|
2000
|
|
|
Batetik, askok ez du hau literatura seriotzat hartzen eta bere burua oso seriotzat du; bestetik, erreparoa ere badago, `zer pentsatuko
|
du
nire amak, nire seme alabek, nire irakurle kuttunak...?'
|
|
|
Gizarajoa! Ez, esan nion nik, zure amak esan nahi
|
du
ni Erreka Mariren lagun mina naizela. Kasetak salduz ez gara aberastu, baina behin etxe batean sartuta, betirako izaten da.
|
|
|
Bergarakoa bi urtez behin izaten da helduentzat, txiki da, baina meritu handia du. Eta Bilbok jaialdi garrantzitsuagoa behar
|
du
nire iritziz. Orain zazpi zortzi konpainia oso onak daude, kanpoko jaialdietan arrakasta izateko modukoak.
|
|
2001
|
|
|
Ni konturatzen naiz hemen jendea huskeria batengatik itotzen dela askotan. Ni ere itotzen naiz, noski, baina inbasio bat eta bere ondorioak zer diren ikusi eta gero, oso gauza potoloa behar
|
du
ni itotzeko! Balore eskala aldatu egiten da.
|
|
|
Jostailu onetaz baliatzeko eta txukun gordetzeko, aurra konpon ote liteke? Jostailuaren beharrik bai ote
|
du
nere umeak. Jostailutan onenbeste txanpon botatzea, gisa ote da?".
|
|
2002
|
|
|
Baina, euskal apaiz laikotu iraultzaileok badute halako zera bat. Esate bateko, askoz meritu handiagoa
|
du
niretzako, Orixek jesuiten barrengo hierarkiaren aurka erakutsi zuen tinkotasunak. Eta nork edertu du Miranderen mina, Gil Berak egin duen indar biziarekin?
|
|
|
Leitza kalea da, hiriaren sinbologia
|
du
niretzat. Goizuetak berriz, basoaren sinbologia, eta ni erabat basoaren aldekoa naiz, Leitzan ere, kalean baino gehiago basoan bizitua.
|
|
|
Aste hartan, begiei egokitu zitzaien, gizonezkoen begiei. Zergatik bereizten ote zuen gizonezkoen eta emakumezkoen ikusmena ahalbidetzen duten organo horien artean, misterio izaten jarraitzen
|
du
niretzat. " Gizonak Begiak" zeritzan bere artikuluak.
|
|
|
Bide garbia bukatu dela dirudi. Harria salatzen
|
du
nire makilak kexatu zen Joxe
|
|
|
Leringo sarreran, bisaia aldatu zaio Evaristori, menturaz, bezgauza dabilkio buruan. Berandu baino lehen sabela berdinduko dudala pentsatze hutsak biziagotu
|
du
nire martxa. Evaristo ez da atzean geratu.
|
|
|
Aitari erosi diot liburua, azken aldian zeharo mendi zaletuta baitabil. Ana Urkizaren" Bazterreko ahotsa" poesia liburua erosi
|
du
nire aurrean dagoen andreak, amarentzat beste bat eskatu diot saltzaileari.
|
|
|
Zubia argitaletxearen mahai izkinan, Igor Elortzaren" Kontuak kantu" liburua eta idazlea topatu ditut. Liburua sinadura eta guzti zoratzen hartuko
|
du
nire lagunak.
|
|
2003
|
|
|
Ez da estrategia mailako edo ekintza mailako aldaketa, baizik horren sakonean dagoen kultura politikoa, idearioa eta imaginarioa bera. Zoruak huts egiten
|
du
nire ustez: darabilen hizkuntza normalizazioko ikuspegiak, lurraldetasunari lotutako eskubide diskurtsoak, mehatxu eta salaketaren dinamikan sortzen duen pedagogiak... zuloak ditu alde guztietatik.
|
|
2004
|
|
|
Beste herrialdeetakoek esango dute: " Nik ez dut erosiko ONCE zeren horrek babesten
|
du
nire ekipo aurkaria. Euskaltel hemen saltzen delako, hemengo linea delako...
