|
2007
|
|
|
Cheheki, lanoki, garbiki erakusten dauku saratar andereak nolako diren eskual herriko etche barneak... gogoeta hanitz eginarazten
|
du
haren liburuak. Ikasteche guzietan...
|
|
2008
|
|
|
atzetik behar du agertu, hura gertatu ondoren. Idatzian, beti ere kutsu ironikoa bereganatzen du, zeren hiztunak beta
|
du
hura zuzentzeko. Badira beste zenbait oposizio ere.
|
|
|
d) Bere apurrean ere, testigantza fidagarria ematen
|
du
hark, XVII. mendean Euskal Herrian indarrean zen egitura juridiko eta administratiboarena. Ezin ukatuzkoa da, bide beretik, orduko hartan, gaurko egunean bezalaxe, lege munduak, euskararen ikuspegitik behinik behin, bazuela eta baduela zer landu eta zer hobetu, justiziak, sarri askotan, Axularren garaian bezalaxe, egun ere, euskaldunentzat min eta garratz izaten jarraitzen baitu.
|
|
|
Horregatik ere, errepublikarren arteko batasuna problematikoa izan baitzen askotan, polemikan ari izan zen Républicaine> Bayonnais> kazeta errepublikar moderatuarekin (1890tik aitzina, artean radikala izan baitzen). Réveilen jokaera bera erakutsiko
|
du
haren ondoko Eskual Herriak.
|
|
|
Edozein kasutan Zalbideri eskertu behar zaio paradigma zaharra berrikusteko kemena. Hainbat datu ezezagun argitu ditu eta bere lan sakonak erraztu
|
du
haren gainean nire berrirakurketa hau egin ahal izatea.
|
|
2010
|
|
|
Ikastola mugimenduak euskal lurraldeetan zehar izan duen eragina bistakoa bada ere, gaur egun dituen 100 ikastolatik gorako kopuruari begiratze hutsak ez
|
du
haren eragina behar den bezala erakusten. Publiko/ pribatuaren inguru
|
|
2012
|
|
|
Hala eta guztiz ere, Sarrionandiaren lanek literatura kritikariengan piztu duten arreta gorabehera, oso urriak dira itzultzaile ere baden idazle maitatu honen itzulpenei buruzko lanak. Sarrionandiaren bibliografia osatzen duten hogeita hamarren bat liburuen artetik, itzulpenak dira laurdena inguru, eta, halere, inork gutxik aztertu
|
du
haren itzulpenarekiko zaletasuna. Aipatu ditugun ikerlan batzuetan Sarrionandiaren itzulpenak zeharka aipatzen badira ere, apenas aurkitu dugu itzulpen horiek aztergai hartuta egindako kritika edo saiorik.1 Lan honek, beraz, hutsune hori nolabait betetzea du helburu:
|
|
|
13). Hizkuntza puru hori azalarazteko, ordea, itzulpenak ez du jatorrizkoa estali behar, ez
|
du
haren argia oztopatu behar; aitzitik, hizkuntza puruari bere indar guztiz ateratzen utzi behar dio:
|
|
|
Patxi Uribarrenek ere Onaindiaren, tankera askea? aipatzen
|
du
haren itzulpen lanak deskribatzean, baina liburu luzeak, lotuago eta eskasago, itzultzen dituela nabarmentzen du:
|
|
2014
|
|
|
Vladimir nabokovek zioen eleberriek ba dutela hasierako bulkada bat, ezkutuko bihotz baten moduan taupada egiten duena lan guztian zehar eta irakurle azkarraren lana dela hastapeneko bulkada hori idorotzea. diot nik, patatekin haserretu zen mutil koskorra baino gehiago bakarrik negar egiten zuen umea izango zela Arestiren eleberriaren erdigune sekretua. Bere poema sozialetako ahots irmoaren atzean mutiko negarti hura baitago, eta eskerrak, bestela ez luke mundua eta munduan bizi diren pertsonak berdin ikusiko, hain manera hurreko eta giza-tiarrean. nahiz eta zalantzarik ez izan Blas de otero eta Gabriel Celayaren eragina baduela Arestiren poesiak, bere ni poetikoak ez
|
du
haren bozekin zerikusirik, Arestik ez duelako haien hautu estetikoa egiten, apaindurarik gabekoa baita Arestiren ahotsa, askoz biluziagoa, garbiagoa eta beraz, modernoagoa. Gainera, ez da ahaztu behar bertsolaritzatik ikasi zuen umore eta ironia rako joera hori, esate baterako,, bertan akabatu da/ ez delako txori?, dioenean elizan sartu den asto errukarriari buruz.
