera egitea erabaki da duela aste pare bat. Kontuan izan behar da
|
duela
gutxi arte Peru EAEtik eskaera gehien jasotzen zituen herria zela.
|
|
|
49 urte ditu, Tuteran bertan sortua da eta Euskadiko Mugimendu Komunistatik dator jatorriz eta Erriberako hiriburuan Batzarrek dituen bi zinegotzietako bat ere bada. Lanbidez, administratibo aritua da
|
duela
gutxi arte. Hainbat mugimendu sozialetan aritua, Nafarroako ezkerraren erreferentzia bat da.ilagros
|
|
|
Atal honetan,
|
duela
gutxira arte zientzialarien eta, oro har, gizartearen arretarik erakartzerik izan ez duten bi gai landuko ditugu. Biek ala biek ekonomiarekin zerikusihertsia dute, eta aspaldian garrantzi eta gaurkotasun handiko bihurtu dira.
|
|
|
Mitxelenak uste zuen moduan, abiadura azkarrak irakasle eta ikasle askoren gaitasunik ezarekin egin du topo, baita hizkuntzaren beraren garapen mailarekin ere. Unibertsitatea euskalduntzearen aldekoak beldur ziren moduan, unibertsitateko agintariek gizartearen (ikasleen, gurasoen, Eusko Jaurlaritzaren) presioaren eraginez ezarri zituzten euskal lerroak, baina
|
duela
gutxira arte, eta oraindik ez erabat, ez dute garatu ezinbestekoa denplangintza egokia, ezta euskarazko irakaskuntzak era sistematikoan eskatzendituen berariazko beharrak ase ere. Ikasleen eskaera, beraz, asetu gabe geratu da iakasu guztietan.
|
|
|
Aro Garaikidean,
|
duela
gutxi arte, Euskal Herriari ukatu egin zaio unibertsitatea, eta bereziki unibertsitate publikoa. Ukatze hori gobemuen ezetz sistematikoaren, Elizaren unibertsitate pribatuen eraginaren eta gizartearen aldarrikapenarenahultasunaren ondorioa izan da.
|
|
|
Atzera begiratuz gero, erraz antzematen da ezen Unibertsitatea Euskal Herrian kokatzeko asmoak eta ahaleginak ugari izan direla azken bi mendeotan. Izanere, Europan Unibertsitatea instituzio kultural gisa bere lozorrotik atera eta prestigioa irabazten hasi zenean, XIX. mendetik aurrera, Euskal Herria unibertsitaterikgabe zegoen, eta horrela jarraitu zuen
|
duela
gutxi arte. Euskal Herrian orain dugununibertsitaterik zaharrena Deustukoa da, 1886 urtean ireki zena, eta hurrengoaNafarroako unibertsitatea da, 1952 urtean ireki zena.
|
|
|
Duelagutxi arte, lehen hizkuntza eta bigarrena, esaterako, oso ezberdinduta zeuden, euskara ikastera hurbiltzen ziren pertsona heldu gehienak elebakarrak ziren; gauregun, hiztun asko dira elebidun goiztiar, etxetik edo eskolatik?. Horrez gain,
|
duela
gutxi arte euskara eta gaztelania ziren ohiko lehen eta bigarren hizkuntzak; gaur egun, ordea, migrazioak direla-eta, beste hainbat hizkuntza ere izan daitezkelehenak eta, beraz, ikasle taldeak geroz eta heterogeneoagoak izango dira. Errealitate hori eskoletara heltzen ari da dagoeneko eta laster helduen irakaskuntzarahelduko da.
|
|
|
Argi dagoez zela gizabanako batzuen jarduera, talde lan baten emaitza baizik, nahiz eta ezjakin nortzuek osatuko zuten lan-talde hori. Agian, trikuharri horren inguruan biziziren artzainak edo nekazariak izango ziren, azken batean, hilerri hori behar izangozutenak; baina ez da baztertu behar, antzinako gizarteetan gertatzen zenaren antzera, lan-talde zabalagoak antolatzea horrelakoetan; adibidez,
|
duela
gutxi arte iraunduen auzolanen antzera inguruko saroietako edo auzoguneetako biztanleak bilduz.Horrek, beste hainbat gaitan gerta zitekeen bezala (taldeak osatzerakoan animaliaharrapakariak ehizatzeko antolatuko ziren uxaldietan; luberrien prestaketarako; hainbat unetan egunez edo gauez abereak piztietatik babesteko ekimenetan; etaabarretan), gizarte horretako talde ezberdinen arteko harremanak s... C. Renfrew k (1984:
|
|
|
Kristoren aurreko lehen milurtetik aurrerantz horrela izan baldin badaiteke ere, oraingoz ezin daiteke froga aurreko milurteetan horrela izan zenik.Induskariek (Aranzadi, Barandiaran eta Eguren, 1919; 1923) zioten, GorostiaranEkialde trikuharrian (Aizkorri) aurkitutako kobrezko ezten edo puntabiko okertuaeta, agian, La Cañadakoa (Urbasa), sorginkeria erritual batengatik egon zitezkeelaegoera horretan. J. M. Barandiaranek (1919) zioenez, XX. mendearen hasierakobeste ikertzaile batzuen (Dechelette, Cartailhac, etab.) iritziz eta berak bilduta zueninformazio etnografikoaren arabera, sinesmen magiko bateko jarduera izan zitekeen hildakoen objektu batzuk haustea edo okertzea(
|
duela
gutxi arte okertutakotxanponak limosna gisa botatzea edo ematea bezala). Ordutik gaur arte indusketakasko ugaritu dira, eta badirudi ohitura hori ez zegoela hain zabalduta K. a. II.milurtean.
