|
2003
|
|
|
internauta gehien dituen udalerrietako bat, teknologia berriak zabaltzeko ekimenen sorlekua eta Euskadiko telekomunikazio sare handien epizentro geografikoa. Aurkezpen ofiziala dela eta, “Internet Euskadi” k mahai inguru bat antolatu
|
du
toki erakundeek internautei hurrengo udal hauteskundeetarako egingo dieten eskaintzari buruz. Euskal Herriko ehun internautak baino gehiagok enpresa, unibertsitate, erakunde, gizarte eta kultura esparrutik sortutako berotasunaren emaitza da elkartea, eta bere filosofia partekatzen duten guztiei irekita dago.
|
|
2010
|
|
|
Tokiko Sentsibilizazio Planak (PLS) nola garatu azaltzen du jarraitu beharreko metodologia, lantze faseak eta esku hartzeko arloak, baita martxan dauden esperientzia arrakastatsuak ere. Funtsezko elementu gisa, esku hartzen duten gizarte aktoreen azterketa eta komunitatearen ezaugarriak nabarmentzen ditu, esku hartu nahi den tokiko testuingurua ezagutzeko, eta ezinbestekotzat jotzen
|
du
toki erakundeen, gizarte erakundeen eta biztanleria osoaren arteko lan koordinatua. Bere ustez, azken horri dagokio protagonismoa, “informazioa adierazi, eztabaidatu eta aztertzen baitu”.
|
|
2019
|
|
|
Besteak beste, merendategiko gune bat atonduko dute, erdigunean dagoen haur parke bateko estalki bat jarriko dute, Lamuzako parkerako irisgarritasuna hobetuko dute eta skatepark gunea konponduko dute. Kultura Plan Estrategikoa ere idatziko dute, eta Viña Zaharrean argiztapena hobetzeaz gain, Santa Krutz baseliza eraberrituko dute.2020ko udal sarrerak transferentzia arruntetatik etorriko dira finantzaketa iturri nagusi gisa, eta, gainera, garrantzi berezia izango
|
du
Toki Erakundeen FOFEL funtsak,% 2,6 haziko baita 2019ko ekitaldiko hasierako aurreikuspenekin alderatuta, eta 2020rako 400.000 euro gehiago izango baititu. Era berean, arreta berezia eskainiko zaio udal proiektuak batera finantzatu ahal izateko diru-laguntzen lerroei, baliabide publikoen erabileran eraginkortasun handiagoa bilatuz.Kontuak kontu, 36 urtean lehen aldiz, udal aurrekontua urtarrilean sartuko da indarrean.
|
|
2020
|
|
|
EH Bilduk diru iturri berri bat proposatu
|
du
toki erakundeak finantzatzeko: elektrizitatea eta gasa garraiatzeko sareen gaineko tasa bat ezartzea.
|
|
|
Era berean, zioen azalpenean jasotakoaren arabera, testuak elebitasuna arautzen du udal irudian, informazioaren xede den eremu pertsonalaren arabera bereiziz, eta euskararen presentzia publizitate iragarki guztien %25era arte murriztu du, 2019ko maiatzetik indarrean dagoen arauak ezartzen duen% 100aren aldean. Era berean, testuak aukerakotzat jotzen
|
du
toki erakundeko lanpostuak betetzean euskara baloratzea. " Betiere euskararen ezagutza behar duten lanpostuak daudela bermatuz, baina ez oro har deialdi guztietan", argitu dute.
|
|
2023
|
|
|
TOLk TAOLren osagarria da. Hau da, TAOLk ezartzen
|
du
toki erakundeei dagokien antolaketa eta arauketa orokorra, baina toki ogasunen esparrua jorratu barik gelditzen da eta TOLk osatzen du toki erakundeen finantza arauketa. Bestetik, ezaugarri material bat ematen da: TOLk zentzua eta edukia ematen die EKak adierazten dituen nahikotasuneta autonomia printzipioei.
|
|
|
TOLk TAOLren osagarria da. Hau da, TAOLk ezartzen du toki erakundeei dagokien antolaketa eta arauketa orokorra, baina toki ogasunen esparrua jorratu barik gelditzen da eta TOLk osatzen
|
du
toki erakundeen finantza arauketa. Bestetik, ezaugarri material bat ematen da: TOLk zentzua eta edukia ematen die EKak adierazten dituen nahikotasuneta autonomia printzipioei.
|
|
|
Lege kontrol horretan oinarriturik, TAOLk ezartzen dituen toki erakundeen gaineko kontrol harremanak zehazten dira 56 artikulutik hasita. TAOLk lege kontrolean oinarritzen
|
du
toki erakundeen jardueraren gaineko zaintza. Kontrol hori ebazpenen, erabakien eta akordioen gainean ezartzen da, hau da, ebazpen, erabaki edo akordio horiek hartu eta gero.
