|
2001
|
|
|
Frijitzeko prozesuan tenperaturak 200ºC tik beherakoak direnez, oso zaila da dioxinak sortzea. Horrek esan nahi
|
du
substantzia horiek frijituetan aurkitzen badira olioan edo jatorrizko elikagaian egoteagatik gertatzen dela.
|
|
2002
|
|
|
Espainiak oraindik ez
|
du
substantzia horien inbentariorik, ez eta haien erabilera erauzteko planik ere.
|
|
2005
|
|
|
Ministerioak plan berri bat sustatu
|
du
substantzia horien kontsumoaren aurka borrokatzeko
|
|
|
Granollerseko Lehen Auzialdiko 2 Epaitegiak emandako epaiak Blanesko Udalaren demanda zati batean onetsi zuen, 10 milioi euro erreklamatu baitzituen 1996 urteaz geroztik ibaiaren kutsadura industrialaren ondorioz biztanleria horri eragindako kalte galerengatik. Epaiaren aurka errekurtsoa aurkez daiteke, eta frogatutzat jotzen du enpresaren “portaeraren” eta dioxanoen eta dioxalanoen eragin kutsatzaileen arteko erlazioa, eta frogatzen
|
du
substantzia horiek, ondorio organoleptiko batzuk eragitean, “kalte” egiten diotela uraren edangarritasunari. Epaileak uste du “dioxanoekin eta dioxalanoekin kutsadura organoleptikoa gertatzeko probabilitate handia dagoela”, eta, gainera, Cray Valleyri “egotz” dakiokeela.
|
|
2006
|
|
|
OCUren arabera, trihalometanoak ura edangarri bihurtzeko prozesuan sortutako substantzia lurrunkorrak dira, eta denbora luzez jatea arriskutsua izan daiteke osasunerako. Hori dela eta, gaur egungo legeriak 150 mikrogramoko muga ezartzen
|
du
substantzia horien litro bakoitzeko, eta 2009rako 100 mikrogramora murriztuko da, gai horri buruzko Europako araudia aplikatuz. Azterlan berri horretan, hiri bat ere ez da ageri legezko mugaren gainetik, eta hiru bakarrik (Caceres, Ciudad Real eta Lugo) daude gomendatutako mugaren gainetik.
|
|
2007
|
|
|
Beste substantzien kasuan, debekua aldi baterako da, oraindik azterketa zientifiko osatuagoen zain. Albo ondorioak Bruselak debekatu egin
|
du
substantzia horiekin tratatutako animalia produktuak inportatzea Baina ez bakarrik ganadua eta giza kontsumoa kaltetzen dira. EFSAren analisian, gainera, behi aziendetan hormonak erabiltzeari lotutako arazo bat nabarmentzen da; izan ere, zenbait datuk iradokitzen dute ondorioak izaten direla ibaietan bizi diren arrain espezieetan ere, eta ibaietara iristen den ura abereak hazten diren ustiategietatik dator.
|
|
|
Britainia Handiko Elikagaien Segurtasun Agentziak (FSA, ingelesezko sigletan) elikadura koloratzaileei buruz Southamptongo Unibertsitateari eskatutako ikerketa batek erlazio estatistiko bat aurkitu
|
du
substantzia horien konbinazio batzuen artean (maiz erabiltzen dira edari freskagarrietan eta haurrek kontsumitzen dituzten beste produktu batzuetan), eta haurren hiperaktibitatea handitu egin da. Koloratzaileen konbinazio batzuek, sodio bentzoatoa (E211) eta mikrobioen aurkako kontserbatzailea kontsumitzearekin batera, hiperaktibitate sintomak eragingo lituzkete haurrengan, batez ere adin txikikoengan.
|
|
|
Hiperurizemia larria edo hezueria izanez gero, pertsonak dieta zorrotza egin behar du, egunean 5 mg purina baino gutxiago hartzeko. Horrek esan nahi
|
du
substantzia horietan kontzentrazio handiena duten elikagaiak dietan mugatzea. Barazkien artean, murriztu egiten da lekale, barazki eta barazkien kontsumoa, hala nola zainzuriak, txanpinoiak eta perretxikoak, espinakak, zerbak eta azalorea.
|
|
2009
|
|
|
Azken ikerketetan, fruta horren kontsumoak izan ditzakeen onura handienak, batez ere zukuarenak, polifenolen jarduera antioxidatzaile eta antiinflamatorioari lotzen zaizkio. Zukuak
|
du
substantzia horien kontzentraziorik handiena, beste fruta batzuekin alderatuz gero (marrubiak, mugurdiak eta masustak). Izan ere, fruitua zuzenean prentsatuz egiten denean, konposatu konplexuenak (polimeroak) beste konposatu sinpleago (monomeroak) eta bioerabilgarri batzuetan hausten dira.
|
|
2010
|
|
|
Batzuek uste dute animalia horiek hormonekin hazten direla azkar gizendu eta onura gehiago lortzeko, baina uste hori faltsua da. Legeak debekatu egiten
|
du
substantzia horiek hegaztietan erabiltzea. Hobekuntza genetikoko sistemei esker, hegaztien ekoizpenak errendimendu ezin hobea du, haiek gizentzeko substantziarik erabili beharrik gabe.
|
|
|
Europar Batasunean gehigarriak erabiltzeak lan zorrotza eta osoa du kontsumitzailearen segurtasuna bermatzeko. Lan ildo horretan, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) bere ikerketaren zati bat erabiltzen
|
du
substantzia horiek kalterik egiten ez dutela ziurtatzeko. Lan horren ondorioz, 2.000 substantzia aromatizatzaile baino gehiago sakon aztertzeko lehen fasea amaitu berri da.
|
|
2011
|
|
|
Substantzia horien azpiproduktu ugari aurkitu dira, hala nola perfluorooktanoko sulfonatoak eta azido perfluorooktanoikoa, bai ingurumenean, bai arrainetan, hegaztietan eta ugaztunetan. Alderdi horrek posible egiten
|
du
substantzia horiek elikagaietan eta, ondorioz, azken kontsumitzailean detektatzea.
|
|
|
gibel eta giltzurrun mailan, korrelazio estua dagoela animalien eta metal astunen adinaren artean, hala nola beruna, artsenikoa eta kadmioa, eta muskulu planoan, artsenikoarekin. Horrek frogatzen
|
du
substantzia horiek, oro har, adinean aurrera egin ahala metatu egiten direla animalian, eta kutsadura iturri komuna dela eta aztertutako ia ale guztietan eragiten duela. Metaketa organo nagusietako (gibela eta giltzurruna) metal astunen balioen eta odolean atzemandako kobre kantitatearen arteko korrelazio handia ere egiaztatu zen.
|
|
2017
|
|
|
A History of Contraception in the West (1997) [Ebaren belarrak: kontrazepzioaren historia Mendebaldean] liburuan, gehien erabiltzen ziren substantzien katalogo zabala ematen digu, eta azaltzen
|
du
substantzia horiek zer ondorio izatea espero zen eta ziurrenik zer ondorio izango zituzten.61 Haurren hazkuntzan autonomia apur bat emateko emakumeei belaunaldiz belaunaldi helarazitako jakinduria hori kendu zien kontrazepzioaren kriminalizazioak. Dirudienez, jakinduria hori ez zen galdu zenbait kasutan, ezkutuko bihurtu baizik; baina, jaiotzen gaineko kontrola berriro gizarteratu zenean, kontrazepzio metodoak ez ziren aurrerantzean emakumeek erabil zitzaketenak, gizonezkoek erabiltzekoak baizik.
|