|
|
2016
|
|
|
Marizikin du izena. Baina, ez duk
|
du
harek hemen agintzen. Nik dut hemen agintzen.
|
|
|
Gizon mindua da Etxahun, sartze honen bukaeran, lagun bat hurbiltzen zaio pentzera, defentsiban errezibitzen du eta erasoka hasten da, esames eta gaizki erranen erdigune gisa sentitzen
|
du
haren burua. Pierra saiatzen da lasaitzen baina ez du lortuko, Pazko garaia da eta Etxahunek nahi luke konfesatu, baina ez da segur apaizak onartuko dionik.
|
|
|
Borzgarren agerraldian, Etxahunek bizi izan duen tragediaren berri ematen da. Jostun etxea da, eta bertakoak arras ongi ezagutzen
|
du
haren historia:
|
|
|
Baina nahasketa bat gertatzen da, Manezek ez baitu frantsesa ulertzen. Asegurantza saltzaile bat etortzen zaio etxerat eta prefeta dela uste du, afera egiten
|
du
harekin. Prefeta hurbiltzen delarik, aldiz, Manezek prefeta kanporatzen du etxetik.
|
|
|
Jauregi batean iragaten da lehen partea, jauregiko jaunttoa gerran dago frankoen aurka, preso altxatu dute eta haren arrebak etsaiarekin amodiozko historia badu. Jauregiko semeak ihes egin
|
du
haren koinata preso utziz eta jauregira itzultzen da. Hartza deitzen da.
|
|
|
Azken hau Larzabalen beraren hitzak izan litezke, ez baitu inoiz bere burua faltsukerian kokatzen. Bera elizgizona da eta euskal artaldean kokatzen
|
du
haren burua. Eta hori galdetzen dio Euskal Herriko Elizari artalde horren zaintzea eta haren eskubideen zaintzea.
|
|
|
Azken agerraldian Bordaxuri hilerrian dago, Bordaxuriren handikeria hiltzera doalako. Injustizia ikaragarria ekarri
|
du
haren inguruan eta heriotzak baizik ezin du garbitu:
|
|
2019
|
|
|
Hala Broussain nola Oleaga Azkueri estu lotutako euskaltzainak izan ziren, eta horregatik erabili ditugu haien antzirudira egindako androideak orain arteko azalpenetarako. Baina Azkue hil ondoren, Euskaltzaindiak ez
|
du
hura bezain lider garbi eta erabatekorik izan, eta, horregatik, ikastaro honi jarraipena emateko, beste formula bat erabiltzea pentsatu du Euskaltzaindiak.
|
|
2021
|
|
|
Ez da euskal literaturaren historia. Halarik ere, aipatzea merezi
|
du
haren ondotik etorri ziren historia egileek garrantzi handiko datuak atxeman baitzituzten liburu hortan. Izenburuak argi uzten duenez, euskal literaturan izan diren hamasei autore nagusi hautatu eta aurkeztu zituen Jon Etxaidek.
|
|
|
Hori horrela da, zeren aitak dioen bezala," Nik dut beti arrazoia". Hor zeren i dagokion aditza dut litzateke teorikoki, baina aipamen ezin aldatuzko batekoa baita, ez
|
du
harengan batere eraginik. Hor zeren perpausetik kanpo dagoen zerbait da.
|
|
|
(Soroa); Orduan haragiaren arauaz ezin garateke haserretu gabe, min hartu gabe, eta barenean irakin gabe (Axular); Ordu hartan manu eman nizuen, nioelarik: ...uvoisin); Alde haietako artzain, eta unaiak Isidrori kontu eman, eta andrea gaizki, edo pauso gaiztoetan zebilela salatu zuten (Kardaberaz); Behar du beraz fraidearen izpirituak kontu eman, zer darasaten haren ezpainek (Joanategi); Jaungoikoari kontu eman zion (Soroa); Sakristaua itxura hartan ikusteak beldur eman dit (Labaien); Jauna, zure urrikalmenduak asti eman dit (Duvoisin); Nahikoa lan egin
|
du
hark bere urteetan (Agirre); Alde askotara lan egin behar dugula, jakina (Larreko); Zuetarik bat bederak hil araz beza bere ahaide idoloei ohore bihurtu diotenak (Larregi).
