|
2009
|
|
|
Nabarmentzekoa da, halaber, erruz gainditzen dituztela karbono dioxidoaren isuriak (CO2); gas horrexek eragiten du berotegi efekturik handiena, eta, beraz, jokabide horrek gezurtatu egiten
|
du
klima aldaketaren kontrako borrokan dihardutela. Horren haritik, siderurgia alorreko hainbat enpresa eta zentral termiko nabarmendu lirateke, azken belaunaldiko batzuk barne, hala nola Bahia de Bizkaia Electricidad (Zierbena), Bizkaia Energia (Zornotza) edo Iberdrola Ciclo Combinado (Santurtzi).
|
|
|
NBE Nazio Batuen Erakundean klima aldaketaren ondorioak galarazteko lanean diharduten adituek egindako kalkulua da: fenomeno horren ondorio txarrenak nozitu nahi ez baditu, munduak 500.000 eta 600.000 milioi dolar artean gastatu
|
du
klima aldaketari aurre egiten. Diru kopuru hori munduko BPG barne produktu gordinaren %1 litzateke.
|
|
|
NBEk ohartarazi
|
du
klima aldaketa azkartu dezakeela biztanleriaren hazkundeak
|
|
|
Zenbait estatutan, Ugandan eta Malawin kasu, biztanleria bikoiztu egiten da hogei urtean behin, eta horrek ondorio larriak eragiten ditu, ez bakarrik ingurumenean, baita osasun zerbitzuetan eta hezkuntzan ere, adierazi zuen atzo NBEko biztanleriarako ordezkariak, Werner Haugek. Munduko biztanleen egoera, 2009 txostenaren aurkezpenean, Genevan, ohartarazi dutenez, demografiak eragin zuzena
|
du
klima aldaketan, nahiz eta elementu erabakigarria izan ez.
|
|
|
Nicholas Stern ekonomistak ondorioztatu
|
du
klima aldaketak urtean BPGaren %5 eta %20 arteko galerak eragingo dituela
|
|
|
Adituen hitzak eta naturak mundu zabalean eskaintzen dituen irudi ikusgarriak tartekatuz osatu dute Flysch, haitzen hitza. Zein bilakaera izan
|
du
klimak. Eta bizitzak?
|
|
2013
|
|
|
Mugan dago, Europa iparraldeko landarediak eta Mediterraneokoak bat egiten duten eremuan. Espezieen nahasketa horrek oso interesgarri bihurtzen
|
du
klima aldaketei dagokienez. Garde ingurukoa, aldiz, 1.400 metroko garaieran dago eta kontinentalagoa da:
|
|
2015
|
|
|
Eguzki erauntsiak ere kontrolatu behar ditugu; izan ere, eragin handia dute Interneten funtzionamenduan, eta sare elektronikoan. Halaber, nekazaritza guztiz baldintzatzen
|
du
klimak. Orokorrean, meteorologiarekin lotuta daude ekonomia eta aisialdia.
|
|
|
Demokraten arabera, bi arazo horiek hartu dituzten neurriak indartzen dituzte. Hillary Clinton presidentetzarako hautagai demokratak bere konpromisoa azaldu
|
du
klima aldaketari aurre egiteko hartu dituzten neurri horiek betetzeko presidentetzara iristen bada.Europako Batasunak txalotu egin du Obamak klima aldaketari aurre egiteko hartutako erabakia. Frauke Stamer Ingurumen Saileko bozeramaileak uste du «pauso oso garrantzitsua» dela AEBek hartu duten bidea.
|
|
2017
|
|
|
Tillersonek aitortu du «klima aldaketaren arriskua» badagoela, baina esan du «oso zaila» dela haren ondorioak zehaztea. Trumpek «iruzurtzat»
|
du
klima aldaketa.
|
|
2020
|
|
|
Iruñean tesia egiten hasi nintzenean [1998an], CO2 balioak 350 ppm [milioiko parte] ziren; gaur egungo ikerketetan, berriz, 409 ppm. Orain, jendeak ezagutzen
|
du
klima aldaketa, eta hori garrantzitsua da, baina ez da berria: aspaldi ari ziren adituak abisuak ematen.
|
|
|
Zer eragin izan
|
du
klima aldaketak Nafarroan?
|
|
|
Zer eragin
|
du
klimaren aldaketak zerealen ekoizpenean?
|
|
2021
|
|
|
Volkswagen taldeak etorkizunera begirako bere plan estrategikoa aurkeztu zuen. Alemaniako taldeak nahi du 2030eko Parisko Itunaren emisio irizpideak betetzea, 2040rako taldeko ibilgailu guztiak «emisiorik gabekoak» izatea —betiere argindarraren energia iturria emisiorik gabekoa dela pentsatzen bada—, eta 2050erako «neutrala» izan nahi
|
du
klima arloan. Auto elektrikoaren aldeko apustua eginik, bateria propioak ekoitzi nahi ditu —beste auto ekoizle batzuek bateriaz hornitzeko asmoa dute— Europan baterien hiru fabrika handi egiteko asmoa aipatu du VWek:
|
|
|
Izan ere, irudietan Araba, Bizkai eta Gipuzkoako mapa nagusitzen bada ere, lerroetan errealitate zabalago bat islatzen da zenbaitetan. Esaterako, «Euskadiko klimaz» aritzen den pasartean (117 orria), Ibaizabalen testuliburuak aipatzen
|
du
klima mistoak atlantikoaren eta mediterraneoaren arteko ezaugarriak nahasten dituela, eta «Arabako eta Nafarroako zatirik handiena» hartzen duela. Ibaiak, baina, Gipuzkoa eta Bizkaikoak bakarrik aipatzen ditu, eta naturgune babestuak azaltzen diren atalean (118 orria) Araba, Bizkai eta Gipuzkoakoak daude bakarrik.
