|
2000
|
|
|
Ni neu irakurketa posible horietako bat egiten ausartuz, esan nezake bere inguruko eguratsa edo errealitatea besarkatzen edo kaptatzen saiatzen den zuhaitz horrek erro sakonak eta izugarriak dituela lur honekiko, eta pelegrin baten gisa ez daukanez, zuzentasunez eta sutilitatez jasotzen
|
duela
bere inguruko errealitatea:
|
|
2001
|
|
|
Juan Martinek" bere eginkariak" gainean egiten zituen aitonaren omenez darama izen hori (2242). Horretaz gain, narrazioan etengabe adierazten delako, badakigu argala dena, zimur batzuen jabe ere bai, eta ogibidez idazletzat aurkezten
|
duela
bere burua. Gaztetan (Françoise) Sagan en omenez idatzitako Adio atsekabe (166) nobelaz gain, hotel batean Parisen galdutako bigarren nobela bat, istorioaren hasieran berreskuratzen dena, ditu idatziak.
|
|
|
Eta beste alde, poetak badaki hormak ez
|
duela
bere izaera hartzen, nitasunak hegan egiten duela airean, txoriak bezala. Eta desioa agertzen da, edo ametsetako irudia.
|
|
|
Ez baita erraz pausatzen bidaiaren bihotza, ez baitu bihotzean urruntzeko grina baino, jakin arren bere historiak ez duela bukaerarik, heriotzak mugatuko
|
duela
bere mugimendua.
|
|
2004
|
|
|
Haren aita ere oso gaizki omen dago, ta ama ta arreba erdi zoraturik... Ez duela ezer jakin nahi ta ohera sartu dela Don Trifon esan dute, ta giltzatu egin
|
duela
bere gelako atea. Baina oraindino haundiagoa ere entzun dut.
|
|
2005
|
|
|
Ala hitzez, ala obraz, ezin ukatua da Jesusek zoriona, lur honetako zoriona, hedatu
|
duela
bere inguruan, beste bat ere hitzemanez, zerukoa, ogi gaineko erreximeta bezala, bainan lehena ukatu gabe. Beste hura oraingoaren segida bezala agertzen da edo oraiko hau beste haren abiapuntu bezala, biek bat egiten dutela.
|
|
2011
|
|
|
Jatorrizkoa ezagutzen ez badut ere, esan dezadan euskarazko testuak betetzen
|
duela
bere zeregina: ulerterraza da.
|
|
2013
|
|
|
txerrikiak, tostadak, indabak, oiloak, sagardoa..., mezan bedeinkatu eta meza ostean enkantea egiten dute. Deigarriena da bakoitzak gehien jokatzen
|
duela
berak eramandako generoagatik. Era horretara, sarritan, norberak eramandako generoa etxera bueltatzen da
|
|
2015
|
|
|
Ordorika oraindik diskorik atera gabea zen, 1980an argitaratuko zuen 80 estreinakoa, Hautsi da anphora. Kritikak Caorena musika zeltaren baitan kokatzen zuela esaten zuen testuak, baina egileak ez
|
duela
bere burua, bete betean behintzat, hor kokatzen. Izan ere, neurri batean artikulua zehar estiloz idatzitako elkarrizketa batek osatzen zuen, eta hala jakin zitekeen galiziarraren ikuspegia bere obraren inguruan zein musikaren inguruan oro har.
|
|
|
Zenbaki gehienetan gizonezkoek bakarrik osatu zuten taldea eta testu gehienak ere haienak izan ziren. Oñederrak argi esaten du ez
|
duela
bere burua taldekidetzat sentitzen: " Ni ez naiz sekula talde barruan egon.
|
|
2018
|
|
|
Ugazaba nagusiak niri ere tximeleta berdin jan diezadan eskatu dionean, loalditik esnatuz, minbera antzera mintzatu da; nirea lako tortola basadi beltz zerraturik, horixe baino besterik ez
|
duela
bere txakur gaxoak, galtzeko ere, erantzunez. Horretarako, berak bezala, ongi garbi lauleundutakoa nuela eduki.
|
|
2019
|
|
|
Sexualitate sanoa omen du emakume honek," nostalgikoa" agian (7:00: 15), baina nostalgia horrek idazlearen atzetik ibiltzera darama etengabe. Ama papera hartu du Anak Faustinorenganako, beti aholkuak ematen ari zaio (37) eta" egia da ez
|
duela
beren arteko harremanaren amaiera sekula onartu eta, batzuetan, tematu ere egin dela deus gertatu ez bailitzan,[...] Funtsean, konbentzituta dirudi erabakia gaixotasunaren lehen sintomak azaldu ziren garaian hartu zuela" (39). Faustino" bere" bikotea balitz moduan zaintzen/ bigilatzen du eta jeloskorra da Lili gaztearekin (179), kafetegiko zerbitzari batekin (186) edota, Txiki, Faustinoren txakurrarekin (434, 439).
