|
2008
|
|
|
Larrebetzuko bere baserrian sartu zen sagutxoa izan
|
du
istorioa eraikitzeko abiapuntu idazleak. «Nagusiok saguak ikusten ditugun lekuan txikiek iratxoak ikus ditzakeela jabetu nintzen».
|
|
|
Edo hala uste du berak, behintzat. Dramaren saminak ez
|
du
istorioa tristatzen, ordea. Samurtasunez eta ironiaz erretratatzen baitute Soledad amultsua zuzendariek.
|
|
|
Ayako Fujitani, Ryo Kase, Ayumi Ito, Denis Lavant, Jean François Balmer. 105 min. Hiru atal ditu filmak, eta atal bakoitzean zuzendariari Tokio hiriak inspiratzen diona adierazi behar
|
du
istorio baten bitartez. Baiona (L' Autre), Miarritze (Royal).
|
|
|
Hartara, Arthur Goldenen eleberriak askoz gehiago eman zezakeen. Marshallek berak aitortu
|
du
istorioa kontatzeko askatasuna hartu nahi zuela. Baina hanka motz dabil, akatsak daude eta zenbait unetan kontraesan nabariak antzematen dira.
|
|
2009
|
|
|
Ulertzeko zaila XIX. mendeko opera erromantikoa bakarrik entzuteko ohitura dutenentzat... Baina entzumen klasikoek hasieran salbatu behar zuten gogortasuna gaindituta, Henzek oso ondo islatzen
|
du
istorioaren gordinkeria, ahotsen espresionismoaren eta, estilo askotako musika zoragarri fin eta esankorraren bitartez. Horiek berebiziko interpretazioa behar zuten, eta ez zuten hutsik egin:
|
|
|
Aitaren akatsak onartu behar ditu haurrak. Horretarako autoreak giza dohainak dituzten ahateekin osatzen
|
du
istorioa. Eduardo igerilekura joan da aitatxorekin.
|
|
|
kamera protagonistari begira paratu beharrean, haren alboko pertsona bati eman dio. Protagonistaren etsaiak, Salierik, kontatzen
|
du
istorioa Amadeus en; Bright Star en Keatsen maitale Fanny Brownek kontatzen du poetaren bizitza. Ben Wishaw aktorea sartu da 25 urterekin Erroman hildako poetaren pertsonaian.
|
|
|
Ze pisu
|
du
istorioak eta ze pisu du idazkerak?
|
|
2010
|
|
|
Teknika aldetik, filma ongi samar egina dago, baina gidoiak huts egiten
|
du
istorioak aurrera egin ahala. Jodie Foster saiatzen da sinesgarritasun aurpegia jartzen.
|
|
|
Adi, ikusle! Ikustera zoazen filmak ez
|
du
istoriorik, ohartarazten zuen Vertov en film hark. Balkoiko atea ireki eta haizearekin batera Gizona Kamerarekin (1929) filmaren irudiak ere sartzen zaizkit ganbaran, Vertov en kamera gizona leiho batetik emakume baten logelan, haren ametsetaraino bertaraino, sartzen zen moduan.
|
|
2011
|
|
|
«Istorioa kontatzeko orduan euskarri bat baino gehiago erabiltzea da kontua. Heldu dion istorioaren zatiaren arabera, erabiltzaileak modu batera edo bestera ulertuko
|
du
istorioa. Istorioaren osotasunaz jabetzen bada, ohartuko da nola dauden lotuta istorio paralelo guztiak.
|
|
|
Denak, amak eta umeek, jantzi marradunak dituzte, zerbaitek preso hartu izan balitu bezala».Nobelaren laburrak? 112 orrialde? laguntzen badu ere, batez ere kontamolde lehor honek lortzen
|
du
istorioaren tentsioa bukaera arte ongi mantentzea. Bere laburrean, irakurketa intentsua da oso, sarritan min ere egiten duena.
|
|
|
Portu Zaharrean, Bilbon eta Gorlizen grabatu zuen filma.Bertan, Lucas (Hector Alterio) eta Maria (Julieta Serrano) anai arreba zaharrek Marcos (Daniel Bruehl) eta Roma (Barbara Goenaga) bikote gaztea ezagutuko dituzte. Zaharren bizimoduak gazteengan izango duen eragina kontatzen
|
du
istorioak. Hector Alteriok Shisha Pangma mendira igo nahi duen 80 urteko zahar batena egiten du filmean, eta, alzheimerraren ondorioz, etengabe nahasten ditu errealitatea eta ametsak.Hasiera batean, jatorrizko hizkuntza euskara izatea nahi zuen Aramaiok.