|
|
|
Hori da, hain zuzen ere, aurrekontu egonkortasunaren politikek ezarritako arau fiskalak behin eta berriro urratzen direnean gertatzen dena. Toki erakundeak, informazio betebeharrez gain, arau fiskalak urratzen dituenean eta neurri zuzentzaileak aplikatzen ez dituenean, orduan finantza zaintzako organo eskudunak zuzeneko esku hartzea izango
|
du
toki erakundearen finantza jarduera aditu talde baten esku utziz.
|
|
|
Egokitasunedo lege kontrolen inguruko sailkapena ere egin daiteke konprobaziorako erreferentzia irizpide bezala hartzen dugunean, baina kasu honetan KAren doktrinak argi utzi
|
du
toki erakundeen kontrol teknikek lege kontrola egin behar dutela.
|
|
|
Autonomiak, KAren 48/ 2004 Epaiak adierazten duenez, finantza jardueraren bi aldeetara heldu behar da, bai gastuetara baita diru sarreretara ere. Diru sarrerei dagokienez, EKk 142 artikuluan beren beregi adierazten
|
du
toki erakundeek berezko tributuak eduki behar dituztela. KAk 4/ 1981 Epaiak ere honen inguruko aipamen zehatza egin zuen 4 oinarri juridikoan:
|
|
|
Hainbeste aldaketa eman eta gero, 2004an testu bateratua egin zen eta horrek ere aldaketa ugari izan ditu. TOLTBk jasotzen
|
du
toki erakundeen finantza jardueraren bi esparru ezberdinak: alde batetik, I. titulutik V. titulura baliabide ezberdin guztiak aipatzen ditu, hau da, toki erakundeek diru sarrerak lortzeko dituzten baliabide ezberdinak; eta bestetik, VI. titulutik aurrera, aurrekontua eta gastu publikoaren inguruko arauketa zehazten du.
|
|
|
Esan bezala, 2011an Eusko Jaurlaritzak bere erakunde egiturarentzat behar beharrezkoa zen Udal Legearen Proiektua aurkeztu zuen eta horren inguruan Arabako Batzar Nagusiak, Arabako Foru Aldundiak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskumen arazoa aurkeztu zuten Euskadiko Arbitraje Batzordearen aurrean. ...kadiko Arbitraje Batzordeak 3/ 2012 Ebazpena eman zuen611 eta horrek ENDEMAÑO AROSTEGUIk adierazi zuen bezala, bere irizpidea goitik behera berrikusi zuen, administrazio auzibidearen edukiarekin guztiz bat etortzeko; izan ere, toki erakundeen aurrekontu araubidea arautzen zuten aurreko foru arauak erabat deusezak zirela adierazi zuten612 3/ 2012 Ebazpenaren arabera Arbitraje Batzordeak adierazten
|
du
toki erakundeen aurrekontu araubidearen gaineko eskumenak betearazleak direla soilik eta tributu araubidean, aldiz, lurralde historikoek arau ahala izango dutela. Finantza zaintzari dagokionez, 3/ 2012 Ebazpenak horrela dio hirugarren oinarri juridikoaren 34 puntuan:
|
|
|
Aurrekontu egonkortasunaren eta finantza jasangarritasunaren printzipioak ekarritako politika publikoek toki erakundeen aurrekontu jardueran eragina dute. Hori guztia eskuan harturik, nire iritziz, Estatuak zeharka aitortzen
|
du
toki erakundeen aurrekontu jardueraren gaineko eskumena forutasunaren erakunde bermearen funtsezko nukleoaren barruan dagoela. AEFJLOren ondorioz eratorritako beste arau eta ebazpen garrantzitsuek bide berdina jorratu dute (horren adibide esanguratsuak dira TAAJL eta HAP/ 2105/ 2012 Agindua, urriaren 1ekoa, Aurrekontu Egonkortasunari eta Finantza Iraunkortasunari buruzko apirilaren 27ko 2/ 2012 Lege Organikoan informazioa emateko aurreikusitako betebeharrak garatzen dituena).
