|
2011
|
|
|
Seguru Londresen, Parisen edo Madrilen ez luketela onartuko ikastetxeetan beraien hizkuntzak %33, 33 hartzea», dio Rosa Calafat Balearretako Unibertsitateko linguistak.Herrialde Katalanetan 4.4 milioi lagunen ohiko hizkuntza da katalana, 7.7 milioi lagun katalanez hitz egiteko gai dira, eta ia 10,5 milioi pertsona dira hizkuntza ulertzeko gai. Hiztun kopuruari dagokionez, 75 postua
|
du
munduko hizkuntzen zerrendan.
|
|
|
Horrenbestez, giza eskubideetan soilik oinarritzen den politika bideak ez
|
du
munduko hizkuntz gutxiengoen zoria dagoen dagoenetik aterako. Argi eta garbi mintzo zaigu Kymlicka:
|
|
|
Euskaldunon eskubideen urraketen berri eman
|
du
Munduko Hizkuntzen Txostenean eta, baita Hizkuntza Gutxituen lan-taldean ere.
|
|
2016
|
|
|
Fishman-ek" okerreko frontea" aipatzerakoan azpimarratu nahi du lehenetsi behar dela belaunez belauneko transmisioaren gai nagusia eta diglosi egonkor bat ezartzea, alfabetatzea edo eskola ikasgaiei arreta jarri baino lehen. Hala ere, Romaine ek (2006) adierazi
|
du
munduko hizkuntza mugimendu eta planifikatzaile gehienek ez diotela jaramonik egin Fishman-en aholkuari. Horren ordez, garrantzi goreneko esparruei jarri diete arreta, hala nola, hezkuntza formalari eta estatus ofizialari.
|
|
|
449 Estatu Batuetako SIL International (behinolako Summer Institut of Linguistics) etxeak bere eragina izanik
|
du
munduko hizkuntzen eta hiztun herrien azterketan eta babes lanean. 1934an sortu zenean xede helburu xumeagoak bazituen ere, eta proselitismozko asmo jakina bere berea izan badu ere hasieratik, egia da Bibliaren noranahiko itzulpen ugariez gainera lan handia egin duela SILek mundu zabaleko hainbat hizkuntza txikitako hiztunak nor bere ama hizkuntzan alfabetatzen, beren kultura ondare jatorraz jabetuarazten eta lekuan lekuko hizkuntzen deskribapena gizarte ingurumenezko markoan txertatzen.
|
|
2020
|
|
|
Egungo testuinguruak, neurri batean, indartu egingo ditu globalizazio prozesuaren ondorioak eta are argiago utziko
|
du
munduko hizkuntzen posizioaren berrantolaketa. Ondorioz, periferian kokatutako hizkuntzek multzo horretan betikotzeko joera izateaz gain, segurki, hizkuntza gehienek sailkapen bat atzera egingo dute.
|
|
2022
|
|
|
Leihotik kanpora begiratuz gero, globalizazioak zein mundializazioak hizkuntza gutxituen garapenean gero eta eragin nabariagoa dute gure eta gurea bezalako hizkuntzetan. Globalizazioak ekarri
|
du
munduko hizkuntzen posizioaren berrantolaketa, eta, hortik, periferian kokatutako hizkuntzek multzo horretan betikotzeko joera izateaz gain, segurki, hizkuntza gehienek sailkapen bat atzera egitea. Hartara, egoera gutxituan gauden eta, horren ondorioz, geure lurralde eremuan gutxiengo garenok are bazterrerago eramango gaitu honek guztiak.
|
|
|
Paradoxaren lurretan ibili behar
|
du
munduko hizkuntzen taupadari antzeman nahi dionak. Kontinente amerikarrean, adibidez, inoizko babes juridikorik handiena eta lehen aldiz hezkuntza elebiduna hedatzea lortu dute hizkuntza askok azken 30 urteotan, eta juxtu urte horietan azeleratu zaie gehiago galbidea amildegirantz.
|