|
2017
|
|
|
Atzera bueltarik gabea ikusten du, pausoz pauso ertz batean eta bestean azaleratuz doan Guayaquil berria. Ez
|
du
hura erreibindikatuko azken honen aldean. Bere burua hiri berri honetan kokaturik eta beronen aldeko apustuan murgildurik ikusten du; baina ezin du utzi mahai gainean jarri gabe gera ezinezko eraldatze horrek dakarren sufrimena.
|
|
|
Hastapeneko urratsak une hartan hedatuena zen modernismoaren bidetik eman bazituen ere, egileak eten egin nahi
|
du
harekin, oso bestelako bidetik jotzeko; eta urte gutxiren buruan, idazkera goitik behera aldaturik ageri zaigu: aditzera eman nahi duena esaldi laburretan jantzita dakar, kaleko hitz eta hizkeran eta" kakografian"!, ahal bezain apaingarri eskasenaz.
|
|
|
Disko dendak ere aspaldi desagertu zirelako, besteak beste. Eta, pentsatzen jarrita, beldurra ere ematen
|
du
haren cicerone nor egokitzen den, disko dendarik balego ere" musika etnikoa" ren apalera eramango lukete-eta euskal musika ezagut dezan Jefeak. Eta, garbi gera bedi, nik ez daukat ezer hari Aristerrazuko trikitixa gomendatzearen kontra.
|
|
|
Zer axola
|
du
hark badu maite Hermia. Zer du axola?
|
|
|
Ongi da; kale egiten duena, egin
|
du
harenak.
|
|
|
Haurdun omen zegoen emakume batek erizaina eta etxeko zerbitzari bi eraman omen zituen berarekin. Horrek asko esaten
|
du
haren maila sozialari buruz, eta besteak ere antzera ibiliko ziren. Beraz, ardura guztia bati eman bazaio ere, nire Onintza erromantikoak esaten dit kapitainari ez ziotela beste aukerarik eman.
|
|
|
Ez da gauzarik amodioak hez, hauts, balaka eta errenda ez dezakeenik. Maitemindu batek anitz pena eta lan pairatzen du bere maiteñoagatik, anitz gau eta egun gaizto iragaten
|
du
hura erdiesteagatik. Baina haiek guztiak, zeren amodioak itsutua baitago, deus gutxi sentitzen ditu.
|
|
|
Eta molde berean esan daiteke miserikordiaren esperantzan bekatu egiten duenaz ere: ez
|
du
hark ere miserikordiarik merezi.
|
|
|
Eta su hura ez da behin ere ttipitzen eta iraungitzen. Eta ez
|
du
hark egurrik ere behar eta ez aitzinatzailerik.
|
|
|
Orain, gunerik garrantzitsuena ez da herri zaharra, berria geltoki ondoan dagoena baizik, eta, herri zaharrean, lastoz egindako teilatu batzuk baino ez daude, erreka baten ondoan barreiatuta. Gizakiaren etsairen batek estolda bat bezain zuzen joaten irakatsi dio errekari eta porlanezko zubi bat jarri
|
du
haren gainean; etxeetako lastozko teilatuak xafla berde metalikoz ordezkatu dira. Elizako esparru zaharreko hondakinetan bakarrik ez dute muturra sartu; horiek gogoratzen ditudan bezalaxe daude, belaunetaraino iristen diren lapaitzez eta osinez inguratuta, eta birrintzen ari den morterorik gabeko hesi batez Crossbasketeko behi ikusnahiengandik babestuta.
|
|
|
Eta bizitza bakailaoaren antzekoa da. Iraun arazteko gatza behar
|
du
hark, eta baita geuk ere; baina egiazki gozagarri geratzea nahi badugu, denbora behar izaten du bere onera itzultzeko. Bizitzan berdin berdin:
|
|
2018
|
|
|
Liburua osatzen duten 44 poemetatik desagertu da otzantasuna. Agoniak hartu
|
du
haren tokia. Munduko bidegabekerien aurrean entzungor egitea aurpegiratzen dio Jainkoari poetak.
|
|
|
Han, etxe bat alokatuko du, Jay Gatsby eszentriko aberatsa bizi den tokitik gertu. Gatsbyren aberastasunaren jatorria misterio bat den arren, jendeak berdin berdin jarraitzen
|
du
hark antolatzen dituen jai erraldoietara joaten. Gatsbyk berak, baina, ez du inoiz haietan parte hartzen.