|
|
|
Ingelesaren flexio morfologia sinplea3 dela-eta, tradizioan ez zaio kasu handirik egin ordenagailuz landutako analisi/ sintesi morfologikoari (Winograd, 1983). Programa eta ezagutza linguistikoa nahasten zituzten sistema primitiboak ohikoak ziren
|
duela
gutxi arte. Azken urteetan, aldiz, arlo honetan egindako lanak ugaritu egin dira, beste hizkuntzetarako sistema automatikoen garapenak indarra hartu baitu eta, horrez gain, corpusetan oinarritutako analisiek erraztasun handiak ekarri baitituzte.
|
|
|
Horrez gain, harrigarria da emaitzen trinkotasuna eta analisiaren abiadura. Baina
|
duela
gutxi arte eragozpen bat zegoen: lizentzia lortzea ez zen erraza.
|
|
|
“Gertatzen dena da, bere transzendentzia dela eta, benetako gaixotasun bihurtzen dela, eta gaixotasun horrek eragiten diela gaixoari, bikotekideari, seme alabei eta inguruko guztiari. Izan ere, ez dezagun ahaztu
|
duela
gutxi arte kide horrentzat bizi garela pentsarazi digutela”, dio Arrondok. Mediku guztiek uste dute patologia horretako faktore psikologikoak eta organikoak zatiezinak direla.
|
|
|
Bestalde, gogora dezagun nekazaritzako aurrerapen gehienak mutante genetikoen garapenean oinarritzen direla, gurutzatze genetikoetan, emaitza hobeak lortzeko. Arazoa zen ezen,
|
duela
gutxi arte, modu naturalean egiten zela hori, hori bai, baina motela, itsua eta intuitiboa, aldez aurretik jakin gabe zein izan litezkeen emaitzak. Biologia berriari esker, printzipioz behintzat, planu halofiloak eta erresistenteak ez direnak bereizten dituzten oinarri genetikoak azter daitezke, eta transgenesi teknikak erabil daitezke, ohiko landare batzuk lur edo ur gazietan landu ahal izateko.
|
|
|
Gauza guztietan bezala, eta literatur espazio azpigaratu bati dagokion bezala(
|
duela
gutxira arte, bederen), fenomeno horretan ere" atzeratuta" gabiltza euskaldunok: izan ere, batik bat azken hamarkada honetako kontua dugu, inguruko literaturekiko ditxosozko" homologazio" horren erakusgarri gisa.
|
|
2003
|
|
|
Giza erreakzio ulergarria da, eta are gehiago, Nafarroako indar politiko nagusien praxi edo jardunbideek ez dutenean erakusten inolako sentsibilitate berezirik gutxiengoaren hizkuntza eta kultur nortasuna babesteko. " Euskararentzat errespetuzko tratua" aldarrikatzen zuen Castejonek, baina
|
duela
gutti arte dekretuaren eta unibertsitate legearen bultzatzaile izan dira PSNkoak.
|
|
|
Baina dena eraman zuen haizeak bat batean. " Orain soldatak erori eta langabezia ugaltzen ikusita, oinaze garratz batek mindu du gizarte osoa,
|
duela
gutxi arte klase guztietako kontsumigai erakargarrien fabrikazioan buru belarri dedikatuta zegoen arren".
|
|
|
Sukaldean, egongelan edo pasilloan, baina bakarra. Finkoa zen
|
duela
gutxi arte telefonoa eta telefono konpainia ere bakarra, Telefonica. Orain sakelako telefonorik gabe ezin du bizi askok eta Internet erabiltzaileak urtez urtez gehiago dira.
|
|
|
Kopuru hori handia edo txikia izan daiteke, ikuspuntuaren arabera. Handia,
|
duela
gutxi arte lantegietan halako plangintza baten peko batere langilerik ez zegoelako. Kopuru txikia da, bestalde, plana horietatik kanpo gelditzen den langile andanarekin alderatuta.
|
|
2004
|
|
|
Hori, orain, zeharo normaltzat jotzen dugun arren,
|
duela
gutxi arte ez da horrela izan.
|
|
|
Egia esan, telebista lokalak araupetzen zituzten legeak aspaldi eman ziren, bai behintzat estatu mailan, baita Nafarroan ere. Baina lege horiek ezarri eta garatzea ahalbidetuko zuten tresna teknikoa eta borondate politikoa ez dira,
|
duela
gutxi arte behintzat, egon. Madrilgo Gobernua horretara jarri denean, ordea, egiturazko aldaketak ekarri ditu telebistagintza lokalaren itxuraketan, eta murriztu ere egin ditu erakunde autonomikoen eskuduntzak arloaren gainean.