|
|
|
Javier Gonzalez Duranak, Gasteizko Artium museoko zuzendariak, Bilboko Guggenheim museoko zuzendari izan nahi zuen, baina Juan Ignacio Vidarte jarri zuten, eta Gasteizera etorri zen. Jakizu zergatik, bada, izorratzeagatik, ez
|
du
nire argazki bakar bat jarri Artiumen. Erregeari argazkiak eginak dizkiot, eta nire obra asko ezagutzen du.
|
|
|
Baina bizitza bizitza da, eta futbola lan bat da, osagai bat zure bizitzan. Hala ere Ronaldinhoren aurpegiak islatzen
|
du
nik esaten dizudana. Gozatu egiten du jokatuz, eta nola hain ongi pasatzen duen, nola lana gustatzen zaion, konpromisoa hartzen du.
|
|
|
Administrazioa legeari atxiki behar zaio. Agintari bati kexa bat helarazten bazaio, ez
|
du
nik eskatu diodalako bete behar, legea bete behar duelako baizik. Hartara, ageriko nahiz itxikeriako egoeren aurrean borrokatzea gogorra da.
|
|
|
Edozein deskodetzailek balio al
|
du
nire telebistarentzat?
|
|
|
Guztiz arrunta den adopzioaren fenomeno hori, ordea, oraindik ez dago oso ondo islatua haur literaturan. Bada, horri buruz hitz egiten
|
du
nire liburu honek.
|
|
|
Ez dut uste maitasun borobilean sinesten dudanik. Horrexegatik beldurrak bizirik irauten
|
du
nigan.
|
|
2005
|
|
|
" Juliani egin behar zaiok zortzian eduki ahal den guztia, eta gero, bera han gelditzen denean, dejada bota". Baina horretarako besteak ere konturatu behar
|
du
ni noiz nagoen zortzian eta noiz hiruan. Eta nik hanka onak nituen, uste dut horrekin ere pixka bat ikaratzen nituela.
|
|
|
Gaur goizean zuri beltzeko beste argazki bat ikusi dut egunkarian. Hurbilagoa zait, antz handiagoa
|
du
nirekin, Bilboko Otxarkoaga auzoan bizi da eta 38 urte ditu argazkiko emakumeak. Intimitatea gordetzeagatik aurpegia desenfokatu diote, konorterik gabe daramate poliziek.
|
|
|
atzean utzi, eta karreteratik maldan gora, Zagros mendikatearen gaineko bista geroz eta ederragoa da. Baina bat batean, seinale batek eten
|
du
nire lilura. Minen arriskuaz ohartarazten duen horietako bat da.
|
|
2006
|
|
|
Giroaren" normaltasuna" dela eta, une batez armeniar brandy famatua hemen dasta nezakeela bururatu zait. Tamalez, zerbitzariaren irribarreak hautsi
|
du
nire ilusio inozoa. Azkenean izozki bat izan da, nahikoa Parsi Cola edan baitut egun hauetan.
|
|
|
Hala ere, guztiz eztabaidagarria da egoera hobea ala okerragoa zen. Gure elkartean (Plazandreok) gazte ugari dago, eta horrek belaunaldi aldaketa famatua bermatzen
|
du
nire iritziz. Edonola ere, egoera ikuspegi historikotik aztertzen baldin badugu, Mugimendu Feminista (MF) sekula ez da izan egituraketa nabarmeneko mugimendua.
|
|
|
Hasteko, lehenik gaia etxean eztabaidatu behar genuen, horretarako dago Erregio Batzordea. Nire ustez herritar askok begi onez ikusi
|
du
nire jarrera, baina kide hauek ezin izan dute jasan herritar horiek nire alde atera izana. Hau da:
|
|
|
Hori da iraultza guztietan okerrena, gure barruko ustelkeria, gure barruko kaxkarkeria. Baina hori Marilenak azalduko
|
du
nik baino hobeto.