|
|
|
Jainkoaz aparte, mundu guztiak ere ez
|
du
hark beste balio:
|
|
|
baina haiengatik guztiengatik baino gehiago egin
|
du
hark ere zugatik.
|
|
|
Tira, gure aldetik ados. Beste aldean baso ederra ikuskatu dugu eta agian merezi
|
du
hura arakatzea. Goazen, ba!
|
|
|
Santa Garaziko Etxeberri erretoreak bazuen indar handia eta, bolbora baitzen, batek baino gehiagok jasan omen
|
du
haren zigorra (Ott, 1993: 109):
|
|
|
Baina fitsik ez du aldatzen horrek. Etimologiak erakuts lezake nondik datorren' gizon' hitza, baina ezin
|
du
haren erreferentea aldatzen: arrek monopolizatu badute' izan+ on' deitura, hartan ez da gehiago tokirik emeentzat.
|
|
|
" Idi hoik ez badituzu lehen zien bezala gizon bilakatzen labe gorritu batean sartuko zaitut". Andereak" iten
|
du
harek erran bezala eta jende bilakatzen die lehengo manera berean."
|
|
|
Channel 4 katearen iluntzeko albistegiko aurkezlea dugu Snow. Inperio Britainiarraren Ordenak ematen duen ohorea baztertzeko arrazoia argi azaldu
|
du
hark: " Ez dut uste lanean ari diren kazetariek sariak jaso behar dituztenik erakundeetatik, erakunde horiei buruz informatzeko ardura baldin badute".
|
|
|
Berlusconirekin eta Sakozyrekin egindako argazki ez hain zaharretan ikusi dugu Gaddafi egunotan. Nork erabaki
|
du
hura kendu behar dela. Zergatik orain?
|
|
2019
|
|
|
Amazonas ibaitik egin genuen ateraldian, Marañón Ibaia deritzon hartan sartu, eta Margarita erraten dioten irla batera heldu ginen, Espainiatik etorritako ikara eta beldurra ematen diguten luterano zismaren zantzuak nabaritu genituen, eta gurekin zetorren Monteverde izeneko alemaniar bat zatikatzea manatu nuen berehala: patuak emanen
|
du
haren kontu, uste dugu, printze argidotar hori, Kristoren fede perfektuan duela berea.
|
|
|
Pasabidean," oraindik goizegi da" pentsatuz joan zen, eta hausnartuz bezala etorri zitzaizkion ondorengo baieztapenak: " Laster igarriko
|
du
haren falta norbaitek. Itxura oneko emakumea, hazpegi iharrekoa, neurrira egindako metro eta hirurogeita hamahiruko gorputza, arropa garestiz jantzia.
|
|
|
Nehork ez
|
du
haren desagerketa salatu... zer gehiago nahi duzu. Hutsean ari zara, debalde, helburu egokirik gabe, denbora galtzen...
|
|
|
Anda batzuetan daramate. Zapi batek osorik estaltzen
|
du
haren gorpu zurrundua. Eta, hala ere, hil oihalaren azpian, ikusten ari naiz haren aurpegi zurbila, haren aurpegia irribarrez.
|
|
2020
|
|
|
Baina, bikain, harrapatzen du belaunaldi bat, egiten
|
du
haren erretratu gordin gupidagabe deserosoa, aitaren etxetik askatzeko aldarria, aurreko belaunaldiek eragiten duten karga arintzeko ariketa, eta egiten du aipatu erremintekin, egiten du ondo, ados izan zein ez, egiten du zerbait mugiarazteko irakurlearen barrunbeetan. Beraz, bada Bizia lo aurreko Jokin Muñoz bat, kurioski, Jokin Muñozen antz izugarria duena.
|
|
|
Zergatik panpox eleberriari uztarturik darrai Arantxa Urretabizkaiaren idazle irudiak. Horixe bera defendatzen
|
du
haren obra xeheki aztertu duen Iratxe Retolazak. Uztarketak badu oinarririk:
|
|
|
Txillardegiren aberria Antigua zen. " Gizakiaren benetako aberri handia haurtzaroa da" zioen Rainer Maria Rilke idazle austriarrak, eta, Jose Luis Alvarez Enparantzari dagokionez behintzat, aforismo horrek bete betean laburbiltzen
|
du
haren iruditeriaren izaera. Antigua Txillardegirentzat arbasoen jatorria eta, halaber, jatorrizko kultura giroa baita, euskararekiko konpromisoa eta gertukoen maitasuna, haurtzarotik aurrera sentitutako kidetasuna, zeinak, denboraren poderioz, bere nazio kontzientziaren garapenaren oinarriak garatuko dituen.