|
|
2005
|
|
|
Eskutik eskura banatu zuten Ekialde aldizkariaren lehenengo zenbakia. Jone Usoz, orain, Zangozako ikastolako irakaslea da eta
|
duela
gutxi arte Erronkari eta Zaraitzuko euskara teknikaria. Maiatzean, Ekialderen lehenengo zenbakia banatzeko 1.200eko tirada egin zutela esan digu.
|
|
|
Batasunak jakin badaki zer nolako indar politiko eta elektorala eman dion Sinn Feini IRAren menia amaigabeak, eta zer nolakoa emango dion borroka armatua behin betiko uzteak. Horregatik ez du utziko «bere oilategian» inor sar dadin arrautza bila, eta are gutxiago «oilategiko» kontuei buruz hitza hartu nahi duena
|
duela
gutxi arte oilarren taldekoa izan bada. Altxor preziatua da ETAren amaiera ezker abertzalearentzat eta notizia ikaragarri ona denez euskal gizartearentzat eta Estatuarentzat, ezinbestekoa da bukaera horrek berarekin dakartzan abantailak norentzat izan behar duten ongi kontrolatzea.
|
|
|
Nazio Batuen Erakundeko helikoptero bat edo gehiago laster iristea espero da, kaltetutako eremua ikuskatzeko eta kalteak ebaluatzeko. Nias uhartea Sumatratik 125 bat kilometrora dago, mendebalderantz, eta
|
duela
gutxi arte surflarien paradisua zen. Milaka bizilagunek alde garaietara ihes egin zuten “tsunami” edo olatu erraldoiak gertatzeko beldurrez, agintariek aukera hori baztertu baitute.
|
|
|
Gainera, Atapuercako humero batek eman zuen Lezetxikiko hezurra heilbeharko gensi batekoa izan zitekeela ohartarazteko arrastoa; izan ere, ia “berdin berdinak” dira, eta Aranzadiko taldeak berretsi egin nahi du hori, aurtengo udan inguru berri batean egindako hondeaketen bidez. Izan ere, 150.000 urte inguruko geruzak aurkitu dituzte han, eta garai hartan bizi izan ziren prenandal horiek. Homo heildebigensiarekin zerikusia duten aurkikuntzez gain, Aranzadiko kideek neanderthalekin zerikusia duten beste batzuk ere aurkitu dituzte Lezetxikin; esate baterako, 70.000 eta 80.000 urte bitarteko hezur puntzoi bat, Arrizabalagak garrantzi handia eman ziona,
|
duela
gutxira arte uste baitzen giza espezie horrek ez zuela gaitasun aski hori egiteko. Lezetxikiko ikerketen zuzendariak zehaztu zuen aurkikuntza horiei eta beste aztarnategi batzuetan egindako beste batzuei esker neanderthaleko gizakien “gizateria aldarrikatu” daitekeela, eta pertsona horiek “uste baino askoz hurbilagoak” zirela.
|
|
|
Hori dela eta, desagertzeko zorian dagoen munduko felidorik mehatxatuena da.' XX. mendearen hasieran, zenbait zientzialari espainiar lehen alarma ahotsak zabaltzen hasi ziren, espezie batzuen populazioak murrizteari buruz, besteak beste, katamotza. Hala eta guztiz ere, ez zen ezer egin animalia hori gutxitzeko, eta gaur egun oso nukleo txikitan bizi da, Sierra Morenan, Toledoko eta Doñanako mendietan, eta
|
duela
gutxi arte San Pedro eta Caceres mendilerroetan, Portugalgo Algarbean eta Gredos Madrilgo eta Herriko alderdietan. Ale murrizketa horren arrazoi nagusiak hauek dira:
|
|
2006
|
|
|
Ez omen zen eta politika izan, indarrean zegoen konstituzioaren araberako gobernua arma eta indarkeriaz ezabatzea; ezta ere milaka pertsona erahil, torturatu, desagerrarazi, kontzentrazio eremuetara sartu edo bultzatu, erbesteratu; ezta ere hainbat «ama gorriri» umea kendu eta «behar bezalako familia katolikoei» ematea; ama horien alabak bortxatzea, ezta hamaika sindikalista lanik gabe utzi eta euren familiak gose latza pasa beharra. Luze joango litzateke
|
duela
gutxi arte ez zela sinestarazi diguten bidegabekeria guzti horien zerrenda. Beldurrek, gezurrek eta agintekeriek osaturiko harlosa sendo batez gaur arte estali izan da, eta oraindik ere agirian utzi nahi den bakoitzean, «tapa» hori berriz ere «bere lekura» eramatera datoz, behin eta berriz, gupidarik gabe.
