|
2013
|
|
|
Lagun artean hitz egiten ari zinetela, Eiderrek txalaparta ikastaroa egingo
|
duela
esan du. Orduan, Oskarrek galdetu du:
|
|
|
Phobos da bietan handiena eta planetatik gertuen dagoena, eta, gainera, bere orbita erradioa murrizten doa, gutxinaka bada ere. Hemendik 50 milioi urte barru, planetarekin talka egingo
|
duela
diote zientzialariek.
|
|
2014
|
|
|
Horien antzekoak al dira Euskal Herrikoak? Zein herrialdetakoren antza
|
duela
esan daiteke. Zergatik?
|
|
|
beroaren eraginpean materialek zer portaera duten adierazten dute. Objektu bat mutur batean berotzen badugu eta beroa objektu guztira hedatzen bada, eroankortasun termiko handia
|
duela
esaten da; era horretakoak dira, esaterako, metalak. Horrez gain, materialak berotzean, haien bolumenean aldaketak gerta daitezke.
|
|
|
Horrez gain, materialak berotzean, haien bolumenean aldaketak gerta daitezke. Berotzean bolumena handituz gero, material horrek dilatazio termikoa
|
duela
esaten da.
|
|
|
Gorputz batzuek ahalmena dute gorputz hori bera edo beste bat mugitzeko, deformatzeko, eraldatzeko eta argia, soinua edo beroa sortzeko. Hala gertatzen denean, gorputz horrek energia
|
duela
esaten da
|
|
|
Gorputz batek energia zinetikoa
|
duela
esaten dugu, esaterako, abiadurari esker duen energiaz ari garenean. Energia potentzial grabitatorioa deritzo altueraren arabera gorputzak duen energiari.
|
|
2016
|
|
|
Energia elektriko nuklearra erabiltzen duten autoak berdeak direla saldu nahi digute; autobus zerbitzu xumeak edukitze hutsarekin herritarrok autoak alboratuko ditugula sinetsarazi nahi digute; espaloi galduetan marra ziztrin batzuk margotuta jendeak lanera bizikletaz joateko nahikoa erraza
|
duela
esaten digute. Horrelakoak esaten dizkigutenen ahotan, mugikortasun jasangarria, garraiobide ekologikoak, berdeak eta halakoek esanahia galdu dute.
|
|
|
Garajean muntatu duten zirkuituan korrontea konektatuta eta hezetasun kengailu (deshumifikadore) txiki bat martxan zeukatelarik, Mikelek, kable horia, eskuekin ukitu duenean, dardara sumatu
|
duela
dio. Anek berehala egiaztatu du tentsio elektriko oso txiki bat (V) baduela, polimetroa erabiliz.
|
|
|
Zirkuitu elektrikoan korronteak zirkulatzen
|
duela
esaten dugunean, atomoen elektroi batzuk desplazatzen direla esan nahi dugu. Metalen moduko materialen atomoen elektroi batzuk libre mugitzen dira, modu desordenatuan.
|
|
|
2 Gurasoek atzerrian erositako gadget bat ekarri digute. Entxufea desberdina du eta 120 V-ekin funtzionatzen
|
duela
dio etiketak. Entxufea aldatzea edo egokigailua erabiltzea erabakiko duzu, erabilera egokia izateko?
|
|
2017
|
|
|
g) Zer esango zenioke lurzoru motak bizidunentzat garrantzirik ez
|
duela
dioenari?
|
|
|
4 Poetak hartzailearengan zer eragin nahi
|
duela
esango zenuke?
|
|
|
Demagun DBH 4 mailan gelakide izandako guztiok elkartzeko hitzordua jartzen duzuela. Lagun batek joateko gogo handirik ez
|
duela
esan dizu, eta aitzakia mordoa jarri. Konbentzitzeko, mail bat edo gutun bat idatzi nahi diozu.
|
|
|
Hainbat energia mota eduki ditzake gorputzak. Beraz, gorputz batek energia
|
duela
esatea ez da nahikoa; zer motatako energiak dituen ere aipatu behar da, eta, hala, gorputz horren energia totala energia mota guztien batura izango da.
|
|
|
Gorputz batek energia zinetikoa
|
duela
esaten dugu, bere abiaduraren kausaz lana burutzeko gaitasuna edo energia duenean.
|
|
|
Higikari batek une oro daraman azelerazioa konstantea bada, hau da, segundoz segundo gertatzen den abiadura aldaketa beti berbera bada, higikari horrek higidura uniformeki azeleratua (HUA)
|
duela
esaten da.
|
|
|
" Kalkula ezazu ko aldapa batetik jausten ari den automobil bat gelditzeko pertsona batek egiten duen lana, 50 N eko indarra aplikatzen badu". Naiarak 100 J eko lana egiten
|
duela
dio. Koldok, aldiz, J eko lana egiten duela baieztatu du.
|
|
|
Energia kantitate totala kontserbatu egiten da. Jadanik aztertu duzu hori, baina gogoratu energia kontserbatzeak ez
|
duela
esan nahi gorputz bakoitzaren energia kantitatea finkoa denik, gorputz bakoitzaren energia kantitatea aldatu baitateke. Aldaketak, bi eratakoak izan daitezke:
|
|
|
5 Igorrek maiz olioztatzen ditu monopatinaren eta bizikletaren ardatzak. Gehiegitan egiten
|
duela
esan diogu, baina hark marruskaduraren ondorioak kontuan hartzeko modukoak direla esan digu. Ikusi bideoa eta atera ondorioak
|
|
|
Adarra dela adierazteko, il atzizkia eransten zaio bere izenari: adibidean, adarra metil izango da; metaurrizkiak karbono bat
|
duela
esan nahi du. Adarraren izenaren aurretik 2 zenbakia darama izenak; zenbaki horrek adarra zer karbonotatik ateratzen den adierazten du; hau da, bigarren karbonotik ateratzen da adarra.
|
|
|
Adibidez, elementu jakin baten atomo baten masa atomikoa 3 bada atomo horrek 3 protoik adinako masa
|
duela
esan nahi du.
|