|
2001
|
|
|
hizkuntza gutxituen normalkuntza hizpide bihurtzea, etxean bertan nahiz Europan. Lan hori guk geuk bete ezean beste inork ez
|
duela
bere gain hartuko argi izan behar dugu. Azken finean, EBko asmorik hoberenak ere ez dira inoiz gauzatuko horren premiarik sentitu ezean, eta premia hori gure eskutik soilik sor daiteke.
|
|
2002
|
|
|
Adibide pare bat erabiliko dut ideia hau argitzeko. Demagun gizarte batek telekomunikazio ingeniariak behar dituela eta bere unibertsitateak ikasketa horiek ez dituela eskainiko erabakitzen
|
duela
bere autonomiaren erabilera eginez. Argi dago, nire ustez, ikasketa horiek eskaintzeko ardura nagusia herri erakundeei egokituko litzaiekeela; herri erakundeek, beraz, unibertsitatearen autonomiarekiko begirunerik ez lukete izan honelako kasu batean.
|
|
2005
|
|
|
Zaila zait laburtzea, baina esango nuke, beste guztien artean norbera nor den zehazki jakiteak ematen duen harro tu behar ezak bizi
|
duela
bera, baldin eta esan nahi dudan hau ez bada terminoetan beretan gertatzen den kontradik zioa. Egiazki aberats denak, aberaskeriarik behar ez duen bezala, apaltasunak bizi duela bera.
|
|
|
Zaila zait laburtzea, baina esango nuke, beste guztien artean norbera nor den zehazki jakiteak ematen duen harro tu behar ezak bizi duela bera, baldin eta esan nahi dudan hau ez bada terminoetan beretan gertatzen den kontradik zioa. Egiazki aberats denak, aberaskeriarik behar ez duen bezala, apaltasunak bizi
|
duela
bera. Benetan diot:
|
|
|
Euskal Herrian apaiza euskararen aldeagertu behar da, hizkuntza hori baztertua eta desegina dagoelako. Eta lau hegaletara aldarrikatu behar du Euskal Herriak eskubidea
|
duela
bere etorkizuna erabakitzeko, hots, autodetermin azioaren eskubidea aldarrikatu be" Apaiz bat beti saiatu behar da giza eskubideen alde ateratzen.
|
|
|
Dena onartzen dela esan liteke, autodeterminazioa ezik. Garbi garbi egon arren, herri bakoitzak berak erabaki behar
|
duela
bere etorkizuna, ez kanpotik bortxaturik.
|
|
|
Badaezpada ere, errepikatuko dut: Txillardegik dio Unamunori eskerrak" aurkitu
|
duela
bere burua". Tira, ezin esango dugu 1957ko Txillardegi euskal abertzale tipikoa zenik, abertzale tipikoek ez baitzuten Unamuno maite.
|
|
2006
|
|
|
Uste dut idazleak erantzukizuna, ditxosozko konpromisoaren sinonimotzat hartu barik, izan behar
|
duela
bere obraren hedapenean argitaratzea erabakitzen duen heinean. [...] Idatzi eta argitaratzeaz gainera, herriz herri, institutuz institutu joan behar du idazleak liburuari buruzko azalpenak eman eta irakurleen zalantzak argitzera?
|
|
2008
|
|
|
" Geroa bermatzeko, oraina ezagutu". Mota horretako izenburu batekin argi dago Klusterrak ekintza/ ikerkuntza binomioan kokatzen
|
duela
bere egitekoa. Alegia, egoera soziolinguistikoan eragiteko egoera ezagutu behar da zalantzarik gabe.
|
|
|
Zioen ez zela sanoa literaturaren elefanteek noiz argitaratuko zain dagoen irakurlegoa sustatzea, eta azken urteotan argitaraturiko zenbait libururekin plazer handia hartu
|
duela
berak.
|
|
|
Besteak beste, berak miresten zituen giza semeak mundu honetatik joan zaizkiolako. Filosofo dugu Akarregi, kostaldeko filosofoa, hain zuzen ere, eta badaki halako uretan ur gazituaren zabalak inoizkorik abegikorrenean hartzen
|
duela
bera, Kantauri aldean nahiz Atlantiko partean.
|
|
|
Eskizofrenia ankerra. ETB1 ikusi ezean ez dugu jakiten etorkin senegaldarrak euskara jatorrean jarduten
|
duela
bere herrira oporretan bueltatu eta dokumentala egiten diotenean. Ez dakigu zenbat futbolari diren euskaldun peto petoak EBT2n baino ez baditugu ikusten.
|
|
2009
|
|
|
Egia da Suediako Akademian sari hori ematen duen komiteak sobera erakutsi
|
duela
bere sinpatia (historian zehar txarto egindakoaren kontzientziak eraginda, akaso) XX. mendeko 60 hamarkadatik aurrera mundu mailan izan diren herri beltzen askapen mugimenduekin: Martin Luther King 1964an, Desmond Tutu apezpikua 1984an, Nelson Mandela Hegoafrikako bake prozesua sendotu zenean (De Klerk ekin batera).