|
|
|
" Etxegaraik ohartarazi zigun Vatikanoak ez duela bataiatzen, konfirmatu egiten duela baizik. Egigurenek askotan gogoratzen
|
du
haren esaldi hori. Esan zigun Espainiako Elizarekin hitz egiteko, nagusiarekin, [Antonio Maria] Rouco Varelarekin, eta guk ezta pentsatu ere, nola egongo ginen harekin kontu horiez.
|
|
|
Egungo egunera etorririk, Jaime Ignazio del Burgoren posizioaren jakitun, nola ikusi
|
du
hark PSEren ordezkaria delako adituen batzorde horretan. Bere kideko ikusi du kasik, askoz ere hurbilago bere posizioetatik EAJren posizioetatik baino:
|
|
|
Nire auzoa, zerga biltzailea, da tratatu behar dudan laguna, ez bainabil paperezko agiriekin borrokan baizik eta pertsonekin, eta hark bere borondatez gobernuaren agentea izatea aukeratu du. Nola jakingo
|
du
hark gobernuaren ofiziale gisa, edo gizon legez, zer den eta zer egiten duen, ni, errespetatzen duen bizilaguna, auzokide eta izaera oneko pertsona legez ala ero eta bazter nahasle gisa tratatu behar ote nauen erabaki beharrean aurkitzen den arte. Ikusi du orduan, bere jatortasuna kolokan jartzen duen arazoa gaindi ote dezakeen bere ekintzari dagozkion gogoeta edo hitz zakarrik gabe.
|
|
|
Egia beti dator bat bere buruarekin, eta ez da nagusiki kezkatzen argitzeaz zer justizia izan daitekeen koherente oker jokatzearekin. Konstituzioaren Defendatzaile izena ongi merezi
|
du
hark, eta hala esan diote. Ukabilkadarik jotzen badu, defentsarako izango da.
|
|
|
guztiz zuzena izateko, gobernatuen baimena eta onarpena behar du. Nire pertsona eta ondasunen gain ezin
|
du
hark inongo eskubiderik izan, nik emandakoaz aparte. Monarkia absolututik mugatura dagoen aurrerapena, eta monarkia mugatutik demokraziara, gizabanakoarekiko zinezko errespeturantz eginiko aurrerapena da.
|
|
|
Thomas Kook Sonek ez du munduko zoko hartarako txartelik saltzen, eta turisten burutik ere ez da pasatzen. Misiolari zuri batek ere ez
|
du
hura hankaz zapaldu. Bere bost mila biztanleak baketsu bezain antzinakoak dira.
|
|
|
Lehenik eta behin bidea eman zaie atzerriko konpainiei gure lurretan sailak eros ditzaten, gaur egun atzerrian alde guztietan egiten den bezala. Herri jabetza pozoia da esaten
|
du
hark, hondamendia! Eta, badakizu zein suharki hitz egiten duen; normala da beraientzat:
|
|
2021
|
|
|
Historiako lehenengo kasua. Urtean zortzi miloi lagunek bisitatzen
|
du
haren hilobiaren inguruan eraiki den parke tematikoa. Trentoko espirituaren araberako santua, Trentoko espiritua berretsi duen Joan Paulo II.ak santutua.
|
|
|
Eta horixe da, haurrok, luzaroan izan dudan denbora pasa, bertze anitzen artean xerka ibili ondoren eta ene gogoa beteko zuenik kausitu gabe. Iduri zait goizero irakurtzen ordubete ematen baduzue, eta gero, mezako tenorean, zuen deboziozko otoitzak egiten badituzue, kausituko duzuela basamortu honetan ere edozein hirik izaten ahal duen edertasuna; izan ere, Jainkoa ezagutzen duenak, gauza oro eder ikusten
|
du
Harengan, eta oro itsusi Hura gabe. Horregatik, arren galdegiten dizuet ene aholkua har dezazuen, alaiki bizi nahi baduzue".
|
|
|
inork ez
|
du
hura erasotzen.