|
|
|
|
duela
gutxi arte
|
|
|
Ebaluazio prozesu hau,
|
duela
gutxira arte goian agertu ditugun alderdiakikertzera bideraturikoa, azken urteetan familien formaziora orientatuagoa egoteaproposatu da, guraso izateko gaitasunen eta aukeren balorazio soilean gelditzeabaino egokiagoa dela uste baita. Gauzak horrela, adopzioko familien formaziorakoprograma ezberdinetan, formaziorako faseetako bat hautaketa da, non etorkizuneanguraso adoptibo izango direnei berez seme alabak ezin izatearen dolua elaboratzenlagunduko zaien, bikote eta banako bezala euren burua hobeto ezagutzen, etahausnarketa sustatzen, autoselekzioa erraztuz (Rosser eta Bueno, 2001).
|
|
|
Okertzeko beldur barik baiezta dezakegu, gainera, XX. mendean gizarte mendebaldarrek eginiko ibilbidean funtsezko ideia horren indartzea ikusi dugula. Besteak beste, Mendebaldean
|
duela
gutxira arte soldatapeko lanaren eremutik eta lan merkatutik kanpo egon izan diren emakumeak ere, portaera molde horretan integratzen ari dira modu masiboan. Lanaren ideiak eta bizitza profesionala garatzeko desioak, gaurko emakumeen bizi esperientzia alderik alde zeharkatzea lortu dute.
|
|
|
“Faktore birkonbinatzaile” horiek ez dira giza plasmatik sortzen eta, beraz, sor daitezkeen birus infekzioen aurrean segurtasun handiagoa eskaintzen dute. Adituek azaltzen dutenez, hemofiliaren ordezko tratamendua VIII. eta IX. faktoreen administrazioa izan da,
|
duela
gutxi arte giza plasma hutsetik zetorrena. Terapia horrek kostu handia du, eta zain barnetik ematen da; beraz, osasun kontrola behar da, Osasun Sistema Publikoko Ospitaleetako Hematologia Zerbitzuen mendeko hemofilia unitateen bidez. Tratamendu honek hemofilia duten pertsonen bizi kalitatea hobetu duen arren, iraganean gaixotasun birikoak transmititzea ekarri du, hala nola GIBa eta B eta hepatitisa.
|
|
|
ordenagailuetarako sistema eragile bat sortzea, 1989, Matsushita enpresaren BTRON pc rekin. Hau ordenagailua
|
duela
gutxi arte berritzaileak ziren gaitasunak. Nork:
|
|
|
gauza bera gertatzen zaio Adobe ri Photoshop, ImageReady edo Acrobat, eta beste enpresa batzuei beren zerbitzuekin ordaintzekoa. Baina ez da izan
|
duela
gutxi arte, eragindako konpainiek baino gehiago luzapena eragozten duten tresnak kontratatzea erabaki dute" kopia pirata" direlakoena. Ezagunena (edo ezezaguna, Ikus daitekeenez, kopiaren kontrako programa horietatik DRM (digitala) da Rights Manager) edo ‘eskubide digitalen kudeatzailea’ Egia esan, fitxategi jakin batzuk kanpoan kopiatzeko giltzarrapo digitala bilatzen du zein euskarritan jarri zituen enpresak banatu egiten du. iTunes denda Apple k DRM erabiltzen du, eta, beraz, haren abestiak bakarrik erabil daitezke iPod batean eta bakar batean entzutea.
|
|
2007
|
|
|
Duela mende erdi baino gutxiagora arte, nekazaritza oso garrantzizkoa zen Euskal Herri osoan. Lehen sektorea,
|
duela
gutxi arte, euskal ekonomiaren oinarri zen. XX. mende erdialdera, lehen sektorea Euskal Herriko barrualdeko lau probintzietan nagusi zen.
|
|
|
Orduan nabarmen geratuko da geopolitika zela kontua, ez erlijio bereizketa. Gainerakoan, ez fede aldetik daude hain ezberdintasun handiak eta ez elkarbizitzan egon da urte luzez halako ezinegon handirik...
|
duela
gutxi arte.
|
|
|
Gauza garbirik ez zion erantzun. Ander txirrindulari profesionala izan da
|
duela
gutxi arte. Ez diogu galdetu profesional izan den garaiaz, aurreko urteez baizik.
|
|
|
Produkzio arazoengatik, banaketa eskasa izan zuen. Esanguratsua da, esate baterako,
|
duela
gutxira arte bideoan egon ez izana, El Pais egunkariak bilduma batean DVDa kaleratu zuen arte, hain justu. Eskuz esku pasa diren kopia piratez aparte, aukera gutxi izan da Arrebato ikusteko.
|
|
|
I. A.: Frantzian zelula amekin ikertzeko aukera dute, eta, hala ere,
|
duela
gutxi arte, oso proiektu gutxi egin dituzte. Gizartean kontrako jarrera zegoela ikusita, zientzialariek berek atzera egiten zuten.
|
|
|
Eta hala zen, bai. Trianoko eta Galdamesko mendietan burdina ugari ateratzen zen, eta haren inguruan
|
duela
gutxira arte bizirik iraun duen industria kate indartsua sortu zuen. Euskal Herrian beste inon ez bezalako garrantzia izan zuen meatzaritzak Nerbioi ibaiaren ezkerreko alde horretan.