|
|
|
Norbaitek erranen du hori dela realpolitikera makurtzea... baina beste biderik ba al da? Gogoeta hau urrunago eramanda, nire iritzia da abertzaleak ezin
|
duela
berari egokia iruditzen zaiona gizarte osoari inposatu, eta, ordea, euskal kontzientzia maila hori ez duenaren konbentzitzeko ahaleginak egitea daukala lehendabiziko zeregina. Ez da lan makala ez, baina nik neuk bizi dudan esperientzia xumetik ateratzen hasia naizen ondorioztatzea da aniztasun politiko horretatik emaitza baliozkoak datozela, horietatik lehendabizikoa delarik bata bestea hobeto ezagutzearena eta elkarrekin lan egiten ikastearena.
|
|
2011
|
|
|
Baina, bestalde, Sarriri buruz hitz egitea bereziki erraza dirudi edozein euskaldunentzat, izan ere, nork ez daki guztia Sarriri buruz? Zeren badirudi irakurle euskaldun ugarik lotura afektibo berezi bat sentitzen
|
duela
berarekiko, hori ematen du aditzera, adibidez, honez gero berrogeita hamar bat kanta grabatu izana haren testuetan oinarrituta.
|
|
2012
|
|
|
Eta arrazoia dute aitzakiarik ez dagoela eta onartu behar zaie laster urtea beteko duen prozesua alde horretatik bakarrik abiatu zela eta aldebakartasun horrek tiratzen
|
duela
bertatik eta beste aldean gauzak gutxika gutxika mugitzen direla, baldin eta mugitzen badira. Eusko Legebiltzarrerako laster egingo diren hauteskundeetan espazio asko irabazi edo ez galtzeko asmoak dauzkaten partiduek lehia horri begiratzen diote, eta Madrilen dagoen gobernuak susto larregi dauka arrisku primarekin.
|
|
2013
|
|
|
Prinzen hitz hauek garbi islatzen dute nire ustea: " hori bezain onartezina da pentsatzea hizkuntza bateko hiztun batek ezin duela pentsatu beste hizkuntza bateko hiztun baten antzera" (190 or.). Zenbaitetan iruditzen zait Prinzek erlatibista gisa aurkezten
|
duela
bere burua, baina bere argudioek eta ebidentziek planteatzen duten eszenatokia erlatibista baino pluralista dela esango nuke. Eta pluralismoa eta erlatibismoa ez dira gauza bera, nire ustean.
|
|
2014
|
|
|
hastapeneko ahaleginetan, Satrustegik, antzinako dokumentazioan onarrituta, ondorioztatu zuen euskarak bazituela izen mistoak, gizon eta emakumeek partekatu zituztenak. Egungo diskurtsoaren habea da, aldiz, euskarak ez
|
duela
bere sisteman izen mistorik onartzen. Ikus dezagun bilakaera.
|
|
2017
|
|
|
Kultura kontsumitzen nuen, baina horretarako ere sosa behar da. Baina bai, egia da norberak lan egiten ez duelarik, bederen denbora
|
duela
bere burua janzteko. Baina nik erranen nuke funtsezkoena ez dela denbora, ezta dirurik ukaitea, baizik eta desira eta bulta.
|
|
|
Nik uste dut, neurri handi batean, medioa definitzen
|
duela
bere binetagileekin duen harremanak, medioa nolakoa den atzematen da askotan ikusita zein binetagile dituen eta zer soka uzten dien. Niri sinergia eta sintonia editorialak beti ematen dit beldur handia, zeren badirudi sortzaileak, edo behintzat kontalariak, bat egin behar duela ildo editorial horrekin.
|
|
|
Baina nago sinpleegia, pobreegia dela orain behar dugun ikuspegi feminista eraikitzeko, gizartearen edo emakumeen artean dauden gizarte eta botere ezberdintasunak eta gatazkak lausotu egiten baititu. Horren froga argia litzateke bizi garen sistema politiko eta ekonomiko bidegabe honek inolako arazorik gabe hartzen
|
duela
bere gain nozio hori. Aniztasuna edo kulturartekotasuna esan eta ia inor ez da deseroso sentitzen, eta teoria feministak deserosotasuna erein behar du, sistemaren zimenduak astindu.
|
|
|
zurekin solastu eta esaldi bat ulertzeko hiru minutu behar baditut, halaxe egin. Euskaldunak erakutsi behar dio kanpotarrari nahi
|
duela
bera afarietara etortzea, kalean berarekin elkartu nahi duela: zu nire hizkuntz komunitatekoa izatea nahi dut, nire hizkuntza zurekin partekatu nahi dut.
|
|
|
Baina hemen bizi eta kalean hitz egiten den hizkuntza ez jakitea, hori guztiz ilogikoa egiten zait. Zentzu horretan, askotan esaten didaUste dut pertsona ten esaldi hau letra larriz dut bakoitzak
|
duela
bere buruan eta bihotzean txoko bat. Nik 30 urte daramatzat sorterritik kanpo bizitzen, baina hori da nire lekua, hori da nire herria.