|
|
2012
|
|
|
Horren arabera, Collinsen ama halako taberna bateko zerbitzaria zen, eta haurra zenean, han pasatzen zituen arratsaldeak, aretoan jo behar zuten taldeen soinu probak entzuten eta errepidean bizitzearen inguruko istorioak entzuten. Guztiz egia den edo ez beste kontu bat da, baina zuzenean kondaira hori sinetsaraztea lortzean datza arrakasta, eta Collins agertokian ikusi eta entzun ondoren, egiazkoagoa ematen
|
du
istorioak. Errepideko bluesarekin eta rockarekin halako giro batera eramaten zaitu musikariak, ahotsaren bitartez eta aho soinua joz.
|
|
|
Bonbardaketa bera, eta haren gaineko sorkuntza artistikoa. «Filmak kontatzen
|
du
istorio bat, baina ez da ohiko filma. Arriskuak hartu ditut kontaketan, baina ez da bideo artea ere.
|
|
|
Egunotan Rekalde aretoan ikus daitekeen bideo lanean, Txerri n, Baionako artistak aurreko lanetan erabili zituen baliabide batzuk hartu ditu berriro. Batetik, euskal landa esparruan kokatu
|
du
istorioa berriz ere, aurreko hainbat lanetan egin bezala; bestetik, kontakizun berean elkarretaratu ditu desberdinak diren hainbat osagai.
|
|
|
The Pirates! Band of Mistifs film britainiarrak, stop motion teknika baliatu
|
du
istorio jostagarri eta sarkastikoa ehuntzeko. Aparteko aipamena merezi du urteko ezusteko atseginenetako batek:
|
|
2013
|
|
|
Lapurreta egitean, kolpe bat jasoko du, eta esnatzean, ohartuko da ez dakiela koadroa non ezkutatu duen. Gaizkile taldeko buruak ez
|
du
istorio hori sinetsiko, baina mehatxuek eta tortura fisikoek ez dute argi izpirik lortuko. Hori ikusirik, Simonen buru barruan dagoena ezagutzeko beste bide bat bilatzea erabakiko dute.
|
|
|
Lehen aipatutako Bigelowen filmaz aparte, hortik soilik beste pelikula batek merezi du ohorezko aipamena: Gravity k. Alfonso Cuaron zuzendariak jakin izan
|
du
istorio bati distira berezia ematen. Gidoi neurtu baten bitartez, espazioan galduko diren bi astronauten abentura urteko istorio onenen artean sartu da.
|
|
2014
|
|
|
Estreinatu zenetik, oso kritika onak jaso ditu filmak, eta, berriro ere, Bauchmanen izena lehen mailara ekarri du. Greta Gerwing protagonistarekin elkarlanean idatzi
|
du
istorioa Bauchmanek, eta argi dago Gerwingen neurrira egindako filma dela. Frances 27 urteko dantzaria da, eta amets bakarra du:
|
|
|
Azken urteotan pantaila handian zein txikian behin eta berriz gertatzen ari den moduan, generoaren konbentzio eta egiteko moduak bihurritu nahi izan ditu. Horrela, hilketa batek seinalatuko
|
du
istorioaren norabidea. Baina eskema klasikoan ez bezala, hemen narrazioak ez du zuzenean argibidearen bila eginen, hiltzailearen bila alegia, eta bidean eginen dituen itzuli mitzuliak dira benetan segitu beharrekoak.
|
|
2015
|
|
|
Baina sardinzarrak jaten ditu berdelak, eta norvegiarrek negozio handiagoa egiten dute sardinzarrekin berdelekin baino. «Orain estututa daude, berdel gehiegi iristen zaienez sardinzar barik geratzen ari direlako», jarraitu du portuko gizonak.Isatsari hozka egiten dion arrainaren forma
|
du
istorioak. Hala ere, bertoko arrantzaleek eta erakundeek eskatutakoaren kontra, oraingoz Kantauriko arrantzaleen kuotak ez dituzte handitu, zigorrak indarrean jarraitzen duelako oraindik.
|
|
2017
|
|
|
Informazio pila bat daukat, eta guztia moldatu beharra dut. Ondoren, ildo bat izango
|
du
istorioak, animazioak sartuko dizkiot, eta erritmoa eman. Denboratxo bat dut lana erabat osatzeko.
|
|
2019
|
|
|
Aragoikoak galdu zuen partida, eta nafarrak gotortutako zortzi herri irabazi zituen horrela. Murillok kontatu
|
du
istorioa. –Ez da egia?, ohartarazi du gero, eta benetan gertatutakoa azaldu du:
|
|
2021
|
|
|
Esti emakume gazte bat da, banatzaile lanetan aritzen da, eta etxez etxe eskari xelebreak eramatea egokitzen zaio. Eskaria bezain xelebrea den egoera bat topatuko
|
du
istorio bakoitzean. Errealitatea ala fikzioa?