|
|
2007
|
|
|
" kontzientzia judu kristaua" deitzen diote, baina, besterik gabe," kristaua" da. Beste puska ideologiko guztiek baino pisu eta garrantzi handiagoa izan
|
du
nire bidaia pertsonalean, eta egingo nuke halaxe dela nire belaunaldian ere. Nire sotoetan daramadan karga hori ezin dute mila garabik ere arindu, baina horri ahalik sanoen begiratu behar zaiolakoan nago.
|
|
|
Gure gizartean ikusten duten beste gaitz bat kirola lehiaketarekin lotzea da. Arratibelen esanetan," Behobia Donostia edo Quebrantahuesos bezalako lasterketen atarian jende askok jotzen
|
du
nire kontsultara proba hauek prestatzen laguntzeko. Ahalik eta emaitza onenak lortu nahi dituzte eta kirola lehiaketarekin lotzen dute.
|
|
|
Guzti horrekin nahikoa
|
du
niretzat propio tuneatutako hauteskunde mezua sortzeko. Mezuak ad hoc, alderdiak ere ad hoc.
|
|
|
Hizkuntzan egindako ahaleginak merezi
|
du
nire ustez.
|
|
|
" La mia amica soffre di verme solitario" ikusiz gero, lehenbiziko irakurrian gutako askori, gaztelania izanik gure hizkuntzetako bat, ideia okerra etortzen ahal zaigu burura: " Bakarrik ikusten nauelako sufritzen
|
du
nire lagunak", nahiz eta esanahia oso bestelakoa izan: " Nire lagunak zizare nagusia du, tenia alegia".
|
|
2008
|
|
|
Nire amak ez zekien hori gerraren ondoren izugarrizko isiltasuna izan zelako. Gure amak bere aita jeltzalea zela jakin
|
du
nik esan niolako. Dena den, gehienendako inportanteena Nafarroa dagoen moduan mantentzea da, Espainiaren batasunean alegia.
|
|
|
dena egiten da egoiliarrendako, baina haiei galdetu gabe. Bigarren harridura sortzen
|
du
niregan horrek: egoiliarrek oro har herritarrek gizartean nola, nahiko ongi onartzen dute sistema, eta ez dute eskatzen parte hartzea, hein batean haiena den dirua baliatuta arduradunek hartzen dituzten erabakietan.
|
|
|
Horrek asko izorratzen nau. Asko zailtzen
|
du
nire lana. Pasa izan zait tira bidali ondoren albiste garrantzitsu bat ateratzea.
|
|
|
Han, amak asko lagundu izan dit. Eta laguntzen dit oraindik, berak zaintzen
|
du
nire alaba. Etxean zazpi senide gara, ni barne.
|
|
|
nor da tipo hau? Zer nahi
|
du
nik esatea. Lasai ez baitut espero kartak erantzunik izatea.
|
|
2009
|
|
|
Eta Xixili ama bera ere. Noski, nigan, lehenak eragin zuzena izan
|
du
nire bizitzako lehenengo unetik. Bestea, nerabezaroan ezagutu nuen.
|
|
|
Azkenengo esposaketan pisu handia. Jende askok pentsatu
|
du
nire aitari eskainia zegoela, eta ez. Egia da nire aita hil berria zela eta hori bizitzen ari nintzela, eta hori islatu egin zen obran.
|
|
2010
|
|
|
Beste antzik ez dute liburuak eta dokumentalak, baina biak dira Amerikako Estatu Batuetako mendebaldeko euskaldunen historiaren erro galduak gure argitara ekartzeko modu ederrak. Ez
|
du
nik idatzitakoak Beñatek eta Anak eman dituzten azken bi ttakunekin zerikusi handirik, ala bai. Hiru pertsonaren artean hitzekin txalapartan ibiltzea liluragarrizko zerbait da:
|
|
2011
|
|
|
Han izan nintzen, egun historikoa izango zelakoan, eta horrela gertatu ere. Eguerdi hartan eta hurrengo egunetan entzundakoak itxaropen berria eta sendoa ireki
|
du
nire barnean eta gure gizartean. Bakerako guztiz ezinbestekoa baitzen ezker abertzaleak ETAri sostengu edo babes politiko osoa ukatzea.