|
|
|
Noiz edo noiz gertatu behar, hau izan da nire azken urteotako jokaerarik baldarrena, arduragabekoena, nire aurreiritzi toxikoez bizitzari aurre egitea. Hori dela eta, norbait ezagutu eta segituan nolabait epaitu eta sailkatu egin behar
|
du
haren ondoan ziur eta eroso sentitzearren, bestela berehala artegatzen naiz, ez dakit zeren beldur, seguru asko ezusteko salaketa baten zain edo atzetik etorrita zoro zoroan, biraoka zein ostikoka, oldartuko zaidan norbaiten beldur. Ezin dut, beraz, egin Laurari nire kontuon nondik norakoak axola ez balitzaizkio bezala, zertan ari nintzen aspaldian, zergatik atxilotu ninduten, zenbat urtez.
|
|
|
Eta beharbada egin, egin badituzte, sarbideak zabalduz eta asfaltatuz, aparkaleku gehiago hutsetik sortuz, inoiz ez bezala parkea atondu eta zainduz, bestela gaur topatu dugun jende mordoa zen pilatu sardina lata moduko hondartza honetan. Edonola ere, txingar eginda baldin bazen ere koitadua, hondarretatik altxatu orduko Laurak hitz eta pitz egin
|
du
haren umetako oroitzapenak zirela-eta. Baliteke nik nahi eta behar baino informazio gehiago eman didala haren senitartekoei buruz, zeharkatzeke guztiz konforme eta bereziki patxadatsu nengoeneko ataka ireki berri dit oharkabean, nire uste eta beldurrez betiko mamuak sartu daitezen oldarrean.
|
|
|
57 Jakina, bigarren atalean ikusiko den bezala, ez du traiziotzat hartu nahi izango Agirre eleberrigileak Riktrudisek egiten duena. Areago, han edo hemen zalantzazkorik gerta ez dadin, kartsuki zurituko
|
du
haren portaera bitarteko kasikoenak eta topikoenak erabiliz (ikus hamalaugarren kapitulua): " Maite dot neure mendia; tokirik ederrena deritxot, eta beragaitik, beste Lurbira guztikoak salduko nituke.
|
|
|
Nolanahi ere, lehen" zuriketa" gogoragarria eliz hierarka den Amando izeneko gotzain frankoarekin burutuko du ondarrutarrak, gorago aipatu dugun bezala, eta, ondorioz, ez
|
du
haren jokabidean inolako arerio itzalik ikusiko107 eta ez ikusaraziko, ez eta akulturazio lanen aztarnarik ere, eta are gutxiago, antza, estrategia inbaditzaile zapaltzailerik108; nahiz eta etengabe ari den gotzaina erlijioaren esparrua gainditzen duten lan berezietan, besteak beste, herrikide dituen frankoen aurkako ekimenak atzeman nahian espioitza? 109, eta gauza publikoa bere gustu eta intere...
|
|
2022
|
|
|
Aita artean bizi zen, eta Paulok beti susmatu
|
du
haren influentziei zor ziela berak inola irabazi ez zuen SUFICIENTE hura. Ideiarik ez duen arren, zer influentzia klase ote ziren.
|
|
|
Bat formulako boxekin norgehiagokan, abiadari dagokionez. Halere, egun hartan erre zituen txirriekin eta, Irenek beti zalantza izan
|
du
hura dena benetan ikusi zuen edo taxilariarekin gertatuak baldintzatuta amestu egin ote zuen. Oroitzapenen etengabeko berreraikuntza horretan gehitutako elementu berri bat ez ote den.
|
|
|
Hortik ondoriozta liteke han bertatik bertara ezagutu bide zuela Genovako eskolako ordezkari nagusietakoa zen Luca Cambiasoren izen bereko obra, eta artista haren lanaren erreprodukzio leiala dela Bilboko Arte Ederren Museoaren bilduman sartu berria den mihise hau. Litekeena da Sofonisba Anguissolak interesa sentitu izana ikonografia berritzaile harekiko; edonola ere, aipatzekoa da Haurra jada kozkortua eta amaren antz handikoa irudikatu zuela, eta horrek humanizatu egiten
|
du
haren irudia eta protagonismo handiagoa ematen dio eszenan.