|
|
|
Aurrekontuen gaineko finantza zaintzari buruz hitz egin dugunean ere egoera horretaz jabetu gara eta aurrekontu egonkortasunak duen garrantziak informazioa emate hori indartu duela esan daiteke. Hain zuzen ere, AEFJLOren 6 artikuluan gardentasun printzipioa finkatzen
|
du
toki erakundeen eremuan, hau da, beraien aurrekontuek eta likidazioek informazio nahikoa eta egokia izan behar dutela, beraien finantza egoera egiaztatzeko, aurrekontu egonkortasunaren helburuak betetzen direla eta Europako erregelamenduan adostutako eskakizunak betetzen direla egiaztatzeko. Ogasun eta Administrazio Publikoen Ministerioari dagokio informazio ekonomiko finantzarioa jendaurrean jartzea.
|
|
|
Lehen adierazitakoari jarraituz, EAEko lurralde historikoetako toki erakundeek, lurralde erkideko toki erakundeekin konparaturik, izaera ezberdina daukate. Toki autonomiaren printzipioak eginkizun handiagoa
|
du
toki erakundeen egunerokoan eta antolamendu juridikoan. ETELren xedapen guztietan zehar autonomia printzipioaren eragina konstante bat da, legeak printzipio hori garatzeko eta bermatzeko lana hartu baitzuen.
|
|
|
Arabako lurralde historikoak oraindik ez
|
du
toki erakundeen barne kontrolerako foru dekretu propioa onartu eta Estatuan aplikagarria den 424/ 2017 Errege Dekretua aplikatzen dabil arau propioa izan arte. arabera, Nafarroako Foru Komunitateari aplikatuko zaio lege honetan xedatutakoa, Estatuaren eta Nafarroako Foru Komunitatearen arteko Hitzarmen Ekonomikoan xedatutakoaren arabera. 2 Lege honetan xedatutakoa Euskal Autonomia Erkidegoan aplikatzeak ez du eragotziko Ekonomia Itunari buruzko Legean xedatutakoa".
|
|
|
Aurrekontuaren likidazioa, aldiz, ez
|
du
toki erakundearen batzak onesten, toki erakundearen buruak onetsi egiten du. Aurrekontuaren likidazioa aurreko ekitaldiko aurrekontuarekin batera diru sarrerak eta gastuak alderatzen dira eskubide garbi eta onartutako betebeharren mailan.
|
|
|
Toki erakundeek berezkoak dituzten intereseko gaiak jorratu ahal izateko beharrezkoak dituzten baliabideak izan behar dituzte, baliabide nahiko (finantza nahikotasuna). Horrek argi erakusten
|
du
toki erakundearen aurrekontu jarduera, diru sarreren jarduera ekonomiko bezala, baliabideekin zer egin galderari erantzuten duela. Baina, nondik lortuko dituzte baliabide horiek?
|
|
|
Auzitegi horrek argi utzi egin du ezin daitekeela konstituzio arazoa epaitu finantza nahikotasuna bakarrik oinarri hartuta. KAk askotan aipatu
|
du
toki erakundeek finantza nahikotasuna bermaturik daukatela EKak adierazitakoari jarraituz (KAren 237/ 1992 Epaia), baina berme hori berriro ere, autonomiarekin gertatzen zen bezala, definizio barik geratu zen. Hori horrela, benetako printzipio bat edo bermatutako printzipio bat baino gehiago, elkarbanatutako erantzukizun bat bezala egituratu da finantza nahikotasuna.
|
|
|
Toki autonomiaren printzipioak, aldiz, itxura konkretuagoa dauka. EKren 137 artikuluak autonomia printzipioa aldarrikatzen
|
du
toki erakunde bakoitzak berezkoak dituen eskumen eta zerbitzuak garatu ahal izateko, eta horrek lortutako baliabideak eskuratzeko eta horiek aplikatzeko autonomia ematen du. Finantza jardueraren esparruari dagokion autonomia printzipioak toki erakundeek beraien ogasunak gobernatzeko duten gaitasunean du eragina.
|
|
|
Esangura horretan, CUBERO MARCOS honakoa adierazten du: " Konstituzio Auzitegiaren arabera, toki erakundeen autonomiak lotura estua
|
du
toki erakundeen nahikotasun finantzarioarekin; izan ere, finantza baliabide guztiak izatea eskatzen du, legez agindutako eginkizunak bidegabeko baldintzarik gabe eta oso osorik bete ahal izateko" 108 Beraz, bi kontzeptuak elkarri lotuta doaz. Konstituziogileak toki autonomiaren eta baliabideen arteko loturaz jabetu zen eta EKren 142 artikuluan toki autonomiaren garapenerako finantza nahikotasuna ezarri zuen:
|
|
|
Orain, eskumen horiek zuzenean autonomia erkidegora berriro itzuli dira? EAEk bere bidea hartu
|
du
Toki erakundeei buruzko apirilaren 7ko 2/ 2016 Euskal Legearekin.
|