|
|
|
transmisioa eta traizioa. Horrek esan nahi
|
du
nik norbaiti ikasi diodala kantatzen, norbaitek transmititu dit kantatzeko molde bat. Eta ni ezberdina naizenez, nireganatu egin dut molde hori, baina 2011n ez dut duela 20 urte bezala kantatuko.
|
|
2012
|
|
|
Ba ez, ze hamarkada horrek eragin handia izan
|
du
nigan, rock mundua bertan ezagutu nuen. 15 urterekin lehenengo taldea sortu nuen, Askatu.
|
|
|
" Borondatezko lana da dena, inork ez du ezer kobratzen, eta fanzinea, azken finean, gure zaletasun baten luzapena da. Dena den, Do it yourself filosofiaren osagarriak kolaborazioa izan behar
|
du
nire ustez. Kontzeptu biak uztartu behar dira, norberak egitea bai, baina baita kolaborazioa bultzatzea ere.
|
|
|
Hori aski berezia da. Lizeoan iduri
|
du
nik erran behar dudala zer egin eta hemen dena aldatzen da, elkarri egiten dizkiogu zuzenketak. Truke polita da, berezia.
|
|
2013
|
|
|
Egoerak baldintzatzen
|
du
nire irakurketa. Aspaldian ez dut bete nire irrika kutunenetakoa, liburu denda batean sartu eta liburuen artean ibiltzea, hautaketan.
|
|
|
Odolaren usaina n ere badago halakorik. Asmakizun hutsezko kontakizunak bururaino eramateak erakarmen txikiagoa
|
du
nigan gaur egun. Bururatzen zaizkidan ideiak guztiz garatu gabe bazterrean uzten ditut. Nire buruari galdetzen diot, literatura zer da?
|
|
|
Heldu naiz 133 lerrora, banoa 405 gunera, aurkitu dut hura daukan kaxa. Babar da, elefante txikia (…) Orgatxo bat edo salgaietako bat bezala, neu ere Amazon objektu bat naiz, daramadan txartelaren [badge] barra kodeak markatzen
|
du
nire izaera fisikoa".
|
|
|
Esate baterako, oso ondo eraikitako filmak ez zaizkit asko interesatzen: animazioa oso ona, oso fina, testura pila, dena oso ederra… Amorrua ere ematen dit batzuetan, ez
|
du
nigan enpatiarik sortzen, ez zait interesatzen lan hori. Atmosfera, bai, baina kontuz!
|
|
2014
|
|
|
Banilla fruitua berdetan biltzen da, eta ondoren bide luzea egin behar
|
du
nire ozpinera iritsi arte: lehenik galdarraztatu, lehortu eta ondoren ondu.
|
|
2015
|
|
|
Nire lana nire intimitatetik sortzen da, bai, baina ez du inoiz agerian uzten. Gainera, mundu guztiak ahaztu egiten
|
du
nire proiektuen erdiak ez duela nitaz hitz egiten, besteez baizik".
|
|
|
Eta eskarmentua ere behar da espiritu kritikoa izateko eta prentsa oharren atzean irakurtzen jakiteko, bestela komunikazio agentzien eta kabineteen eskutan gelditzen zara. Ni ez naiz duela hamar urteko kazetari bera eta, modu berean, bekadun batek ezin
|
du
nire lana egin, ez ni bereziki ona naizelako, baizik eta logikoa delako.
|
|
|
Heriotzari beldurra diot, sufrimenduari izua. Argazki batek ez
|
du
nire bizia edo nire sufrimendua balio. Hori jakinda jarraitzen dut egiten dudana egiten.
|
|
2016
|
|
|
Dinamika baketsua eta lasaia da Gipuzkoa Zutik, aldarrikapenak jai giroan eta modu irudimentsuan egiten ditu. Poliziaren jarrera bortitzak jendea ez hurbiltzea bilatzen
|
du
nire ustez. Tentsio egoerak sortuz, herritar askok nahiago izaten dute distantzia bat mantentzea kalterik ez jasateko.