|
|
|
Kontua jadanik ez da gerra bat, nor bere eremuan giltzapetutako gizabanako batzuen artekoa: kasta aldarrikatzaile batek erasoari ekin dio, eta kasta pribilegiatuak, berriz, mendean atxiki
|
du
hura. Aurrez aurre dauden bi transzendentzia dira; elkar onartu ordez, libertate bakoitzak bestea menderatu nahi du.
|
|
|
Hortik ondoriozta liteke han bertatik bertara ezagutu bide zuela Genovako eskolako ordezkari nagusietakoa zen Luca Cambiasoren izen bereko obra, eta artista haren lanaren erreprodukzio leiala dela Urybaoko Arte Ederren Museoaren bilduman sartu berria den mihise hau. Litekeena da Sofonisba Anguissolak interesa sentitu izana ikonografia berritzaile harekiko; edonola ere, aipatzekoa da haurra jada kozkortua eta amaren antz handikoa irudikatu zuela, eta horrek humanizatu egiten
|
du
haren irudia eta protagonismo handiagoa ematen dio eszenan.
|
|
|
Erdi Aroko Roman de Renart ko oilarrak duen izenak(" Chanteclair"" Argikanta") ongi adierazten
|
du
haren ahotsak argiarekin duen lotura. Hori jadanik antzinako Iranen:
|
|
2023
|
|
|
JOSUK: Txiki omen
|
du
hark eta jai hik...
|
|
|
Garunaren garapena Haur Hezkuntzan zehar gertatzen da. Haurrak sei urte dituenerako helduak izango duen garapenaren %90 eskuratua izango
|
du
haren garunak (Lenroot eta Giedd, 2006).
|
|
|
Dietaren eta probiotikoen bidez hesteetako mikrobiota hobetzen bada, funtzionamendu neuropsikiatrikoa eta neuronen arteko lotura ere hobetu liteke. Gizakiaren bizitza estiloak (elikadura ohiturak, estres maila, jarduera fisikoa) eta dieta motak ere eragina
|
du
haren garunaren funtzionamenduan. Garunaren erreserba kognitiboan eragina dute ariketa fisikoak, estres mailak, bizitza estiloak eta dietak.
|
|
|
hamarkadetan sarrerako horma nagusia apaindu duen koadroa ere ordeztua izan da. Jada ez dago aitaren eta amaren abizenen armarria irudikatzen duen koadrorik, titi bat bistan duen emakume beltz baten margoak hartu
|
du
haren lekua. Aitak gaztetan zizelkatutako kutxak han jarraitzen du, eta, gainean, hauts kapa mehe batek estaltzen ditu ahizparen eta bion komunioko argazkiak.
|
|
|
Billek barre egin du, ez, ordea, Raulek. Bekain bat altxatu
|
du
hark. Urteak atzeraka zenbatu ditu Billek bere bostean, estu.
|
|
|
Neskaren sorbaldek zotinka ari dela diote. Mutilak ezker eskuin kulunkatzen
|
du
haren negarra; txalupa txiki bat kotxearen barruan. Horrela eman dute minutu erdi.
|
|
|
Berak kontatutako istorioak sortu dit beroaren eta hotzaren arteko zaporea. Nire izerdiarekin bat egin
|
du
haren arnasak.
|
|
|
Ez al dit urtetako barneko korapilo potoloa askatu edo gutxienez lasatu eta goxatu? Eta horregatik bakarrik merezi izan
|
du
haren bisitak. Berandu baino lehen jaitsiko zait Die rote Tante edo Izeba Gorriñe, ala atzeratu egingo ote zait edo etengo?
|
|
|
Nerbio Sistema Autonomoak erantzun egiten dio seinaleari eta bihotzaren erritmoan eragiten du. Entzumenetik sartzen den uhinaren erritmoa eta intentsitatea eta giza gorputzaren erritmoa eta maiztasuna berdinak direnean, musikak oihartzun egiten du giza gorputzean, eta masajearen antzera eragiten
|
du
haren baitan, odol presioa jaitsiz eta erlaxatuz.
|
|
|
Nerbio Sistema Autonomoak erantzun egiten dio seinaleari eta bihotzaren erritmoan eragiten du. Entzumenetik sartzen den uhinaren erritmoa eta intentsitatea eta giza gorputzaren erritmoa eta maiztasuna berdinak direnean, musikak oihartzun egiten du giza gorputzean, eta masajearen antzera eragiten
|
du
haren baitan, odol presioa jaitsiz eta erlaxatuz.
|