|
|
|
Metamaterialak naturan existitzen ez diren portaera elektromagnetikoak dituzten egitura artifizialak dira. Gaur egun badira horrelakoak, baina,
|
duela
gutxi arte, aspaldiko kontzeptu teoriko bat besterik ez ziren. John Pendry britainiarrak material horiek nola egin zitezkeen proposatu zuen 2000n.
|
|
|
Vignemonteko Frederique (Bron, Frantzia) eta Tania Singer (Zurich) espektrometriako teknikez baliatu dira emozioek garunean duten eragina neurtzeko, eta hizketan ari den pertsona batek adierazitako emozioek entzuten duenaren emozioari nola eragiten dioten neurtzeko. Horrela neurtu ahal izan dute, halaber,
|
duela
gutxi arte balio sozialaren sentsazioa besterik ez zena: enpatia.
|
|
|
Elgorria, errubeola eta paperak Espainian
|
duela
gutxi arte bazterturik zeuden eritasun batzuen antzekoak ziren, txerto hirukoitz birikoa aplikatzeari esker. Hala ere, azken urteetan infekzio horien agerraldiak izan dira gure herrialdean, eta, horren ondorioz, kolokan jarri da herritar guztiek eta medikuek beren gain hartu duten ideia hori.
|
|
|
Bueno, egia esan orain aukera duzu:
|
duela
gutxi arte nire alboko pisuan alargun bat bizi zen, baina orain hutsik dago, eta uste dut oso txukun utzi duela. Tira, etxe osoan gutxienez lau etxebizitzetan ez da inor bizi.
|
|
2008
|
|
|
15 bat hizkuntza kontuan hartzen ditu (baina ez konbinazio guztiak). Oso hedatuta dago enpresa handitan eta administrazioan, eta
|
duela
gutxi arte Googlek ere erabiltzen zuen. Aipatutako webgunean egin daitezke probak.
|
|
|
Halaber,
|
duela
gutxira arte, nazioarteko legeek atentzio gutxi jartzen zieten lurpeko urei eta mugez gaindiko akuifero sistemei. Egin kontu:
|
|
|
Euskara bera da horren adibide ezin garbiagoa:
|
duela
gutxi arte, euskarak bizirik irautea lortu badu, estatuak edota bertzenazko egitura politikoak gorabehera izan da, haiek arren hala esaterik balego, ez inolako estatu bati esker (dela nafar, dela frantziar, dela espainiar). Euskararen historia, estatuen historiaren gainetik edo azpitik edo bazterrean garatu da, estatu nahiaren kontra ere bai askotan.
|
|
|
Gure arbasoak euskaldunak ziren, euskaraz bizi zirelako. Bizitza euskaldunarekin zerikusirik ez duen abertzaletasunak errituetan oinarritutako aberria asmatu izan du; balizko herriaren ikur sinbolikoek ordezkatzen dute
|
duela
gutxi arte izandako herri euskaldunaren izaera. Iñaki Segurola datorkigu itxuraldatze horren hainbat zertzelada egitera:
|
|
|
Zio horren esku egongo baita herritarrek eta herriek hartuko duten bidea. Euskaldun izatea, ondo dakigunez, baserritar edo herritar arlotearekin bat zetorren eredua izan da
|
duela
gutxi arte, eta euskaldunaren bizitzaren zentzuak auzoko hizkuntzan eta kultura ereduan aurkitu du euskaldungoan idoro ez duena.
|
|
|
–Badakizu gure herrian ez dugula beltzik ikusi
|
duela
gutxi arte?
|
|
|
Zientzialarien artean, ostera, olaturik handienak hamabost metro ez zituela gainditzen uste izan da
|
duela
gutxi arte. Nahiz eta itsasgizonek bestelakoak esan.
|
|
|
Baina zalantzak iraun egin du
|
duela
gutxi arte.
|
|
|
Bitxia da hegaztion historia;
|
duela
gutxi arte ez ziren gure baserri, lorategi eta herrietara gerturatzen.
|
|
|
Duela urte batzuk, erantzuna baiezkoa izango zen, baina gaur egun" ez" biribila da. Izan ere,
|
duela
gutxi arte, banketxe bat aukeratzeko orduan, arazo praktikoak izaten ziren (adibidez, bizilekutik hurbilen zegoen erakundea), fidagarritasun arazoak (bankuaren beraren ibilbideagatik) edo tradizio jakinak, ezer baino gehiago, erabiltzailearen familiaren aldez aurreko hauteskundeengatik. Faktore horiek oraindik eragina dute onurak eta desabantailak ebaluatzeko orduan, baina, egia esan, elementu gehiago daude jokoan, galdera bakar (eta berri) batean bil daitezkeenak:
|
|
|
Zenbait funtzionario ere zigortu ditu Justiziak, batzuetan haien konplizitatea nabarmena baitzen. Baina
|
duela
gutxi arte, enkantegileek, enkanteen sistema publikoaren antolaketa txarra agerian jartzeaz gain, erosle zintzoek ondasunak eskuratzea oztopatzen zuten, eta milaka familia erortzen ziren. Bahitutako etxebizitza bat enkantean jartzen denean dueñoak pilatutako zorrak direla eta, ordaindu gabeko kopurua kitatu nahi da, eta jabe den familiak lortutako gainerako dirua jasotzea.