|
|
2017
|
|
|
Historikoki, ezkerrak bere egin
|
du
nire ustez ez dagokion lidergoa, zuriek lideratu dute arrazakeriaren aurkako borroka, eta garai batean aitzakia izan zitekeen beltz gutxi zegoela, baina orain oso prestatuta dauden eta aktibistak diren latinoak, arabiarrak… soberan daude. Eta jende honi hitz egiteko eta proposamenak egiteko aukera ematen badiozu eta dituen trebeziak bistaratzen baditu, pixkanaka ikusgarritasuna irabazten joango da eta errazagoa izango du aldaketak eragiteko gaitasuna duten erakundeetara eta botereguneetara iritsi ahal izatea.
|
|
|
Oso presente egon da, baina gainean egon gabe. Berak errespetatu
|
du
nire erritmoa eta esango nuke nik ere berea errespetatu dudala. Bera ere, ni bezala, mejoratu egin da adinarekin, eta oso ondo ulertu dugu elkar.
|
|
|
Bera ere, ni bezala, mejoratu egin da adinarekin, eta oso ondo ulertu dugu elkar. Barre asko egin dugu bidean, eta nire momentu neurotikoenetan ere jakin
|
du
ni lasaitzen. Pena handia dut Susako editore lana utziko duelako, egia esan.
|
|
2018
|
|
|
Eta biak erabaki propioz! Edo, gutxienez, halaxe gogoratzen
|
du
nire aititek.
|
|
|
Ni Bartzelonako Gracia auzoan nabil: horixe da Bartzelonako bertako ijitoen komunitatea biltzen duen gune nagusietako bat, eta beraz, Kataluniako Ijitoen Elkarteen Federazioak kudeatzen
|
du
nire lantokia. Haiek dira nire bigarren nagusia, nolabait esatearren, baina niretzat, haiek dira lehenak eta garrantzitsuenak, haiekin egiten baitut lan.
|
|
|
Esperientziak zentzuaren olioaz igurtzitako hitz bakoitzak neurozientzialari adituena ikaratuko lukeen txispazoa sortzen
|
du
nire burmuinean.
|
|
2019
|
|
|
Urtegian gizakiengan eta beste espeziengan arreta jartzeak eragina izan
|
du
nigan, kezkatzen nauen horri aurrez aurre begiratzerakoan, batez ere. Egia esan urtegira hurbiltzea ez da erraza; ez da toki guztietatik ikusten, baina hortxe dago.
|
|
|
Horren aurrean azpimarratzen dut hau fikzioa dela, nahiz eta gero, segur aski, nobela irakurtzen duenari gauza batzuk gertukoak egingo zaizkion: Donostian girotuta dago; pertsonaiak ez
|
du
nire adina, bi edo hiru urte zaharragoa da, baina bueno, gauza batzuk identifikagarriak dira; eta hala ere, ez du esan nahi fikzioa ez denik.
|
|
|
Gero, bigarren diskoan, eskatu nion zerbait, baina azkenean ez nuen diskoan sartu. Eta oraingoan bai, denbora izan
|
du
niri eskaintzeko. Gaitasun asko du eta asko zukutzen dugu guk, baina nik ere ez dakit nola egiten duen.
|
|
|
Nik ez daukat ezgaitasunik, pertsona normalizatu bat naiz, eta nik idatzi dudan nobelako pertsonaiak ez dira normatiboak. Horrek esan nahi al
|
du
nik inori ahotsa eman nahi diodanik. Jakina ezetz, ez naiz inoren bozeramaile, eta hori argi uzteko, ez dut errealitatea antzeratu, hau da, Natiren sindromea ez da benetan existitzen, eta protagonisten diskurtsoa ere guztiz eraikia da, ez dauka errealitatearen antzik.
|
|
|
Arte politikoa lantzen baduzu eta sektore jakin batzuk kritikatu behar badituzu, establishmentarekin sartuko bazara, jende horrek probokaziotzat hartzea da zerbait ongi egin duzun seinale. Nik erlijio katolikoa salatu eta bat batean artzapezpikua atera da nitaz denetik esaten, jendeak manifestazioa egin du kalean haserre; bada, funtzionatu egin
|
du
nire lanak. Obra detonatzaileak direla diot nik:
|
|
|
Historia autobiografikoak pisu handia
|
du
nire gorputzaren erabileran. Adibidez, ez dut nik objektu bihurtu, besteek bihurtu dute nire gorputza objektu:
|
|
|
Hartzen gaitu' gaizkile mozorrotu' eta nazioaren aurkako jendetzat. Hori esan
|
du
nitaz".