|
|
|
alternatibak eskaini, basoari eutsi ahal izateko. Horrek eskatzen
|
du
klima finantzaketa ardatz izatea negoziazioetan.
|
|
|
«Izaera eta gorputz handikoa da. Horretan eragina
|
du
klimak, baina baita uzta txikiagoa izateak ere. Dastatuko dituzuen sagardoak kolorez kargatuak eta gorputz handikoak dira; guk esaten dugun bezala, konplexutasun handikoak».
|
|
|
Inaugurazio ekitaldian hitz egin zuen Boris Johnson Erresuma Batuko lehen ministroak ere, anfitrioi gisa. Johnsonen ustez, COP26k ez
|
du
klima larrialdiaren amaiera ekarriko, baina «amaieraren hasiera» izan behar du.
|
|
2022
|
|
|
Bosgarren aldiz, Europako klimaren gaineko txostena argitaratu
|
du
klima aldaketarako Europako Copernicus zerbitzuak. Udaberrian plazaratu ohi ditu datuak; aurten, Lurraren Nazioarteko Eguna baliatu du informazioa kaleratzeko.
|
|
|
Eta jokaleku horretan, energia berriztagarriek beren egitekoa beteko dute, baina ez tokiko ekosistemak eta lurraldeak gero eta gehiago suntsituta. Izan ere, suntsipen horrek behin eta berriro okerragotzen
|
du
klima, energia eta gizarte krisia. Denborak esango du.
|
|
|
Zer eragin izango
|
du
klima larrialdiak nekazaritzan?
|
|
|
Olioaren ekoizpena ere %50 inguru, eta mahatsa ere bai. Barnealdean gehiago eragingo
|
du
klima aldaketak, itsasoak tapoi efektu bat egiten duelako, eta horrela eraginak arintzen dituelako. Badaude ikerketa batzuk esaten dutenak Iruñerriak 2050erako gaur egun Extremadurak eta Andaluziak daukaten klima izango duela.
|
|
2023
|
|
|
Asensiok nabarmendu
|
du
klima aldaketari aurre egitea eta «trantsizio berde eta justua» egitea izango direla PSE EEren lehentasunak udaletan eta diputazioetan. Hori lortzeko «berme onena» PSE EE dela adierazi du.
|
|
|
Hamazazpi hilabetean, Italiako iparralde osoan eta Frantzian eta Espainian— ez da izan perturbazio aipagarririk. Romagnan, bat bateko eta muturreko euriteekin bukatu zen lehortea, eta horrek berretsi egiten
|
du
klima aldaketari buruzko nazioarteko txostenek esaten dutena: berotze globalaren ondorioz maizago eta bortitzago gertatzen direla muturreko fenomenoak.
|
|
|
Negazionismoak boikotatu edo geldiarazi egiten
|
du
klima aldaketaren kontrako borroka. Negazionismo antolatu bat dago, botere ekonomikoek sustatua beren interesak defendatzeko, hala nola erregai fosilei dagozkienak.
|
|
|
Eta baita munduko berotegi gas gehien isurtzen duten bi herrialdeen arteko harreman diplomatiko korapilatsuak baretzeko ere. AEBetako klimarako mandatariak nabarmendu
|
du
klimari buruzko elkarrizketa «hasiera berri bat» izan daitekeela Washingtonen eta Pekinen arteko harremana hobetzeko, Taiwango merkataritza, teknologia eta uharteko autogobernuari buruzko eztabaidetan murgilduta egon baitira.
|
|
|
«Muturreko klima nozitu dute milioika pertsonak uztailean. Horrek erakusten
|
du
klima aldaketaren errealitate gogorra, eta, gainera, etorkizuna aurreratzen du», ohartarazi du agentziaren idazkari nagusiak. NBEren idazkari nagusi Antonio Guterres ere mintzatu da azken datuak kaleratuak izan ondoren, eta adierazi du berotze globalaren garaia bukatu dela, eta «irakinaldi globalaren aroan» sartu dela planeta.
|
|
|
Dubain egiten ari diren goi bilkuraren harira, nazioartean mobilizatzera deitu
|
du
Klima Larrialdirako Aliantzak, eta horren barruan egin dute protesta Bilbon. Hogei kolektibo batu dira elkarretaratzean; besteak beste, Sukar Horia, Fridays for Future, Ekologistak Martxan, Extinction Rebelion, Greenpeace eta Jauzi Ekosoziala talde ekologistak; LAB, ELA, ESK eta Steilas sindikatuak; eta Mugarik Gabe eta Ongietorri Errefuxiatuak eragileak.
|
|
|
Egokitzeko ez ezik, energia berriztagarrietan inbertsioak egiteko ere, ezinbestekoa dute kanpoko finantzaketa, eta hor zeregin funtsezkoa jokatzen
|
du
Klimarentzako Funts Berdeak. Funts hori 2010eko COP16an osatzea erabaki zuten, eta herrialde pobretuek isuriak murrizteko aukera emango luketen proiektuak finantzatzea du helburu.
|
|
|
Hasieran esan bezala, berriztagarriekin negoziatzea ez da negozio ona aurrez aurre dugun larrialdi klimatiko eta energetikoarendako eta behar dugun egokitzapen ekosozialerako. Nafarroako Gobernuak, berotegi efektuko gasak murrizteko planak betetzen ari ez diren zergatiaz kezkatu beharrean, nahiago
|
du
klimarekin eta energiarekin negoziatzen dutenen gutizia elikatzea, iraungita egon behar zuten proiektuak nahierara luzatuz eta proiektu honen ingurumen inpaktuak ebaluatzen dituzten tresnak modu irregularrean erabiliz.
|