|
2008
|
|
|
Musikari buruzko 1918ko hitzaldi haietan, sabindarrekin izan zuen pasarte polemikoa, beste behin ere jakingarria da. Oraingoan balio
|
du
ikusteko Azkueren Euskal Herri euskaldun idealak ez zuela homogeneotasun etnikorik inplikatzen, ez hizkuntza aldetik, ezta arraza aldetik ere:
|
|
2009
|
|
|
Euskaltzaindiak, sortze beretik, euskararen erakunde ofiziala izatearen kontzientzia izan badu ere, nortasun juridikoz jabetu beharrik ez
|
du
ikusi izan nonbait, ez gerra aurrean eta ez gero berandu arte. Azkuek berak, edo Etxaidek zein Lojendiok egin zituzten saioek ez zuten helburua jo, ikusten denez.
|
|
2010
|
|
|
Badakigu, hasteko, jardun esparruak eta rol harremanak hizkuntza batera edo bestera makurtzen dutela sarri elebidunaren hizkuntza hautua: nork ez
|
du
ikusi amari eta irakasleari eskaraz egiten dien haurrak edo gazteak bere lagunei (lagun euskaldunei), handik hamar segundora, erdara hutsean egitea. Badakigu bestelako elementu asko ere badirela tartean, eta horiek ere nabarmen eramaten dutela eskola umeen mintza jarduna alde batera edo bestera.
|
|
|
Etorkinen helburua da integrazioa, izpiritu irekidura, frantsesaren ezagutza. Nehork ez
|
du
ikusten euskara baliagarri denik lanbidearentzat, baina gehienek euskara nahi dute haurrentzat Euskal Herrian ongi bizitzeko.
|
|
2012
|
|
|
– Gehienetan, hain jakintzat ematen du (edo behintzat bere balizko irakurleak jakin beharrekotzat), Bibliatik hartuak direnik ez esateaz gain, besteren aipuak direlako seinale ikur grafikoekin ere inguratu beharrik ez
|
du
ikusten:
|
|
|
– Ez
|
du
ikusiko, beharbada, bi liburu hauen launa sailen taxua zernola sortu den (lorategirik gehienak bestela bereiziak agertu ohi dira, abezez ala mendeka), baina horrek ez du axola handirik horiek irakurtzen har dezakeen atseginerako. (LIB II:
|
|
2013
|
|
|
Aitortzen zituzten gibelatzeei garrantzia kentzeko eta beti baikortasunez bururatzeko ahaleginaz gain, merezi
|
du
ikustea, gehienetan, gibelatze horiek noiz aitortzen zituzten. Adibidez, Charleroiko porrota, zenbait aste edo hilabete geroago aitortu zuten, ordurako gerlak beste bilakaera bat hartua zuela.
|
|
2016
|
|
|
Hau jabetzen da ikusgarriaz, haren pertzepzioa nagusitzen da, keinuak hartzen ditu, horietaz jabetzen da. Ikuslearen begiak keinua hartzen du, inguru batean kokatzen du eta hau
|
du
ikusten, ez baitezpada erakutsi zaiona. Larzabalek garrantzia ematen zion publikoari, testuaren interpretazioaren malgutasunari harrera horren jabe ez baitzen, eta hori bilatzen zuen, ernaltze bat ikuslearen partetik.
|
|
|
Mattin Irigoienek publikoak jasaten duen egoera azaltzen du, baina idazle gisa berdin idaztea edo sentitzen duen bezala idaztea baino beste aterabiderik ez
|
du
ikusten. Euskal gizartean bizitzeko manera bat desagertuz doa, gizarte honek tradizioa eskertzen du, maite du baina bere barruan ez du euskara babesten, edo ez du aurrera joaten lagundu.
|
|
2021
|
|
|
—Bada, ez digu ezer esan; —Goizean etorri da. —Bada, inork ez
|
du
ikusi; —Lehengo astean bidali nizun. —Bada, oraindik ez dut hartu; —Nik ez diot esan.
|
|
|
zazpi illabete oietan zure eskutitz bat bakarrik ez izateak (J. A. Irazusta); Ikaratzen
|
du
ikusteak nola zuritzen eta defendatzen duten maitasun kaltegarri hori (J. M. Lekuona); Sartzen den bakoitzean hain txikia izateak harritzen du, jostailuzkoa dirudi, lego edo mekano bat bezalakoa da (Alonso).
|
|
|
Etorri ahal izan naiz; Etorri ahal izan nintzen; Euskaltzaindiak lan handia egin du maila honetan, eta lan hori egin ahal izan du, besteak beste, gizartean onarpen zalantzagabea izan duelako (Salaburu); FBIrentzat lan egiten zuen gizona[...] Dominikar Errepublikara ekarri ahal izan zuten (Jimenez). Ahalera negatiboan ere gehitzen da izan partizipioa aspektu burutua erdiesteko; haatik, bitasuna dakar haren joskerak (ezin izan
|
du
ikusi/ ezin ikusi izan du): La Epoca izan behar du, ezin ikusi izan dut lehen plana (K.
|
|
|
aurten, inguruan, esate baterako. Horietako batzuetan hiztunak galdu du guztiz haien jatorriaren kontzientzia (aurten horretan ez
|
du
ikusten inesiboaren marka), eta beste batzuetan, lehentxeago esan gisan, hitz berak adberbio balioa izan dezake batzuetan (Inguruan egongo da nonbait) edo postposizio aske arrunta da (Etxe inguruan ikusi dugu).
|
|
|
Hona zenbait adibide: Josek ez zion onartu berarekin oheratzea (Elizen arteko Biblia); Inork ez dio esan zortzi hilabeteko bizi itxaropena ematen diotela (Zurutuza); Unamunok ez
|
du
ikusi nahi Kristoren mezuaren funtsa Aita Handiaren existentziarik eza dela eta errekonozimendu horretatik datorkigula liberazioa eta salbazioa (Zulaika). Adizki sintetikoekin, jakina, beti eskuinean emango ditugu:
|
|
|
Adizki sintetikoak ditugunean, badator/ ez dator egiturak dira ekintza gertatuko dela edo ez dela gertatuko jakinarazteko moduak. Adizki analitikoetan, ikusi du/ ez
|
du
ikusi. Erregeak, beraz, ez zion entzun jendeari (Elizen arteko Biblia) adibidean, entzun gertaeraren ezezkotasuna fokalizatzen da; gainerako osagaietan, erregeak hartuko dugu mintzagai aurreratutzat, jendeari mintzagai aurreratugabetzat.
|
|
|
Batez ere Hegoaldeko tradizioan erabili izan da molde hau: Kristautasuna hondatzeko, itotzeko, galtzeko zorian zebiltzan (Larramendi); Hiltzeko zorian edo perilean jartzen bada (Ubillos); Ez
|
du
ikusten nola aurkitzen den betiko su eta garren artean amiltzeko zorian (Agirre Asteasukoa). Iparraldeko tradizioan Duvoisinek, Haranederrek, Mirandek eta Xalbadorrek baizik ez darabilte tzeko zorian forma:
|
|
2023
|
|
|
Eriak bere gorputza baizik ez
|
du
ikusten, bere minak, haren andreak Elizak banatzen dituen irudiak eta erosten dituen otoitzak, medikuak zientzian du sinisten, hiruak kalkuluan daude, ganbarazainak aldiz, fedearen baitan sinisten du, fedearen baitan du konfiantza. Bat organismo bat da, bestea eskua, bestea oraindik burua, ganbarazaina, aldiz, bihotza da.
|