|
2015
|
|
|
Gutxien espero duzunean, harri jasotzaile batek harri bat altxatuko du, aizkolari batek ezpal bi kenduko dizkio enbor bati… eta zure jardunak ikusleen memorian okupatu dituen byte guztiak ezabatu egingo dira. Gainera, harri jasotzaileak selfie bat egingo du harri borobilari eusten dion bitartean, eta orduan sentituko duzu nola zur eta lur dagoen publikoko mutiko batek nagusitan harri jasotzailea izan nahi
|
duela
esaten dion bere amari.
|
|
2018
|
|
|
Bertsolaritzaren gizarte mugimenduan framingean (markoen eta ikuspegien eraikuntzan) egin den lanak sekulako garrantzia izan
|
duela
diozue. Gaur egun framing sendoa al du bertsolaritzak?
|
|
|
Txapelketek, ordea, badituzte kritikariak: txapelketak bertsolari guztien kantaerak berdindu eta fragmentazio edo espezializazioaren kontrako bidea bultzatzen
|
duela
esaten dutenak…
|
|
|
Azentuazioak azentuak esaldian nola kokatzen diren aztertzen du. Euskarak azentu malgua
|
duela
diote, hitz bati leku batean jartzen diogu azentua, baina ondoren hitz jakin bat baldin badator beste era batera azentuatzen da. Nik hori ez dut asko aztertu hitzak alboratu ditudalako, baina azentuazioan sartzen da baita arnasa non hartzen den, pausak non egiten diren… eta hor bereziki ikusi dut Koxmek eta Alaiak leku batzuetan hartzen dutela arnasa, non lehen nekez hartuko zuten.
|
|
2019
|
|
|
Horri erantzuteko, egindako elkarrizketetan jasotakoak aletzen saiatuko gara hemendik aurrera. Bat datoz Xabier Amuriza eta Eñaut Agirre, bertsolaritzak lengoaia propioa
|
duela
esaterakoan. Ahozko hizkerara gerturatzen den arren, berezko kodea du bertsolaritzak, ahozko jardun artistikoa den heinean.
|
|
2020
|
|
|
Publikoaren onarpena eta konplizitatea bilatzeko kantatzera oso ohituak daude bertsolariak, eta gehienak bereziki trebeak dira langintza horretan. Nola lortu, ordea, publikoaren txalo zaparrada, publikoak buruarekin baietz esatea eskuak bata bestearen aurka kolpatzen dituen bitartean, bere semea edo alaba ikastetxe kontzertatu batera eraman
|
duela
dioen guraso baten azaletik kantatuz, zergatik eta ikastetxe publikoan seme edo alaba horrentzat itxuraz mesedegarri izango ez den lagunartea, “ertzeko” ume eta gaztetxo ugariz osatua, topatuko duelako. Ariketa interesgarria bezain zaila.
|
|
2021
|
|
|
Topatutako kopurua, ordea, 72 testu guztira, bada harrigarri samarra. Kopuruak, nolabait, bertsolaritzak euskal iruditerian hartu zuen pisua erakusten
|
duela
esan daiteke.
|
|
|
Mogelen Peru Abarka euskarazko lehen eleberritzat hartzen du hainbatek (beste hainbatek trama nahikorik ez duela-eta Txomin Agirreren lanetan jartzen du mugarri hori), maila literario bikaina
|
duela
esan ohi da, bizkaiera literarioaren erabileran aitzindaritza aitortzen zaio, gerora hainbesteko indarra hartuko zuen euskal kostunbrismoaren lehen aletzat ere hartzen da, eta funtsezkotzat jotzen da euskal nortasun politiko modernoaren oinarrizko iruditeriaren sorkuntza prozesuan.
|
|
2022
|
|
|
Felix Zubiari neuk deitu diot batzordeko bizpahiru Aittola Zaharren gaur gauean egingo den bertso afarira apuntatu garela jakinarazteko, Egañazale amorratuak garelako eta baita jatetxea bera oso gogokoa dugulako ere. Felix Zubiak berak ere gogokoa
|
duela
esan dit, baina osasungintzan dituen ardurak tarteko, ezin duela joan erantzun dit.