|
|
|
Izen sintagma duela aurrean, kasu atzizkiak harturik: Ikusiren
|
du
hura begi orok (Leizarraga); Bazter ororen behatzaile zara (Duvoisin); Begiak alde orotan ikerka (J. Etxepare); Dauzkagun doai oro dituzu gu denon mende ezarri (Xalbador).
|
|
|
Izena+ adjektiboa ikusiko dugu beste zenbaitetan: Zuberoan bada mutil ederrik (Etxahun); Geroz eta lehen izan da zure familian letratu handirik (Tartas); Botikan badut nik/ kalitate finik,/ Parisetik jinik,/ zuentzat eginik (Oxobi); Zeren baskoak baitira abil[...], eta haietan izan baita, eta baita letratu handirik (Etxepare); Akzione ederrik eta saindurik egin
|
du
hark ere (Tartas).
|
|
|
31.4.6.1a Perpaus erlatiboen artean sailkatzen ohi dira ondoko adibideko ereduari darraizkion perpausak ere: Nor ere bizi baita etxe hartan, hark pagatu
|
du
haren konponketa.
|
|
|
35.1d Denbora erreferentzia emateko moduan ere bada alderik. Zenbaitetan esaldiak gertakari bakarra aipatzen du, eta osagarriak zuzenean seinalatzen
|
du
hari dagokion denbora; adberbioek edo izenaren gainean eraikitako postposizio sintagma batzuek egiten dute hori: { Atzo ∼ igandean} etorri zen laguna.
|
|
|
36.4.4a Aldiberekotasuna adierazten du [tzerako] izenlagunarekin eginiko tzerakoan formak ere, tzean formak bezalatsu; izenlagunak ez du konplementatzen duen izen agerikorik, eta denbora balioak hartzen
|
du
haren lekua (tzerako [‘denbora’] n). Formaren barnean raadlatiboko atzizkia duelarik, aurrera begirako adiera hartzen du erraz forma honek, gertatzera doanari dagokiona, alegia:
|
|
|
Bihar euria egiten badu/ Bihar euria egingo balu. Adizkiak alegiazko aldia ez duenean (badu), hiztunak aditzera ematen
|
du
haren ustez biharamunean euria egitea gerta daitekeen gauza dela, hots, gauza segura izan gabe ere, guztiz gertakor iruditzen zaiola; baldintza errealen barnean sartuko genuke. Alderantziz, alegiazko aldiko adizkia daraman adibidean (balu), gertatze hori hipotetikoagotzat jotzen du; baldintza irrealen sailean kokatuko genuke.
|
|
|
Bistakoa da, edozer modutan ere, oso zabal hartu beharreko gauza dela. Elkarketaren lehen perpausak suposarazten duenak ez
|
du
haren ondorio zuzena izan behar nahitaez; haren inguruan pentsaturiko zerbait ere izan daiteke: Ni ez naiz zinemara joan, baina laguna bai.
|
|
|
Ikusiko duzu, asko bekatu egin, eta eragin dituela, eta asko arima galdu dituela, beharbada, betiko (Agirre Asteasukoa); Horiek, egiazko deserregelemendu dira, zeren denbora galtzea berenaz ere gaizki handi bat baita, zeren bere etxekoei asko bekatu egiteko, eta mundutarrei haietaz eta debozioaz gaizki erasteko bide ematen baitiote (Duhalde); Eta gizon zahar, asko egunetakoa, eseri zen (Uriarte); Zerbait ongi egin badugu, edo egin badute anitz ongi sainduek, libratu badira egitetik asko bekatu, ez da zer hortaz presumitu (Lizarraga); Ez ote da Sionez erranen: Asko gizon sortu izan dira han, eta Guziz Gorak berak asentatu
|
du
hura? (Duvoisin); Gero asko gizon hil zizkieten, eta gainerakoak osotoro izututa ipini zituen (Lardizabal); Bada bertze asko herri ere biluzi dutenik; zerbait zuten guziak zituzten guziez (Hiriart Urruti); Frantzia eskualde anitzetan herri askok dakartena, eta geroxeago deitura bilakatua (Lafitte); Horrelaxe, batere tirorik egin gabe, hartu ziren Albertia eta bere inguruko beste mendi asko (S.
|
|
|
Aski bakanak dira lekukotasunak: Eta alta, alabak berak erraten nau, hark hola egoten da, hartu liburu bat eta beharbada gau osoa pasatuko
|
du
hark hura irakurtu arte (Oxandabaratz).
|