|
|
|
Zein dira Beltranen arazoak? Maite duen pertsona urrundu
|
duela
beragandik ohorearen izenean eta ez dela maite duen emakumea barkatzeko gai. Antzerakoa da orain Senarraren egoera, ohoreari dagokion" betebeharra" burutu du, baina menperatzen zuen andrearen kontrol lanaz aparte ez dio munduan beste ezerk axola.
|
|
|
Beraz, Ramon Saizarbitoriak aurreko eleberrietako esperimentazioa errealismoaren zerbitzura jarriko du, baina zalantzarik ez dago kontatzearen ekintzak berak garrantzia berreskuratu
|
duela
bere narratiban, ohiko kontamoldeei berriro ere bidea zabaldu ziela, berauek sinesgarritasuna helburu duten kontakizun errealistetan beharrezkoak direlako. Honela, Hamaika pauso eta ondoren publikatuko dituen lanak, aztergai dugun Bihotz bi.
|
|
|
Gerrako kronikak eleberriko narratzailea lehenengo horrekin erka genezake, kontraesanetan erortzeak ematen dion gizatasun horrek gerturatu egiten baikaitu. Hau da, irakurleak sumatzen du kontalariaren atzetik beste instantzia narratibo batek (egile inplizituak) ebidentzian uzten
|
duela
bere diskurtsoaren eta fikzioaren unibertsoaren arteko inkongruentziak sortuz: ironia hori dibertigarria izan daiteke irakurlearentzat, ikuspegi horretan kontraesan ugari aurkitzen ditugun arren, kontalariak baino ikuspegi zabalagoa dugula sentiarazten baitigu, errealitatea hobeto ezagutzen dugula, pertsonaia/ kontalaria irrigarria dela bere autojustifikazio ahaleginetan.
|
|
|
Agian protagonista femenino honen adierazpenik esanguratsuena" Ona zaude zu!" esklamazioa da. Eleberriko kontalariak gutxiespenaren adierazletzat jotzen du; hau da, emazteak egiten dion erreprotxe horrek inplikatzen du Florak pentsatzen
|
duela
bere Senarra erabat erratuta dagoela, edota oker edo maltzur jokatzen duela. Edonola ere, emazteak Senarra gaitzetsi egiten duela iradokiko luke.
|
|
|
Maskulinitatearen konstrukzio sozialaren aurretik ere, patriarkatuak estatus bat, posizio bat ematen dio gizonari sortzetik beretik, eta emakumeen gainetik kokatzen du. Horren ondorioz, lehentasuna eta autoritatea dagokiola sinesten du, eta moralki emakumeena baino gehiago balio
|
duela
bere iritziak, bere beharrek lehentasuna dutela, protagonista dela eta egiaren jabe dela. Bestalde, ordea, estatus horrek gizonen klubeko hierarkian irauteko betebeharrak obeditzera deitzen du, hots, leial eta zintzo gordetzera gizon taldearen legeak, bestela, gizonkilo edota marixatzat hartuko baitute.
|
|
2021
|
|
|
Dena den, ilustratuagoa izateak ez
|
duela
berarekin gizarte irakurzaleagoa ekartzen argitzen du, baina jantziago eta prestatuago egoteak irakurtzeko ohitura edo praktika bat eskatzen duela zalantzarik ez du. Ohitura edo praktika horretan aldaketa handirik ez du antzematen, aldiz, GIR1 ek.
|
|
|
Ez naiz irakurketa sakralizatzen ari. Jacques Préverten poemek eta beste idazle guztien ipuinek eta nobelek aski garbi adierazten digute haurrak abentura bat behar duela, istorioren baten protagonista ikusi behar
|
duela
bere burua. Kontatzeko gogoa emango dion istripu poetiko baten biktima izan behar du, literaturan sartuko bada, esperientzia literario batek erasan behar dio.
|
|
2023
|
|
|
Ez dakigu bertsogintza noiz sortu zen. Juan Mari Lekuonak, Ahozko Euskal Literatura bere liburuan," bertsolariak artzai aroan
|
duela
bere koka leku; eta bertsolariak klasikoen aurreko mundu bat isladatzen duela" diosku. Nolanahi ere, XV. gizaldira arte ez dugu izango bertsogintzaren idatzizko lekukotasunik.
|