|
|
|
Txahalen elikadura naturala da munduko onenekin lehiatzen den haragiaren zapore bizi, samur eta mamitsuaren arrazoietako bat. “Delicatessen” haragia Duela bi urte, merkaturatu zenetik,
|
duela
gutxi arte, El Bulli, Sacha edo Arzaketik pasatzen diren paladar pribilegiatuek bakarrik frogatu ahal izan dute gozamen hori, jende guztiarentzat “delicatessen” gisa merkaturatzen baita. Hazteko egokiak ez direla dioten bigantxa lizunei “tiente hondarrak” esaten zaie.
|
|
|
Adierazlearen mugimenduak, batetik, euroguneko interes tasa handien (%4, 25) eta, bestetik, likidezia krisiaren (bankuek elkarri dirua uzteko errezeloak areagotzen ditu, analisten arabera) ondorio dira. Lehman Brothers Estatu Batuetako laugarren inbertsio bankuaren porrotetik
|
duela
gutxi arte, Euriborra maila gorenetan dago, eta litekeena da maila horretatik ez jaistea, harik eta finantza sistemak konfiantza berreskuratu arte. Horri lagunduko lioke Estatu Batuetako Gobernuaren erreskate finantzarioko planak.
|
|
|
Epe laburreko eragiketetarako balioak ere falta dira, baita egun berekoak ere, eta horiek gainbalio interesgarriak sor ditzakete errentagarritasun handiaren arabera, baina arriskutsuenak ere badira, portaera konplexua baitute. Jakina, lehen lerroko balioak ere sartzen dira,
|
duela
gutxi arte “Ibex 35” delakoan kotizatzen zutenak —hala nola Prisa, NH Hoteles edo Logistika—, inbertitzaile txikiari beste konpainia batzuek duten enpresa kalitatea ematen diotenak.
|
|
|
Izan ere, azken hilabeteetan murriztu egin dira erasoak inguru hartan. Hala ere, Al Anbarren nagusi ziren Al Kaedaren aldekoak
|
duela
gutxi arte, ondorioz, litekeena da oraindik aste batzuk igarotzea Irakeko indarrak probintziaren kontrola hartu arte.
|
|
|
«Diskriminatuak izan dira agotak 1200 urtean Okzitaniako exodotik iritsi zirenetik», argitu du Santxotenak. Arizkunen ere bereizi eta arbuiatu egin dituzte
|
duela
gutxi arte. Iberiako penintsulara iritsitako agota gehienak nahastu egin ziren, lausotu; Bozaten, ordea, auzo endogamikoa izateagatik, diskriminazioak urte gehiago iraun zuen.
|
|
|
Operazioa sinestezina izango litzateke
|
duela
gutxi arte. Batetik, Morgan Stanley AEBetako inbertsio banku handienetan bigarrena delako eta krisiari bere kasa aurre egiteko modua izango zuela uste zelako.
|
|
|
Orain makulurik gabe dabil Azpirotz, mendirik mendi. Baina
|
duela
gutxi arte ibilbide lauak egiten zituen batik bat. –Osatzeko, ibiltzea komeni zitzaidala esan zidan medikuak.
|
|
|
Azokan gehien saldutako liburuaren izenburua emateko ohitura zuen Gerediagak
|
duela
gutxi arte. Haatik, salmentei dagozkien datuak ematea argitaletxe eta disketxeen esku utzi du.
|
|
|
Bi Mikel ezagutu ditugu Portugaleteko alkate. Lehena
|
duela
gutxi arte eta hamahiru urte Udaleko makilaren jabe izan dena (Mikel Cabieces), eta bigarrena, karguan hilabete batzuk baino ez daramatzana (Mikel Torres).
|
|
|
Hots, indarkeriaz mintzo, alde bakarrera begira jartzeko arriskuan ez ote garen, beste behin: aipatuko ote da plan horretan, konparazio baterako,
|
duela
gutxira arte arma laburren ekoizle nagusietakoa izan dela EAE. Emango al da heriotza industria horrek Jaurlaritzatik jasotako diru laguntzen berri?
|
|
|
Murgiltze programetan, gehiengoaren hizkuntza hitz egiten duten umeek hizkuntza gutxitu bat ikasten dute. Hori da
|
duela
gutxira arte euskal eskoletan ia kasu guztietan gertatu dena: gaztelaniaz (gehiengoaren hizkuntza, alegia) baino ez zekiten umeek euskara ikasten zuten (hizkuntza gutxitua).