|
|
|
Horregatik uste dut pertsona bakoitzak
|
duela
bere buruan eta bihotzean txoko bat, zeinarekin identifikatzen den. Nik 30 daramatzat sorterritik kanpo bizitzen, baina hori da nire lekua, hori da nire herria.
|
|
2018
|
|
|
Halarik ere, Federiciren eta Marxen arteko ezberdintasunen artean beste deigarri bat topatzen dugu metatze primitiboaren eta kapitalaren inguruan. Caliban eta sorgina liburuaren hasieratik Federicik jakitera ematen du berak Karl Marxek Kapitala ren lehenengo liburukian deskribaturiko" metatze primitiboa" baliatuko
|
duela
bere azterketa teoriko eta historikoan (ikus. CS, 21 eta 108 eta hur.).
|
|
|
Gaur egungo pentsamendu kritikoak daukan gaitzetako bat fragmentazio txarra da, partikularismora kondenatzen
|
duela
bere burua, mikro gaietara, eta hori ez da ondo ulertutako mikropolitika. Niretzat, ondo ulertutako mikropolitika da borroka konkretu bakoitzean dena dagoela jokoan:
|
|
|
Kontua ez da gaur ez lekuak ugaritu direla, Marc Augek terminoa asmatu eta definitu zuenean bezala. Kontua da gaur ez dagoela lekurik, batek ez duela lekurik egiten, ez
|
duela
bere lekua aurkitzen, lekuz kanpo sentitzen dela bazter orotan (Zuloa, 68 or.).
|
|
2019
|
|
|
Prestigioa lortzearekin lotuta dago Fuchsek Berria n zioena ere, frantsesez eta euskaraz lan egiten duenean artista bera dela, baina euskaraz aritzerakoan hiru aldiz gutxiago balio
|
duela
bere lanak. Ubedak ikusgarritasun eza aipatu zuen orduan, euskaraz egiten dena txoko batean eta ikusezin dagoela eta zaila dela horrela prestigioa lortzea.
|
|
2020
|
|
|
Herderrengandik ikasi du Goethek herri bakoitzak bere hizkuntza, bere aiurria duela, historiaren esperientziatik sortzen
|
duela
bere artea: beraz, Alemaniak bere espirituari dagokion obra sortu du, kreazio balizkorik izango badu, ez bada izango besteen imitazio margula (ibid.).
|
|
|
Euskal liburuaz gauza bera esan zitekeela dio jarraian Torrealdaik, eta nago ongi laburbiltzen
|
duela
berak liburugintzaren inguruan eginiko lan guztiari heltzeko ikuspuntua.
|
|
2021
|
|
|
Hurrengo taulan, aldiz, ekoizpen hori bitan banatua dator, analogikoa eta digitala, biak elkarren arteko alderaketan. Eta nabarmen geratzen da ekoizpen digitalak hartzen
|
duela
bere bizkar urteko jaitsiera, 2017tik ia erdira erori baita. Paperezkoak, aldiz, gora egin du, 67 titulu gehiagorekin.
|
|
|
Nik uste dut, oro har, badagoela nahiko apurketa edo bereizketa handi bat belaunaldi zaharren eta berrien artean[...] Uste dut sektore zaharrak bizi
|
duela
bere borroka.
|
|
|
Hurrengo laukian, aldiz, ekoizpen hori bitan banatua dator, analogikoa eta digitala, biak elkarren arteko alderaketan. Eta argi eta garbi ikus daiteke ekoizpen digitalak hartzen
|
duela
bere bizkar urteko igoera, 192 titulutan emendatu baitu aurreko urtekoa. Paperezkoak, aldiz, behera egin du, 192 titulu gutxiagorekin.
|
|
2022
|
|
|
Osotasuna lortzen al dugu artearen bidez? Ez al da aho bero xamarra esatea artea ez dela entretenimendu, ikusleak ez
|
duela
bere burua itsuki identifikatzen, urruntzen dela, eta artean aurkitzen duela eguneroko bizitzaren zamak kentzen dion askatasuna?
|
|
2023
|
|
|
Adibide horren bitartez Lukuk hauxe agerrarazi nahi du, kultura baten graduak edo mailakatzeak adierazteko erabiltzen diren sailkapenek ez dutela zertan funtzionatu beste kultura esparru batean, beste kultura logika batzuetan. Azpimarratzen du beste kultura batzuen ikusmoldeak eta legitimazio bideak geure egiteak mesfidantza handia sortu
|
duela
bertako kultura praktika batzuen inguruan, eta, batez ere, euskaldun asko ezjakin egin dituela beren kulturaren alfabetoak edo sinbologiak interpretatzeko. Lukuren iritziz, esate baterako, jende asko ez da gai herri antzerkia interpretatzeko, eta, ikustera joaten badira ere, ez da gai antzerkia zer kontzepzioren barruan garatu den ulertzeko.
|