|
|
2020
|
|
|
Denborak erantzun digu: Enbata k alderdi bezala huts egin zuela dirudi, baina mugimendu zabal bezala bere helburua bete
|
du
nire ustez, Iparraldean abertzaletasun antolatuari bidea irekiz. Euskal arazoa ezin baztertutako gisa landatu zuen Iparraldean, Frantziako Estatuari buruz, iritzi publikoan eta munduaren aurrean.
|
|
|
Hiri handitik ezin ateratzeak ernatu
|
du
nigan berde behar bitxi bat, orain artean sekula ezagutu gabea. Ados, beti izan zait atsegingarri berdetasuna begiestea mendian, basoan, golf zelaian, baina oraingo hau da, seguru obligazioak behartua, ia ia bitala, arnasten dugun airea bezain, eta kutsadura maila gorabehera etxealdia hasi zenetik behera egin omen du.
|
|
2022
|
|
|
Haien erantzuna izan da eurek ikasleei begira egiten dutela lan eta irakasleen kontuak ez direla haien ardura. Horrek asko mugatzen
|
du
nire burua unibertsitatean irudikatzea. Ikasle gisa izan naiteke itsu, baina itsu bat ezin da irakasle izan?
|
|
|
" Nork hartzen
|
du
ni horrela egotearen erantzukizuna?"
|
|
|
" Uste dut farmakobijilantziak bere erantzukizuna hartu lukeela. Nork hartzen
|
du
ni horrela egotearen erantzukizuna. Hori lotu dugu nolabait, ezta?".
|
|
|
Hau pelikula politikoa da, ez da nire trauma emozional bat sendatzeko lekua. Filmak estetikoki bildu nahi
|
du
nire ustez prozesu politiko baten parte den sentsazio bat. Nora jo dut?
|
|
|
Izan zitekeen Oiartzunen jaio eta modu berdinean euskaltzale izatea. Baina nire kasuan, Tuteran jaio eta bizi izanak, eta militatzen Tuteran hasi izanak, moldatu
|
du
nire euskaltzaletasuna. Batez ere, Tutera ez delako existitzen, Tudela da existitzen dena.
|
|
|
" Hemen erromatarrak etorri aurretik ba omen zebilen algun Argiñano euskara hitz egiten". Alabak ikusi
|
du
nire asmoa," Ama ez esan ezer" eskatu dit. Berari bota dizkiot galderak:
|
|
|
Baina orain traizionatuta sentitzen naiz, eta oso minduta; abandonatuta sentitzen naiz. Nire herrialdeak ez
|
du
nire iritzia onartzen, nire iritzia ozen adierazteagatik isunak jaso edo espetxeratua izateko arriskua dut. Munduak nire nazionalitateagatik gorroto nau.
|
|
2023
|
|
|
Bai, batean eta bestean ibili naiz, beti b hizkiarekin hasten diren hiriei lotuta: Bilbon jaio nintzen, Berlinen eta Bremen ikasi nuen, Bruselan bete nuen lehen korrespontsalia, Beijingen izan nintzen berriemaile, Bartzelonan bost urtez bizitakoak gara… Parisek apurtu
|
du
nire b hiri horien guztien bidea.
|
|
|
Espirituetan, jarreretan, dena aldatu zen," aski da, guk ere badugu zerbait errateko" aldarrikatu zuen jendeak. Espiritu aldaketa horrek izigarriko eragina izan
|
du
nigan eta militante bilakatuko zen Iparraldeko bigarren abertzale belaunaldian".
|
|
|
beldurraren eta idealen artekoa. " Jendeak uste
|
du
ni ausarta eta erradikala naizela, baina gizajo bat naiz barrurantz. Era guztietako beldur korrosiboak etortzen zaizkit.
|