|
|
2009
|
|
|
Gainera Itxaro Borda idazleak, Iratxe Retolaza kritikariak eta Inazio Mujika eta Mikel Soto editoreek euren iritziak eskaini dizkigute.Azken urteotan presentzia nabaria izan duen gaia izanagatik, ez da oso aspaldian euskal literaturan eta euskal gatazkaren erlazioaren inguruan hausnartu eta idazten dela. Izan daiteke arrazoi ugariren kariaz, baina euskarazko nobela, poema eta ipuinetan aspaldi samarretik gatazka eta bere ondorioak azaltzen diren arren,
|
duela
gutxi arte ez da gaia planteatu literatur kritikaren ikuspegitik.
|
|
|
Kar, kar, kar… Industria honetan beti izan dugu krisia. Euskal liburuak besterik ez dugu egin
|
duela
gutxi arte. Hamar urte baino gehiago dira Europara begira jarri ginena, bezero bila, eta lortu dugu hor leihoren bat zabaltzea.
|
|
|
Eta beste metodorik ez da izan
|
duela
gutxi arte. Nabigazioak indar handia hartu zuen Amerikaren kolonizazioa hasi zenetik, XV. eta XVI. mendeetatik aurrera batez ere.
|
|
|
–Barrymoreren pentsioan egon zara
|
duela
gutxira arte, ezta, seme?
|
|
|
Hemen ez. Nola azalduhain zuzen horregatik ez noala kalera, kanpoan jendea baino ez dagoelako, eta hemen aldiz
|
duela
gutxi arte bakea nuela, etxea jendez bete aurretik.
|
|
|
KOLDO. Sentitzen dut, baina
|
duela
gutxi arte etxe hau nirea ere bazen. Ez naiz ohitu egoera berrira.
|
|
|
Emakumeok gure bizitzaren zati handi batean izaten dugu hilekoa eta horrek garrantzitsu egiten du gertakari hau gure bizitzarako eta gertukoentzako ere. Denaden,
|
duela
gutxi arte isilean eta ezkutuan egon da, tabua izan da. Emakumeok biziditugun aldaketa soziokultural eta politikoei esker, egun beste gaien artean aztertzen ari den esparrua da hilekoarena.
|
|
|
EAEn izaniko aldaketa esanguratsu bat:
|
duela
gutxira arte euskarazko kate bakarra baino ezin zitekeen ikusi etxe askotan (kate lokalen bat ere bai beste batzuetan); orain, aldiz, ETB3z gain, beste dozena erditik gora euskarazko kate jasotzea ere badago Euskaltelen azpiegitura dela tarteko. Jauzi nabarmena da, bistan denez.
|
|
|
Kanolako olioa, AEBetan arrunta. eta Kanadak gantz azido monoasegabeen proportzio handia du, gure oliba olioaren antzera, eta, gainera, omega gantz azido poliasegabeen proportzio interesgarria du. Koipe gehiegi eta gibeleko kaltea Esteatosiaren kausarik erabakigarriena (gibeleko gehiegizko koipea) obesitatea da, alkoholaren atzetik,
|
duela
gutxi arte kalte hepatikoaren jatorri nagusia zena. Jakina da obesitateak alkoholak baino 2,5 – 3 aldiz arrisku handiagoa ematen duela gibeleko lesioak garatzeko.
|
|
|
Baina, zer gertatzen da omega? Omega gomendio berriak Nutrizioaren eta osasun kardiobaskularraren arloan, omega prentsa txar nabarmena zuten
|
duela
gutxi arte, eta, beraz, kontsumoa murriztea gomendatzen zen. Hala ere, joan den urtarrilean, Bihotzaren Amerikako Elkarteak bi dozena ikerketa kontrolatu eta behatu baino gehiago argitaratu zituen, omega gaixotasun kardiobaskularra izateko arriskuarekin lotzen dituen ebidentziari buruz.
|
|
|
Azken urtean hainbat jarri dira martxan edukiak dituzten web orriak eskaintzeko ekimenak erabiltzaileak eskaintza batean sartzeko aukera ematen duten zinemazaleak
|
duela
gutxi arte ez zegoen halakorik. Interneteko bideoklub hauek DVD kalitateko edukiak (bakar batek ere ez du goi definiziorik) eta, batez ere, ordainpekoak dira, baina kasu batzuetan, adibidez:
|
|
|
Meritxell Gene Herrialde Katalanetako abeslari belaunaldi berriaren erakusgarria da (Lleida, Katalunia, 1986). Skalivada taldeko soinu jotzailea izan zen
|
duela
gutxi arte. Bakarkako diskoa plazaratu zuen iaz, Inesperadament.
|
|
|
Patronatuko presidente berriak ez du kudeatu
|
duela
gutxira arte natur parkean egin nahi zuten kaltzita meategia. Ilarduiatik gertu (Asparrena, Araba) eraiki nahi zuten, eta egitasmoa bertan behera gelditu zen, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak debekatu egin baitzuen.
|
|
|
Bi karpetatan gorderik egon dira
|
duela
gutxi arte, 2006a arte, Jacques Lipchitz artistaren sendiak Kosme Barañano arte adituaren esku laga zituen arte. Orduan aurkeztu zituen jendaurrean lehendabizikoz karpeta bateko marrazkiak, BBKren Bilboko erakustaretoan.