|
|
|
Hala ere, ikuskizunak ez
|
du
istorio zuzen eta oso bat kontatzen; ez dago hasierarik, korapilorik eta amaierarik. «Batzuetan helduei gehiago kostatzen zaie hori ulertzea haurrei baino», ohartarazi du Garciak.
|
|
|
«Izen artistikoa du Yasmin, eta azkenerako aldarrikatzen du bere benetako izena izan daitekeela. Argitasuna emango
|
du
istorio ilun honetan, eta babes handia izango da gainontzeko pertsonaientzat», kontatu du. «Pertsonaiak indar handia du, eta eroso sentitu naiz harekin; gozatzeko lan bat izan da».
|
|
|
Film txikia da, hasiera batean batere zinematografikoa ez diruditen ezaugarri batzuekin, baina Kranzek lortzen duena benetan ikusgarria da. Barkamenaren eta erruaren arteko dantza honetan, pertsonaia bakoitzaren minak eta min hori bizitzeko erak egiten
|
du
istorioa indartsu. Bakoitzak bere errealitatea bizi du, baina denek partekatzen dute zerbait:
|
|
2022
|
|
|
oraingoa eta iraganekoa. Rosak bere memoria berreskuratzen duen heinean, publikoak aukera izango
|
du
istorioa osatzeko eta ulertzeko zer gertatu zitzaion». Musikak ere garrantzia izango du; zuzenean joko dute.
|
|
|
Gatazka armatuan senideak galdu zituztenen samina irudietan senti daiteke, eta telesailak lan txukuna egin
|
du
istorio hori ikusle gazteengana gerturatzeko. Hein batean, proiektu hau ETAren hastapenak fikziora egokitu zituen 2020ko La Línea Invisible telesailarekin aldera liteke.
|
|
|
Vegak nabarmendu
|
du
istorioaren atzean «drama bat» dagoela, eta horixe dela taularatuko dutena. «Geurea den drama bat da, geurea den istorio bat, eta kontatu nahi dugu orain arte kontatu ez den bezala».
|
|
|
Martinez de Lezeak azaldu
|
du
istorioaren hasieran Donostiara iristear daudela espainiarren aliatu ziren tropa ingeles eta portugesak, gerra hartan ustez «onak» zirenak —«onak komatxo artean, zeren gerran zein diren onak eta zein gaiztoak, hori ikusteko dago»— Idazlearen esanetan, «espainiarrak eta fusilari gipuzkoarrez osatutako bi konpainia Irunera bidali zituzten. Hain zuzen, ideia zelako tropak hirian sartzea eta egin zutena egitea.
|
|
|
Hirian ohikoak badira ere, askok ez dakite haiena denik gauetan aditzen den soinu hori. Garciak kontatu
|
du
istorioa: «Batzuek apo hontzaren kantua aditzen dute, eta ez dakite zer den.
|
|
|
Izan ere, Zumarragako ezpata dantzaren gaineko zenbait bitxikeria jasotzen dira hartan. Araolazak egin
|
du
istorio horietako baten argazkia: «Abarketak jantzita hil zen Zumarragako dantza maisu baten istorioa, esaterako».
|
|
|
Itzalkinak eguzkitan izango da narratiban egingo duen lehen lana. Benidormen (Herrialde Katalanak) girotu
|
du
istorioa: hondartza pareko gune turistiko batean dagoen kiosko bateko bi langile dira protagonistak.
|
|
|
Zorigaitzak gidatzen
|
du
istorioa, eta pertsonaiek ezin diote beren patuari ihes egin, baina Mora ez da tematu miseria irudikatzen. Gazteei amesten utzi die, eta arretaz jaso ditu haien gogoetak —«nire mundu perfektuan, nahi ez duena ez da existitzen»; «ikusezin izan nahi nuke»; «denak lo daude, gu izan ezik»—, nahiz eta munduak amesgaizto baten antz handiagoa duen.
|
|
|
«Polita eta sinplea» da obra, haren hitzetan, «Hansel eta Gretel moduko bat». Alfredo Etxabek idatzi zuen libretoa, eta Lide eta Ixidor izeneko umeen abentura kontatzen
|
du
istorioak, tartean direla ipuinetako amonatxo misteriotsu horietako baten bisita, janaria magikoki sortzeko boterea duen hagatxo bat eta katu bilakatutako deabruaren agerpen bat: Gabonetan girotutako istorio xume bat, finean.
