|
2011
|
|
|
–Nire liburu bat duzu etxean. Alaitzek gogo handia
|
du
nobela hori irakurtzeko. Ingelesez ikasten du eskolan, eta dagoeneko nik baino hobeki irakurtzen du.
|
|
2012
|
|
|
Eta ez, ez da positiboa: kritikariak zorrotz jokatu
|
du
nobelarekin. Kontua da ez dela nire nobela.
|
|
2016
|
|
|
Ez
|
du
nobela bat abiarazteko balioko, baina badaezpada apuntatu egin dut Bohumil Hrabalek kontatzen duen pasadizo hau, bere bi pertsonaiek leku bat merezi dutelako nire gizajoen katalogoan.
|
|
|
Harremana izandako eta gero hoztutako lagun bati bigarren aukera bat ematea erabakitzen
|
du
nobelako protagonista izengabeak. Bizitza eta bertatik gustatzen zaigun guztia, ardoa, musika, liburuak, solasa...?
|
|
|
–On Kixoteko lehen paragrafoan Cervantesek esaten du gaparea etxekoandre batekin, iloba batekin eta lur lanerako nahiz kalerako mutil batekin bizi zela. Cervantesek berriz aipatu dezan esperoan pasatzen
|
du
nobela osoa mutil horrek. Baina bi zatiren, ehun eta hogeita sei kapituluren eta mila orri baino gehiagoren ostean, nobela amaitu, eta lur lanerako nahiz kalerako mutil horri buruz Cervantesek ez du hitz bakar bat ere gehitzen?.
|
|
2017
|
|
|
Garai batean izan zuen handitasunaren oroitzapenarekin bizi den Mississippiko familia baten gainbehera kontatzen
|
du
nobelak. Aita, Mr Compson, gizon inteligente baina ahula da, bere nihilismoarentzako irteera alkoholean bilatzen duena.
|
|
|
Ez
|
du
nobela idatziko, baina liburuak izan zituen salbazio bide. Edo, beste era batera esanda, liburuei esker ihes egin ahal izan zuen.
|
|
|
Printzipioz, prologo edo hau nobelaren aurretik joateko pentsatuta egin da: halere ez
|
du
nobela ezertan osatzeko edo burujoperik, pretentsiorik, ez du izan nahi nobela hobeto irakurtzeko ere lagungarria, nolabait hura interpretatzeko saio posibleen artean posible samar bat baino. Nobelari dagokiola, berdin berdin irakur liteke aurretik, ondotik edo batere ez.
|
|
|
Gatsbyren mundua giro ilun batean kokatzen da, kriminalak, kontrabandistak, gaueko gizaseme biolentoak ugari direlarik bertan. Giro gogorra
|
du
nobelak: Bigarren Mundu Gerraren ondoren noir gisa ezaguna izango zen film beltzaren aitzindaria da, gangster filmak barne.
|
|
2018
|
|
|
Nobela honek berdin premiazkoa izan
|
du
nobelarekin berarekin zerikusi zuzenik ez zuen hori guztia. Eskerrik asko, beraz, Refuqueers kuadrillari, Nagori elkarrizketa luzeengatik, Garazi Arrulari eta Maialen Berasategiri geure buruei emandako bigarren aukerengatik, irakurri/ ikusi/ entzun dudan literatura/ musika/ artearen egileei, beren egiak eskuzabal konpartitzeagatik, eta, nola ez, bidean aurkitu ditudan beste askotariko piztiei.
|
|
2019
|
|
|
Perutzek Paul Zsolnayri 1951n idatzitako gutun batean ageri da nola antolatu zuen nobelaren egitura: . Ikusiko duzunez, egitura original samarra
|
du
nobelak. Kapitulu bakoitzak kontakizun beregaina dirudi, eta halakotzat irakurtzen da; denbora puska bat igarotzen da irakurlea ohartzen den arte aurrean zer duen:
|
|
2020
|
|
|
Idaztea hariei tira egitea ere bada horrenbestez. Milan Kunderak esaten
|
du
nobelak ziurtasun ideologiko guztiak gezurtatzen dituela. Penelopek bezala, gauez desiruten duela bezperan teologoek, filosofoek eta itsu jakintsuek ehundu duten ehuna.
|
|
2021
|
|
|
Asko gustatzen zait nola okurritu zitzaion Gabriel Garcia Marquezi Crónica de una muerte anunciadaren egitura ezohikoa: misterio guztia hiltzailearen identitatean jarri beharrean, krimenaren jatorri sakonera begiratzen
|
du
nobelak eta harekin eramaten gaitu gu, biolentziaren zergatietara eta biolentzia batzuk inebitableak egiten dituen gizartearen esploraziora. Bere herriko gazte baten hilketa askoz modu arruntagoan kontatzea zen egilearen asmoa hasiera batean, baina etxean kontatu zuenean, hilketak utzitako zauria zabalik zegoela esan zion amak, haragi bizian zegoela mina, denek zekitela herrian kontu horren berri eta ez zitzaiola ideia ona iruditzen.
|
|
|
Baina nobela hori gertatzen bada, adibidez, Estatu Batuetako Alabaman, segregazioaren garaian, eta bortxatzaile horiek beltzak badira eta ni bizi naizen gizartea arrazista bada eta gizarte horretan Ku Klux Klanak beltzak hiltzen baditu eta biolentzia hori justifikatzen badut esanaz beltzak kontrolatu behar direla, beltzak biolentoak direla eta beltzak emakume zurien bortxatzaileak direla, orduan nire nobela ze nobela litzateke? Kontuan izan
|
du
nobela horrek Alabaman administrazioak babestutako erakunde bat dagoela beltzen etxeetan sartzen dena eta gizasemeak gauez eramaten dituena. Erakunde horrek beltzak aterrorizatu egiten ditu, tratu txarrak ematen dizkie, eraso eta hil egiten ditu.
|
|
2022
|
|
|
Ez dugu arazo hori ipuinean, zeinetan soilik bizitza jarraitua iradokitzen duzun. Nobelan, sortu egin behar duzu, eta horrek azaltzen
|
du
nobela modernoekin dauzkadan liskarretako bat. Are Faulknerren Hilzorian nagoen bitartean bezalako nobela bat ere, izugarri miresten dudana, ez da nobela bat inola ere, ipuin bat da.
|