|
|
|
Lau t' erdikoan sartzeko sorbalda behartu zuen, eta arazoak ez ditu
|
duela
gutxira arte konpondu. Halere, kexu da buruz buru partida bakarra jokatu duelako.
|
|
|
Herrian
|
duela
gutxi arte oso ondo gorde dute negu haren gomuta. Atzo, omenaldia egin zieten.
|
|
|
Abdula Gul presidenteak maiatzean esan zuen, aukera historikoa? dagoela gatazkari irtenbidea emateko, eta hori ere pentsaezina zen
|
duela
gutxira arte auziaren izaera politikoa bera behin eta berriz ukatu duen estatuan.
|
|
|
Bolinburu baserriko larreak berdeak, bukolikoak eta emankorrak ziren
|
duela
gutxi arte. Zaldiek bertako belarra bazkatzen zuten hondeamakina erraldoiak sartu baino lehengo.
|
|
|
Terminator deitzen dute, baina Bosco Ntaganda du izena. Herritarren Defentsarako Kongresu Nazionala gerrillako burua zen
|
duela
gutxi arte. Haren miliziek 150 lagun sarraskitu zituzten iaz Ipar Kivun.
|
|
|
Nire lagun ingeles baten gomendioz erosi nuen liburua. Liburua argitaratu zenetik hamar urte pasatu badira ere,
|
duela
gutxi arte ez nuen izan Kurlanskyren lanak irakurtzeko plazerik. Hala ere, onartzen dut mesfidantza pixka batekin hartu nuela liburua, izenburuak iradokitzen zidan ironiak aurreiritzi erratuak sortu zizkidan.
|
|
|
Zergatik ez du administrazioak dirurik ematen musikarien profesionalizazioa sustatzeko?, itaundu zuen Osinagak. Beste arlo batzuetan ematen ditu laguntzak, esan zuen; esaterako,
|
duela
gutxi arte indarrean izan da programa bat, zeinen bitartez enpresa txikiei laguntza eman dien langile finko bat kontratatzeko. Musikaren esparruan ere antzekorik egin daitekeela azpimarratu zuen.
|
|
|
Izan ere,
|
duela
gutxi arte, atzerriko meatze konpainiek ustiaketa librea zuten lurraldean, Gobernuak 2008an indarrean jarritako 1064 eta 1090 dekretuak medio. Ustiaketa librerako zio izan zen herrialdea garapen ekonomiko eta modernizazioaren olatuaren puntan jarri nahi izatea.
|
|
|
Gutun bat idatzi berri ziguk, aita amek jakin gaberik, sorterrian utzitako lagunoi; nire helbidera bidalia dik gutuna, baina koadrila guztiari zuzentzen ziok, aldi berean eskatuz, arren, ez diezaiogula erantzunik bidal, etxetik institutura eta institututik etxera dabilela eta ordu luzeak ematen dituela bere gelan bakartuta, ezertarako gogorik gabe, ezer irakurri gabe, musikarik entzuteko ere irrikarik gabe, hantxe, leihotik begira, badatozela autoak, badoazela autoak, dzu eta dzu, hantxe, Bernabeuren ertza mehatxuka, burlaizez... Inorekin harremanik ez, familiarekin hitz juxtuak; tartean tartean, guri idazteko adorea ateratzen omen zian, baina
|
duela
gutxi arte ez duk ausartu postaz bidaltzera; gure bizimodua imajinatuta, gugatik gozatzen duela, eta aldi berean negar egiten beragatik; ez erantzuteko, arren, ez erantzuteko; bestela, aitak...
|
|
|
Euskarak bere historian izan duen hiztun kopururik altuena duen garai honetan, eta gure hizkuntzak
|
duela
gutxi arte arrotz izan zaizkion hainbat esparrutan ere lekua egin duen garai honetan, lehengo elebidunek baino gehiago erabiltzen ote dute euskara gaur egungoek?
|
|
|
Diogunaren ildotik, nabaria da gure gazteen artean finkatu den hizkuntz paradigmaren aldaketa: garai batean, gure euskal hiztun gazte gehienek euskara zuten lehen hizkuntza (edo, nahiago bada, ama hizkuntza,
|
duela
gutxira arteko hitzetan esanda); orain, aldiz, euskaldun berriak dira haietariko asko eta asko, gehienak, eta bihar etzi are gehiago oraindik. Haien etxean, askotan, gaztelania da, edo beste erdararen bat?
|
|
|
Hor ere probetxuzko material historikoa dugu eskura, baina euskal nazionalismoaren garapen berantiarrak berandutu egin du haren erabilera. Horretan eragina izan dute, noski, probintzia horietan
|
duela
gutxi arte izandako garapen industrial eskasak eta ondorioz sortutako emigrazioak. Horretaz gain, zer esanik ez, nazionalismo frantsesak lurraldea homogeneizatzearren bultzatutako ekintza eraginkorra ere egon da.
|