|
|
|
Eta askotan, istorioko protagonistari gertatzen zaion bezala, gure fikzioek salbatzen gaituztela, mantentzen gaituztela bizirik». Editorearen iritziz, Agirianok «oroimenetik, sentimendutik eta gorputzetik» idatzi
|
du
istorioa, eta, «autobiografiaz harago, egiazko istorio bat da, haur baten irudimenak eraldatua, hutsune bat betetzeko, fikzio ia guztiak bezala». Hitzak justukoak eta soilak direla gehitu du, eta esaldiak motzak, «zizelez grabatuak» diruditenak.
|
|
|
Mendizabalen ustez, Gurrutxagaren irudiek «gero eta nortasun handiagoa» hartu dute denborarekin, eta, kasu honetan, albuma bere kabuz egin duela nabarmendu du. «Bere proiektu propioa da, eta hitzaren makulurik edo morrontzarik gabe, hitzei jarraitu beharrik gabe sortu
|
du
istorio hau». Irudien eta isiluneen bidez, «tentsio handiko narrazioa» ondu du, editorearen ustez, eta gaur egungoa, edonork bere burua islatuta ikusteko modukoa.
|
|
|
Kasu honetan, baina, indar gehienak alderdi grafikoan hustu direla iruditu zait, testuaren beraren kalterako. Sariketako epaimahaiak azpimarratu duenez, testuak hasiera on eta indartsu bat dauka, eta idazleak abileziaz girotzen
|
du
istorioa. Aurrekoaz gain, autoreak irudiak eta, are, esperientzia sentsorialak sortzeko izan duen trebetasuna goraipatu dute.
|
|
2023
|
|
|
Idazleak inoiz halakorik aitortu ez bazuen ere, irakurle askok iritzi diote pilotu hori Saint Exuperyren alter ego a dela, antzeko pasarte bat bizi izan baitzuen 1935ean. Liburuan, pilotuak topo egiten du beste planeta batetik iritsitako printze txiki batekin, eta hark kontatzen dionak harilkatzen
|
du
istorioa: unibertsoko asteroide askotara bidaiatzen du printzeak, baita Lurrera ere, eta, hala, askotariko izakiak ezagutzen ditu.
|
|
|
Orduan, Jeremy Irons aktore ingelesa izan zen filmaren protagonista, eta orain Rachel Weisz da sei ataleko telesailaren euskarria. Arreta gizonezkotik emakumezkora igaro da, eta horrek errotik eraldatu
|
du
istorioaren mamia.
|
|
|
Baina pertsonaia guztiek dute alde iluna. Iluntasun horrek garrantzia
|
du
istorioan, ezta?
|
|
|
Ordea, bigarren mailako pertsonaia bat zen Lavinia istorio horretan. Haren ahotsa altxatu, eta Laviniaren larrutik kontatuko
|
du
istorio bera Kabia Teatroak datorren astean Bilboko Arriaga antzokian estreinatuko duen Lavinia obrak. Euskaraz taularatuko dute astelehenean, hilaren 22an, eta erdaraz, ondoren, asteazkenean.
|
|
|
Paulina aktorea izateak ere pisua
|
du
istorioan; antzeztu gabe antzeztu behar du oraingoan.
|
|
|
Telefono dei batek abiarazten
|
du
istorioa. Halaxe ikasiko du komikiko protagonista nagusietako batek, Amaiak, ofizialki hiltzat emango dutela Eki, hamar urte atzera itsasoan desagertu zen lagun eta maitalea.
|
|
|
Alberdik aipatu duenez, «ur sakonetik ur azalera» egiten
|
du
istorioak, eta, beraz, «gai existentzialetik txistera» jotzen du: «Serio jarri orduko, haizea aldatu, eta egon zitekeen solemnitate arriskua».
|
|
|
Denboran, aurtengo otsailean edo martxoan girotu
|
du
istorioa, pandemiaren azkenetan, eta elur egunetan. «Banekien udan landu nuela batez ere liburua, eta elurrarena, alde horretatik, oso interesatua izan da; jende guztia beroz akabatzen ari zen bitartean, ni elurretan nenbilen».
|
|
|
Askotan, gainera, gutxi dira marrazkia eta gidoia egiten duten egileak. Istorioaren nondik norakoak zehazten dituen gidoilari bat egoten da, eta marrazkilariak beste ikuspegi bat ematen dio istorioari; batzuetan laguntzen
|
du
istorioa ulertzen edo bestela ikusten. Biek pisu berdintsua daukate.
|