|
|
|
bere buruari gaia jarri, bertsoa osatu, errima hau beste harengatik ordeztu, sinonimoak hiztegian bilatu. Alferrikako lan gehiegi egiten
|
duela
esaten dio bikotekideak, baina gauero egiten du bere koadernoan saiotxoa Olatzek, egindako lana noizbait probetxuzkoa izango dela konbentzituta. Bertsoa osorik entzun duenean, ordenagailuaren tapa itxi du.
|
|
|
...it historikoki –bertsolariei “poeta kaskar” deitzen zietenak, bertsolaritza tabernazulotik antzokietara eraman behar zela aldarrikatzen zutenak, “autore bertsolaritza” planteatzera iritsi zirenak–, eta despistatzen dituela beste zenbait egun –hala holako formula hibridoei fede apurtzailez erreparatzen dietenak eta abar luze bat– Demagun, diot, kode bakar bat
|
duela
esatea asko erreduzitzea izan daitekeelako, eta, zer esanik ez, ibilian ibilian kode horrek propio izateari utz diezaiokeelako –zer da propioa, izan ere? – Baina uler gaitezen: demagun bertso espazioak, jendaurreko ikuskizun bezala egonkortzen den unetik, sortzen dituela tradiziozko joko arau konbentzional batzuk, denboran zehar moldatu arren oraindik antzeratsu irauten dutenak –eta, itxura guztien arabera, aurrerantzean ere halatsu iraungo dutenak– Eta demagun joko arau horien funtsa dela bertsolarien eta entzuleen arteko adostasun inplizitu bat, arrazoiketa entimematikoan gauzatzen dena:
|
|
|
Bertsolaritzaren erresistentzia funtzioa bertan jorratzen diren gaiez harago doala identifikatu zen ikerketa prozesuan zehar, eta, hain zuzen, komunitate funtzioarekin zerikusia zuela ondorioztatu zen. Izan ere, kulturak komunitatea definitzen
|
duela
diote partaideek, eta edertasunak zein sormenak kolektibitatea sortzen duela.
|
|
2023
|
|
|
[2] Lore Jokoen inguruan topa daitekeen lehen testu luzeak, Le Messager de Bayonne egunkariak 1853ko irailaren 13an eta 15ean Variétés/ Rapport sur le concours d’Urrugne izenburuarekin argitaratua, emakume bertsolari baten parte hartzea bitxikeriatzat hartzen du, kartzelan idatzitako bertsoak aurkeztu dituen preso baten parte hartzearekin batera. Eta alderdi positibo gisa emakumea ‘gizontasunez’ eta ‘ohorez’ portatu dela azpimarratu ondoren, bertsotan gaizki egin
|
duela
dio, irabazi izan balu gaikur gisa ematen zen aginte makilarekin zer egin ez zuela jakingo (emakumea delako, suposatzen da) esanez errematatzeko.
|
|
|
Izenak berak iradokitzen duen erara, Sastraka Gaztetxean eta proiektorearen laguntzaz, sareetan gehien erabiltzen diren memeak baliatu genituen gaiei sarrera emateko. Agian, horrela entzunda zerbait bitxia eman dezake, baina Koldo Gezuraga, Asier Alcedo, Ixone Asategi, Miren Amuriza eta Haizea Aranak egin zuten saioa ikusita, argi geratu zen irudi batek mila hitzek baino gehiago balio
|
duela
dioen esamoldea egia dela.
|
|
|
Haginlaria nintzen Bogotan/ ta Joxe zaindu behar dut Europan edo boteretik eraiki gabeko maitasunik dagoen eta egin nahi ez duguna ordaintzerik dagoen galdetzea Sustrai Colinak adibidez. Zalantzaz beteriko eszenatoki berri horrek bertsolari askok beraiengandik espero denetik harago joateko egin duten ahalegin moduko bat ere ekarri
|
duela
esango nuke, umorerako saltoak, jendea harritzeko gogoa edo. Kokapen horrek etengabeko berrasmatzea eskatzen dio bertsolariari eta horren nekearen zantzuak ere ikusi direla uste dut.
|